Op dit moment telt de huidige publieke omroep tien verschillende omroepverenigingen; zo hebben Nederlandse protestants-christelijke, katholieke, wildjonge en stokoude, reformatorische, sociaalkritische, wereldbegaande en algemenere burgers zeker niet een gelijke maar wel altijd een gelijkwaardige vertegenwoordiging van hun standaarden en idealen in de Nederlandse Omroep Stichting (NOS).
Maar het rijtje in dit kleurrijke omroepenpalet is hier niet compleet, in ieder geval niet volgens Radi Suudi, bestuursvoorzitter en tevens initiatiefnemer van Omroep Zenit. Omroepverenigingen dienen een belangrijke stroming te vertegenwoordigen en zijn dus afhankelijk van de financiële en morele steun van hun leden. De meeste stromingen rekenen jarenlang op een dergelijke publieke vertegenwoordiging. Waarom zouden moslims dan, hoe divers en gedifferentieerd ook, zelf niet het heft in handen nemen om vanuit een gedeelde islamitische achtergrond, de gehele Nederlandse samenleving van een uitgebreid en ‘verrijkend’ programma-aanbod voorzien?
Eerst wil ik Zenit, de Arabische vertaling voor het hoogste punt van de sterrenhemel gezien vanuit het punt waar de waarnemer staat, in doelstellingen en werkwijze uiteenzetten. Afgelopen woensdag voltrok zich de langverwachte perspresentatie van deze veelbesproken omroep. Zenit wil vanaf 2010 een vaste plek bemachtigen in de publieke omroep om televisie-, radio- en internetuitzendingen voor moslims en niet-moslims te verzorgen. Dit concept, het is immers nog in de maak, wordt ondersteund met het idee dat talentvolle, initiatiefrijke en ondernemende moslims -of ze nou geloven of niet- deel uitmaken van het huidige media-aanbod om zo een juist en omvattender beeld van hun identiteiten weer te geven.
Zenit profileert zich als een niet-religieuze moslimsomroep waarin zeer gelovige, gematigde en seculiere moslims centraal staan en de door de omroep behandelde onderwerpen voor alle Nederlanders aanspreekbaar en interessant moeten zijn. Er is zeker goed nagedacht over de naam: het reeds genoemde hoogste punt van de sterrenhemel dat recht boven alle waarnemers staat, is voor iedereen anders waarneembaar. Zoals Zenit voor alle moslims dat ook is, aldus de initiatiefnemers.
Echter, de aanduiding niet-religieuze moslimomroep die aan Zenit gekoppeld is, roept bij mij paradoxale gevoelens op. Het woord moslim wordt in Zenit-begrippen gebruikt om de culturele eigenschappen én de religieuze achtergrond van de groepering in kwestie weer te geven. Als ik aan het moslimschap denk, associeer ik deze aan een islamiet en dus praktiserende en participerende aanhanger van de islam. Natuurlijk kunnen we spreken van diverse vertakkingen binnen de islam en dus ook seculiere moslims die een islamitische achtergrond bezitten, deze vallen terecht onder de moslimbenaming voor deze omroep.
Maar het woord moslim impliceert duidelijk geloofbelijdenis -dat is namelijk de bindende factor in de deze omroepoverkoepeling- en geldt voor iedereen die nou wel of niet gelooft in de islam. Ook voor niet-gelovige moslims is in hun levens een punt van islamitische geloofsbelijdenis geweest. Daarmee is Zenit hoe dan ook religieus van aard en verwijst onterecht naar een niet bestaande a-religiositeit. Daarnaast wordt er gesproken over een zekere moslimcultuur; dit is een complexe constatering omdat men hiermee een duidelijke verweving tussen cultuur en religie aanduidt. Maar de een dient uitgesloten te worden van de ander.
En ik hoor nu al velen verwijzen naar de NMO en NIO. Dat zou toch genoeg moeten zijn en waarom moet er een derde bij? Dat vraag ik me persoonlijk ook af. De NMO en NIO hebben een relatief korte uitzendtijd vergeleken met andere omroepen en zijn vooral gericht op de islam als religie en niet zozeer als onderdeel van onze samenleving. Wel gebruikt de NMO ‘rijk aan verscheidenheid’ als omroepleus. Is dat niet hoe Zenit zich ook profileert? Het verschil zou hem net in het programma-aanbod zitten. Zenit is ambitieus en wil zich richten op amusement (comedy, cabaret, soaps) en maatschappelijke diepgang (discussie, kwaliteitsjournalistiek, actualiteit) terwijl de bestaande omroepen dat doel ook delen maar door financiële en praktische redenen dit niet kunnen bewerkstelligen.
Al met al, duurt het een tijdje voordat we met zekerheid kunnen vaststellen of Zenit daadwerkelijk van de grond kan komen. De werving van minimaal 50.000 leden moet voor 1 april voltooid zijn en pas als Zenit met een aannemelijk bestuursplan aankomt bij de Raad voor Cultuur en andere adviesorganen die groen licht moeten geven, zal minister Plasterk een besluit over het bestaan van Zenit nemen.
Radi zou eigenlijk weer eens aan tafel moeten gaan zitten bij het bestuur van NMO en NIO om gezamenlijk en met alle gebundelde krachten een religieusgezinde omroep op te richten die zich op alle facetten van het leven begeeft -religie, discussie, amusement, kunst en actualiteit- en exclusief is in de uitzondering van de drang naar exclusiviteit.
19 Reacties op "Zenit zendt"
Een niet-religieuze moslim omroep doet mij een beetje denken aan de homo omroep van Gordon “voor hetero’s” (zoals hij dat bij Pauw en Witteman formuleerde). Blijkbaar is men wel erg bang iemand uit te sluiten en wil graag zo veel mogelijk leden werven. Dat lukt het beste als je bij de ‘main stream’ hoort. Om dan nog onderscheidend te zijn wordt wel moeilijker. De Raad van Cultuur kan dan ook concluderen dat de nieuwe omroep weinig toevoegt aan het bestel. Daarom zou ik als Zenit toch tenminste benadrukken dat je er bent voor moslims en andere religieuze of spirituele stromingen.
Ook een manier om uit de subsidiepot te kunnen graaien
Denk echter met zo’n onduidelijke profilering dat het hem niet lukt
“Als ik aan het moslimschap denk, associeer ik deze aan een islamiet en dus praktiserende en participerende aanhanger van de islam”
Ik ken een Palestijnse Nederlander, al veertig jaar in Nederland, getrouwd met een niet-Moslim Nederlandse vrouw. Hij zegt zonder enige aarzeling, als dat te sprake komt: “Ik ben Moslim”. Hij komt nooit in een moskee, bidt nooit–zover ik weet. Hij houdt van een goed glas wijn en heeft geen enkel bezwaar tegen varkensvlees.
Het enige dat ik van zijn Moslim-zijn merk is dat hij iedere avond een paar uur op zijn PC Arabische kranten leest om zich kwaad te kunnen maken over het onrecht dat de Moslims voortdurend overal ter wereld wordt aangedaan.
Ik zou geneigd zijn hem een Moslim in culturele zin te noemen, maar dat onderscheid wil hij niet maken.
Radi Suudi heb ik in het verleden wel eens gezien in programma’s van de Nederlandse Moslim Omroep. Een heel goed iemand. Als hij achter deze niewe omroep staat, heb ik er vertrouwen in.
Beste Anoniem,
Het drinken van wijn, het eten van varkensvlees, het niet bidden etc maakt van een moslim nog geen niet-moslim shari3a technisch gezien! Zolang iemand niet als volwassene bij vol verstand, uit vrije wil, in het bijzijn van meerdere moslimgetuigen luid en duidelijk verkondigd dat hij/zij geen moslim meer is, pas dan is hij/zij voor de shari3a geen moslim meer. Wie zich als moslim niet houdt aan de regels is volgens de Shari3a een muslim 3asi (een zondige moslim) maar blijft nog steeds een moslim. Dat is de consensus hoewel in het verleden (Kharijieten) en heden (Takfiri’s) daar anders over denken maar dat was/is een kleine minderheid. Wat dat betreft komen de Islam en het Katholicisme overeen men kan het heel bond maken maar zolang men zichzelf nog beschouwd als lid wordt men als lid gezien en aanvaard. Het protestantisme in het bijzonder het calvinisme in het Christendom en de opkomst van het “salafisme” in de Islam wijken van die binnensluiting in ruime zin af en houden er meer een scherpslijpers mentaliteit op na: je voldoet aan (alle) de regels of je ligt eruit.
Met vriendelijke groeten,
Mohammed Boubkari
Echt veel verschil tussen KRO en NCRV is er ook niet echt.
Het lijkt mij wel leuk om een Islamitische rad van fortuin, of zwakste schakel; of, beter, een leuke serie, of goede film.
Ik ben benieuwd.
#5 Een mooi theoretisch verhaal. Maar ik blijf toch wel een lichte discrepantie zien tussen jouw opvatting van wat het betekent om Moslim te zijn en wat er wordt gezegd door Somaya in het door mij in #3 aangehaalde zinnetje.
Beste Anoniem,
En welke discrepantie is dat dan? Denk je dat de schrijfster jouw Palestijnse vriend geen moslim zou vinden? Naar mijn weten is zij geen Takfiri ( zo naar de foto te zien zal ze eerder een tegenstander van hen zijn dan een medestander) en verder formuleert ze haar mening bij associatie en niet absoluut. Ze formuleert geen eisen die bepalen of iemand wel of niet een moslim is! Verder is het niet mijn opvatting (ik onderschrijf die opvatting) maar die van de consensus onder de schriftgeleerden. Daarnaast is het geen theorie maar praktijk als we de overleveringen mogen geloven was zelfs tijdens het leven van de Profeet lang niet iedereen een modelmoslim zonder dat ze tot ongelovigen werden bestempeld en dan heb ik het niet over de lui die als huichelaars bekend stonden. De categorie vrome puriteinse moslim is altijd een minderheid geweest net zoals overigens de categorie libertijnse moslim. Voor de meeste moslims ( het zijn net mensen) geldt: de geest is gewillig maar het vlees zwak. Het ideaal is de vrome moslim de praktijk neigt voor de meeste toch meer naar de levenswandel van de libertijn ( in doen dan, niet in denken). Dus zolang jou Palestijnse moslim naar zichzelf refereert als moslim ondanks zijn levenswandel is en blijft hij een moslim tot het moment dat hij zijn lidmaatschap opzegt. Wat overigens volgens diezelfde consensus dan bestraft moet worden met de dood bij het niet ongedaan maken van die opzegging ( die opvatting onderschrijf ik niet en dat maakt mij volgens de Takfiri’s een ongelovige) maar dat pas inderdaad theorie in het grootste gedeelte van de Islamitische wereld helaas moet ik er bij zeggen nog wel praktijk in een paar landen. Persoonlijk ben ik voor het ongehinderd opzeggen van het lidmaatschap een ledenstop tot nadere inzien als iedereen moslim wordt is de lol er gauw van af.
Met vriendelijke groeten,
Mohammed Boubkari
#8 Nog een langer, nog mooier theoretisch verhaal. Ik heb geloof ik een gevoelige snaar geraakt, al weet ik niet welke.
Maar al die dingen die je er bijhaalt nemen het feit niet weg dat er hier twee verschillende opvattingen worden geuit.
Somaya: “Als ik aan het moslimschap denk, associeer ik deze aan een islamiet en dus praktiserende en participerende aanhanger van de islam”
Jij: Iemand is Moslim die als zodanig geboren is en niet “als volwassene bij vol verstand, uit vrije wil, in het bijzijn van meerdere moslimgetuigen luid en duidelijk verkondigd dat hij/zij geen moslim meer is”.
Je kunt toch niet beweren dat die twee zinnen de zelfde betekenis hebben?
Is iemand — om maar weer naar mijn Palestijnse vriend te kijken — die zich aan geen enkel van de gebruikelijke regels en geboden houd, die geen Ramadan houdt — dat vergat ik nog te vermelden, een ‘praktiserende en participerende aanhanger van de islam’?
Misschien kan Somaya zeggen wat ze bedoeld heeft…
@ Anoniem:
Ik begrijp je conclusie niet. Aan de hand van de door mij en Mohammeds gebruikte citaten, denk je -zoals je dat zelf noemt- een discrepantie te hebben ontdekt in datgene wat we beiden verstaan onder het moslimzijnde. Denk je zelf dat dat niet meer dan logisch is? Aangezien wij mogelijk dezelfde islam op twee verschillende manieren ervaren?
Zoals Mohammed al keurig heeft aangegeven: ik maak geen statement op grond van een voor iedereen geldende waarheid maar eerder op grond van MIJN eigen waarheid en dus mijn persoonlijke waarnemingen. Zelf meet ik het islamitische gehalte van een moslim aan de mate waarin deze zich als zodanig gedraagt, ik heb nooit gezegd dat een moslim zich aan zijn geloofbelijdenis ontrekt door een leven te leiden die bijvoorbeeld Takfiri’s zouden afkeuren en deze als niet-moslim zouden beschouwen.
Mijn punt in het stuk is juist dat het woord moslim nu eenmaal geloof impliceert, ongeacht de mate waarin dat zich uit, en dus Zenit twee aspecten tracht te koppelen die in zekere zin onverenigbaar zijn. De zender is een moslimomroep en heeft geen legitimiteit om zich te beroepen op een niet-religieuze invalshoek, al is het alleen omdat het een het andere uitsluit.
Mohammed beweert overigens niet dat onze zinnen op hetzelfde neerkomen, lees het nog één keer goed na. Hij geeft enkel aan wat de consensus is over de inhoudelijke betekenis van islamitische geloofbelijdenis. Wie zegt dat ik het daar wel of niet mee eens ben? Je refereert je slechts aan mijn associatie en dat, Anoniem, volstaat niet.
Gegroet!!
Somaya Akachar
*modbreaker: rot effe op naar je eigen land, arbeidertje*
Beste Anoniem,
Het is geen theoretisch verhaal het is de praktijk van alle dag in het grootste gedeelte van de Islamitische wereld! Dit was/is de positie van alle rechtsscholen uitzonderingen daargelaten. Dus hoezo theoretisch verhaal? Verder heb je geen gevoelige snaar geraakt! Ik reageer zoals ik altijd doe hier wanneer iemand iets hier post over de Islam/moslims dat niet klopt met de realiteit/feiten in het heden of het verleden.
Jij vindt dat jouw Palestijnse vriend slechts een culturele moslim is en niet in religieuze zin omdat hij zich nauwelijks als een moslim gedraagt. Heb jij hem gevraagd of hij zichzelf als een moslim ziet? Zo ja, wat was dan zijn antwoord? Zo nee, hoe kun jij dan bepalen dat hij geen moslim is in religieuze zin? En waar ligt de grens dan volgens jou tussen moslim in culturele zin en moslim in religieuze zin? Is dat bijvoorbeeld 5 keer per dag bidden? Als dat het criterium is dan krimpt het aantal moslims van 1250 miljoen direct naar 250 miljoen.Welke culturele componenten van het moslim zijn neem jij waar bij jouw vriend? Noemen er eens een paar? En wat is er specifiek Islamitisch aan die culturele componenten? Is Arabisch spreken en lezen een volgens jou een Islamitisch cultureel component?
Dit is wat Soumayya schreef:
Echter, de aanduiding niet-religieuze moslimomroep die aan Zenit gekoppeld is, roept bij mij paradoxale gevoelens op. Het woord moslim wordt in Zenit-begrippen gebruikt om de culturele eigenschappen én de religieuze achtergrond van de groepering in kwestie weer te geven. Als ik aan het moslimschap denk, associeer ik deze aan een islamiet en dus praktiserende en participerende aanhanger van de islam. Natuurlijk kunnen we spreken van diverse vertakkingen binnen de islam en dus ook seculiere moslims die een islamitische achtergrond bezitten, deze vallen terecht onder de moslimbenaming voor deze omroep.
Maar het woord moslim impliceert duidelijk geloofbelijdenis -dat is namelijk de bindende factor in de deze omroepoverkoepeling- en geldt voor iedereen die nou wel of niet gelooft in de islam. Ook voor niet-gelovige moslims is in hun levens een punt van islamitische geloofsbelijdenis geweest. Daarmee is Zenit hoe dan ook religieus van aard en verwijst onterecht naar een niet bestaande a-religiositeit. Daarnaast wordt er gesproken over een zekere moslimcultuur; dit is een complexe constatering omdat men hiermee een duidelijke verweving tussen cultuur en religie aanduidt. Maar de een dient uitgesloten te worden van de ander.
Zij doet haar uitspraak in het kader van een op te richten zender waar van de oprichters zich willen profileren als een moslimomroep maar daar tegelijk het predikaat niet-religieus aantoevoegen . Volgens Soumayya zaait die toevoeging niet-religieus alleen maar verwarring. Zij zelf associeert het moslim zijn met een praktiserende en participerende aanhanger van de islam. Dat is een associatie geen waardeoordeel over moslims die niet praktiseren of participeren! Is dat zo moeilijk te begrijpen? Overigens maakt Soumayya wel een denkfout door te spreken over niet-gelovige moslims, dat is een contradictio in terminis. Er bestaan geen ongelovige moslims men gelooft dan is men moslim of men gelooft niet en dan is men geen moslim meer. Geloven staat hier niet voor praktiseren! In het Islamitische recht wordt daar een duidelijk onderscheidt in gemaakt. Men kan geloven zonder te praktiseren maar men kan ook praktiseren zonder te geloven ( denk aan mensen die dat onder dwang moeten doen of mens die zichzelf voor doen als moslim om welke reden dan ook.)
Zolang jouw vriend gelooft dat hij een moslim is dan is hij dat ongeacht zijn levenswandel! Het enige criterium dat telt volgens het Islamitisch recht is zijn overtuiging dat hij moslim is. Aangezien hij daarzelf van overtuigt is dan is hij moslim en daarmee is de kous af wat betreft het Islamitische recht en alle moslims die niet behoren tot de takfiri’s!
Met vriendelijke groeten,
Mohammed Boubkari
Nog een laatste keer proberen:
Somaya schrijft in haar stuk over Zenit, een nieuwe Moslimomroep. Het plan roept bij haar ‘paradoxale gevoelens’ op:
“Het woord moslim wordt in Zenit-begrippen gebruikt om de culturele eigenschappen én de religieuze achtergrond van de groepering in kwestie weer te geven.”
en ze vervolgt
“Als ik aan het moslimschap denk, associeer ik deze aan een islamiet en dus praktiserende en participerende aanhanger van de islam.”
In #3 vertel ik, als kleine kanttekening of aanvulling, over een Palestijnse vriend, die spontaan en met overtuiging tegen mij zegt dat hij een Moslim is. Ik ken hem goed en weet dat hij zich aan geen enkel gebod, ik herhaal, geen enkel, niet een paar niet en een paar wel, nee, geen enkel Islamitisch godsdienstig voorschrift of gebod houdt, daar totaal onverschillend tegenover staat.
Ik keur dat niet goed of af; ik geef daar geen enkel oordeel over. Ik constateer alleen dat je mijn vriend met geen mogelijkheid een “praktiserende en participerende aanhanger van de islam.” kunt noemen, al ga je op je hoofd staan. Nogmaals, een constatering, op geen waardeoordeel. Wat mij betreft is hij Moslim, prima, maar geen “praktiserende en participerende” Moslim, als je tenminste nog gelooft dat woorden een betekenis hebben. Als hij een Moslim is, wat ik uitstekend vind, dan hebben we hier te maken met twee verschillende interpretaties
Dan duikt Mohammed in #5 vanaf zijn hoge toren als een valk naar beneden om mij te corrigeren met een belerend stukje:
In een Moslimland is men Moslim zolang zolang men “niet als volwassene bij vol verstand, uit vrije wil, in het bijzijn van meerdere moslimgetuigen luid en duidelijk verkondigd dat hij/zij geen moslim meer is”. Ik zou zeggen, een derde mogelijke invulling van het begrip Moslim. Prachtig; hoe meer hoe beter.
Overigens, een nogal formeel-theologische definitie, waar je in de practijk van Moslimlanden niet veel aan hebt, want volgens de Rechtscholen heeft dat ernstige consequenties, zoals Mohammed ook vermeldt in #8. Iemand zal zich daar wel wachten zich zelf op die manier officieel als Moslim te laten uitschrijven.
Ik reageer kort in #7. Opnieuw hierop een niet oninteressante, maar wel weer belerende notitie van Mohammed. Twee keer zo lang als het eerste, en even irrelevant ten opzichte van wat ik gezegd heb in #3.
Na mijn reactie #9 weer een stuk van dezelfde soort, opnieuw twee keer zo lang als het vorige. Nu doet ook Somaya nog een duit in het zakje. Maar op wat ik gezegd heb gaat ze niet in. En wat betekent in hemelsnaam: “Je refereert je slechts aan mijn associatie en dat, Anoniem, volstaat niet”?
Ik heb het gevoel dat er zich rijen sluiten en dat er iets verdedigd moet worden. Wat? Ik weet het niet. Ik heb kennelijk iets gezegd wat niet mag. Wat dat is weet ik ook niet.
Ik denk wel eens dat veel Nederlandse Moslim diep in hun binnenste, zonder dat ze dat ooit zullen willen toegeven, zich hier in Nederland eigenlijk onzeker voelen over hun Moslimidentiteit.
Ik laat het hier maar bij; ik vind het wel goed zo, en wens iedereen, zoals men dat tegenwoordig in de winkels zegt, “een fijne dag”.
Somaya’s stuk ging over de interessante plannen van Radi Suudi en de zijnen om een nieuwe moslimomroep te beginnen.
Gek dat niemand daar op in gaat.
@ Simpelman
Wat vind je zelf ? ;)
(zie overigens #6)
Als discussies strikt beperkt worden tot het onderwerp van de column in nauwe zin, is het snel afgelopen met de levendigheid van deze leuke site.
Neemt niet weg, dat je wel gelijk hebt ;)
Mo
je hebt veel kennis.
maar van protestantisme en calvinisme heb je gezien jouw reactie (5) weinig kaas gegeten
#15
“Wat vind je zelf ?”
Ik keek nog wel eens naar de Moslimomroep in de tijd dat Radi Suudi daar programma’s presenteerde. Ik vond die programma’s meestal heel goed. Het goede van de Moslimomroep vond ik dat ze daar op onderwerpen behandelden die de grote omroepen lieten liggen. Later is er een splitsing opgetreden. Naast de NMO kwam er een tweede Moslimomroep, met als resultaat dat ze ’s zondags allebei nog maar een half uur hadden. De kwaliteit is er sindsdien ook niet op vooruit gegaan.
Radi Suudi is een goed iemand. Hij is helder, kan scherp zijn, maar is altijd fair. Een omroep door hem geleid zou ik prima vinden.
Een Moslimomroep, niet-sectarisch, voor alle Moslims, en voor belangstellende niet-Moslims zoals ik. Een omroep die actuele kwesties wat betreft de Moslims in Nederland aansnijdt. Iets in de geest van “Wij Blijven Hier”.
Beste Anoniem,
Beter voortaan eerst goed nadenken voordat je hier iets post als je niet tegen een belerende toon kunt ( die is ook nodig ook gezien het lage kennisniveau dat door niet-moslims hier ten toon wordt gespreid over de Islam en moslims). En al helemaal niet proberen voor mij of andere moslims in te vullen over hoe wij ons voelen, hoe wij ergens over denken en al helemaal niet beginnen over identiteitscrisissen! Als er al iemand in een identiteitscrisis verkeerd dan is het wel de niet-moslims in dit land gezien de hysterie in dit land rondom moslims en het hele circus rondom integratie etc.
Met vriendelijke groeten,
Mohammed Boubkari
Beste Vele,
En wat klopt er dan niet wat ik over het protestantisme en het calvinisme meldt in reactie 5? Gaarne een beargumenteerde toelichting!
Met vriendelijke groeten,
Mohammed Boubkari