Voorpagina Algemeen, Politiek

Prisoner 345

‘Humiliated In The Shackles’ By Sami al Hajj

They have monuments to liberty
And freedom of opinion, which is well and good.
But I explained to them that
Architecture is not justice

Gevangene 345 is Sami Mohy El Din Muhammed Al Hajj, een Sudanees die werkte als cameraman van het televisiestation Al-Jazeera. In december 2001 reisde hij voor zijn werkgever naar Afghanistan om daar als cameraman te gaan werken. Echter op doorreis in Pakistan werd hij opgepakt door de Pakistaanse autoriteiten en zonder reden van opgave uitgeleverd aan de VS. Sindsdien verblijft Sami al-Hajj als gevangene 345 in Guantanamo Bay.

Het is niet mijn bedoeling hier een betoog te gaan houden tegen Guantanamo Bay en het onrecht dat daar geschied. Dat verhaal is algemeen bekend en ieder fatsoenlijk mens neemt zonder mitsen en maren afstand van wat daar gebeurd. Maar misschien zijn er wel lezers die meer willen weten over het wel en wee van gevangene 345.

Wat Sami al-Hajj en tientallen andere gevangenen echter onderscheidt van de rest is dat zij hun ervaringen en verblijf in Guantanamo Bay hebben gegoten in poëzie. Poëzie geschreven op soms niet meer dan plastic bekertjes of in de brieven naar hun advocaten en zo het kamp uitgesmokkeld. De meeste van die poëzie is niet door de censuur gekomen van de kampautoriteiten of het is in beslag genomen en zo heeft slechts een klein deel van die poëzie de buitenwereld bereikt.

Marc Falkoff, een Amerikaanse advocaat van zeventien Jemenitische gevangenen in Guantanamo Bay en een geleerde in de rechtswetenschappen en literatuur, kreeg in de zomer van 2005 twee gedichten toegezonden in de correspondentie die hij onderhield met zijn cliënten. Verbaasd als hij was over deze literaire toevoeging aan wat gewoonlijk niet meer was dan juridische correspondentie tussen hem en zijn cliënten, besloot hij navraag te doen bij andere collega’s die ook gevangenen in Guantanamo Bay bijstonden. Ook zij bleken regelmatig in de correspondentie van hun cliënten poëzie aan te treffen. Geïntrigeerd door dit gegeven besloot Falkoff onderzoek te doen naar dit fenomeen. Wat bleek, tientallen gevangen schreven poëzie om mentaal te kunnen overleven in Guantanamo Bay en de buitenwereld te vertellen over hun gevangenschap. Falkoff verzamelde ieder gedicht waar hij de hand op kon leggen en liet ze vertalen, wat resulteerde in een bloemlezing genaamd ‘Poems from Guantánamo. The Detainees Speak’

Hieronder een gedicht uit de bloemlezing dat het meeste indruk op mij heeft gemaakt en in een paar regels duidelijk maakt wat Guantanamo Bay doet met mensen.

Death Poem

By Jumah al Dossari

Take my blood.
Take my death shroud and
The remnants of my body.
Take photographs of my corpse at the grave, lonely.
Send them to the world,
To the judges and
To the people of conscience,
Send them to the principled men and the fair-minded.
And let them bear the guilty burden, before the world,
Of this innocent soul.
Let them bear the burden, before their children and before history,
Of this wasted, sinless soul,
Of this soul which has suffered at the hands of the "protectors of peace".

Nog eventjes dit. In de VS komen deze maand november twee films uit die slechts zijdelings te maken hebben met Guantanamo Bay, maar net zo’n schandvlek zijn voor het Bush regime. Het gaat over de oorlogen in Irak en Afghanistan en zijn een must see voor allen die tegen deze oorlogen zijn! Ik denk dat ze komend jaar pas te zien zullen zijn in de Nederlandse cinema’s of filmhuizen. Houd dus de bioscoop agenda’s in de gaten.

"Redacted" een film van Brian de Palma.
In Redacted draait het om de verkrachting, moord en verbranding van het 14-jarige Iraakse meisje Abeer Qasim Hamza al-Janabi en de moord op haar familie door Amerikaanse soldaten. De film vertelt eigenlijk een groter verhaal, namelijk de waanzin van de oorlog en de onwil of onvermogen van de mainstream media in de VS om het Amerikaanse volk gedegen te informeren over wat er daadwerkelijk gebeurt in Irak.

"Lions for lambs"
een film van Robert Redford.
Deze film gaat over de oorlog in Afghanistan en wat die oorlog betekent voor hen die hem moeten uitvechten, voor hen die er achter staan, voor hen die het besluit nemen die soldaten naar het front te sturen en voor hen die erover moeten schrijven en berichten.

Mohammed is: Een Man (althans als men dat woord slechts als geslacht opvat), een Moslim (in hart en nieren totaal, echter in daad maar mondjes maat), een Maliki (maar tot zijn schande moet hij bekennen al-Muwatta nog nooit gelezen te hebben), een Afrikaan, een Noord-Afrikaan, een Maghrebijn, een Berber/Amazigh, een Riffijn, een Ayzenay, een Aqarou3, een Arabier (in culturele zin), een Westerling, een Europeaan, een Nederlander, een Hollander, een Zuid-Hollander, een Leidenaar, een Voorschotenaar, een Vlietwijker.

Lees andere stukken van