Voorpagina Cultuur, Grappig, Recensies

De nieuwe Marokkaanse (hroene) ster?

Wat krijg je als je, in tijden van economische malaise als deze, een volkstheaterzaal beschikbaar stelt voor een beginnende cabaretier/humorist/stand-up comedian/grappenmaker van Marokkaanse afkomst.. in multiculti Rotterdam? Een lege zaal? Een handje vol verwaalde toeschouwers? Een bitterzoete opkomst die niet bepaald naar meer smaakt? In het geval van Salahedinne (van Ab & Sal): een uitverkochte voorstelling aan bijna heel jong Nederlands Marokko, anderhalve uur authentiek Marokkaans gebulder en een enigszins onervaren entertainer die, ondanks zijn zenuwen, de lachers toch op zijn hand weet te krijgen.

‘Ik geloof dat ik nog nooit zoveel Marokkanen bij elkaar heb gezien’, hoor ik van mijn vriendin, terwijl ze een schatting probeert te maken van dat aantal. Zij is haast de enige niet-Marokkaanse in het publiek. Zelf kijk ik even verbaasd de zaal in.

Voordat Salahedinne het podium opkomt, wordt bij de eerste screening van het publiek al bevestigd dat de stereotype Marokkaan slechts een stereotype is (jawel) en dé Marokkaan, zoals die door de ‘boosaardige’ media wordt neergezet, eigenlijk niet bestaat. Zo zie ik een volslanke meid voorbijlopen, voor het gemak Halima, met haar grote bos fake-blonded krullen, bont leren jasje, duizend lagen make-up, een Chanel tasje en twaalf cm hoge hakken. Op het podium schittert juist een ultra modieuze Soussie in zijn baggy broek, witte sneakers, Arafat sjaaltje en een paar gevatte opmerkingen. De hijaabdragende moslima die bewust in een meiden area gaat zitten ontbreekt ook niet. En, uiteraard, worden we na afloop van de show gepssst-pssst door een stelletje gouden-tand snotneuzen. Hé, als we toch in hokjes denken..

De missie: Marokkanen massaal naar de theaterzalen te trekken. De boodschap: de Marokkaanse identiteit mag niet verloren gaan ten koste van de Nederlandse. Het resultaat: herkenbare grapjes over Marokkanen, met Marokkanen én voor Marokkanen. Zo worden we meerdere malen getrakteerd op Moussie El Kandoussi filmpjes a la YouTube, waarin de rustig-a-mattie typetje een buitengewoon goed ABN sprekende Marokkaan interviewt en de comedian hem aan een hilarische speedcursus straattaal onderwerpt, de akka (voetbalpasje) voordoet en  ‘In de maneschijn’ op zijn Marokkaans zingt. Een taaltest onder Arabieren, Riffijnen en Soussies illustreert dat wij beslist niet afgerekend mogen worden op het alsmaar spreken van onze taal. Dit werd duidelijk met nog te vertalen zinnetjes als ‘Irritante Nederlandse collega’s zorgen ervoor dat ik niet door mijn proeftijd kom’ of het getal ‘3.333.333’

De hele zaal verkeert in een oorverdovende lachstuip als hij in de volgende filmpjes twee uitersten naast elkaar zet waarin de nog-maar-net-wakker Marokkaan in zijn pet en met een verkreukeld, vierdubbel gevouwen en niet geheel smetvrije CV bij een uitzendbureau op zoek naar werk zegt te zijn (fout dus) en hij een Marcouch look-a-like speelt die zichzelf dubbel wil profileren en daarom ook dubbel slijmt (héél goed juist). Dat Marokkanen geen hondenliefhebbers zijn, maar zelf in brullende honden veranderen als ze een voetbalwedstrijd zitten te kijken, is minder lachwekkend maar naar mijn mening zelfs briljanter.

Mijn sympathie krijgt Salaheddine als hij zijn column voorleest hoe hij als zesjarig kind door broer en zus wordt wijsgemaakt dat zijn vriendjes en vriendinnetjes uitgenodigd zijn voor zijn verjaardagsfeestje, een gloednieuwe mountainbike op hem staat te wachten en paps hem eindelijk zal verblijden met een Bart Smit uitje. De gedesillusioneerde Sal mag al blij zijn met de ongelijk gesneden en slappe moederfrietjes, een grote klont mayonaise en een vers glas euroshoper cola. Meer heeft hij eigenlijk niet nodig. Daarnaast vergeet hij niet de welverdiende credits aan onze moeders te wijden. De beste vrouwen weten in no time een heerlijk gerecht te toveren voor onaangekondigde gasten en eenmaal bezig met de kids schudden ze zo een fles ketchup en een pot pindakaas uit hun mouwen.

En alsof het programma niet afwisselend genoeg was, krijgen ook nog Marokkaans-Nederlands (of Nederlands-Marokkaanse) les naar voorbeeld van de gesproken taal op veel vmbo-scholen. Het ezelsbruggetje hroen hras (groen gras), een wajoow begeleid met een zwaaiend handje en de hilarische non-verbale communicatie zorgen voor meer herkenbaarheid. Wederom in een filmpje. De zenuwachtige Salahedinne had het voor een eerste keer niet veel makkelijker kunnen krijgen. Drie à vier minuten durende filmpjes waarmee hij veelvuldig op adem kwam, een taaltest met drie mensen uit het publiek die de eenzaamheid op het podium doorbraken en een zaal vol enthousiaste jonge Marokkanen. Daarnaast moeten we niet vergeten dat de StuFi net binnen was.

Ik vraag me af hoe het hem zal vergaan als hij zijn humor op beeld op het podium tracht over te brengen, volledig in zijn eentje en voor een, let‘s say, Zevenaars publiek? Ook een succes? Ik denk het niet. Op 14 maart is er voor de nieuwsgierigen onder ons meer: zelfde zaal, zelfde grappen.. waarschijnlijk ook zelfde publiek. De kracht van Sal verschuilt achter de schermen. Mij niet meer gezien. Ik stel daarom voor dat De flat van Ali B plaats maakt voor Het land van Salahedinne.