"Indonesië lijkt op de Titanic. Het enige verschil is dat Indonesië blijft zinken zonder ten onder te gaan." (oudgouverneur van Nusa Tenggara Timur, Ben Mboi)
"Ik heb een kind van anderhalf en ik hoop dat hij in een beter Indonesië zal opgroeien, een democratischer land dat beter in staat is zijn bevolking te voeden, en dat er beschaafde normen op na houdt. Ik geloof dat dat in de komende twintig jaar kan worden bereikt." (mensenrechtenactivist Munir Said bin Thalib, in 2004 vergiftigd in het vliegtuig onderweg naar Nederland, waarschijnlijk door de Indonesische geheime dienst en het leger)
Tegen het einde van het boek Indonesië na Soeharto legt Henk Schulte Nordholt deze twee uitspraken aan ons voor en voegt er aan toe: "Persoonlijk herken ik veel in de eerste uitspraak, maar ben [ik] maar al te graag bereid de tweede te geloven." (blz 252) Het is een tweeslachtig gevoel waaraan je niet kunt ontsnappen tijdens het lezen van dit boek.
Schulte Nordholt, zo laat als april 2008 nog in Indonesië geweest, schrijft een contemporaine geschiedenis van Indonesië vanaf de woeligste jaren na de onafhankelijkheid. Hij pakt een stukje van de wederopbouw van Soekarno mee (1945-1967), beschrijft de bizarre Godfatherachtige episode onder Soeharto (1965-1998) en de stormachtige ontwikkeling na ’98 waarin de processen van kartelvorming, corruptie, emancipatie, democratisering, islamisering, wederopbouw en de legerstaat om voorrang vechten.
Ik vond het boek bij de universiteit, waar ik soms nawerk en voor mijn lessen nog even ronddwaal in de kelders waar de boekhandel zich bevindt. Daar pik je dan een obscure verzameling Andalusisch-filosofische werken uit de middeleeuwen mee, of zie je die lelijke boeken van Hans J. of neus je gewoon even door de syllabi van totaal andere opleidingen. Een week of twee geleden viel mijn oog op het boek Indonesië na Soeharto. Ergens kwam de naam me bekend voor. Via de mail had ik een verwijzing naar een interview met de auteur gekregen op NMO Verkenningen. De omschrijving ervan prikkelde mijn interesse maar ik besloot het boek eerst maar eens te lezen.
Het is een behoorlijke prestatie die Schulte Nordholt neerzet. Geschiedenisboeken hebben nooit tot mijn favorieten behoord, laat staan diegene die over de meest recente geschiedenis gaan (ja, hallo, ik kan kranten lezen hoor!). Maar op de een of andere manier heeft de schrijver hier op verschillende vlakken een goede balans gevonden. Allereerst lijkt hij een goede combinatie van bronnen te hebben gevonden, variërende van Indonesische auteurs tot internationale en Nederlandse studies, van volledige boeken tot recent verschenen artikelen. Daarnaast benut hij, waar mogelijk, statistieken die soms verhelderen en vaak verwonderen. Mijn favoriet is deze:
"Tussen 1999 en 2002 zijn er onder moslims in Indonesië enkele surveys gehouden waaruit bleek dat maar liefst 71 procent van hen voorstander was om de sharia van staatswege in te voeren. Deze uitkomst moet echter met een flinke korrel zout worden genomen, want in dezelfde periode stemde slechts 14 procent van het electoraat op politieke partijen die dit propageerden. Veel Indonesische moslims hebben een tamelijk vaag idee over wat de sharia behelst. Zij zien het als een conceptueel alternatief voor het corrupte rechtssysteem van het huidige Indonesië. Daarnaast staat de sharia ook symbool voor het verzet tegen kwalijke westers invloeden die in hun ogen de goede zeden ondermijnen." (blz 185)
Schulte Nordholt pendelt tussen hoop, geloof en vrees wat betreft de toekomst van Indonesië: enerzijds ziet hij de oude garde soms weer in het zadel klimmen (voormalige legerleiders, corrupte politici, preman-knokploegen), maar anderzijds ziet hij de constitutionele veranderingen die het electoraat de macht geven goed functioneren- aan de uitgang in ieder geval: sinds ’98 zijn 40% van de zittende politici naar huis gestuurd naar aanleiding van corruptie, zo vertelt hij in het interview.
Verder schrijft hij vooral sterk en genuanceerd over de islam in Indonesië. Hij neemt de voortschrijdende islamisering waar in het openbare leven (gebedsomroepen, kledingstijl, "I Love Islam"- bumperstickers, openbare islamitische happenings met spirituele liederen, tv-predikers). Echter, hij ziet hierin vooral de emancipatie van de 80% van de Indonesiërs die de islam belijden. Deze hadden tot vlak voor de val van Soeharto toch weinig kansen om hun moslimschap uit te dragen en ontbeerden ook politieke macht (in tegenstelling tot bijvoorbeeld de christelijke minderheid). Pas later ging Soeharto in een soort van machiavelliaans machtspelletje de islamitische meerderheid ‘benutten’. Tegelijk erkent hij ook de opkomst van intolerantie ten opzichte van andere geloven (o.a. in de onderdrukking van de Ahmadiyyabeweging en m.b.t. de hindoemeerderheid op Bali.) Dit laatste ziet hij dan ook als een sterke test voor de democratie van Indonesië.
Hij neemt echter ook de weerstand waar tegen gewelddadig extremisme (na de aanslagen op Bali keerden de Indonesische moslims zich politiek hier massaal van af), de weerstand tegen de Arabisering van de Indonesische islam (vooral tegen het zere been van de Oost-Javaanse moslimmeerderheid). Ook beschrijft hij de opkomst van een grassrootsbeweging, begonnen op universiteiten die uitmondde in de partij PKS (Partij voor Rechtvaardigheid en Voorspoed). Deze partij neemt op sterke wijze deel aan het politiekdemocratische bestel zonder haar islamitische roots te verloochenen of zich over te geven aan corruptie. Het is tot op heden, insha’Allah, de enige partij die zich op enigerlei wijze nog niet heeft schuldig gemaakt aan corruptie, of er natuurlijk nog niet op is betrapt.
Hieraan staaft hij dan ook zijn bewering dat islam en democratie zeer zeker niet onverenigbaar zijn. Schulte Nordholt ziet in deze laatste ontwikkeling mogelijk een voorbeeldfunctie voor de islam wereldwijd. Of hij hierin gelijk heeft of gaat krijgen weet ik niet, Alllah swt weet dat het beste. Wat ik wel weet is dat dit een bijzonder vakkundige en leesbaar geschreven geschiedenis van modern Indonesië is.
(Voor mee info over Indonesië check hier.)
Noureddine Steenvoorden
In het jaar dat Elvis stierf, werd Noureddine geboren. Op zijn negende kreeg hij een skateboard. Op zijn 20ste werd hij in Schotland verliefd op boeken. Op zijn 27ste werd hij moslim en vond hij zijn draai. Hij werkt in de gehandicaptenzorg en denkt soms dat hij bijna Arabisch kan lezen maar vraagt dan toch om een klinker. Hij jat de beste grappen van de missus, steun en toeverlaat sinds 2006. Af en toe vertaalt hij wat poëzie omdat het leven dan gewoon beter is.Lees andere stukken van
8 Reacties op "Indonesië na Soeharto"
Ik vind Indonesië maar een apart land. Je hoort er zoveel slechts over, maar aan de andere kant hebben sommigen het weer over hoopgevende ontwikkelingen.
Wat is het nou?
Een artikel dat ik vandaag las:
“Some time ago, while visiting a village in East Java, I had a conversation with a local school teacher who taught students to recite the Koran. With great insight, he expressed concern about Muslim religiosity in Indonesia, noting a recent tendency by some Muslims to promote an exclusive brand of Islam that aims to “overturn that which has been established.” This teacher believed that Islam was already pervasive in Indonesian daily life, that it had become like air – invisible, but inhaled at every moment. To consciously “re-create” Islam in Indonesia would therefore be taking a step backward.”
Zeker het lezen waard
http://www.dailystar.com.lb/article.asp?edition_id=1&categ_id=5&article_id=93610
Als ik me niet vergis is Indonesie ook een land waar men het geloof moet aanduiden in het paspoort, hierdoor is men zeer geneigd om de islam aan te duiden als zijnde geloof. Dit natuurlijk om problemen te voorkomen etc.
Maar wat mij zorgen baart zijn de problemen die worden gecreeerd door “bendes”, voornamelijk fanatieke moslims die christelijke dorpen en gemeenschappen aanvallen en zelfs andere moslims (die niet de islam aanhangen zoals “het moet) aanvallen, onlangs nog zelfs grote problemen gehad met moslims die een andere intepretatie hebben van (ik geloof) mohamed, en dat hij niet de laatste boodschapper is/ was (kan er iets naast zitten maar ongeveer op die fiets).
Daarnaast is het leger van Indonesie een corrupte bende waar het oostblok nog iets van kan leren, turkse taferelen met generaals.
@bratislava
Je hebt wel gelijk.
Ik vind het ook jammer dat mensen zich met een ander bemoeien.
Die bendes moeten anderen moslims, cristenen etc. met rust laten.
Hoi Noureddine, uiteraard ben ik op de hoogte van de perikelen rond de christenen in Ind (bij gebrek aan joden zijn zij als eerste de ***). Ik heb echter nooit beseft dat, zoals gewoonlijk, anders denkende moslims ook weer de dupe zijn van de religieuze Islamisten. Goed stuk, ben nog bezig met een aantal boekjes over Ind, maar als ik deze nog tegenkom zal ik hem zeker aanschaffen.
Mijn vrouw komt overigens uit Balikpapan, dat is voor het merendeel Islamitisch, uiteraard stikt het er van de klein moskeetjes, maar de Islam lijkt verder een minder prominente rol in het dagelijks leven in te nemen als hier. In de Matahari zie je minder bedoekte dames als in Amstedam bij de C&A.
Bedankt,
Herman
x
Dat het vroeg of laat misgaat met de Islam in Europa zal voor ieder weldenkend mens duidelijk zijn. Er zijn twee scenario’s denkbaar. Of het komt binnen nu en vijftig jaar tot een clash of het duurt langer. In dat laatste geval zijn er goede kansen voor de euromoslims om te zegevieren. In het eerste geval, zo schat ik in, kan Europa het tij keren. Dus: hoe vroeger de clash hoe beter. Vooruitlopend hierop kan men beginnen figuren als N. Steenvorden af te zonderen van zijn moslimvrienden in een uiterste poging de brainwash ongedaan te maken. Het zou zonde zijn om een intelligent persoon als Steenvorden het land uit te moeten schoppen. Mocht genezing uitblijven dan rest slechts the way out voor deze cultuurverrader.
Iwan de Verschrikkelijke.
hoi Iwan, long time no read! Hoe gaat het met je?
eerst reageren op je eerste berichtje: x-je terug natuurlijk, zo lief!
Verder wil ik je bedanken voor je verstandige en uitgebalanceerde bijdrage en analyse. Begrijp ik hieruit dat je eenzijdig de vrede opzegt? Dat zou spijtig zijn. Ik heb extreme behoefte aan vrede in mijn leven en dat van mijn vrienden en nietvrienden. Die clash van jou zal ik dus tot het uiterste proberen te voorkomen hoe graag je hem ook lijkt te willen. Ook bedankt voor je compliment aangaande mijn veronderstelde intelligentie. Wat mijn cultuurverraad verder betreft valt dit reuze mee hoor.
met vriendelijkvredige groet
uw broeder in de mensheid,
Noureddine