Van onze correspondente in Turkije
Istanbul – De verkiezingsstrijd is voorbij en het Turkse volk heeft van zich laten horen. Eén van de belangrijkste verkiezingen in de geschiedenis van de Turkse republiek is geeindigd met een enorme overwinning van de AKP. De Turken hebben met 46.7 procent gestemd voor nog een keer vier jaar met premier ErdoÄŸan en steunt de partij met haar voordracht om het presidentschap.
Het was een spannende strijd waarbij alle Turken in spanning hebben afgewacht hoe het zou aflopen. Iedereen wist diep van binnen dat de AKP het goed zou doen, maar toch kwam het niet verder dan speculaties. De verkiezingspolls in Turkije zijn hier ook niet altijd onafhankelijk. Tijdens een zelfgehouden straatpoll die mijn oom en een paar vrienden hielden onder voorbijgangers in wijkcentrum Ulus in Ankara, antwoordden 45 van de 50 mensen op AKP te zullen stemmen. Haalde de AKP tijdens de vorige verkiezingen nog ongeveer 35 procent van de stemmen nu zijn ze met bijna twaalf procent gestegen. Dit zijn niet alleen stemmen die steun betuigen voor wat de regering van ErodoÄŸan de afgelopen 4,5 jaar heeft gedaan, maar er zijn ook veel proteststemmen.
Het Leger
Ik heb al eerder geschreven over de massaprotesten van de seculiere elite die zich hevig heeft verzet tegen presidentskandidaat Abdullah Gül van de AKP. Volgens de seculieren zou hij een gevaar vormen voor het seculiere karakter van de Turke staat. Zoals ik al voorspelde zag de Turkse bevolking dit anders. Door dit voorgeval heeft de AKP veel steun gekregen van links en rechts. Na de uitslag meldden veel zenders ook: ‘Het volk heeft voor democratie gekozen’, omdat het leger na die crisis van plan was om in te grijpen op ErdoÄŸan.
De mensen willen niet meer dat het leger ingrijpt als het ze niet bevalt. De uitslag is dan een grote klap voor het leger en de CHP (partij van Atatürk), hoeders van de strikt seculiere staat. De CHP heeft vrijwel overal groot verlies geleden. Partijleider Deniz Baykal heeft niets van zich laten horen en heeft voor de verkiezingsuitslag gezegd dat als hij niet als enige partij aan de macht zou komen hij tot het eiland Rodos zou zwemmen. Verschillende media speculeren al hoe hij die afstand af gaat leggen.
Oppositie
Het Turkse parlement telt 550 zetels. Daarvan gaan er ongeveer 341 zetels naar de AKP, met 21 procent 112 zetels naar CHP, met 15% 70 zetels naar MHP en 27 zetels naar de Onafhankelijken. De overige partijen die mee hebben gedaan hebben de norm van 10% niet gehaald om in het parlement te komen. De AKP kan met deze uitslag weer vier jaar alleen aan de macht. Alleen hebben ze nu oppositie van verschillende partijen terwijl de oppositie voorheen alleen uit de CHP bestond. Het verontrustende is dat de MHP (nationalisten) en de Onafhankelijken, voornamelijk Koerden, in hetzelfde parlement plaatsnemen.
De Koerden hebben in het verleden vaak geprobeerd om in het parlement te komen, maar ze scoorden alleen in het Zuid-Oosten van Turkije waar veel Koerden wonen, daardoor konden ze de kiesdrempel van 10% niet halen. Nu zijn ze via de Onafhankelijken in het parlement gekomen. Met een aantal van 20 zetels kun je binnen het parlement een lijstverbinding aangaan en een partij starten. Nu zitten de Koerden op 22 personen van de 27 Onafhankelijke zetels. Er wordt verwacht dat ze de DTP (voorheen HADEP en sympatisant van PKK leider Öcalan) gaan vormen en hiermee voor het eerst sinds jaren invloed uit kunnen oefenen en hun stem kunnen laten horen.
Nieuwe wending in de Turkse politiek
Het is overal duidelijk geworden dat er iets gedaan moet worden tussen de Turkse links-rechts scheiding. De oude scheiding tussen strikt seculier tegen godsdienstvrij is achterhaald. De mensen zoeken een compromis. Daarmee wordt de AKP nu geplaats als een centrum partij die er is voor alle Turken. Zoals ErdoÄŸan in zijn overwinningstoespraak zei: ‘Ik ben er voor iedereen. Ik ben de stemmen die niet zijn uitgebracht op de AKP niet vergeten. Jullie stem is duidelijk, daar houd ik ook rekening mee.’ Er begint langzaam een discussie waarom Turkije niet een serieuze linkse beweging heeft en zich profileert zoals we dat kennen (bv socialistisch, het opkomen voor zwakkeren etc.) en niet alleen maar voor een strikt seculiere regering staat. Daarmee komt er een nieuwe wending in de Turkse politiek.
De linkse oppositie begint zich langzaam te realiseren dat de kloof tussen politiek en bevolking enorm was toen de CHP een actie was gestart tegen de regering. Er wordt verwacht dat Gül die nog steeds serieus presidentskandidaat is, dit keer zonder veel tegenstand gekozen wordt. Anders komt er een referendum en met deze uitslag is wel overduidelijk waar het volk dan voor zou kiezen. Hier gaat de Turkse politiek zich de komende tijd mee bezig houden: wie wordt de volgende president?
En voor de AKP geldt volgens hun verkiezingsslogan: Durmak yok, yola devam (Niet stoppen, maar doorgaan)
15 Reacties op "Turkije heeft gestemd voor Turkse Premier"
Ik moet zeggen dat ik ook blij was met de uitslag. Niet zozeer omdat het een islamitische partij is, maar omdat de angst voor de islam als bedreiging voor secularisme is afgenomen. Ik vond die angst altijd al misplaatst, want AKP gaf zelf al langere tijd aan niet tegen het secularisme in te gaan. En dat hebben ze ook niet gedaan… maar iedereen (vooral het leger) staarde zich blind op de vrouw van de premier die een hoofddoek draagt… belachelijk
Alhamdoelillah
Er gaan problemen komen!
Problemen? Waarom, hoezo? ONZIN!
aan #1 Nordin
Helemaal mee eens! Turkije kan een voortrekkersrol spelen in de betrekkingen tussen moslims en niet-moslims in Europa. Laten we hopen dat dat lukt!
@ik
Dat gekke leger van jullie, wat zo graag de baas wil spelen…read my lips.
Ik hoop natuurlijk van niet.
(rot-poker)
Ik weet niks over Turkije
Kan iemand mij kort en helder uitleggen hoe het precies zit met de partij standpunten tegenover 1)economische politiek en 2) de relatie met de EU?
Wat vinden de nationalisten en wat Erdogan?
Uit al die krantenartikelen wordt ik ook niks wijzer, alleen maar bij ‘flarden’
M’n voorspelling is dus uitgekomen.Jammer dat je nu een probleem ziet in de verkiezing van onafhankelijke Koerden. Is dat nu juist niet het kenmerk van en democratie, dat ook minderheden zich kunnen laten vertegenwoordigen in de volksvertegenwoordiging ?.
Bij je opmerking “ze scoorden alleen in het Zuidoosten van Turkije” krijg ik een onaangenaam gevoel. Daar wonen nu juist Koerden en telt hun stem minder dan die van iedereen die daar niet woont ?
Je zou haast gaan denken dat de Koerden maar snel een eigen staat moeten krijgen,
Het pleit voor ze dat ze op de onafhankelijke ticket meedoen aan de verkiezingen waarmee ze te kennen geven deel te willen uitmaken van Turkije.
Ga daar nu eens op een “volwassen”manier mee om. Wat dat betreft doen we het hier nog niet eens zo gek. Een Turkse en een Marokkaanse staatssecretaris. Wanneer gebeurt dit in Turkije als het om Koerden of Alevieten gaat ?
Dat is een goede mop, turken die Koerden een eigen staat gunnen, haha.
Maar wel ondertussen Kosovo stuenen om los te komen van Servie.
Er is geen een turk die ik ken die Koerden een eigen staat zouden gunnen, geen een!
aan #10 bratislava
De Koerden hebben na de Eerste Wereldoorlog pech gehad met, of liever zijn slecht behandeld door de opdeling van het voormalige Ottomaanse-Turkse rijk door de overwinnende geallieerden. Een afzonderlijke staat bestaande uit de Koerdisch sprekende gebieden uit Irak, het huidige Turkije en Iran was veel logischer geweest. De geschiedenis kan echter niet worden teruggedraaid.
Ik denk dat het bij een groot deel van de Turkse Koerden niet eens om een eigen staat gaat. Veel Koerden wonen trouwens al in Istambul en omstreken. Wat verreweg de meesten wel willen is rechten voor eigen hun cultuur en vooral hun taal. Met dat idee hebben de overige Turken nog steeds grote moeite.
Het lijkt mij ook prima dat de Koerden in het parlement komen en ik vind het juist een goede graadmeter voor een democratie hoe deze met minderheden omgaat. Als hun rechten op democratische wijze in het beleid tot uiting komen dan nemen waarschijnlijk ook de problemen tussen Turkije en de Koerden af.
Sowieso vind ik diversiteit in het parlement van belang en die 10% regel lijkt mij daar wel een drempel in.
De angst is dat de mhp en de onafhankelijken zich als twee kemphanen in een hok gaan gedragen in het parlement.
Ik hoop dat ze verstandiger zullen zijn.
“Het verontrustende is dat de MHP (nationalisten) en de Onafhankelijken, voornamelijk Koerden, in hetzelfde parlement plaatsnemen.”
Hoezo is dat verontrustend? ALs je dat opschrijft moet je dat wel uitleggen. Of is het misschien ontrustend vanuit AKP perspectief en ben jij niet helemaal neutraal in je verslaggeving?
En verder wat betreft je opmerkingen over de Koerden, ben ik het met Pim van den Berg eens.
Ik snap het niet helemaal, bijna de gehele islamitische wereld staat op zijn achterste poten als het gaat om palestina en israel Maar geen land is bereid om een maar een stukje land af te staan aan de Koerden, terwijl die mijns inziens ook recht hebben op een stuk grond, en Turkije is zo groot. Die kan toch best een paar hectare missen en Irak ook wel, toch?
@Johanna:
‘Hoezo is dat verontrustend?’
Zie esma:
“De angst is dat de mhp en de onafhankelijken zich als twee kemphanen in een hok gaan gedragen in het parlement.”
De schrijfster had het over de combinatie van Koerdische en Turkse nationalisten in het parlement. Pim en jij zoeken spijkers op laag water. Doet niks aan de kwaliteit van dit stukje af.