Voorpagina Wetenschap

Evolutie & devolutie – dl. 1

"There is grandeur in this view of life, with its several powers, having been originally breathed by the Creator into a few forms or into one; and that, whilst this planet has gone circling on according to the fixed law of gravity, from so simple a beginning endless forms most beautiful and most wonderful have been, and are being evolved." – Charles Darwin (Origin of species, Ch. 15

2009 is uitgeroepen tot het jaar van Charles Darwin. Toevallig of niet, het jaar begint meteen goed voor een uitgesproken darwinist, zeg maar de atheistische versie van Harun Yahya. Harun Yahya, de Turkse schrijver die met zijn ‘Atlas of Creation’ campagne (om Europa en Amerika wakker te schudden) ook het nieuws haalde, krijgt antwoord van een uitgesproken atheist. Het gaat om niemand minder dan de Britse bioloog Richard Dawkins (schrijver van ‘The God delusion’) die samen met een humanistische groep (Britisch Humanist Association) een atheistische evangelisatie actie op bussen in Londen is begonnen. Posters met de volgende teksten zijn op Londense bussen geplakt: "Er is waarschijnlijk geen God, dus stop met zorgen maken en geniet van je leven!".

Ook in Spanje is er een propaganda oorlog gaande op bussen met pro-christelijke (‘God bestaat wel!’) en pro-atheistische leuzen, tot ergernis van sommige reizigers. De hype is ook naar de Verenigde Staten overgewaaid. Ik ben benieuwd of het ‘slagveld’ zich ook naar de lage landen zal verplaatsen. Darwins evolutietheorie wordt door velen, zowel theisten als atheisten, gezien als onverenigbaar met het geloof in God. In een drieluik zal ik mijn ideeën over Darwins evolutietheorie en religie – in het bijzonder de islam – ventileren. Deel 1. Het valse dillema: God of Darwin?

"Muslims must understand the philosophy beneath the theory. Evolution is a supposedly "scientific" expression of materialist philosophy. Materialist philosophy, in turn, actually means atheism." – Harun Yahya (Why darwinism is incompatible with the Qur’an, ch.5)

"Darwin made it possible to be an intellectually fulfilled atheist." – Richard Dawkins (The blind Watchmaker, p.6)

Dawkins en Yahya zijn er allebei stellig van overtuigd (en met hen vele anderen) dat de evolutietheorie van Darwin een argument voor het atheisme is. Als consistente theist heb je volgens hen dan ook geen andere keus dan Darwins theorie te ontkennen. We moeten dus schijnbaar kiezen tussen God en Darwin. Maar is dat wel zo? Is de werkelijkheid niet veel genuanceerder? Er bestaan tal van wetenschappers die geen tegenstellingen zien. Er bestaan zowel theistische evolutionisten als niet-theisten die de evolutietheorie in twijfel trekken.

Het probleem voor het theisme zit hem niet in de evolutietheorie an sich maar in de filosofie die daar achter schuilt. Evolutie kan gezien worden als een scheppend proces van een God, of andere intelligentie of als een blind proces dat door samenloop van omstandigheden tot het bestaan van de mens en alle andere levensvormen op onze planeet heeft geleid. Darwins evolutietheorie poogt de mechanismen achter dit proces bloot te leggen, maar of die mechanismen het hele verhaal vertellen (Waar komen de natuurwetten vandaan? Waarom zijn ze zoals ze zijn? Wat is het doel?) is niet een vraag die de wetenschap kan beantwoorden. Het moeten kiezen tussen God en Darwin is dus een vals dillema.

Je kan blijkbaar heel goed in allebei geloven, zoals ook Charles Darwin geen probleem zag om beide concepten van een Schepper en evolutie te combineren in bovenstaande mooie formulering. Harun Yahya en Richard Dawkins zitten er wat dat betreft beiden naast.

Lees ook:
Deel 2: naturalistische evolutie
Deel 3: scheppende evolutie…
Deel 4: Evolutie als teken van God. 

Kamel Essabane is het stilste jongetje van de klas dat toch begon te praten en zijn klasgenoten soms hard aan het lachen wist te maken. Hij overwon zijn angsten en maakte van praten voor groepen zijn beroep. Doordeweeks loopt hij met de pet op van docent islamitische godsdienst rond op een hogeschool en voorziet hij tevens diverse scholen van advies als onderwijsbegeleider identiteit en levensbeschouwing. Ook vertelt hij soms filosofische verhalen aan het Fahm Instituut. Af en toe plaatst hij vanachter zijn laptop in alle stilte een ernstige tekst op het net. Misschien dat iemand het leest.

Lees andere stukken van Kamel