Morgen zit ik met een multiculti groepje in het veelbesproken Andalusië in Spanje en daarna maak ik samen met een vriend een trektocht door Spanje met als eindpunt Barcelona. Eindelijk kan ik dan met mijn eigen ogen zien wat de moslims eeuwen geleden gebouwd hebben wat gezorgd heeft voor de verlichting van Europa. Uiteraard ook om te genieten van de zonnestralen die niet geblokkeerd worden door de wolken. Ik houd wel mijn hart vast wat het groepje betreft, ze staan in Nederland niet bekend als non-actieve mensen.
Ik laat jullie voor nu alleen met een aantal interessante artikelen: ‘Ik wilde geen moslima worden, maar ik kon niet anders’, een prima interview met Khalil die Allah Made me Funny naar Nederland haalt en als laatst een artikel over een prachtig initatief dat echt meer aandacht mocht krijgen in de media: Islamitische voorschriften voor stervensbegeleiding in ziekenhuis
Faisal Mirza
De oprichter. Geboren, getogen en woonachtig in die mooie stad achter de duinen. Altijd klaar voor een revolutie of gewoon een kopje thee. Typisch Faisal...Lees andere stukken van Faisal
40 Reacties op "al-Andalus, here I come!"
Tof joh! Veel succes
Have fun!
Ik heb ook het artikel gelezen “ik wilde geen moslim worden….” En moet concluderen uit mijn eigen omgeving dat ik het niet kan staven.
Ik ben zelf zeg maar een serieus christen en bezoek ook geen discotheken e.d. en zo ken ik er velen.
Het is zo dat wij niet een wet hebben, zoals moslims 5x per dag bidden etc.
Ik geloof dat jij moet leven door de geest zoals wij dat zeggen. De Heilige geest de geest van God die je te binnen brengt wat je moet doen en wat je niet moet doen. En daardoor bid je ook van tot God, wat is Uw wil? Of voor anderen en dat soms vaker dan 5x per dag. En echt niet op gezette tijden.
En naar mijn idee is dat de bedoeling van God. Zij omschrijft het als structuur ik zie het als wet. En dat is zwaar lijkt mij.
Ik ben benieuwd naar jullie reacties.
Toch wel grappig dat dit islamitisch imperialisme als een geschenk aan europa wordt voorgesteld. Enfin, ik kan er niet meer mee zitten.
Grappig dat moslims zich altijd willen bewijzen t.o.v. andere geloven, culturen etc. Zoals bv.; “deze bekende mensen zijn moslims, wist je dat?” en “kijk eens wat de islam heeft gebracht” etc. (kijk maar op youtube, tal van filmpjes met “bekende” moslims etc. (weet dat dit een andere discussie is, maar toch, komt op hetzelfde neer).
Of heel spanje door de moslims is opgebouwd, lol.
Mijn vraag is waarom? Waarom moet de schrijver in dit geval zich bewijzen. Hoor je Christen roepen dat zij Istanbul hebben gebouwd, en wist je dat (weet ik veel wie) bv. piet paulusma christen is!
Ik wens je wel een fijne vakantie, en je heoft niet altijd je geloof te verdedigen, niemand heeft je vooralsnog aangevallen.
aan Faisal Mirza
Dit is een kort stuk waarvan het me niet duidelijk is wat de bedoeling is. Het gaat om een reis naar Spanje. Er staat een opmerking in die duidelijk in verband staat met de titel, n.l. “al-Andalus”. Op die opmerking wil ik hier ingaan. Het lijkt me een beetje een opmerking geschreven van uit een zeker minderwaardigheidscomplex dat moet worden weggewerkt met opschepperij. Dit in plaats van de realiteit, waar voor Moslims genoeg te vinden is om trots op te zijn. Dit is het zinnetje waar ik iets over wil zeggen:
“…wat de moslims eeuwen geleden gebouwd hebben wat gezorgd heeft voor de verlichting van Europa.”
Inderdaad de Moslims hebben prachtige gebouwen neergezet, in Spanje en elders. De indruk die het interieur van de Grote Moskee in Cordoba op je maakt als je ogen aan het halfdonker gewend raken is overweldigend.
Maar “hebben de moslims voor de verlichting van Europa gezorgd”? Wat er gebeurd is verdient een wat meer preciese beschrijving. Die volgt hieronder.
In de tijd van de Abbasiden, in het Baghdad van de negende eeuw, zijn er een groot aantal Helleense of beter Hellenistische wetenschappelijke en filosofische teksten in het Arabisch vertaald. Dat vertalen gebeurde voor een groot deel door Syrische Christenen, maar dit ter zijde. In de daarop volgende eeuwen is het materiaal in deze teksten binnen de Islamwereld verwerkt en verder ontwikkeld, dit terwijl er gelijktijdig in West-Europa na de val van het West-Romeinse rijk nauwelijks intellectuele activiteiten plaats vonden. Kortom een schitterende beschaving, de “Gouden Tijd van de Arabische Wetenschap” zoals een grote tentoonstelling vorig jaar in Parijs heette. Die beschaving bloeide ook in het door de Moslims veroverde Spanje, al-Andalus dus.
Tussen haakjes, dat “wij” hier in Europa niets van weten zodat dat “ons” met behulp van een opschepperige en verder ook zeer matige BBC documentaire–in je verhaal aan te klikken–moet worden verteld is onzin. Deze zaken zijn de laatste vijftig jaar intensief in het Westen bestudeerd en gepubliceerd, terwijl daar in de de Islamitische wereld bijna niets aan gedaan is. Maar ja, zich op de borst slaan zonder echt er iets van te weten is gemakkelijk.
Het verhaal gaat verder. In Spanje werden vanaf de elfde eeuw veel van die Arabisch-Griekse en ook oorspronkelijke Arabische teksten weer in het latijn vertaald. Dit gebeurde in het bijzonder in Toledo, inmiddels alweer door de Christenen heroverd. Het vertaalwerk werd in dit geval vooral door Joden gedaan, maar dit ter zijde. Veel van die oorspronkelijke teksten waren in het Westen niet bekend. Later kwamen er oorspronkelijke Griekse teksten rechtstreeks uit Byzantium, meegebracht door de kruisvaarders en vooral ook door vluchtelingen na de verovering van Constantinopel in 1453 door de Ottomanen. Ook kwam er via handelscontacten tussen steden als Pisa en Venetie enerzijds en het Midden-Oosten anderzijds veel kennis naar Italie. Dit alles gaf belangrijke impulsen aan ontwikkelingen in West-Europa. De teksten uit de oudheid leidde tot de Renaissance, een herontdekking van de Grieks romeinse oudheid. De wetenschappelijke en filosofische teksten eerst tot ontwikkelingen in de filosofie en later tot het begin van wat ik maar zal noemen de “wetenschappelijke revolutie”. Ondertussen vond de Hervorming plaats, die een eind maakte aan de hegemonie van de Katholieke Kerk in West-Europa. Ook de grote ontedekkingsreizen waren van belang. Dan tenslotte de Verlichting. Die begint met Spinoza. Dan zijn we al in de 17de eeuw. De Verlichting betekende het streven naar vrijheid van godsdienst en vrijheid van meningsuiting, naar gelijkheid van de mensen, naar het terugdringen van de rol van vorsten en van de kerken. Zeker, de zojuist genoemde ontwikkelingen waren belangrijk voor het onstaan van de Verlichting. En inderdaad, de Arabische wetenschap is van zeer groot belang geweest voor het begin van de ontwikkeling van de natuurwetenschappen en de wiskunde in Europa. Maar om dan de zeggen dat “de moslims voor de Verlichting hebben gezorgd” is natuurlijk een beetje dwaas. Je vraagt je dan ook af waarom ze niet voor de verlichting in hun eigen wereld hebben gezorgd.
Beste Peter,
Waarom moslims niet voor een eigen verlichting hebben gezorgd? Het antwoord op die vraag is simpel te beantwoorden: Om de doodeeenvoudige reden dat dat onmogelijk was! Net zoals dat onmogelijk was bij de Oude volkeren van Mesopotamie, Egypte, de Oude Grieken, de Romeinen, de Chinezen, de Indiers, de Maya’s, de Azteken, de Inca’s, het Middeleeuwse Europa etc. Er is een onoverburgbare breuk opgetreden tussen de pre-industriele wereld zeg maar voor 1750 en die daarna. Hoe en waarom Europa een andere weg insloeg daar zijn veel theorieen over maar nog steeds is daar nog geen definitieve verklaring voor gevonden. Legioenen historici hebben zich daar mee bezig gehouden, zijn er nog steeds mee bezig en zullen dat nog heel lang doen. Het is een heel interessante materie als zeg ik het zelf. Want rond bijv 1500 was China in vele opzichten suprieur aan Europa en had het alles inzich om te industrialiseren. De Chinezen kenden het gebruik van steenkool, het fabriceren van staal, het gebruik van papiergeld, zelfs gas werd al gebruikt als brandstof om te koken. Toen men in Europa net buiten de eigen grenzen begon te kijken stuurden de de chinezen al vloten met honderden schepen uit op ontdenkingsreizen, sommigen beweren zelfs dat de Chinezen de eerste waren die om de wereld heen voeren en de beide Amerika’s ontdekten. Eventjes op de borst kloppen de admiraal die deze vloten leidde was een Moslim :). Het duurde pas tot na 1800 dat de Europa China voorbijstreefde in economische macht. Hoe komt het dan dat China geen verlichting heeft gehad? Interessante vraag wie het weet mag het zeggen!
Wat Faisal wilde zeggen over de beidrage van de moslims aan wat het Westen heeft bereikt is hetzelfde als wat Newton zei uit bescheidenheid:
If I have seen farther than others, it is because I was standing on the shoulders of giants.
Het Westen heeft veel te danken aan oudere beschavingen zonder dat daarmee maar iets afgedaan wordt aan de unieke verworvenheden die in het Westen zijn ontstaan. Trouwens al-Andalus is een deel van het Westen dus alles wat in al-Andalus is voortgebracht is al een integraal onderdeel van het Westerse erfgoed! In het licht daarvan is het Faisal vergeven als hij aan borstklopperij heeft gedaan al denk ik niet dat, dat zijn bedoeling was geweest.
Faisal ik ben jaloers, doe de groeten aan al-Andalus want zoals de dichter zei:
A garden in al-Andalus has
unveiled beauty and a lush scent.
The morning glistens from its teeth
and the night is overshadowed by its scarlet lips.
When the wind blows from the East
I cry: O how I long for al-Andalus!
Abu Ishaq ibn Khafaja Valencia (d. 1139)
En mocht je Medina az-zahra bezoeken denk dan aan de woorden van Ibn Arabi:
Muhyi al-Din ibn al-‘Arabi, visiting Madinat al-Zahra’ sometime
at the end of the twelfth century, was so
moved by the sight of al-Zahra”s desolation that
he composed the following verses:
Halls alongside of playgrounds gleam,
but they have no occupants and they are in ruins.
Birds are lamenting in them from every side,
At times they are silent, other times cooing.
I addressed one of the wingborn singers,
who was sad at heart and aquiver.
“For what do you lament so plaintively” I asked,
And it answered, “For an age that is gone, forever.”
Of die van de dichter al-Sumaysir:
the poet al-Sumaysir who had lived in Cordoba and, like Ibn
Hazm, fled elsewhere after the war. He addressed
the palace as if it were a lover:
I stopped at al-Zahra’ weeping, looking at it
I lamented its slow decay.
And I said, “al-Zahra’, come back.” And she responded,
“Who can return from death?”
I continued to cry, crying in that place.
But the tears were of no avail; no, none at all.
Rather, they were the traces of tears shed by those
hired to mourn the dead.
@ 5, 6 “grappige” gasten zijn jullie: in verschillende posts roepen jullie op dat gematigde moslims (wie dat ook moge zijn) meer van zich moeten laten horen, dat ze tegengeluid moeten laten horen, zelfkritiek, reflektie, aktie, blablalbla.
Waarom noem ik dit bla? Omdat het moment dat iemand die verantwoordelijkheid neemt een aantal mensen collectief in de stress springt: hohooho niet meer zeggen dan dat er van jullie verlangt wordt hoor, geen eigen intellectueel initiatief nemen.
Er wordt een gekmakend soort schizofrenie van moslims verlangt dat jullie mijns inziens lekker zelf mogen uitzoeken.
Tot die tijd blijven moslims hier waarschijnlijk toch wel hun eigen en andere zaakjes uitzoeken, promoten, bekritiseren, ondersteunen op de manier die moslims zelf belangrijk vinden; hetzij de rol van islamitische filosofie in de Verlichting (bijvoorbeeld schandalig onderbelicht en in 2004 nog totaal onderbrekend in de syllabus van de opleiding Filosofie aan de UvA); hetzij de bekering van voormalig atheïsten/christenen/sikhs/hindoe’s etc (die uiteraard positiever over islam dan hun vorige religie zijn, anders hadden ze geen moslim geworden – hun daarop bekritiseren is redelijk duhhhh); hetzij over de nodige emancipatoire activiteiten (meestal vrijwillig ontplooid) zoals een beschrijving van stervensriten voor moslims in ziekenhuizen (ja moslims zijn een minoriteit, nee dat betekent niet dat ze geen rechten en plichten hebben in dit land en niet op eigen wijze hun overlijdensriten mogen omschrijven.
ga maar eens nadenken wat je wilt: samenleven of monotone dubbelzijdige kritiek geven zonder weerwoord en samenleven moeilijker maken.
aan #7 Mohammed
Dank voor je uitvoerige en informatieve reactie. Dat die beroemde admiraal een moslim was wist ik niet. Ik weet wel dat men in China korte tijd later alle schepen heeft opgelegd en alle contacten met de buitenwereld heeft verbroken.
Beste Peter,
Dat de admiraal een moslim was, was voor mij ook een verrassende ontdekking geweest. Zijn naam is trouwen Zheng He. Voor meer info over hem en de ontdekkingsreizen van de Chinese vloot: http://en.wikipedia.org/wiki/Zheng_He
Inderdaad één van de Ming Keizers sloot na de zevende ontdekkingsreis China af en verbood verdere ontdekkingsreizen. Had de Keizer dat niet gedaan dan sprak men waarschijnlijk nu overal chinees ipv engels. Het kan vreemd lopen in de geschiedenis. Maar China is bezig haar vleugels wederom aan het uitslaan na meer dan 500 jaar in zichzelf gekeerd te zijn en wie weet moet iedereen over een aantal decennia Mandarijns leren spreken moslim zowel als niet-moslims ;).
Eén van de verklaringen voor de uitzondering van Europa is dat het politiek zo verdeeld was in tegenstelling tot rijken die geregeerd werden van uit 1 centrum zoals het Chinese, het Ottomaanse, het Mogul rijk etc. Daar bepaalde één vorst alles terwijl in europa honderden vorsten met elkaar in een eeuwige concurentie strijd verwikkeld waren. Hierdoor konden geleerden en ideeen altijd wel ergens een veilige thuishaven vinden en geld! En als eenmaal een ontdekking gedaan was dan wilden andere vorsten dat ook hebben bang als ze waren dat de andere hen militaire&economisch zouden overvleugelen. En zo werd de basis gelegd voor de grote sprong voorwaarts die Europa maakte rond 1750 en haar een voorsprong gaf op de rest van de wereld die tot op heden duurt ook al zijn anderen hard bezig met een inhaalslag. Maar zoals ik al eerder schreef er is nog steeds geen totaal verklaring en misschien komt die er ook wel nooit.
Met vriendelijke groeten,
Mohammed
aan #10 Mohammed
De Wikipedia website over Zheng Ho had ik ook net gevonden. Enige tijd geleden las ik een boek geschreven door Gavin Menzies, een gepensionneerde marineofficier, geheten “1421. The year China discovered the world”, waarin met veel argumenten wordt betoogd dat Zheng Ho nog verder is doorgevaren en onder meer Amerika heeft bereikt. De verslagen daarvan zouden na zijn terugkeer, toen China zich van de rest van de wereld afsloot, zijn vernietigd. Ik vond het een fascinerend boek, maar na dat ik de vernietigende kritieken van een aantal experts gelezen heb, vind ik het niet meer geloofwaardig.
Zie:
http://www.1421.tv/
http://www.1421exposed.com/?gclid=CKjJm8jz3o0CFQhDMAodyAGRYA
Dit alles is zeer interessant maar ligt ver buiten het onderwerp van deze serie. Om weer even daar naar terug te keren, je verklaring voor de uitzonderingspositie die de ontwikkeling van Europa heeft ingenomen, namelijk de politieke verdeeldheid van Europa, heb ik nooit eerder gehoord, maar lijkt me nog zo gek niet.
Beste Peter B,
Dat boek heb ik inderdaad gelezen. Heb het op schiphol gekocht toen ik naar China ging. Het is een enerverend boek om te lezen maar is inderdaad op veel punten iets te fantasierijk om als geheel serieus te worden genomen. Maar met dat soort boeken moet je dat ook niet doen de lol zit hem in het lezen ervan en de meerwaarde in het feit dat ze instaat zijn soms te morrelen aan het status-quo denken in het desbetreffende wetenschapsgebied waarover ze schrijven.
Wat betreft de theorie die ik de vorige keer summier heb beschreven ( En meer dan summier kan ik het niet want zo eenvoudig als ik het stelde is het zeker niet!) die heb ik voor het eerst gehoord op een college van P. Vries ( Toen nog docent aan de Universiteit van Leiden). Hij doet onderzoek naar dit fenomeen en dan met name waarom in Europa wel industrialisatie heeft plaatsgevonden en niet in China. Hij ging daar een boek over schrijven maar ik weet niet of dat al uitgekomen is. Maar het interessante materie en deo volente zullen wij lang genoeg leven om in de toekomst over het antwoord (en) te kunnen beschikken ook al heb ik er een hard hoofd in want geschiedschrijving is nu eenmaal een discussie zonder einde ;).
Met vriendelijke groeten,
Mohammed
“Eindelijk kan ik dan met mijn eigen ogen zien wat de moslims eeuwen geleden gebouwd hebben wat gezorgd heeft voor de verlichting van Europa.”
Jammer dat dat niet voor de verllichting van de islam heeft gezorgd. De wereld zou er dan heden ten dage totaal anders uit zien.
Nog los van het feit of er uberhaupt sprake is geweest van een islamitische inbreng bij deze verlichting.
Beste Vele,
Wat de Verlichting ook teweeg heeft gebracht:
Franse revolutie en Napoleontische oorlogen: miljoenen doden
Koloniale oorlogen en bezetting: miljoenen doden
Eerste wereld oorlog: miljoenen doden
Russische revolutie: miljoenen doden
Tweede wereld oorlog: miljoenen doden
Atoombommen: 200000 doden in een paar seconden
Communisme: miljoenen doden.
Oorlog in Vietnam en de rest van Indo-china: miljoenen doden.
En ga zo maar door.
Om maar niet te vergeten de vernietiging van het milieu, zonder verlichting zou dat nooit gebeurd zijn!
De Islam kent zijn zwarte bladzijden maar vergeleken met die van het Westen stellen die niets voor!
Met vriendelijke groeten,
Mohammed
Sorry Mohammed, maar je draaft nu echt door. Chargeer je nu om aan te tonen dat dergelijke verbanden met de verlichting net zo bespottelijk zijn als het verband leggen tussen 9/11 en de hele Islam of geloof je werkelijk wat je nu beweert?
aan #12 Mohammed
Ik heb mijn exemplaar van “1421” ook op Schiphol gekocht, op weg naar Italie…. Trouwens, in de boekenwinkel van Schiphol vind bijna altijd iets van interesse. Ik heb via Google een Dr. P. Vries gevonden die in 2005 aan de Letteren Faculteit van de Leidse universiteit verbonden was. Is dat jouw Vries?
#14 Mohammed
Wat zul jij je ellendig voelen in de westerse wereld. Sterkte
Vele
aan #14 Mohammed
Beste Mohammed,
Je schildert de geschiedenis nu wel met een erg brede kwast. Een tamelijk onzinnig stuk als #13 beantwoorden met een op zijn zachts gezegd nogal ongenuanceerd stuk van jouw kant lijkt me niet erg zinvol.
Het algemene idee van je stuk is dat alles dat wat na de Verlichting gekomen is daardoor veroorzaakt is. De vraag naar oorzaken van historische gebeurtenissen is meestal moeilijk eenduidig te beantwoorden; jouw redenering hier kan ik in dat opzicht niet echt serieus nemen.
Ik kan nog wel wat aan je rijtje toevoegen. De Russiche en Chinese revoluties. De aanslag op 9/11; ze gebruikten immers vliegtuigen, ook een duidelijk resultaat van de Verlichting. De gruwelen in Darfur op dit moment. De terreur van de Hunnen, van de Noormannen, van de Mongolen doen dan niet mee, dat was voor de Verlichting. Nee, dit lijkt me geen goede gedachtengang.
Het begrip Verlichting wordt op het ogenblik misbruikt–door mensen die misschien nauwelijks weten wat het begrip inhoudt–om zich zelf op de borst te kloppen en anderen de les te lezen. Door de tegenpartij wordt dan de Verlichting ontkent of gekleineerd. Daar hebben we niets aan.
Des te meer reden om ons even af te vragen wat de Verlichting precies is of was. Het is een historisch verschijnsel, die–dat kan niet ontkend worden–in West-Europa is ontstaan, al kun je voor afzonderlijke ideeen wel voorlopers aanwijzen, ook in de Islamitische wereld, voor de Grote Verstening daar.
Het beginpunt kan worden gelegd bij Spinoza in de 17de eeuw, niet bij bijvoorbeeld Voltaire. Dit is althans de mening van de Engels-Amerikaanse historicus Jonathan Israel. Iedereen die zijn schitterende boek “The Radical Enlightenment” (Vertaald als “De Radicale Verlichting”) heeft gelezen zal dat beamen. Spinoza was een filosoof. De ideeen van Spinoza, en zijn navolgers, hebben echter ook grote culturele en politieke gevolgen gehad. Het belangrijkste waren het veld winnen van de ideeen van tolerantie, van vrijheid van meningen en meningsuiting, van gelijkheid van alle mensen. Van vrijheid van godsdient, in zijn tijd een revolutionnair idee, van verzet tegen kerkelijke macht en macht van vorsten. Israel onderscheidt de Radicale Verlichting (Spinoza cum suis), de Gematigde Verlichting, met bijvoorbeeld Voltaire, wel voorstander van gelijkheid, maar niet op sociaal, economisch gebied, wel van godsdienstvrijheid, maar niet voor iedereen, en tenslotte de Contra-Verlichting, als reactie op het voorgaande ontstaan, indertijd belichaamd door de katholieke Contra-Reformatie, met als belangrijk wapen de Inquisitie. Volgens Israel bestaan die drie bewegingen nog steeds en zijn ook nog steeds werkzaam.
De ideeen van de Verlichting hebben zich over de hele wereld verspreid en hebben normen geschapen die bijna iedereen althans met de mond belijdt. Ze vormen de basis van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, door de Verenigde Naties aangenomen, wat helaas ook al weer niet betekent dat iedereen er zich aan houdt, in tegendeel.
Nogmaals, alle kwade gebeurtenissen na de 16de eeuw toeschrijven aan de Verlichting is onzin.
De ontwikkeling van de wetenschap heeft er voor gezorgd dat we ziekten eenvoudig kunnen genezen–ja, lang niet alle ziekten–waaraan we vroeger gewoon doodgingen. Dezelfde ontwikkeling heeft ons ook de atoombom gebracht.
Door die zelfde ontwikkeling kunnen we nu zo gemakkelijk van achter onze laptop met elkaar communiceren en in enkele minuten de gekste informatie verzamelen. Daarnaast stelt het bepaalde Amerikaanse overheidsdiensten in staat de halve wereld af te luisteren.
De Franse revolutie kun je inderdaad met goed recht een direct gevolg noemen van de Verlichting, of liever de Verlichting was één van de hoofdoorzaken van die revolutie. Deze revolutie maakte een einde aan allerlei vormen van onderdrukking, maar is daarna, onder fanatici van het type Robespierre doorgeschoten– zoals zo vaak op zichzelf goede ontwikkelingen doorschieten–naar nieuwe vormen van onderdrukking en naar overvloedig bloedvergieten. Napoleon herstelde in eerste instantie de orde in de chaos in Frankrijk, schiep een nieuw systeem van goede moderne wetten, waar wij heden ten dage nog van profiteren, en trok vevolgens in zijn veroveringsdrift met een geweldig leger naar Rusland, waarvan bijna niemand is teruggekomen. En zo voort, en zo voort. Kortom, de geschiedenis is een complex mengsel van goede en kwade dingen.
Overigens, de 19de eeuwse hervormers in de Islamitische wereld, in Turkije (de “Tanzimat”) en Egypte, baseerden zich expliciet op de ideeen van de Franse Revolutie, dus indirect op de Verlichting.
Dat die hervorming niet heeft doorgezet is warschijnlijk voornamelijk te wijten aan het betreurenswaardige optreden van de Europese machten daar.
Het heeft geen zin de zwarte bladzijden in de geschiedenis van de Islam kwantitatief te gaan vergelijken met die in de geschiedenis van het Westen. Ja, naar grove schattingen 10 tot 15 millioen slaven uit Afrika afgevoerd door Europese slavenhalers, en ongeveer het zelfde aantal uit Afrika en Azie naar de Arabische landen. Ja, de uiterst bloedige inname van Jerusalem door de kruisvaarders, en later de even gruwelijke inname van Constantinopel door de Ottomaanse Turken. De inname van Baghdad door de Mongolen was trouwens nog erger. Daar heeft het Westen gelukkig geen schuld aan. Daarover moet maar eens een hartig woordje worden gesproken in Ulan Bator, waar de meeste mensen trouwens nog in tenten wonen, weliswaar met computers en TV, maar dit ter zijde. Laten we de geschiedenis serieus, kritisch en zo objectief mogelijk bestuderen–volledige objectiviteit blijft een nooit te bereiken ideaal; waarbij ieder bij voorkeur kijkt naar zijn eigen zwarte bladzijden. De geschiedenis dient niet om elkaar mee om de oren te slaan.
Met vriendelijke groet.
Peter B.
Beste Herman Kolkman,
Wat ik geloof is dat elke beschaving haar zwarte bladzijden heeft! Wanneer men continue verwijst naar alles wat er mis is gegaan sinds het ontstaan van de Islam zonder naar het eigen verleden te kijken is men zeer selectief bezig! Net zo als moslims nog al eens willen doordraven over hoe glorieus hun verleden wel niet was en hoe harmonieus het toen was doen vele westerlingen dat ook. Maar als je objectief ( voorzover dat menselijke mogelijk is) kijkt naar het verleden zul je ontdekken dat welke verschillen er ook zijn tussen beschavingen het allen mensen zijn met de zelfde zwakheden en dezelfde neigingen om gruweldaden te begaan en die dan achteraf te vergoelijken of te rechtvaardigen met wat voor kulargumenten dan ook!
Bin laden laat 3000 mensen de dood in jagen op 11/9 uit naam van de Islam.
Bush valt Irak binnen in 2003 gevolg 600000 doden en stijgende uit naam van Democratie & vrijheid.
Wat is het verschil tussen die beiden? Alleen het aantal doden meer niet!
Met vriendelijke groeten,
Mohammed
Beste Vele,
Jouw reactie zegt meer dan genoeg over hoe ziek jij van binnen bent! Ik heb medelijden met je.
Met vriendelijke groeten,
Mohammed
Beste Peter B,
Dat rijtje was bedoeld voor de heer/dame Vele wiens opvatting van discussiëren is wat kretologie plaatsen op andermans reacties! Sommige mensen moet je met gelijk munt terugbetalen anders begrijpen ze de boodschap niet!
De verlichting heeft zonder twijfel voor vele zegeningen gezorgd, zegeningen waar ik zeer dankbaar voor ben. Daar hoef je mij dus niet van te overtuigen! En moslims hier en in de Islamitische wereld doen er goed aan die zegeningen te erkennen en er van te leren!
Maar zonder de verlichting ook geen: Nationalisme, Fascisme, Nationaal-Socialisme, Communisme, Roof-Kapitalisme, modern wapentuig, vernietiging van het milieu!
Zoals ik al eerder schreef met de verlichting/industrialisatie van het Europa trad er een cesuur op die Europa afsneed van haar eigen verleden en van de rest van de beschavingen in de wereld. Europa begon aan een experiment dat de mensheid veel goeds heeft gebracht maar soms ging het faliekant mis met gruwelijke gevolgen zoals wij allen achteraf weten.
De verlichting gaat uit van de autonomie van de mens. De mens weet wat goed is voor de mens en heeft daar geen hogere macht voor nodig. Inderdaad weet de mens vaak heel goed wat goed voor hemzelf is maar helaas ook heel vaak niet. De gevolgen van die hoogmoed zien wij in het verleden maar ook in het heden. Die hoogmoed is echter niet alleen voorbehouden aan de Westerse mens maar ook anderen hebben zich daar aan bezondigd onder andere de moslims.
Toen de moslims zich gingen verwesteren na de inval van Napoleon in Egypte namen zijn bijna alleen de ziektes van Europa over: Nationalisme, Communisme, Roof-Kapitalisme, Fascisme, Militarisme en ongebreideld misbruik maken van het milieu. Op deze manier dachten zij weerstand te kunnen bieden tegen de oprukkende macht van Europa. Wat hen overigens niet redde van bezetting!
In het heden zien we nog steeds die gevolgen van het klakkeloos overnemen van andermans ideologieën toe kan leiden. Bin laden is zowel een product van de Islam als van de verlichting. Religieus gezien is hij een moslim, politiek een erfgenaam van de verlichting! Dus de mensen die altijd vol borstklopperij naar de verlichting verwijzen weten niet dat zij en Bin Laden wel eens veel meer gemeen kunnen hebben dan ze ooit hebben kunnen bevroeden.
Met vriendelijke groeten,
Mohammed
Ps. Inderdaad dat is die P. Vries
Ps.. De ideeën van Engels-Amerikaanse historicus Jonathan Israel zijn niet geheel onomstreden maar dat is inherent aan de geschiedschrijving ;)
@Mohammed,
je schrijft pittige stukken die ik leuk vind om te lezen, vaak ben ik het met je eens, maar niet met je bewering dat al die -ismen die je opsomt voortgekomen zijn uit de Verlichting. Die -ismen hadden inderdaad vele gruwelijke kanten en gevolgen, maar die zijn volgens mij inherent aan het wezen van de mens. Het kwaad bestond heus al voor de Verlichting. Volkerenmoord, wreedheid, misbruik, bewapening, er is wat dat betreft niks nieuws onder de zon. Dat de technologische ontwikkeling is en wordt misbruikt voor gruwelijkheden, lijkt mij niet los te zien van van de aard van de mens, voor dat misbruik op zich kun je niet De Verlichting (die ook veel goeds heeft gebracht) als oorzaak aanvoeren.
#20 Mohammed
Wat een simpele veelzeggende reactie
Blijf jij maar lekker in jouw verkokkerde wereldbeeld denken.
Vele en Mohammed, elkaar kleineren is slecht voor de communicatie en onderling begrip. We redeneren nu eenmaal vanuit onze eigen achtergrond. Door elkaar af te branden blijven we strijden. Laten we proberen elkaar ondanks fundamentele verschillen toch als waardevolle gesprekspartner te blijven zien.
Mohammed, ik begrijp dat jij/jullie niet de waarde zien van het illustere trio. Als kind van de zestiger jaren zie ik echter wel een aantoonbare waarde in hun provocerende manier van werken. Zoals je zelf al aangaf zijn lijvige en goed onderbouwde rapporten noodzakelijk om tot oplossingen te komen, maar door hun optreden, en zijdelings dat van Mohammed B., is er toch een beweging op gang gekomen waardoor de maatschappij haar ogen niet meer kan sluiten voor misstanden binnen het collectief van eerste en daaropvolgende generaties nieuwe Nederlands.
Je hebt gelijk dat ook onze cultuur zijn zwarte bladzijden heeft, maar daar sluiten we gelukkig onze ogen niet voor.
Tja de oorlog in Irak, ik was en ben er tegen. Ik had gehoopt dat er toch een samenleving uit voort zou komen waarin de diverse bevolkingsgroepen in vrede met elkaar zouden samenleven. Maar op een of andere manier gunnen ze elkaar toch het licht niet in de ogen. De motieven om Irak binnen te vallen zijn uiteraard gewoon economisch, ontegenzeggelijk is het westen de oorlog begonnen. Maar het zijn jammer genoeg toch vooral, net als het geval Ben Laden, vooral mensen die de Koran als basis van hun overtuiging hebben die het vooral op elkaar hebben gemunt. En dan komen we toch weer op de discussie of de Islam, zover die dan dus bestaat, samen kan gaan met een democratisch systeem. Persoonlijk denk ik het wel, maar dan wel een vorm die minder dogmatisch om gaat met het gegeven “absolute waarheid”.
Vriendelijke groeten,
Herman
aan #21 Mohammed
Ik had wel begrepen wat je bedoelde. Ik vind toch wel dat je voorzichtig moet zijn met het beantwoorden van onzin met onzin. In zo’n geval zou ik liever niet met gelijke munt terugbetalen….
Verder ben ik het helemaal eens met wat je zegt.
Nog een opmerking over “de autonomie van de mens”. Als ongelovige denk ik dat we geen andere keus hebben dan autonoom te zijn. Dat betekent niet dat we maar raak moeten leven, geen rekening moeten houden met anderen, de natuur vernielen, nee, daarmee bedoel ik dat ik denk dat we samen met onze medemens de ethiek in ons zelf moeten zoeken en vinden, dat geen hogere macht ons daarbij kan helpen. Dit is natuurlijk al een oude discussie. De tegenstanders en bestrijders van Spinoza moesten toegeven dat hij, hoewel atheist, toch een sober, voorbeeldig en deugdzaam leven had geleid. Ze konden dat eigenlijk niet geloven.
Wat Jonathan Israel betreft, misschien ben ik verblind door mijn grote bewondering voor hem. Wat ik vooral, als leek, bewonder, is zijn vermogen om dikke uitermate gedetailleerde en toch zeer leesbare boeken te schrijven. Hij is zijn loopbaan begonnen als hoogleraar aan de Universiteit van Londen, waar hij een geheel of gedeeltelijk door de Nederlandse regering betaalde leerstoel bezette. Het resultaat was het prachtige boek ” The Dutch Republic. Â Its Rise, Greatness and Fall, 1477-1806 (1995)”, ook in het Nederlands vertaald, een ideaal geschenk voor de intellectuele inburgeraar…. Israel is nu verbonden aan het Institute for Advanced Studies, het hoogste wat je in zijn vak kan bereiken. Hij heeft voor een werkelijke “paradigmawisseling” gezorgd in de studie van de Verlichting. Zijn belangrijkste stelling is dat de Verlichting niet met Voltaire cum suis is begonnen, zoals de Fransen menen, en ook niet met Locke en consorten, wat de Engelsen beweren, maar met Spinoza. Zijn “Radical Enlightenment” is dan ook eigenlijk een boek over Spinoza. Zeker, er zijn mensen die het met aspecten van zijn werk niet eens zijn. Zijn bewering dat Spinoza echt een atheist was, ook al wilde hij zelf dat woord niet gebruiken, is inmiddels, denk ik wel, algemeen geaccepteerd. Dat Pierre Bayle, “le Philosophe de Rotterdam”, een Spinozist was, is misschien minder zeker. In ieder geval hebben zijn kritici een zware dobber aan hem, gezien zijn onvoorstelbare belezenheid. Ik wens ze veel succes, want hoe meer serieuze discussie hoe beter.
Beste Bertie,
Allereerst dank voor de complimenten :). Sinds Kaïn Abel de hersenen insloeg of voor de niet gelovigen onder ons sinds de eerste aap op het lumineuze idee kwam om rechtop te gaan lopen ( Ook apen maken soms fatale vergissingen!), zijn moord en doodslag onverbiddelijk verbonden met de geschiedenis van de mensheid. Begrijp me dus niet verkeerd voor de verlichting werd er zeer zeker gemoord en soms met modern aandoende efficiëntie door jan en alleman over de gehele wereld ongeacht welke beschaving, religie, cultuur of etniciteit allen hebben zo in meerdere of mindere mate hun gruweldaden begaan in het verleden en sommigen gaan daar nog steeds mee door in het heden helaas.
Maar zoals ik al eerder schreef sinds de verlichting is er een cesuur opgetreden tussen de pre- verlichtingswereld en die van na de verlichting die de wereld voorgoed heeft doen veranderen. Om dit te illustreren. Iemand uit het christelijke middeleeuwen zou zonder echt veel problemen te hebben de wereld begrijpen van een moslim uit de middeleeuwen. Maar diezelfde persoon zou totaal niks begrijpen van de wereld waarin wij nu leven. En dat komt niet alleen door alles wat wij hebben aan machines etc maar door dat zijn en onze mentale kijk op de wereld totaal van elkaar verschillen bijna onoverbrugbaar. Dat is de kloof die de verlichting heeft veroorzaakt tussen de moderne wereld en de wereld voor de verlichting. De wereld is sindsdien voorgoed veranderd eerst in Europa en met de Europese hegemonie ook de rest van de wereld.
Onttovering ( Door de beroemde socioloog Max Weber geïntroduceerd) is het juiste woord om die cesuur in één term samen te vatten. De wereld werd ontdaan van het buitenzintuiglijke! God, profeten, heiligen, engelen etc dat alles werd verwezen naar het rijk der fabelen van hun voetstuk verstoten. De mens naam zelf plaats op dat voetstuk. De mens had geen boodschap meer aan geloof en al helemaal niet meer aan bijgeloof. De “religie”van de rede was geboren. Maar de mens zou de mens niet zijn als hij/zij niet altijd blijft verlangen iets dat hem/haar overstijgt en zo werden de nieuwe “religies” geboren met al hun mythes:
Het nationalisme, het fascisme, het nationaal-socialisme, het communisme, het socialisme, het feminisme, het moderne kapitalisme, voetbal ;) etc. Niet dat al deze ismen nu in hun geheel negatief zijn geweest voor de mensheid sommige ismen hebben zeer zeker bijgedragen aan een betere wereld om het zacht uit te drukken dat valt niet te ontkennen. Maar tegelijkertijd valt niet te ontkennen dat andere ismen de wereld heelveel ellende hebben gebracht. Om het kort door de bocht te formuleren: Zonder verlichting geen democratie maar ook geen fascisme!
De verlichting is gelijk de Romeinse god Janus het heeft twee gezichten. Wanneer men alleen maar kijkt naar één van de gezichten wil men wel eens vergeten dat er ook een duistere kant is, het andere gezicht waar men liever niet naar kijkt en ook liever vergeet dat het er is! Maar dat geldt niet alleen voor de verlichting maar ook voor de Islam net zo goed of om het even welke religie, ideologie of beschaving dan ook. Mensen zijn nu eenmaal geneigd alleen het mooie te zien van hetgeen waarin ze geloven en de schaduwkanten te negeren of te ontkennen. De meeste mensen lijden nu eenmaal aan selectieve amnesie wanneer het hen uitkomt!
Echter met de nodige historische feiten kennis en gezond verstand zijn deze mensen zo voor het blok te zetten. Vandaar dat islamcriticasters en hun islamitische tegenhangers zich bijna nooit bedienen van historische feiten alleen wanneer het in hun straatje past verwijzen ze daarna voor de rest bedienen zij zich van kretologie, nonsens, veel geschreeuw maar weinig inhoud onder het mom van wie het hardst schreeuwt wordt het meest gehoord ongeacht de bullshit die men ten gehore brengt. Als ik ergens een hekel aan heb is het bullshitverkopers en om met onze “vriend” te parafraseren: Bullshitverkopers lust ik rauw :).
Met vriendelijke groet,
Mohammed
Ps. Nog eventjes ter aanvulling: Het feit dat Europa democratisch is heden ten dage mag meer een wonder genoemd worden dan iets dat gezien kan worden als de onverbiddelijke uitkomst van de verlichting! In de jaren dertig van de vorige eeuw woede er in Europa een strijd tussen drie regeringsvormen te weten: De democratische, de fascistische en de communistische. De democratie won, het fascisme werd definitief verslagen toen er een einde kwam aan het Franco bewind in 1975 en de het communisme met de val van de muur in 1989 maar het had ook evengoed één van die andere twee kunnen zijn die de overhand had kunnen krijgen. En gezien de ontwikkelingen in de VS waar men steeds meer tornt aan de rechtstaat onder het mom van terrorisme bestrijding en wat ook zij het in mindere mate navolging krijgt in Europa is het nog maar de vraag of de democratie het eeuwige leven is beschoren! Laten we bidden dat de democratie ook deze aanval op haar fundamenten te boven komt. Want om Churchill te citeren: “Democracy is the worst form of government, except for all those other forms that have been tried from time to time.”
Beste Vele,
Laat ons dan eens van verbazing verstommen met jouw wijsheid. Doe ons versteld staan. Laat eens zien wat jij allemaal niet in huis hebt aan intellect. Verlicht ons :)
Met vriendelijke groet,
Mohammed
ay ay Mohammed, I agree.
Beste Peter,
Jonathan Israel is een noot dat mijn armzalig intellect niet kan kraken ïŠ. Maar elke intellectuele reus heeft zo zijn zwakheden en heeft nooit het laatste woord. Wanneer ik een boek lees van iemand en ik kan de vinger niet leggen op de zwakke plek (ken) leg ik het gewoon weg voor een paar jaar. Na enige jaren blijkt het toch geen onneembare vesting meer ;). Jonathan Israel’s vesting daar ben ik nog geen stormloop op begonnen ;).
Maar alle gekheid op een stokje de verlichting is zeer ingewikkelde materie en ik kan daar dan ook alleen maar in grote lijnen iets over vertellen. Over elke filosoof die iets te maken heeft met de verlichting zijn boekenkasten vol geschreven laat staan over de verlichting zelf. Waar wij als geïnformeerde leken alleen met ontzag naar kunnen kijken en hopen dat we iets van al die wijsheid ons eigen kunnen maken in het leven dat ons gegund is op dit ondermaanse.
Ik ben een gelovige maar net als jij vind ik dat de mens verantwoordelijk is voor zijn doen en laten en zich nooit kan beroepen op hogere machten om zich achter te verschuilen wanneer hij in de fout gaat. De mens heeft de keuze het goede te doen en het slechte te laten, of hij dat nou doet uit een innerlijke goedheid, religieuze plicht of een absolute imperatief doet er niet toe zolang hij het maar doet!
En met het goede bedoel ik de gulden leefregel:
Wat gij niet wil dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet.
Met vriendelijke groeten,
Mohammed
Ps. Sorry dat ik zo laat reageer ik was druk bezig ergens anders mensen met mijn hersenspinsels lastig te vallen ïŠ
aan #29 Mohammed
Beste Mohammed,
Bescheidenheid is een mooie eigenschap, die echter niet overdreven moet worden; mijn indruk is dat je met je intellect uitstekend mee kan. Wat Jonathan Israel betreft, ik ben nu deel 2, “Enlightenment Contested”, aan het lezen en ik moet toegeven dat het hier en daar geen gemakkelijke lectuur is. Details in het onderscheid tussen de meningen van allerlei alleen aan specialisten bekende 17de eeuwse filosofen en theologen; zeer lange zinnen met veel bijzinnen die wel echter altijd kloppen. Hoe dan ook, ik vind ook dit deel weer mooi en interessant. Ik heb van hem gehoord dat er nog een derde deel komt…..
Je idee om een boek voorlopig ter zijde te leggen tot je er echt iets aan hebt is heel goed. Dat weet ik uit eigen ervaring.
Als er in een gebied een laatste woord bestaat is het geen wetenschap, zo simpel is het.
Ik ben het verder helemaal eens met wat je zegt.
Je hebt van mij nog een reactie te goed op iets wat je eerder schreef. Daarnaast wil ik bij gelegenheid ook nog iets schrijven ter verdediging van de toch wel door mij bewonderde Bernard Lewis. Ik had al een tijdje verwacht dat zijn naam vroeg of laat op deze site zou genoemd worden, in negatieve zin uiteraard. Hij is eindelijk in jouw notitie #6 in de serie “NOVA nabeschouwing” ten tonele verschenen. Een volledige vrijspraak zit er niet in, dat begrijp ik wel, maar ik wil verzachtende omstandigheden aanvoeren, waardoor het tenslotte misschien toch niet tot een volledige en definitieve veroordeling komt. Enfin, dat komt nog.
Het is een groot genoegen om met jou, en ook met anderen zoals “Asim”, van gedachten te wisselen.
Met vriendelijke groet,
Peter B.
PS Ik las net in NRC Handelsblad een lang kritisch artikel over het werk van Israel, geschreven door de filosoof/Arabist Michiel Leezenberg. Er staan zover ik zo snel kan zien een aantal dingen die mij relevant lijken in maar ook wat flauwe zure opmerkingen. Ik moet het nog eens rustig herlezen.
aan #29 Mohammed
Beste Mohammed,
Bescheidenheid is een mooie eigenschap, die echter niet overdreven moet worden; mijn indruk is dat je met je intellect uitstekend mee kan. Wat Jonathan Israel betreft, ik ben nu deel 2, “Enlightenment Contested”, aan het lezen en ik moet toegeven dat het hier en daar geen gemakkelijke lectuur is. Details in het onderscheid tussen de meningen van allerlei alleen aan specialisten bekende 17de eeuwse filosofen en theologen; zeer lange zinnen met veel bijzinnen die wel echter altijd kloppen. Hoe dan ook, ik vind ook dit deel weer mooi en interessant. Ik heb van hem gehoord dat er nog een derde deel komt…..
Je idee om een boek voorlopig ter zijde te leggen tot je er echt iets aan hebt is heel goed. Dat weet ik uit eigen ervaring.
Als er in een gebied een laatste woord bestaat is het geen wetenschap, zo simpel is het.
Ik ben het verder helemaal eens met wat je zegt.
Je hebt van mij nog een reactie te goed op iets wat je eerder schreef. Daarnaast wil ik bij gelegenheid ook nog iets schrijven ter verdediging van de toch wel door mij bewonderde Bernard Lewis. Ik had al een tijdje verwacht dat zijn naam vroeg of laat op deze site zou genoemd worden, in negatieve zin uiteraard. Hij is eindelijk in jouw notitie #6 in de serie “NOVA nabeschouwing” ten tonele verschenen. Een volledige vrijspraak zit er niet in, dat begrijp ik wel, maar ik wil verzachtende omstandigheden aanvoeren, waardoor het tenslotte misschien toch niet tot een volledige en definitieve veroordeling komt. Enfin, dat komt nog.
Het is een groot genoegen om met jou, en ook met anderen zoals “Asim”, van gedachten te wisselen.
Met vriendelijke groet,
Peter B.
PS Ik las gisteravond in NRC Handelsblad een lang kritisch artikel over het werk van Israel, geschreven door de filosoof/Arabist Michiel Leezenberg. Er staan zover ik zo snel kan zien een aantal dingen die mij wel relevant lijken in maar ook wat flauwe zure opmerkingen. Ik moet het nog eens rustig herlezen.
Beste Peter,
Bescheidenheid is meestal een deugd en soms vals. Maar om bescheiden te zijn uit deugd of valsheid moet er wel iets zijn om bescheiden over te zijn ïŠ. In mijn geval is er niets om bescheiden over te zijn! Dankzij de belastingbetaler heb ik sinds mijn achtste levensjaar nog steeds voor bijna geen geld de eer lid te mogen zijn van de openbare bibliotheek. Mijn dank is groot o belastingbetalers wie u ook moge wezen atheïst, christen, jood, moslim, bomenprater wie dan ook :). Mocht ik ooit miljonair worden dan zal de openbare bibliotheek in mijn woonplaats een grote zak met geld krijgen voor al die talloze uren van leesgenot!
Sinds mijn achtste ben ik begonnen met lezen en sindsdien niet meer opgehouden. Het enige wat ik hier doe is hetgeen wat ik gelezen heb doorgeven. Niets komt uit mijn eigenkoker alles is komt gewoon uit een reservoir van opgeslagen feiten en mening die ik al die jaren lezen heb opgeslagen in mijn geheugen.
Eenieder die veel leest weet dat je elke keer stuit op nieuwe inzichten, nieuwe ideeën, nieuwe manieren om naar de wereld om je heen te kijken. Elke keer weer moet je in het verleden opgedane kennis en ideeën herijken aan wat je weer aan nieuwe kennis opdoet. Al lezende ga je beseffen dat je verdomd weinig weet en op een gegeven moment accepteer je dat je de rest van je leven verdomd weinig zult blijven weten gezien de hoeveelheid aan kennis die de menselijke geest heeft voortgebracht en nog voort zal brengen. Dat maakt enerzijds nederig maar anderzijds dol van geluk want je weet dat je, je voor de rest van je leven nooit zult vervelen :). En sinds mijn achtste heb ik mijn dan ook nooit meer verveeld behalve dan die eindeloze vakanties in Marokko tot mijn16e,want tja een openbare bibliotheek hadden ze daar niet ( En volgens mij nog steeds niet). Niet dat ik er wat aangehad zou hebben want de Arabische/Franse taal was ik toen niet machtig. Nu ook niet echt goed, maar met behulp van een woordenboek kan ik zowaar een roman lezen in het Arabisch :). Voor de lol heb ik eens geprobeerd de muqqadima van Ibn Khaldun in het Arabisch te lezen na een uur kwamen mijn hersenen knarsend tot stilstand wegens overbelasting. Maar Deo Volente zal ik voor dat ik dit ondermaanse verlaat ook Ibn Khalduns vesting innemen :).
Ik ben geen intellectueel ik ben een intellectueellichtgewicht en dat is zonder echte of valse bescheidenheid, ironie of zelfspot de waarheid.
Jij schreef:
Je hebt van mij nog een reactie te goed op iets wat je eerder schreef. Daarnaast wil ik bij gelegenheid ook nog iets schrijven ter verdediging van de toch wel door mij bewonderde Bernard Lewis. Ik had al een tijdje verwacht dat zijn naam vroeg of laat op deze site zou genoemd worden, in negatieve zin uiteraard. Hij is eindelijk in jouw notitie #6 in de serie “NOVA nabeschouwing” ten tonele verschenen. Een volledige vrijspraak zit er niet in, dat begrijp ik wel, maar ik wil verzachtende omstandigheden aanvoeren, waardoor het tenslotte misschien toch niet tot een volledige en definitieve veroordeling komt. Enfin, dat komt nog.
Ik kijk uit naar je verdediging van B.Lewis :). In mijn hoofd ben ik al mijn stukken al aan het opstellen ;).
Jij schreef:
Het is een groot genoegen om met jou, en ook met anderen zoals “Asim”, van gedachten te wisselen.
Insgelijks :). Maar om je de waarheid te vertellen en ik hoop dat je mij dat niet kwalijk zult nemen. Voor mij zijn deze geestelijk duellen niets meer dan entertainment, lol hebben niets meer en niets minder. Wat natuurlijk niet wil zeggen dat ik niet serieus inga op andermans argumenten maar ik zie het meer als een potje schaakspelen. Zet tegenzet en proberen de ander mat te zetten en het liefst schaakmat ;). Mocht je desondanks nog steeds geestelijk de degens willen kruisen: En garde ;)!
Jij schreef:
PS Ik las gisteravond in NRC Handelsblad een lang kritisch artikel over het werk van Israel, geschreven door de filosoof/Arabist Michiel Leezenberg. Er staan zover ik zo snel kan zien een aantal dingen die mij wel relevant lijken in maar ook wat flauwe zure opmerkingen. Ik moet het nog eens rustig herlezen
Ik heb mijn abonnement bij het NRC afgelopen juni opgezegd ik werd een beetje gallisch om elke keer over moslims en wat daar mis mee was te lezen. Hoewel ik nog altijd de zaterdag editie koop, ik kan het niet laten toch op de hoogte te willen blijven van wat er zo achter de duinen&dijken gebeurd ;). Maar gelukkig hebben we nog de openbare bieb, ik zal dat artikel ook eens gaan lezen eens kijken wat Leezenberg te melden heeft :).
Zijn boek over de Islamitische filosofie vond ik best oké, geen diepte analyse maar goed en helder geschreven en een verademing dat er nog niet-moslims zijn die objectief ( voorzover dat menselijk mogelijk is) schrijven over de Islam.
Met vriendelijke groeten,
Mohammed
@Mohammed, wanneer stond dat artikel van Leezenberg over Israel erin? Ik vrees dat deze al bij de oude kranten ligt maar zou het graag nog eens lezen. Ik heb waarschijnlijk je abonnement op het NRC overgenomen. Ik kocht eerst met name op zaterdag maar na een proefabonnement toch gezwicht omdat deze krant toch wel met kop en schouders boven de rest uitsteekt. Dit weekend het mooie verhaal over de held van de planeet Marc van Rosmaalen in de NRC gelezen die ze net hebben vrijgelaten uit een Braziliaanse gevangenis. Na het zien van de film van Cherry Duyns over zijn werk heb ik vele ambassades en consulaten aangeschreven om hem vrij te krijgen. Maar na lezing van het artikel weet ik dat dit geen enkel gewicht in de schaal heeft gelegd.
Hier is de film (de Oerspiegel) overigens online te bekijken:
http://www.vpro.nl/programma/hollanddoc/dossiers/35272434/
aan 33 Simon
In de boekenbijlage (vanwege de zomer onderdeel van “Cultuur zomereditie”) van afgelopen vrijdag. Ik zal nog op de merites van dit artikel terugkomen in mijn lopende discussie met Mohammed.
aan #32 Mohammed, #33 Simon
Even een paar opmerkingen over Michiel Leezenberg’s kritiek op Jonathan Israel in NRC Handelsblad.
Leezenberg schrijft, in de derde kolom onderaan, op pagina 17: “en dat terwijl Spinoza uitvoerig correspondeerde met Boyle …”
Ik heb even in het boek met de (in het Nederlands vertaalde) volledige correspondentie van Spinoza gekeken. Er zijn helemaal geen brieven bekend van Spinoza aan Boyle, of omgekeerd. Er is wel een uitgebreide correspondentie tussen Spinoza en Oldenburg, één van de secretarissen van de Engelse Royal Society. Oldenburg was bevriend met Boyle. In een paar van de brieven tussen Oldenburg en Spinoza wordt een indirecte discussie gevoerd. Spinoza vraagt Oldenburg om een paar kritische opmerkingen van hem door te geven aan Boyle. Oldenburg geeft de antwoorden van Boyle daarop weer door aan Spinoza. In deze discussie gaat het over de eigenschappen van salpeter…. Het is duidelijk dat Leezenberg een klok heeft horen luiden, maar geen idee heeft waar de klepel hangt. Overigens wordt Boyle door Israel in “Enlightement Contested” 10 maal genoemd, echter niet de correspondentie van Spinoza met Boyle …..
Vlak voor het zinnetje over deze correspondentie staat:
“… maar überhaupt nauwelijks aandacht besteedt aan de rol van de nieuwe experimentele natuurwetenschappen in de vorming van de filosofische en politieke moderniteit;”
Israel besteed in “Enlightenment Contested” hier uitvoerig aandacht aan, in Hoofdstuk 8, “Newtonianism and Anti-Newtonism in the Early Enlightenment: Science, Philosophy and Religion”, pagina 201 tm pagina 222. Hij betoogt daarin dat Newton’s filosofie, gebaseerd op zijn eigen zeer belangrijke wetenschappelijke ontdekkingen, een tijdlang een grote invloed heeft gehad. Newton was een zeer gelovig man. Hij heeft een groter deel van zijn leven aan de bestudering van de Christelijke godsdienst en van de Bijbel gewijd dan aan de wiskunde en natuurkunde. Trouwens nog meer tijd aan de bestudering van en experimenten in de alchemie, maar dit ter zijde. Hij zag het ondersteunen van de Christelijke godsdienst als een belangrijk doel van zijn werk. In dit hoofdstuk wordt ook Boyle twee maal terloops genoemd als iemand uit dezelfde kring, met verwante ideeen. Israel beschouwt Newton als een belangrijke representant van wat hij de Gematigde Verlichting noemt. Deze redenering is kennelijk niet aan Leezenberg besteed, of is door hem niet begrepen.
Jonathan Israel presenteert in zijn boeken een duidelijke visie op wat volgens hem de Verlichting is geweest en vooral wat deze voor onze tijd betekent. Deze visie zint Leezenberg niet. Dat lijkt mij de achtergrond van zijn artikel.
Er is een interessante discussie mogelijk over de juistheid van de visie van Israel over de Verlichting, met name over de juistheid van het onderscheid tussen een Radicale Verlichting en een Gematigde Verlichting. Het artikel van Leezenberg beschouw ik echter niet als een zinvolle bijdrage tot deze discussie, ondanks de grote geleerdheid die hij ten toon spreidt, en waarvan ik vrees dat het, gezien het bovenstaande, voor een groot deel pseudo-geleerdheid is. Ik zal dan ook verder geen aandacht aan dit artikel besteden.
Overigens, Leezenberg’s “Islamitische filosofie – een geschiedenis” is, ondanks bepaalde beperkingen, een zeer verdienstelijk boek.
Voor wie een interessant en origineel boek over Newton wil lezen, over zowel historisch aspecten als wat betreft zijn betekenis voor onze tijd, kan ik Klaas Landsman: “Een Requiem voor Newton”, Contact Uitgeverij 2005, aanbevelen.
Mijn opmerkingen over Bernard Lewis komen nog.
aan #32 Mohammed
Hier mijn al eerder beloofde notitie over Bernard Lewis.
In mijn kijk op Bernard Lewis maak ik onderscheid tussen twee personen, of liever twee manifestaties van de zelfde persoon, Bernard Lewis (1) en Bernard Lewis (2).
Bernard Lewis (1):
Een nu 91 jarige historicus van de Arabische, Turkse en Perzische Islamwereld. Hij heeft vanaf ongeveer 1950 een lange serie boeken geschreven, waarvan ik de meeste gelezen heb. Ik vind het bijna zonder uitzondering erudiete zeer goed geschreven en interessante boeken over een breed spectrum van onderwerpen. Ze getuigen van een grote belangstelling en respect voor het verleden van de Islamitische wereld. Sommige van zijn boeken zijn klassiekers geworden. Mijn eigen favoriet is “The Muslim Discovery of Europe”, uit 1982. Nog niet gelezen, helaas, heb ik zijn als klassiek beschouwde boek over de Turkse geschiedenis. Daarover zegt de gezaghebbende Leidse Turkoloog/historicus Erik-Jan Zürcher:
“The classic work in this category undoubtedly is Bernard Lewis’s “The Emergence of Modern Turkey (London: Oxford University Press, 1961). Originally published in 1961and revised in 1968, Lewis’s book is a masterful and elegant treatment of the gradual intrusion of Westen ideas in the Ottoman Empire from the sixteenth century onwards and of Ottoman/Turkishreactions. The strengths of the book are the author’s breadth of vision and his extensive use of Ottoman and Turkish sources. His eye for the telling anecdote enlivens the story he tells. The main weakness of the book is that it is almost entirely a history of culture and ideas, with very little attention paid either to politics (as opposed to policies) or to socio-economic developments. Conceived in the late 1950s, even in its revised form the book is of necessity out of date and it bears the traces of the strong belief in progress through modernization according to a universally applicable Western model prevalent in those years. Nevertheless, “Emergence” is a classic that every serious student of modern Turkey should read.”
Tot voor een aantal jaren schreef hij ook regelmatig stukken in het naar Amerikaanse begrippen links progressieve blad, The New York Review of Books–mijn lijfblad, maar dit ter zijde.
Bernard Lewis (2)
Iemand die zich de laatste tien jaar in Amerika heeft gemanifesteerd als ultra-neoconservatief. Adviseur van Bush Jr. Gelauwerd door het in mijn ogen uiterst verwerpelijke American Enterprise Institute. Geharnaste verdediger van het Zionisme, meer in het bijzonder van alle aspecten van de politiek van de staat Israel. Een “sage” volgens bepaalde conservatieve Amerikaanse kranten. Hij heeft een aantal politiek-polemische stukken geschreven om dat gedachtengoed uit te dragen. Een voorbeeld, een tamelijk onzinnig stuk in de Wall Street Journal van 8 augustus 2006, is te vinden op
http://www.opinionjournal.com/extra/?id=110008768
In het door jou aangehaalde artikel in de Washington Monthly, “Bernard Lewis Revisited”
http://www.washingtonmonthly.com/features/2004/0411.hirsh.html
wordt een en ander gezegd over de politieke toestand in het Midden-Oosten, waarmee ik het wel eens mee ben. Daarbij wordt dan Bernard Lewis betrokken. Met wat er in gezegd wordt over de persoon die ik hierboven als Bernard Lewis (2) heb aangeduid, kan ik in grote lijnen ook wel mee instemmen.
De auteur gebruikt echter hetgene wat hij in dat opzicht zegt om met terugwerkende kracht Lewis (1) te diskwalificeren. Daarmee ben ik het volsterkt oneens. Gelukkig tempert de auteur zijn oordeel met zinnen als “Even his academic rivals concede that much of his early scholarship is impressive;”. Met “some like Michigan’s Cole suggest that Lewis lost his way only in his later years when he got pulled into present-day politics, especially the Israeli-Palestinian issue,” slaat de auteur volgens mij de spijker precies op zijn kop. Voor “neersabelen” is in mijn ogen geen aanleiding.
Mensen veranderen in de loop van hun leven, evolueren soms op een manier die je onsympathiek vindt. Dat geldt, wat mij betreft, voor Bernard Lewis. Ik blijf Lewis (1) bewonderen; dat hij veranderd is in Lewis (2) stemt me treurig.
Zijn laatste boek heet ” From Babel to Dragomans: Interpreting the Middle East”. Het is een collectie van oude en mer recente stukken. Onder de oude stukken zijn vintage Lewis (1) essays. De recente stukken heb ik niet gelezen; dat zou waarschijnlijk te pijnlijk zijn. Voor een genuanceerde bespreking van dit boek, waar ik het helemaal mee eens ben, zie
http://books.guardian.co.uk/review/story/0,12084,1262304,00.html
Wie Lewis zegt denkt vaak ook direct aan Edward Said, aan zijn boek “Orientalism” en aan een polemiek die hij in verband hiermee met Bernard Lewis voerde. Over hem wil ik in een vervolgnotitie nog iets zeggen.
Beste Peter B,
Mijn excuses voor de late reactie maar zoals je wel gemerkt heb ben ik de hele tijd aan het reageren in de voortdurende uitdijend aanbod aan nieuwe onderwerpen dat ik onze lopende discussie haast ben vergeten :).
Verder moet ik tot mijn schande bekennen dat ik nog steeds niet de recensie van Leezenberg heb gelezen dus uiteenzetting daar kan ik weinig aan toevoegen helaas.
Ik zal met deze reactie reageren op jou beide reacties 35 & 36 dat maakt het vervolg van de discussie wat overzichtelijker :).
Maar voordat ik verder ga nog even dit: Ik waardeer de moeite die je neemt om je reacties gedegen en op niveau te presenteren en leer er veel van mijn hartelijke dank daarvoor :).
Jij schreef:
Jonathan Israel presenteert in zijn boeken een duidelijke visie op wat volgens hem de Verlichting is geweest en vooral wat deze voor onze tijd betekent. Deze visie zint Leezenberg niet. Dat lijkt mij de achtergrond van zijn artikel.
Ik denk dat je teveel waarde hecht aan het werk van een recensent! Vat mij niet verkeerd op recenseren is nuttig werk en voor de geïnformeerde leek die op de hoogte wil gehouden worden van nieuw verschenen interessante boeken een must, maar je moet altijd in het achterhoofd houden dat in recensies subjectiviteit altijd een grotere rol speelt dan objectiviteit en misschien kan dat ook niet anders.
Wanneer ik een recensie lees speur ik altijd naar woorden en zinnen die duiden op een iets te positieve of negatieve bespreking van een boek. Zodra ik dat merk weet ik al dat die recensent wat betreft dat boek de objectiviteitknop in zijn denken op uit heeft gezet en niet bezig is met zijn taak de lezer te informeren maar te indoctrineren.
De lezer doormiddel van een recensie zo goed mogelijk te informeren zonder de eigen voorkeur al te veel de recensie te laten kleuren is een kunst die maar weinig recensent echt goed beheersen. Bij een apologeet van een boek (of de auteur) zie je algauw dat hij/zij sterke kanten van het boek benadrukt en de zwakke kant slechts aanstipt of totaal negeert. Bij de criticaster van een boek (of auteur) zie je precies het omgekeerde.
Naar mijn mening zou een goede recensent of een boek met openkaarten bespreken dus van te voren zeggen wat zijn/haar standpunten zijn of zijn meningen voor zich houden en een boek zo objectief mogelijk bespreken als menselijkwijs mogelijk is. Weinig recensenten die daartoe echt instaat zijn!
Persoonlijk vind ik het soms schokkend hoe recensenten omgaan met het (levens) werk van auteurs. Wanneer een auteur (en nu heb ik het niet over de nonsens verkopers maar auteurs van degelijke werken) jarenlang heeft gezwoegd om een boek te schrijven dat misschien niet geheel perfect is dan verwacht ik daar toch het nodige respect voor zeker gezien het feit dat de meeste recensenten weinig zelf presteren of qua eruditie, intellect en talent vaak op een lager niveau staan dan de auteur van het werk dat ze recenseren.
Over de verlichting is zeker nog niet het laatste woord gezegd of geschreven. Wat wel een feit is, is dat Jonathan Israel op die doorlopende discussie en stempel heeft gedrukt die door niemand te negeren valt die zich serieus bezighoudt met de bestudering van de verlichting vanuit welke invalshoek men dat ook doet!
Wij moesten van bij de studie geschiedenis het volgende boek lezen voor een college: De Constructie van het Verleden. Een inleiding in de theorie van de geschiedenis van Chriz Lorenz en het boek Geschiedschrijving in de twintigste eeuw: Discussie zonder eind. Onder redactie van Herman Beliën & Ger Jan van Setten. De ondertitel van het tweede boek geeft het perfect weer: Discussie zonder eind! Beide boeken hebben mij de ogen geopend voor het gevaar van luidenken over het verleden. De meeste mensen doen aan luidenken wanneer ze over het verleden praten en trouwens ook over zaken die in ons eigen tijdperk spelen. Luidenken genereert ééndimensionale antwoorden op alle vragen zonder twijfel. En daar waar niet getwijfeld wordt dreigt totalitarisme, of dat nu van religieuze of seculiere aard is dat doet er niet toe de uitkomst is hetzelfde: Ontmenselijking!
Voordat ik doorga naar mijn volgend onderwerp wilde ik nog een boek aanprijzen misschien ken je het al. Over het feit waarom Europa de wereld heeft gedomineerd is dit boek ook een eye-opener vind ik:
Zwaarden Paarden & Ziektekiemen Waarom Europeanen en Aziaten de wereld domineren van Jared Daimond
En nu Bernard Lewis :).
Jij schreef:
In mijn kijk op Bernard Lewis maak ik onderscheid tussen twee personen, of liever twee manifestaties van de zelfde persoon, Bernard Lewis (1) en Bernard Lewis (2).
En
Mensen veranderen in de loop van hun leven, evolueren soms op een manier die je onsympathiek vindt. Dat geldt, wat mij betreft, voor Bernard Lewis. Ik blijf Lewis (1) bewonderen; dat hij veranderd is in Lewis (2) stemt me treurig.
Ik volg je redenering en ben het er ook voor een grootdeel mee eens maar toch vind ik dat je te aardig over hem oordeelt.
Ik ben een leek op sommige gebieden durf ik mijzelf een geïnformeerde leek te noemen. Wanneer ik iets zeg is dat een mening van een leek je kan het met mij eens zijn of niet maar mijn mening draagt geen autoriteit . Wordt niet gedekt door titels, een wetenschappelijke carrière, aanstelling aan een gerenommeerde universiteit, zitting in adviesraden van de regering en andere overheidsinstanties of denktanks etc. Dus mijn mening doet er niet toe ik kan alles beweren wat ik wil zonder dat, dat enig effect heeft op het denken van mensen, media of overheid.
Bernard Lewis echter die wordt wel gedekt door al het bovengenoemde. Hij is zeker in het begin van zijn carrière een uitmuntende geleerde geweest. Maar zoals jij weet heeft hij zich met ziel en zaligheid verkocht aan de macht en ideologie van het zionisme. Nu heeft hij alle recht zich in te zetten voor een zaak waarin hij gelooft net zoals ieder ander. Echter hij is ook wetenschapper en wanneer hij uitspraken doet betreffende zijn vakgebied behoort hij ten alle tijden zich te houden aan de ethos van het wetenschapper zijn: Mensen feiten vertellen en geen nonsens. Hij mag die feiten dan interpreteren zoals hij wil vanuit zionistische visie zolang hij zich maar aan de feiten houdt! Dat doet Bernard Lewis niet meer hij vertelt hele leugens en halve waarheden. Wanneer een wetenschapper dat doet dan heeft hij voor mij afgedaan!
Wanneer wetenschappers het grote publiek bewust zand in de ogen strooit dan begaan zij naar mijn mening een misdaad gelijk een arts die een patiënt bewust verkeerde medicijnen voorschrijft! Een wetenschapper behoort zich ten alle tijden bewust te zijn van zijn rol en de status die hij heeft in de ogen van het grote publiek als deskundige. Hij of zij moet ten alle tijden het publiek informeren naar waarheid voorzover die bekend is bij hem/haar en wanneer niet eerlijk zeggen dat hij/zij daar geen uitspraak over kan doen omdat het hem/haar ontbreekt aan de nodige kennis daarover. De wereld is rijk aan brandhaarden, het publiek heeft wetenschappers nodig die met gedegen kennis die conflicten kunnen duiden en misschien ook nog met oplossingen kunnen komen en niet aan lui die hun wetenschappelijke status misbruiken door nog meer olie op het vuur te gooien van die brandhaarden.
In Nederland is Jansen zo’n misbruiker van zijn wetenschappelijke status. Iemand die bewust het publiek zand in de ogen strooit. Zo iemand noem ik een mediaprostituee en daarmee beledig ik eigenlijk prostituees want die dames/heren zijn door welke omstandigheden dan ook gedwongen dat te doen wat ze doen en Jansen doet het vrijwillig en bewust. Hij is een mediahoer iemand die uit vrije wil en bewust ziel en zaligheid verkoopt voor aandacht, een grijpstuiver, ijdelheid of welke reden dan ook!
Het bovenstaande is geen betoog om alleen mensen aan het woord te laten in de media die moslimapologeten zijn verre van dat zou weer het tegenovergestelde effect hebben. Ik wil geen ideologen religieus of seculier in de media zien wanneer het gaat om duiding van een probleem maar mensen die vanuit hun deskundigheid naar een probleem kijken zonder bijbedoelingen.
Met vriendelijke groeten,
Mohammed
“moslim spanje” ? spanje opgebouwd door de moslims?
reactie uit de documentaire “moslim spanje”.
Met alle respect ga ik alle verkeerde punten recht opzetten:
De spaanse taal heeft niet 30% invloed van de arabische taal maar nauwelijks 10%!
-Moslim Spanje? Wat begrijpt men als het woord Spanje wordt genoemd? Cordoba en Sevilla is niet Spanje maar een klein gebied in zuid Spanje.
In het Noorden leefden de Gotische stammen die constant in de strijd waren tegen de invasie van de moslims. Barbaarse stammen en barbaarse cultuur? Burgos en Noord spanje wordt nog steeds als een echte Gotische cultuur gezien en zo leeft het nog steeds. De invloed op Andalucia (Al_Andalus) is niet de invloed op Spanje als een geheel. Gotisch Spanje is de identiteit die er nog leeft in alle gebieden in Spanje behalve Andalucia (AL_ Andalus).
Deze invloed kan men herkennen aan de kunst,gewoontes, taal en manier van leven en denken. Daaruit kan men concluderen dat er wel sprake is geweest van Moslimse overheersing in Andalucia, meestal Sevilla en Cordoba en ook een gebied van Valencia..maar er is nooit sprake geweest van een Moslim Spanje als een geheel.
Ik ben er wel mee eens dat er enige kennis van de oude Moslimse Cultuur (die van de Grieken kregen!)zoals astrologie, astronomie en geneeskunde overgedragen is aan de Spaanse cultuur en de rest van Europa.Vredige samenleving? Misschien…in Sevilla en in Cordoba! De rest van Spanje was constant in strijd tegen de islamitische veroreaars.Vredige samenleving? En de Crusaders dan? Heel Europa was in beweging geweest vanwege de islamitische overheersing. De Crusaders hebben eeuwen lang tegen de islamitisch gevochten. De Crusaders en de heilige oorlog is onstaan juist omdat europa toen niet blij was met de komst van de islam.
La reconquista: de “wederovering” door de christenen van Spanje op de moslim,vernietigde wat de moslims op het iberisch schiereiland opgebouwd hadden! Waarom zegt men niets over dit belangrijke onderwerp? Hoewel de moslims in een tijdsbestek van slechts enkele jaren bijna heel het schiereiland veroverd hadden bleef noordelijk Spanje in niet-islamitische handen.
Dit was de plaats waar degenen die niet onder islamitische heerschappij wensten te leven neergestreken waren. Ik spreek namelijk over grote gebieden zoals Burgos, Aragón, León, Cantabria, Galicia, Asturias, Navarra, Guipuzcoa en Vizcaya. Hier werd in 718 n.C (96 Hidjri) het Koninkrijk Asturias gevestigd, met als hoofdstad Oviedo, dat tot front voor de weerstand tegen de moslims zou verworden. In hetzelfde jaar leden de moslims een nederlaag nabij Covadonga; een gebeurtenis die geschiedkundigen doorgaans als het begin van de Reconquista erkennen.
Deze slag was echter eerder van symbolisch dan van strategisch belang. Daarmee is het jaar 718 eerder het symbolisch begin van de Reconquista, terwijl de werkelijke herovering niet eerder dan de elfde eeuw na Christus een aanvang nam.Het heroveringproces bevond zich reeds in haar laatste fase toen de twee grootste koninkrijken op het Iberisch schiereiland, Castilla en Aragón, zich in 1479 tot een natie verenigden, door het huwelijk tussen Isabella I van Castilla en Ferdinand II van Aragón in 1469. Hiermee werd tevens het begin van de Spaanse natiestaat ingeleid. Nadat de Reconquista lange tijd een halt gehouden was, voelde men zich nu weer sterk genoeg om een poging te ondernemen om tevens het laatste bastion van Islam op het Spaans vasteland te verslaan. Na vele jaren van oorlog moest tevens islamitisch Granada zich in 1492 overgeven, al waarna de Reconquista als beëindigd werd verklaard. Isabella en Ferdinand werden bekend als “redders van het Christendom”.
Tegenwordig kent Spanje net maar 1 generatie Moslims. Frankijk, Duitsland, Groot Brittanie en Nederland kennen nu al 3 generatie Moslims.
Met vriendelijke groeten,
Boek de volgende keer een vakantie naar Paramaribo, Suriname. Daar staat aan de Keizerstraat de synagoge van de Joodse gemeenschap broederlijk PAL naast de grootste moskee in het land, van de Surinaamse islamitische vereniging. Geen Surinamer die er een punt van maakt, t enige opvallende is dat er dagelijks toeristen staan te filmen en fotograferen. Want die schijnen het erg bijzonder te vinden.
Andalusië is en blijft een geweldige regio. Ik heb me er kostelijk vermaakt in ieder geval en zeker voor mensen met enig historisch besef is echt een aanrader om in Zuid-Spanje een tijdje rond te trekken. De Islamitische invloed is daar nog goed zichtbaar en er zijn zat moskeeën waar nooit door niemand niet geklaagd over wordt.