Omdat de mediafocus lag op de rel rondom Irshad Manji, is er weinig inhoudelijke aandacht geweest voor haar boek. Terwijl juist die aandacht belangrijk is om Irshad Manji, de contexten van haar boeken en haar anti-Islam discours te begrijpen.
De omstreden Canadese schrijfster Irshad Manji was afgelopen week in Nederland om haar nieuwe boek Allah, Liberty and Love te promoten. Zij haalde het landelijke nieuws, omdat één van haar lezingen is verstoord door een aantal leden van de groep Sharia4Belgium.
Omdat de mediafocus lag op de rel rondom Irshad Manji, is er weinig inhoudelijke aandacht geweest voor haar boek. Terwijl juist die aandacht belangrijk is, om Irshad Manji en de contexten van haar boeken te begrijpen.
Bibliografie
Irshad Manji is bekend geworden met haar boek Troubles with Islam Today. Zij beargumenteert in dit boek dat moslims zichzelf moeten hervormen. “Moslims denken te weinig na over de islam, en durven geen vragen te stellen over de Koran.” In het verlengde hiervan beweert Manji: ”The Quran forbids Muslims to think.” In deze context stelt zij dat het moslims ontbeert aan zelfstandigheid, kritisch vermogen en logisch nadenken. Om deze situatie te veranderen. moeten moslims volgens Manji zich laten leiden door het begrip ijtihad. Hier doelt zij op moslims die de islam op een individuele manier moeten benaderen. Zij pleit voor een liberale islam: moslims moeten zich bevrijden van islamitische dogmatiek. Om die richting op te bewegen, is het van belang dat zij beginnen met het stellen van vragen.
Wat dus opvalt aan dit boek, is dat het zich laat kenmerken door Manji’s vooringenomen standpunten. Zij geeft antwoorden op vragen die nooit zijn gesteld. Iemand die beweert dat moslims niet kritisch kunnen nadenken, stelt geen vragen: hiervoor is hij of zij te bevooroordeeld. En dit is naar mijn mening Manji’s grote probleem: ze vraagt en/of onderzoekt niks, Manji weet het allemaal al. Zij pleit voor de individualisering van de islam, maar tegelijkertijd doet zij er alles aan om haar visie op de islam te mainstreamen.
Dit blijkt uit The Reformist Quran, een interpretatie van de Koran, die Manji promoot op haar website. Een, die je niet kunt verifiëren, omdat de nodige Verzen uit de originele Koran ontbreken. Irshad Manji maakt het op deze wijze voor moslims onmogelijk om ijtihad te doen (logisch, kritisch en zelfstandig nadenken), dit heeft zij namelijk al voor hun gedaan.
Manji: Islamitische Hervormer???
Manji’s positie als islamitische hervormer wordt extra bemoeilijkt omdat haar ideeën representatief zijn voor het anti-islam discours. Dit lees je goed terug in haar nieuwe boek Allah, Liberty and Love. Ze stelt in dit boek dat de huidige islamitische gemeenschap, de Umma, zich gedraagt als een kudde: “The Islamic global tribe.” Een allesbepalend kenmerk van deze islamitische kudde is dat deze zich laat leiden door een ‘ideologie van angst’. Als je angst inwisselt voor haat, dan kom je uit bij de standaardopvatting van Geert Wilders: “De Islam is een ideologie van haat.” De afstanden tussen Manji en Wilders zijn overbrugbaar.
Manji valt door de mand in haar rol als islamitische hervormer door Salman Rushdie’s duivelsverzen uit de oude doos te halen. In haar nieuwe boek beschrijft zij hoe profeet Mohammed (vzmh) zou zijn beduveld. De enige reden om dit onderwerp weer naar boven te halen, is om een rel te veroorzaken. En ja, Manji heeft een klein beetje haar zin gekregen: net zoals er destijds fanatiekelingen reageerden op de duivelsverzen van Rushdie, geldt deze werkelijkheid nu ook voor Manji.
Helaas voor haar gebeurde dit op een veel kleinere schaal: de leider van Sharia4Belgium, Abu Imran, vond het namelijk niet nodig om een fatwa uit te roepen. Hij hield het bij ‘een beetje tafkir en een beetje tabkir’: rotte eieren op het hoofd van Tofik Dibi en klodder kwijl in het gezicht van Fouad Sidali. Pech voor Manji, want volgens mij had ze echt gehoopt dat haar ster zou gaan rijzen als er een fatwa zou worden geveld door een vooraanstaande of bekende Islamitische politicus ergens op een plek ver hier van Nederland vandaan.
Anti-Islam discours
Omdat Manji de duivelsverzen omarmt, twijfelt zij aan de authenticiteit van de Koran en aan de profeetschap van Mohammed. Want als profeet Mohammed door de duivel is ingefluisterd, is het logische gevolg dat de geloofwaardigheid van de Koran is aangetast. En als de geloofwaardigheid van de Koran nu eenmaal is geschaad, zou het moeten betekenen dat de woorden van God ook niet meer geloofwaardig zijn. Manji gebruikt de duivelsverzen op deze manier. Hierdoor wordt het duidelijk, dat Manji twijfelt aan de fundamenten van de Islam.
Irshad Manji hanteert een anti-islam discours om moslims te hervormen, door terug te grijpen naar een oubollige strategie: die van de duivelsverzen. Manji bereikt met haar werkwijze een paradoxaal dieptepunt. Hoe kun je van Allah houden als je aan zijn woorden twijfelt? En hoe kun je hervormen door het propageren van angst en (daarmee gepaarde) haat?
Rachid Eznaden
Rachid Eznaden schrijft sinds 2011 voor Wijblijvenhier. Hij is eindredacteur met als speciale aandachtsgebieden integratiebeleid, buitenlandse politiek, literatuur en islamitische geschiedenis van Europa. Verder staat Rachid bekend als boekenwurm. Voor de meeste WBH-ers belichaamt hij de Wijblijvenhier-bibliotheek. Heeft een schrijver achtergrondinformatie nodig voor zijn stukken, dan tovert Rachid binnen no time een aantal titels tevoorschijn. Tot slot: Rachid recenseert graag. Waar deze interesse vandaan komt, Joost mag het weten. Misschien is het wel zijn tegendraadse houding: waar over het algemeen steeds minder wordt gelezen, gaat hij juist meer lezen.Lees andere stukken van
23 Reacties op "Irshad Manji: hervormer of provocateur?"
Irshad Manji = A Business Woman. Zij weet waar geld te verdienen is op dit moment.
Blijkbaar geloof je dat jouw waarheid absoluut is. Daarmee diskwalificeer je ieder ander geloof. En zo te lezen ken je maar 1 waarheid, en dat is volgens mij pas een vooringenomen standpunt. Ik ken het boek niet, maar ik heb niet de indruk dat je de moed heb te twijfelen aan Islamitische dogma’s. Zo te zien durf je sowieso niet de vraag te stellen of de Koran daadwerkelijk de rechtstreekse woorden van God zijn. Dit lijkt inderdaad erg veel op angst. En angst is een totaal andere emotie als haat. En als we het inhoudelijk niet kunnen winnen, dan stappen over op de aloude strategie van de persoon zijn integriteit zonder enig bewijs ter discussie te zetten.
Ik dacht dat ik een goed stuk zou gaan lezen, over de inhoud van het boek. Het valt me erg tegen. De auteur mocht meer zijn best doen om de standpunten van zijn tegenstander uit te leggen. Harde kritiek is geen probleem, maar ik heb nou helemaal geen duidelijk beeld van de inhoud van haar boeken, en dat is wel wat mij in het begin van dit stuk beloofd werd.
Er zijn enkele ideeën van Irshad die mij wel sympathiek in de oren klinken. Een aantal ideeën heb ik werkelijk niets mee.
De vrouw is verder irrelevant in de discussie die tegenwoordig gevoerd worden binnen de islamitische wereld. Daar zijn andere hoofdrolspelers die er werkelijk toe doen.
Waarom schrijf je niet tegen Sharia4Holland? Of zijn zij wel propere Moslims.
Bizar, de bewering dat de afstanden tussen Manji en Wilders overbrugbaar zijn. Daarmee haal je je hele betoog (en geloofwaardigheid) onderuit.
Zelfs zonder het boek gelezen te hebben valt wel op dat in deze bespreking de auteur precies doet waar het Manji van beticht. Laten we wel zijn: zij ziet zich zelf als gelovige dus herhaaldelijk spreken over anti-Islam discours laat zien dat je je niet eens in haar gedachtegoed wil verdiepen. Geloven gaat per definitie uit van vooringenomen standpunten. Immers, grondslagen van het geloof zijn niet te bewijzen.
“Als je angst inwisselt voor haat”” … ook zo’n vergezochte hink-stap-sprong redenering om haar met Wilders te associëren. Variant: “Als je boekbespreking inwisselt voor boekverbranding” zijn we nog verder van huis .
“De afstanden tussen Manji en Wilders zijn overbrugbaar”
Geldt dat ook voor de altijd gemaakte opmerking over Wilders dat zijn ideologie in wezen racistisch is?
Zo nee, dan moet de strekking van dit artikel met kracht worden afgewezen.
Zo ja, dan is die opmerking over die overbrugbare afstanden verdedigbaar, maar dan heeft Wilders ook gelijk in de zin dat de islam intolerant is, geen ruimte kent voor andersdenkenden, en dus onverenigbaar is met een moderne of pluriforme samenleving.
Misschien had Irshad Manji eerst naar dit filmpje moeten kijken voordat ze de publiciteit zocht.
Irshad Manji heeft het absurde idee om de islam te moeten reformeren, voornamelijk omdat een aantal extremisten bepaalde teksten uit de quran en hadeeth halen om hun geweld te rechtvaardigen.
Het ironische van haar ‘strijd’ is dat de extremisten precies doen wat Irshad Manji ook wilt doen; ze her-interpreren de teksten zodat hun ideeen erin passen. Om extremiste tegen te gaan, is hervorming niet nodig: De klassieke orthodoxe interpreatie al een duidelijke (anti-geweld) antwoord op hun extremisme.
Probleem van Manji is dat zij ‘om één of ander reden’ geen afstand kan/wil nemen van de Islam en de Islam zo probeert uit te rekken/veranderen dat zij, haar ideeen en haar lesbische leven erin passen. Net zoals terroristen de Islam ‘hervormen’ om geweld tegen onschuldigen erin te laten passen.
Één van de beste weerleggingen van Manji’s ideeen is gedaan door Dalia Mogahed. Zeker de moeite waard om het in z’n geheel te bekijken:
Die laatste link (ReFlex 22:54) zal overnieuw moeten (YouTube message : “De gevraagde pagina kan niet worden weergegeven.“)
Hoi Herman,
Stel iemand zegt van zichzelf dat hij christen maar tegelijkertijd propageert deze persoon dat: Christus niet de heiland is, christus niet gestorven is voor de mensheid, de kruisiging nooit heeft plaatsgevonden, de drie-eenheid nonsens is, de evangelien met een grote korrel zout genomen moeten worden etc.
Is zo iemand nog christen? Of zou men kunnen zeggen dat deze persoon zich zover heeft verwijderd van wat het christen zijn behelst dat de facto deze persoon misschien een theist is maar allesbehalve een christen?
Moslims geloven in Jezus als zijnde een belangrijke profeet, spreken zijn naam altijd met eerbied uit, reciteren over hem in Qur’an, lezen over hem in de hadith, halen hem aan in preken, stellen hem zich voor als de spreekwoordelijke zachtaardige en vredelievende mens die iedereen tot voorbeeld is, schrijven poëzie over hem, verweven hem in verhalen en maken zelfs films over hem.
Maakt dat moslims christenen? En waarom niet? Omdat zij enkele centrale dogma’s over Christus die christenen aanhangen categorisch verwerpen en in sommige gevallen zelfs als blasfemisch zien!
De Qur’an is voor moslims wat Christus is voor de christenen. Wie niet geloofd dat de Qur’an Gods woord is geen moslim meer net zomin als een christen die niet geloofd dat Christus niet heeft bestaan nog een christen kan zijn!
Vrijzinnigheid of een leven leiden dat allesbehalve religieus is maakt van iemand geen ex-moslim ook al beweren scherpslijpers anders echter er zijn een aantal dogma’s waarvan het verwerpen daarvan iemand buiten de religie plaats ook al kan zij/hij nog zo hard blijven roepen dat hij/zij moslim is.
Ik ben voor godsdienstvrijheid in de meest ruime zin van het woord. Het moet iedereen vrij staan van godsdienst te veranderen, geheel te verlaten of een nieuwe te stichten. Als Manji zich niet thuis voelt in de Islam dan staat het haar vrij haar heil ergens anders te zoeken of haar eigen religie te creeren!
Maar ik wordt gallish van mensen waarvan blijkt dat ze in hun doen en denken eigenlijk al lang afscheid genomen hebben van de Islam maar zich daar ongevraagd mee blijven bemoeien middels schotschriften en optredens waar ze hun nonsens mee verkondigen en dat op de meest negatieve manier en bovendien daar hun metier van maken waarmee ze niet onverdienstelijk verdienen!
Dan heb je voor mij afgedaan en ben je niet meer dan een ex-moslim die zijn insider zijn te gelde maakt aan de buitenwereld!
Bovendien is het contraproductief wat zij doet als ze gehoord wil worden namelijk dogma’s waar vrijzinnig tot puritein het over eens zijn en elke stroming en sekte binnen de Islam aanvaarden als de kern van de Islam te verwerpen en dan te denken dat je bij moslims gehoor vindt!
Om daarnaast ook nog eens een enthousiaste voorstander te zijn van de illegale oorlog in Irak en de vestigingskolonie.
En dan verbaasd men zich over het feit dat moslims deze dame niet lusten?
Wat is daar onbegrijpelijk aan?
Voor alle duidelijkheid dat akkefietje met die baardapen valt hier geenszins mee goed te praten. Met zulke vrienden hebben wij moslims geen vijanden nodig.
Echter alleen iemand die totaal los gezogen is van zijn religie ( Dibi & Co) of daar als buitenstaander weinig kennis van heeft ( de media en goegemeente in Nederland) kan denken dat deze vrouw maar enige jota aan invloed heeft in de moslimsgemeenschap of door de moslims wordt gezien als een hervormer en iemand naar wie men dus zou moeten luisteren!
Moslims ontislamiseren ( lees: zodanig de islamiseren dat er weinig of niets overblijft van dat geloof) is misschien de natte droom van menigeen in Nederland maar dat zal niet gaan gebeuren en als dat al gebeurd bij een minderheid binnen de gemeenschap dan zal dat uit eigen overwegingen zijn en niet door ene nonsens verkondigende door de troetelmoslims en de goegemeente naar voor geschoven troetel ex-moslim!
Met vriendelijke groet,
Mohammed
@Mo
“Ik ben voor godsdienstvrijheid in de meest ruime zin van het woord. Het moet iedereen vrij staan van godsdienst te veranderen, geheel te verlaten of een nieuwe te stichten. Als Manji zich niet thuis voelt in de Islam dan staat het haar vrij haar heil ergens anders te zoeken of haar eigen religie te creeren!”
De Islam valt dus niet te liberaliseren? Niet te verlichten? De Islam is dus op alle plekken en tijden hetzelfde? Islam hier is hetzelfde als Islam in Egypte (waar 70% op fundamentalistische partijen stemt)? Moslims hier zijn net zo homofoob en vrouw onderdrukkend als in Saudi-Arabië?
Mijn antwoord op die vragen is ‘nee’, jouw antwoord ‘ja’?
Op welke manier schend Manji fundamentele dogma’s van de Islam?
@Jans Hansen
Wat versta je onder liberaliseren? Bedoel je hiermee dat moslims zelfstandig de islam moeten beleven? Je suggereert dat dit op dit moment dat dit niet zo is: moslims zijn volgens jou onvrije wezens. Mag ik vragen waarop je dit baseert? Je zegt ook dat de islam niet verlichten is. Wat bedoel je hier precies mee, en waaruit kan jij opmaken dat de islam niet verlicht is? Je zegt ook dat 70% procent van de Egyptenaren op fundamentele partijen stemt? Wat bedoel je hier precies mee, en waar baseer je het fundamentele karakter van Egyptische partijen op. Je zegt ook dat moslims homofoob zijn. Zij zijn echt bang voor homo’s? En onderdrukken moslims hun vrouwen?
De essentie van mijn verhaal is dat Irshad Manji precies de hierboven vooringenomenheid belichaamt. Met als extraatje dat zij haar vraagtekens zet bij de fundamenten van de islam. Dit is op zich niet erg. Verstandiger is gewoon dat zij deze vraagtekens oplost, voordat zij zich waagt aan een hervormingsproces.
Kort samengevat: haar verhaal is feitelijk gezien nergens op gebaseerd. Zij beroept zich op de door jouw gepresenteerde vooringenomenheid. Het lijkt mij gewoon niet verstandig als je deze als uitgangspunt gebruikt voor een grootschalige hervorming. Dat is alles.
Hierbij de juiste link:
http://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=s3O172tRe_k
Één van de beste weerleggingen van Manji’s ideeen is gedaan door Dalia Mogahed. Zeker de moeite waard om het in z’n geheel te bekijken!
@ReFlex (21:10 uur) ik heb het debat waar jij met je link aan refereerde intussen (gedeeltelijk) gezien. Maar het zou dan wel een “weerlegging” van ideeën zijn die uit anderhalf uur dialoog en debat gevist moet worden. Waar bestaat die “weerlegging” nou eigenlijk precies uit? En dan heb ik het probleem hoe een gedachtengoed überhaupt “weerlegd” kan worden nog niet eens aangeraakt, zonder nadere uitweiding hierover klinkt het vooralsnog namelijk nog niet zo degelijk en doordacht.
Stel iemand zegt van zichzelf dat hij christen maar tegelijkertijd propageert deze persoon dat: Christus niet de heiland is, christus niet gestorven is voor de mensheid, de kruisiging nooit heeft plaatsgevonden, de drie-eenheid nonsens is, de evangelien met een grote korrel zout genomen moeten worden etc.
Kuitert, dominee Hendriks etc etc ik noem maar een paar
Orthodoxe christen zullen hen niet als christen zien maar er is geen enkele ei of tomaat naar deze personen gegooid
Binnen de resterende groep vindt er een nette discussie plaats met respect voor de persoon.
Zeer flauw van deze stie om mij stelselmatig te boycotten terwijl ik respectvol met ieder omga ( wat je niet van iedereen kunt zeggen)
@meneer Boubkari, er is een wonder gebeurd! Ik ben het met je eens wat betreft Manji. Heb haar boek ook ooit gelezen, was het met veel van wat ze zei totaal eens en ze is wat mij betreft terecht kritisch, maar ze kan dan beter gewoon de stap zetten en zichzelf niet langer moslim noemen.
Ze weet hoe ze boeken moet verkopen en desnoods past ze haar verhaal aan het publiek. Zo sprak ze heel anders tegen een groep moslimvrouwen in Rotterdam tot grote verontwaardiging van Marianne Anker en de rest van de autochtone aanwezigen.
@Saida 11:37 uur, Dat ze een ander verhaal vertelt aan een ander publiek valt alleen maar te beoordelen als je erbij vertelt of er frictie bestaat tussen dat verhaal en de andere, en waar die frictie hem precies in zit. Omdat je dit er niet bij zegt heb ik niet zoveel aan je opmerking. Het enige dat beklijft is de sfeer van verdachtmaking. Dat moeten we niet willen toch, met zijn allen? Dus vertel eens, waar bestaat die frictie eigenlijk uit?
Manji: Een waardevol geluid in het hele spectrum. Nog los van of iemand het met de inhoud eens/oneens is.
De sharia4Belgium foto lijkt net de H*tlergroet. Brrr, creeps.
Welke vrouwen die het politieke Islam platform betreden zijn er die wél gewaardeerd worden? Wellicht, dat ze mij ontgaan zijn.
Och och, zie je wel: er komen alleen maar brokken van als je vrouwen in het maatschappelijk debat aan het woord laat.
Wat een zure bitches zijn die feministes toch. En natuurlijk erg belangrijk om het klimaat voor oorlog in het Westen levend te houden. Een heleboel mensen trappen toch in dat Afghanistan geleuter omdat ze die meisjes daar zo zielig vinden.
Dat ze niet snappen dat die meisjes het nog veel lulliger vinden om hun vaders, mannen, broers en zonen aan stukken geschoten te zien worden wordt ze natuurlijk niet gevraagd.
Laat me raden Anthony,
De amerikanen hebben zelf de twin towers naar beneden gehaald en ’t is allemaal de schuld van de Rothschilds.