Op dit moment gaat in Edinburgh bij het Fringe Festival een musical in première die de nodige stofwolken heeft doen opblazen: Jihad: The Musical. Deze musical heeft als onderwerp de rekrutering van een eenvoudige Afghaanse bollenboer middels zijn liefde voor een jonge schone. Voor een aantal Schotten en Engelsen was dit reden om een petitie op te stellen om PM Gordon Brown te vragen op te treden tegen deze wanstaltige trivialisering van het terrorisme in deze wereld, vooral omdat het zo kort volgt op de aanslagen in London en Glasgow eerder dit jaar (zie ook Herinnneringen aan Glasgow). Nu ben ik niet vies van een beetje humor maar ik kon wel enigszins begrip opbrengen voor de reacties van de Glaswegians en Londenaren die dit in hun achtertuin zagen gebeuren.
Tot ik een kort interview las met een van de initiatiefnemers van de musical, James Lawler. Lawler heeft het over de Britse traditie van het `high-kicking and high-spirited musical theatre´en dat zette me aan het denken aan een aantal andere zaken uit het engelstalig cultuurgebied (bij gebrek aan een betere omschrijving).
Een van de zaken waar het engelstalig cultuurgebied vaak aan gerelateerd wordt, is het handhaven van een sterke vorm van ironie. Meestal in de vorm van rigoreus uitgevoerde parodie of onder de normen van satire.
In het kort kun je ironie omschrijven als een stijlvorm waarbij iemand het één zegt maar precies het tegenovergestelde bedoeld, bijvoorbeeld wanneer je zegt: ‘die Balkenende is een lekkere gozer zeg!’, daarbij bedoelende dat je Balkenende eigenlijk maar een beetje een flapdrol vindt.
Parodie is ook een stijlvorm, maar dan moet je denken aan een bepaalde vorm van presentatie die normaal gesproken vergezeld gaat met een bepaalde inhoud, maar waar nu een discongrue inhoud gekoppeld aan vorm wordt. Bijvoorbeeld een schrijver die een verhaal componeert over vliegende roze olifanten maar dit in de vorm van een journalistiek correct krantenartikel plaatst, compleet met verzonnen ooggetuigenverslagen, gefixt fotomateriaal en uiteraard hoor en wederhoor.
De eerste keer dat ik bewust in aanraking kwam met satire/ironie/parodie was toen ik het briljante essay "A Modest Proposal" las, van Jonathan Swift (1667-1745) een Anglo-Ierse schrijver en predikant van de Anglicaanse Kerk. Het was geheel en al geschreven in de vorm van een sociologisch wetsvoorstel in een soort rigoreuse logica. Om dit te begrijpen moet je weten dat in de 17de eeuw Ierland onder koloniaal gezag van Engeland was en de meeste (Engels-Anglicaanse en Schots-Protestantse) landheren hun Ierse pachters flink uitbuitten. Het conflict werd verergerd doordat de meeste Ieren ook nog katholiek waren. Wat Swift doet is de lezer de armoede van de Ieren laten zien, en er sluipenderwijs een gruwelijke oplossing voor presenteren (het ´bescheiden´ voorstel uit de titel). Het komt er op neer dat de Ieren weinig eten hebben maar veel kinderen (die zelf ook weer veel eten), wat natuurlijk een groffe stereotypering van de katholieke veelkinderij uit die tijd is. Langzamerhand manouvreert Swift je naar de ´logische´ conclusie: de Ieren moeten hun kinderen maar opeten! Veelvuldig waren de reacties in die tijd dat Swift niet goed bij zijn hoofd was, dat kannibalisme een zonde is, maar ook dat het plan niet uitvoerbaar zou zijn! Ofwel: veel mensen die het lazen konden de ironie in eerste instantie niet herkennen en stonden later briljant in hun hemd.
Een zelfde soort mechanisme kwam ik later tegen in een film uit 1968 van Mel Brooks, The Producers. Hierin presenteert Brooks zijn meligheid op onverstoorbare wijze door twee producenten te laten zien, die het idee hebben om een musical over de hoogtijdagen van Het Derde Rijk op te voeren. Na vele beproevingen lukt het hun onwaarschijnlijk genoeg om de musical van de grond te krijgen en wat blijkt: na wat heen en weer schudden van de hoofden en wat getuttututut van onbetamelijkheid, is de musical "Springtime for Hitler" een daverend succes. Nu heeft Brooks een aantal vangnetten ingebouwd waardoor hij bij The Producers zelf moeilijk van ongepast gedrag of wansmaak beschuldigd kon worden. Allereerst past hij een postmodern truukje toe door niet de musical zelf uit te brengen maar een fictionele film over het opvoeren van de musical. Hierdoor kan hij het gras onder de voeten van de critici wegmaaien door een hoop commentaar te voorzien en zelfs al in de film te monteren. Daarnaast heeft Brooks (geboren als Mel Kaminsky) het voordeel dat hij als Joodse filmmaker een hele hoop meer kon zeggen over bepaalde zaken dan nietjoodse regisseurs – en daar maakte hij gelukkig veelvuldig gebruik van. Want zoals je kunt zien in de clip van Springtime for Hitler werkt het pompeuze gewouwel van de Nazi´s ontzettend ridiculiserend en wordt het bijna ontkrachtigd door het te koppelen aan een revue waar nazimeisjes hun lange benen de lucht in zwieren op tralalalaliedjes.
Een soortgelijk argument is te maken voor Jihad: The Musical. Hoe hatelijk en mensonterend terrorisme ook is, niets werkt naar mijn idee beter om de argumentatie van deze idioten te ondermijnen dan een volle laag aan melige grapjes over de lengte van baarden, de onmogelijkheid om een goeie Saudiprins te zijn, ondersteund door een lullig pianomuziekje, roze boerkameisjes die met papieren kromzwaarden en ak-47´s dansen- maar wel met een relevant verhaal. Het knappe van dit soort satirische projecten is altijd dat het een balanceeract is waarbij men de ironie continu moet volhouden, de parodie tot in de kleinste puntjes aan de oorspronkelijke vorm moet corresponderen en waarbij je bijna wordt gedwongen tot ongemakkelijke meligheid. Zo kun je het volgende horen in een voorproefje van de musical in het nummer "I want to be like Osama":
I want to be like Osama….
grow a beard down to my navel
get on you tube, conquer cable
and be wealthier than any man i knooooooow
please make me like Osama be,
with an Al-Jazeera Shoooooooooooooooow!
Wat de makers van de musical hier doen, is een deconstructie van een schijnbaar icoon van de islamitische wereld door hem verlangens en gedachten en dan ook niet direct die van de puurste soort mee te geven. Zo gezien beschouw ik het als een verdere ontmaskering van idioten die een loopje met de wereld denken te kunnen nemen. Nu maar hopen dat de rest van die musical ook de spreekwoordelijke bom is!
13 Reacties op "Jihad: The Musical"
Als ik het zo lees, lijkt die musical me een goed initiatief, Noureddine. Ironie maakt dingen vaak veel duidelijker dan loodzware verhandelingen, en kan ook voor wat vrolijkheid zorgen. Het doet me denken aan het liedje “Look at it all from the bright side of life” van Monthy Pyton; wie de film gezien heeft weet natuurlijk bij welke scène dat liedje hoort.
Tja, je zou het in zijn geheel moeten zien om het te kunnen beoordelen … Vlak na de aanslagen van 11 september had ik het er op een Forum over dat hier vast op termijn een verfilming van zou volgen maar op dat moment vond niemand dat voorstelbaar. De eerste films zijn al verschenen al hebben ze die vaak in samenwerking met de nabestaanden gemaakt om ieder risico te vermijden. Nu is er dan blijkbaar ook al een soort Osama musical. Misschien te lichtvoetig en smakeloos (?) voor sommigen maar anderen kunnen dit juist weer als een manier zien om Osama niet te belangrijk te maken.
Fantastisch, hebben jullie dat kameeltje gezien? Humor relativeert.
Beste Nourddine,
Chapeau! Mooi doorwrocht stuk heb je daar geschreven ïŠ. Toen ik het liedje las moest ik bij deze zin: grow a beard down to my navel. ïŠ Denken aan een verhaaltje dat ik nog verleden week gelezen had in een Arabische erotische handleiding genaamd: Al-rawd al-Atir fi Nuzhati’l Khatir ( In het engels vertaald onder de titel The Perfumed Garden”) geschreven door Muhammad ibn Muhammad al-Nafzawi in de 16 eeuw in Tunis. Tja die beste Ulama schreven ook nog wat anders dan alleen droge religieuze werken ;). Enfin hier het verhaaltje:
Others pretend that the intelligence of each man is in an inverse proportion to the length of his beard; that is to say, a big beard denotes a small mind. A story goes in this respect, that a man who had a long beard saw one day a book with the following sentence inscribed on its back: ‘He whose chin is garnished with a large beard is as foolish as his beard is long.’ Afraid of being taken for a fool by his acquaintances, he thought of getting rid of what there was too much of, and to this end, it being night-time, he grasped a handful of his beard close to the chin, and set the remainder on fire by the light of the lamp. The flame ran rapidly up the beard and reached his hand, which he had to withdraw precipitately on account of the heat. Thus his beard was burnt off entirely. Then he wrote on the back of the book, under the above-mentioned sentence, ‘These words are entirely true. I, who am now writing this, have proved their truth.’ Being himself convinced that the weakness of the intellect is proportioned to the length of the beard.
En nog een gedichtje ïŠ:
When the beard of the young man
Has grown down to his navel,
The shortness of his intellect is, in my eyes,
Proportioned to the length his beard has grown.
Met vriendelijke groeten,
Mohammed
Cool!!!
Humor relativeerd en is heel leuk. Ik hou daar zelf ook persoonlijk van.
Alleen gaat het om de juiste timing. Ik bedoel vlak na de 2e wereldoorlog was een carbaretvoorstelling over Hitler ook niet zo heel populair.
Daarom kan ik mij voorstellen dat sommigen hier wat moeite mee hebben.
Maar wij blijven lachen.
“In het kort kun je ironie omschrijven als een stijlvorm waarbij iemand het één zegt maar precies het tegenovergestelde bedoeld, bijvoorbeeld wanneer je zegt: ‘die Balkenende is een lekkere gozer zeg!’, daarbij bedoelende dat je Balkenende eigenlijk maar een beetje een flapdrol vindt.”
Vreemd genoeg is het dat iemand die intelligent genoeg is om de werkelijke bedoeling van ironie achter iets te begrijpen. Maar niet inziet dat het theatervoorstelling is opgezet met een bepaalde politieke agenda om de hoge waarden van Islam middels dezen te kleineren.
U heeft het mis Meneer Steenvoorden, het zijn niet de Afghanen maar de Amerikanen die terroristen zijn, zij zijn het die de Afghaanse moslims afslachten en hun vrouwen onteren hun infrastructuur, economie verwoest hebben, en al hun rijkdommen hebben ontnomen . De politieke mediamolen van het westen heeft ook u te grazen genomen.
Heb je het hoofdstukje Taliban gemist in deze regio?
Beste Herman Kolkman,
Moslim is inderdaad de misdaden van de Taliban vergeten. Heel goed van je dat je hem/haar daar aan herinnert :). Maar zou je voortaan ook zo eerlijk willen zijn om het hoofdstukje Amerikanen in deze regio serieus te nemen? Is toch wel zo eerlijk vind je ook niet? Maar aangezien jij dat niet gedaan hebt doe ik het wel voor je met alle plezier :).
http://www.cursor.org/stories/civilian_deaths.htm
http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/1740538.stm
http://www.commondreams.org/archive/2007/07/02/2234/
http://news.independent.co.uk/world/asia/article2562743.ece
En zo kan ik nog een tijdje door blijven gaan maar met het lezen van bovenstaande linken zul je wel enig idee krijgen van het hoofdstukje Amerikanen in die regio :).
Met vriendelijke groeten,
Mohammed
Ps. Ben Islamcriticasters altijd behulpzaam vooral degene die wier hersenen verweekt zijn door het nieuws van het NOS journaal ;)
Ik ben uiterst benieuwd naar de musical. Zal de voorstelling nog naar Nederland komen of zou niemand zijn handen eraan wagen?
assalamoe aleikoem wa rahmatoellahi wa barakatoe, beste Een Moslim,
Helaas heb ik alleen het voorstukje gezien van Jihad the Musical. Wat ik daaruit voornamelijk kon concluderen is de belachelijkheid en onislamitische gedragingen (egocentrisme, oppervlakkigheid etc) van een headhunter voor terreur. Misschien heb jij wel de hele show gezien en ga je straks gelijk krijgen en zie ik straks ook die hele show en blijkt het een grote pr-stunt voor de amerikaanse (en niet te vergeten: nederlandse) terreur en aanwezigheid in Afghanistan te zijn.
Tot die tijd lijkt het mij verstandig om daarover nog even geen mening te geven. Het is zo makkelijk in die vingerwijsrefllex te schieten en ik zou je willen adviseren dat dan ook nog niet te doen. Net als ik je het advies zou willen geven niet de ene terrorist boven de andere te verkiezen omdat je het geloof met hem of haar deelt – tenzij je duidelijke bewijzen hebt dat deze persoon geen terrorist maar vrijheidsstrijder is. Dat lijkt me in het geval van Afghanistan en/of de Taliban niet zo helder.
djazakoellah ghair,
noureddine steenvoorden
uw broeder in islam
Het wachten blijft op “Wilders: de musical”.
Dat kan voor veel hilariteit zorgen.
O joehoe, Joohoop!
Wa alaikoem selaam wa rahmatoellahi wa barakatoe mijn broeder Noureddine Steenvoorden,
Ik dank je allereerst voor de genomen moeite om een antwoord terug te schrijven.
Je hoeft niet de gehele voorstelling te zien, om in te zien dat de voorstelling een pr-stunt is. Buiten dit feit om, de voorstelling kleineert zonder enige twijfel de hoge waarden van Islam, zoals Jihad en de eer van onze vrouwen.
Jihad wordt neergezet als iets voor de oppervlakkige en ongeletterde mens, dom en snel beïnvloed. De Moslim vrouw wordt neergezet, als buikdansende zonder mening hebbende onderdeel van een soort “seksharem”.
Deze beelden lijken meer op de eerdere werken van de oriëntalisten om Islam aan te vallen, eerder dan een werkelijk beeld van Islam en de Moslims. Hiermee wordt de stereotype Moslim uitgebeeld wat totaal niets de doen heeft met Islam en de Moslims.
De realiteit is dat de mensen in Afghanistan verplicht zijn Jihad te voeren volgens Islam; hun land is ingenomen, hun rijkdommen worden geplunderd, hun eer wordt geschonden, en al dat wat heilig is voor hen wordt onteerd. Zij zijn, net zoals een ieder volk daar recht op heeft, het recht heeft zich te beschermen tegen ieder vorm van aanval en bezetting, hebben in dit kader het recht de buitenlandse troepenmachten te bevechten. Dit niet enkel volgens Islam, maar tevens volgens de Internationale recht.
En natuurlijk zullen moslims die dit doen worden betiteld als domme en oppervlakkige mensen die ten strijde trekken. Vooral daar de mediamolen in de handen is van de bezetters zelf.
Dus uw voorstel om moslims, die volgens u mogelijk terroristen zijn, niet te steunen enkel omdat zij dezelfde geloof delen met mij, heeft geen realiteit.
Uw voorstel gaat af van premissen die niet passen met de realiteit van de Moslims, namelijk dat zij terroristen zijn, Jihad voeren omdat zij dom zijn. Deze vooronderstelling zijn geen objectieve aannamen, maar zoals eerder gezegd, door de Westerse mediamolen gemanipuleerde en geïnjecteerde foutieve beeldvorming van Islam en de Moslims.
Wasselaam,