Voorpagina Algemeen

Winternachten: Vooral gezellig

De vrijdagavond van het literatuurfestival Winternachten in Den Haag is uitverkocht. Zoals verwacht, hangt er een relaxte sfeer met allemaal literatuurliefhebbers. Het programmaschema is veelbelovend en zoals dat gaat bij festivals moeten Esmaa Alariachi en ik kiezen wat we nu willen. Dat ging op zich goed, maar veel ging – gelukkig – anders dan gepland.


foto: Serge Ligtenberg

Een interessant gesprek met Bas Heijne over redelijkheid hadden wij niet zien aankomen. Ik raad iedereen zijn nieuwste boek daarom ook sterk aan. Bas, het was leuk! We proberen in de grote zaal nog iets op te vangen van Harry Mulisch maar worden vriendelijk geweigerd aan de deur. Dit hadden we kunnen weten: Iedereen wil Mulisch horen dus moesten we op tijd binnen zijn! De tegenslag verwerken we met een kopje thee en wachten geduldig – zoals een goede moslim betaamt – op het volgende onderdeel met o.a. Kees van Koten.

Het gesprek "Humor in bange tijden" is met de humoristische gasten Ra’oer Moes’ad Basta, Abdulwahid van Bommel, André Manuel, Nederlandse held Kees van Kooten en Raoul Heertjes (gespreksleider). Zij gaan in op de vraag: Wie is grappiger, de Arabier of de Westerling?

André bijt de spits af met een typisch Nederlands komisch optreden. André waagt zich aan grappen over de moord van Theo van Gogh, het publiek weet het het te waarderen aan het applaus te horen. Ik vind de grappen maar smakeloos, en dat is niet omdat ik een moslim ben! Ra’oer neemt de Arabische grappen op zich die hij heeft vertaald in het Engels. Het publiek moet wennen aan de typisch Arabische grappen van Ra’oer maar er wordt gelachen, soms zelfs uit beleefdheid. Esmaa kon haar lach in ieder geval niet meer inhouden.

Zelfs als het gaat over de islam in relatie met humor is Geert helaas niet weg te denken. ‘Wilders heeft geen humor’, is het enige wat Kooten over hem heeft te zeggen, verder vindt hij dat we niet zoveel moeten praten over integratie, ‘deed Amerika ook niet’. Van Bommel, kenner van moslimhumor, is duidelijk over de moslims in Nederland: ‘De islam moet nog groeien. De joden zijn hier al vier eeuwen en de christenen zelfs veertien’. Kortom, heb nog geduld. Voor André was de moord op van Gogh het moment om te overwegen of hij zijn carrière als caberatier voortzet. Wat hem betreft moet alles kunnen op het podium, maar provoceren zoals van Gogh deed, hoeft voor hem niet. ‘Als zij geloven dat hun profeet niet zo is dan hoeven ze zich er niet druk over te maken’, aldus André over de Deense cartoons.

Door de serieuze gesprekken heen is er zat ruimte voor grappen en dat zorgt voor een vredige sfeer, ondanks de pogingen van Raoul om meer te praten over angst. Dit bewijst dat humor (in combinatie met respect) een perfecte manier is om lastige onderwerpen te behandelen. De insteek van de organisatie kan positiever (‘vertrouwde tijden’ ipv ‘bange tijden’ om een voorbeeld te geven), maar al om al is het een mooie sessie geworden. Er was wel meer sprake van een debat dan een literatuurgesprek, maar dan wel een debat dat niet ‘het zoveelste’ genoemd mag worden.

De nacht is inmiddels aangebroken en het festival wordt afgesloten met een muzikaal optreden met hoempapa-ritmes. "Met welke van de gekochte boeken zal ik zo beginnen", is de vraag die mij op weg naar huis bezig houdt.

De oprichter. Geboren, getogen en woonachtig in die mooie stad achter de duinen. Altijd klaar voor een revolutie of gewoon een kopje thee. Typisch Faisal...

Lees andere stukken van Faisal