Voorpagina Gastarbeiders, Spiritualiteit

De Dood

, 27 februari 2012, 4 reacties

De dood kent geen leeftijd. Een oud-collega zei mij ooit: ‘De tijd gaat snel, gebruik hem wel’. Niet alleen met genot, werk en dromen, maar vooral waar het echt om draait en wat ons elk moment wacht…


Toen ik begin mei 2011 in New York rondliep, waarschuwden mensen op straat dat de Dag des Oordeels naderde. Sterker nog, hij zou plaatsvinden op 21 mei 2011. Deze mensen leken zich hierop te verheugen. ‘Helaas’ voor hen, maar ter opluchting van velen, is de Dag des Oordeels uitgesteld. Gelukkig weet ik niet wanneer deze dag zal aanbreken, maar tegelijkertijd ben ik me er van bewust dat niemand er omheen kan. Wat mij fascineerde aan de mensen in de New Yorkse straten was dat zij niet alleen zichzelf, maar ook anderen aan hun sterfelijkheid herinnerden. Hoewel sommigen denken eeuwig op deze aarde rond te kunnen lopen, staan wij er niet graag bij stil dat het leven elk moment voorbij kan zijn. De dood wacht ons allen. Onze eigen mini Dag des Oordeels.

Is het moment daar terwijl ik in de wereld van het broertje van de dood, de slaap, verkeer? Misschien wel wanneer ik onderweg ben naar een geboortefeest, aan het koken ben, de straat oversteek, een boek lees of… en zo kan ik natuurlijk nog wel doorgaan. Het ene moment is Leyla er, het andere moment is zij er niet. Tenminste niet in deze vorm in deze wereld.

We neigen dit te vergeten en proberen onszelf hieraan te herinneren zoals tijdens het gebed, bij het bezoeken van een graf, of na het verlies van een dierbare. Mensen die mij goed kennen, weten dat ik de dood in gesprekken regelmatig ter sprake breng. Wat wil ik nalaten als legacy, hoe zullen mensen zich mij herinneren, waar wil ik begraven worden? Geld, macht, status, niets nemen we mee. Het gekke is dat naarmate wij volwassen worden, wij minder over de dood nadenken of erover praten met anderen. Kinderen daarentegen praten er wel natuurlijk over.

Mijn familie beaamt dat ook ik als kind ‘gefascineerd’ was door de dood. Ik herinner mij als de dag van gisteren dat ik op de havo een spreekbeurt gaf over de dood en hoe ik die zag als moslima. De verbaasde blikken van mijn klasgenoten en leraar vergeet ik nooit. Het was nog nooit zo stil in de klas. Zwijgend luisterend en niet wetende wat te zeggen. De docent kon na afloop slechts opmerken dat ik wel een heel moeilijk onderwerp had gekozen. Ik keek hem en de klas glimlachend aan en zei op een serieuze toon: “Hetgeen wat ik net zei, kan misschien wel als een fantasie in jullie oren klinken, maar besef dat dit de realiteit is en ik erin geloof”.De dood is iets wat altijd aanwezig is, maar wat wij het liefst onzichtbaar willen maken, is mijn gevoel.

Ik weet niet hoe het gaat in andere families, maar binnen onze familie is de dood geen taboe. Integendeel, hij komt regelmatig ter sprake. Een voorbeeld dat ik altijd heel bijzonder vond, is de jaarlijkse traditie om de overleden familieleden te bezoeken in Turkije hoog in de bergen met een prachtig uitzicht op de rivier. Momenten die ik dankzij mijn ouders zal koesteren. Mijn hele leven lang dacht ik dat wij met z’n allen in datzelfde familiegraf zouden liggen, totdat wij ons vorig jaar realiseerden dat het er aardig vol begint te raken. Er is gewoonweg geen plek meer voor ons. Dus begon mijn vader een zoektocht naar een andere plek.

Op een dag toen ik met hem thee dronk in Turkije, vertrouwde hij mij toe dat hij een plek had gevonden. Samen zijn wij hem gaan bekijken en inderdaad hij was groot genoeg.

Misschien vreemd voor sommigen, maar is het niet juist gek om hier niet over te praten? De dood kent geen leeftijd. Een oud-collega zei mij ooit: ‘De tijd gaat snel, gebruik hem wel’. Niet alleen met genot, werk en dromen, maar vooral waar het echt om draait en wat ons elk moment wacht…

Leyla Cakir werd bekend als de eerste vrouwelijke moskeevoorzitter van Nederland en is momenteel voorzitter van de moslimvrouwenorganisatie Al Nisa.

Lees andere stukken van