Voorpagina Cultuur, Maatschappelijk

Marokkaans tot het tegendeel bewezen is

Ik herinner het me als de dag van gisteren dat ik zeven jaar geleden voor het eerst door de, voor mij toen wonderbaarlijke, Nederlandse vlakte liep en nog erg inzat over hoe ik ooit die vreemd klinkende taal onder de knie zou krijgen. En hoe ik van Nederland mijn thuis zou maken. Zeven jaar later zijn het verworvene feiten en kan ik gerust zeggen dat ik me door de jaren heen steeds Hollandser ben gaan voelen, wat dat ook mag betekenen.

Daarnaast is het inmiddels precies een jaar geleden dat ik samen met andere lotgenoten mijn Nederlanderschap in ontvangst nam bij een geheel verzorgde ceremonie zoals Verdonk dat beoogd had. De toenmalige burgemeester hield een inspirerende toespraak over wat het betekende om Nederlands te zijn. Zo benoemde ze Sinterklaas, het spreken van de Nederlandse taal en allemaal burgerlijke deugden zoals tolerantie en ‘participatie’ als oer-Hollandse voorbeelden.

Hoewel Annie Brouwer het allemaal vast goed bedoelde en er vast van overtuigd was dat ze het bij het rechte eind had toen ze zei dat Nederlands zijn in die algemeenheden zitten die ze benoemde, durf ik een toch wat minder positief beladen invulling te geven aan het verkrijgen van het Nederlanderschap als je een niet-westerse achtergrond hebt. Haar toespraak en alle ontwikkelingen van de laatste tijd rondom Nederlanders met een Marokkaanse afkomst, hebben mij sindsdien aan het denken gezet. Wanneer kan er gesproken worden over algemeen aanvaarde Nederlanders als het om die tweede, derde en zelfs vierde generaties gaat? Het feit dat ze hier geboren en getogen zijn volstaat niet; waarom zijn die raddraaiers dan vooral Marokkaans?

Die doorgeslagen jongeren hebben door middel van hun ontregelende praktijken laten zien dat ze Nederland niet genoeg waarderen en dat ze er niet onvoorwaardelijk deel van uit willen maken. Hetzelfde geldt voor mensen die in het bezit zijn van een dubbel paspoort (ook Turken dus) en schijnbaar nog geen afstand willen doen van hun ‘vaderland’. Zij hebben hiermee aangetoond dat ze niet als volwaardig Nederlands beschouwd kunnen worden, volgens verwarde realisten. Daarom heb ik het ook over het meritocratische Nederlanderschap, iets waar je je voor dient te bewijzen en kennelijk ook moet verdienen.

Ik las laatst bijvoorbeeld een artikel waarin Maryam Hassouni (Dunya) een Nederlandse actrice werd genoemd. Terecht, maar was het omdat ze het zo goed doet of omdat ze zich niet zo zeer als Marokkaans zijnde profileert? Allebei eigenlijk. En als die rotjochies weer het nieuws weten te halen, gaat het woord Marokkaans altijd aan vooraf. Is het omdat ze het zo slecht doen of omdat ze overduidelijk Marokkaans zijn? Ook beide. Mariam was kennelijk Marokkaans tot ze door haar merites bewees dat ze haar Nederlanderschap waardig was en die jochies blijven Marokkaans tot ze het tegendeel bewijzen.

Identiteit is multidimensioneel, zoals Tariq Ramadan in zijn lezingen vaak aangeeft, en continu aan verandering onderhevig. Maryam is Nederlandse én Marokkaanse, afhankelijk van de situatie waarin ze verkeert. Evenals in het geval van ieders Nederlanderschap dat in twijfel getrokken wordt. Niets is zo on-Nederlands als meten met twee maten. In dat geval heb ik liever een dubbel paspoort dan dubbele standaarden…