I have questioned the most learned Copts of Upper Egypt and other provinces on the meaning of the word “pharaoh”, but no one has been able to tell me anything about it, for this name does not exist in their language. Perhaps originally is was the general title of all their kings and then the language changed, just as Pahlavi, the language of ancient Iran, has become Persian, classical Greek has evolved in Byzantine and Himyaritic and many other tongues have changed.
Een paar maanden geleden stapte ik een gespecialiseerde reisboekhandel binnen, opzoek naar een goede reisgids over Andalusië. Zoals zo vaak gebeurt wanneer ik een boekhandel binnenloop, vergeet ik de reden en de tijd waarom ik daar ben. Al grasduinend langs al die boekenplanken, het ene boek naar het andere, doorbladerend en halfgelezen met soms een spijtig gevoel (te weinig euro’s in bezit) terugzettend, kwam ik bij de boekenplanken met de reisliteratuur.
Ook daar bleef ik lang aarzelend staan het ene boek afwegend tegen het andere. Aan welk boek zou ik mijn weinige euro’s besteden? Totdat mijn oog viel op een klein dun blauw boekje. Op de kaft stond de naam Mas’ûdi en daaronder de titel: From The Meadows of Gold. Als driekwart Arabist en verzamelaar van vertaalde klassieke Arabische boeken kon mijn dag niet meer stuk. Op zoek naar een doodgewone reisgids stuit ik zo maar op een bloemlezing uit: Muruj adh-dhahab wa ma’adin al-jawahir (Weiden van goud en mijnen van edelstenen) van Abu al-Hasan AlÄ« ibn al-Ḥusayn ibn AlÄ« al-Mas’Å«dÄ«.
In tachtig kleine hoofdstukjes – sommige niet groter dan een alinea, andere een paar bladzijden – hebben de vertalers een indruk proberen te geven van Mas’udi’s boek dat men zou kunnen omschrijven als een verzameling van alle mens en natuurwetenschappen uit zijn tijd. Geen onderwerp of Mas’udi heeft er over geschreven: Geschiedenis, geografie, wetenschap, religies, volkeren, dieren, planten, zeeën, natuurverschijnselen.
Eén van mijn favorieten is een hoofdstukje waarin hij over de neushoorn schrijft. Volgens een bekende Arabische geleerde destijds (en niet één van de minste) zou de neushoorn pas na zeven jaar dracht haar jong ter wereld brengen. Gedurende die zeven jaar leeft het jong in de baarmoeder en steekt het alleen zijn hoofd naar buiten om te grazen. Mas’udi denkt daar het zijne van en gaat zelf op onderzoek uit:
Whishing to clear up this point for my own interest, I questioned the inhabitants of Sirâf and Oman who have often been in these countries, as well as the merchants whom I met in India; all were equally surprised at the question. They stated very positively that the rhinoceros gives birth exactly like a cow or a buffalo. I do not know where Jâhiz got his story, whether he copied it from a book or heard it from some informant.
Al bladerend in de bloemlezing komt men soortgelijke interessante hoofdstukken tegen met de meest uiteenlopende titels zoals: De Franken, de Vikingen, Joodse geleerden en de Bijbel, Tibet, de Indische oceaan, Christelijke geschiedschrijvers, de bronnen van de Nijl, keizer Constantijns visoen van het Kruis, de sidderaal, rebellie in China. Veel van de informatie die door Mas’udi is verzameld, is door de moderne wetenschap achterhaald, maar een groot deel is nog steeds gangbaar en kan men letterlijk terugvinden in hedendaagse historische en geografische verhandelingen.
Het zijn vooral de observaties van Mas’udi zelf die verfrissend en modern aandoen. Daar waar hij zich echter baseert op de toenmalige heersende wetenschappelijke overtuigingen of zijn informatie uit tweede hand heeft, wordt de kennis minder accuraat naar moderne maatstaven en kan men soms zelfs spreken van mythes en legendes dan van daadwerkelijke geschiedschrijving of wetenschappelijke observaties.
Maar voor een boek dat al meer dan duizend jaar oud is, doet de accuratesse van de wetenschappelijke observaties er niet zo toe. Het genoegen de woorden te lezen van een man die met een nieuwsgierige en open geest de wereld bezag en dacht ‘laat ik eens opschrijven wat ik zoal zie’, hoor en lees ik er niet minder om.
Mas’udi From The Meadows of Gold
“Snatching precious moments of the past from oblivion….”
Vertaald door Paul Lunde & Caroline Stone, 2007 PENGUIN BOOKS.
7 Reacties op "Weiden van goud en mijnen van edelstenen."
Salam aleikoem Mohammed,
Ik vind jouw columns vaak zeer interessant en informatief. Zou je een keertje een lezing willen geven bij ons?
Wij zouden zeer vereerd zijn.
Interessant zeg. Lijkt een beetje op wat Herodotos mijn zijn Historiën heeft gepresteert.
*mijn=met
Beste Mohammed,
Weer een prachtige bijdrage , mooi zo’n open mind. zet jezelf ook weer an het denken over van alles en nog wat.
Ik ga zeker op zoek nar dit boekje.
Vond laatst in en second hand boekhandel ook een juweeltje.
Al-Ghazzali De redder uit de dwaling.
Uit de reeks van eeuwige geschriften van Scriptorium
Uit het arabisch vertaald in het nederlands door Prof. Kramers.
Het is een verhandeling die is doorweven met autobiografische bijzonderheden, die een ontroerende levendigheid geven aan zijn zoektocht binnen de vele stromingen binnen de islam, naar godsdienstige
zekerheid. Ook nog steeds relevant in deze tijd.
http://www.geestkunde.net/uittreksels/al-ghazzali-deredder.html
Klinkt heel interessant. Inderdaad is het bij het genieten van een denker / schrijver vaker van belang dat je je kan vinden in de frisse houding ten aanzien het onderzoeksobject dan in de mogelijk gedateerde bevindingen. Een europees voorbeeld is de schrijver Stendhal (Grenoble, 23 januari 1783 ”“ Parijs, 23 maart 1842) die in zijn geschriften op mij altijd overkomt alsof het gisteren geschreven is.
aan Mohammed
Weer een van je fraaie essays!
” Zoals zo vaak gebeurd wanneer ik een boekhandel binnenloop vergeet ik de reden en de tijd waarom ik daar ben. Al grasduinend langs al die boekenplanken, het ene boek naar het andere doorbladerend en halfgelezen met soms een spijtig gevoel (te weinig euro’s in bezit) terugzettend…”
Ik ken dat gevoel maar al te goed. Door vele jaren ijverig te werken en spaarzaam te leven heb ik gelukkig iets minder last van het probleem van die “te weinig euro’s”.
Als ik veel geld zou hebben, echt heel veel geld, zou ik een ‘Bibliotheek van de Arabische Wereld’ oprichten en jou tot bibiothekaris benoemen, uiteraard met een vorstelijke toelage. Dan zou je alle boeken kunnen kopen die je maar zou willen hebben.
Ik heb gezien dat de Penguinuitgave van het door jou genoemde boek van Mas’udi een inkorting is van de gebonden uitgave. Die zou ik liever hebben, maar kost 270 (!) euro’s, wat ook mij te bar is. Ik zal dus maar snel de Penguineditie bestellen.
Ik heb inmiddels de joor aangeraden “Poems of Andalusia” ontvangen. Een heel mooie collectie! Dank voor de tip! Ik heb daarbij ook ontvangen “Night & Horses & The Desert. An Anthology of Classical Arabic Literature” bijeengebracht, vertaald en van aantekeningen voorzien door Robert Irwin. Kan ik jou op mijn beurt aanbevelen.