“Eindelijk halalhypotheken!” juichen mijn vaders vrienden in koor wanneer hij ze vertelt over mijn scriptie met als onderwerp: de ontwikkeling van Islamic Finance in Nederland. Helaas moet ik ze teleurstellen, want mijn onderzoek gaat dus niet over halalhypotheken.
De zakelijke markt
Inmiddels is bekend dat de halalhypotheken niet dezelfde speelveld kennen als de huidige hypotheken. Fiscaaltechnisch is het niet mogelijk de halalhypotheek gelijk te stellen aan rente en voor aftrek in aanmerking te laten komen. Daarmee verdwijnt dan ook de aantrekkelijkheid van de halalhypotheek en ook mijn interesse in dit onderwerp als een mogelijk afstudeeronderwerp. Veel interessanter vind ik Islamic Finance voor de zakelijke markt. Het juridische/fiscale kader van Nederlandse wetgeving is niet geschikt voor het ontwikkelen van Islamic Finance voor de particuliere markt, terwijl dit kader juist erg geschikt is voor het ontwikkelen van Islamic Finance voor de zakelijke markt.
Een onderzoek naar de mogelijkheden om de islamitische financieringscertificaten (sukuk) onder het Nederlands privaatrechtelijk stelsel te structureren wijst erop dat de juridische constructies die worden toegepast bij islamitisch financieren met gemak in het Nederlands juridische systeem passen. Er zijn kansen voor het ontwikkelen van Islamic Finance in Nederland en in vergelijking tot landen als Luxemburg, Engeland en Frankrijk benut Nederland nog niet haar kansen om ook te profiteren van deze groeimarkt.
Buitenlandse investeringen
In 2012 leverde de buitenlandse investeringen Nederland zo een 5.166 banen op, 930 miljoen euro aan toegezegde investeringen en 126 hoofdkantoren, vooral rond Amsterdam. Buitenlandse investeringen zijn een belangrijke toegevoegde waarde voor de Nederlandse economie. Deze investeringen zorgen naast werkgelegenheid en omzet in Nederland, ook voor investeringen in onderzoek en ontwikkeling (R&D). Nederland profileert zich de laatste jaren steeds meer als dé global business hub.
Toch verbaast het mij dat juist deze zogenoemde global business hub één van de opkomende markten aan haar neus voorbij laat gaan in vergelijking tot haar concurrenten. Het Verenigd Koninkrijk ziet Islamic Finance als een perfect voorbeeld van haar ambitie om Londen te positioneren als een toonaangevende financiële centrum en aantrekken van buitenlandse investeringen voor de economie in ruimere zin. En net als het Verenigd Koninkrijk hebben ook Ierland, Luxemburg, Duitsland en Parijs laten weten een Islamic Finance hub te willen zijn in Europa. Waar blijft Nederland hierin?
Nederland zelf doet het zo slecht nog niet als we het hebben over het vestigingsklimaat. Nederland wordt gezien als een ‘Gateway to Europe’ in de ogen van potentiële investeerders. Ook het Midden-Oosten lijkt haar weg naar Nederland te hebben gevonden met toenemende interesse in tastbare industrieën zoals food en techniek. Hadden wij hier in Nederland geen dreigende tekort aan technici?
Poging nummer ‘zoveel’
Het wordt opnieuw tijd dat Nederland zich buigt over Islamic Finance en zich ook gaat profileren als een sterk financieel centrum waarin zij concurreert met de andere partijen. Buitenlandse investeringen helpen Nederland aan banen, nieuwe kennis en meer mogelijkheden voor ondernemers om zaken te doen. Daarnaast moet Nederland volgens het SER-advies via internationale kanalen invloed uitoefenen om de globalisering in een eerlijke en duurzame richting bij te sturen. Begint dat niet bij een duurzame manier van financieren?
Gelet op de huidige financiële crisis en het debat over de hervorming van de financiële sector, kan de islamitische financiële aanpak een manier bieden om na te denken over de wijze waarop de financiële sector duurzaam hervormd zou moeten worden. Dat zou een tweede stap kunnen zijn. Voor nu de vervolgvraag: hoe kan Nederland zich zo positioneren, opdat de zakelijke markt kan profiteren van de groeimarkt van Islamic Finance? Gestructureerd naar: welke mogelijkheden zijn er? Wat is het draagvlak? En tot slot, wat wordt de aanpak? Hier zal ik mij de komende tijd in verdiepen, afgebakend tot de regio Amsterdam.
Nesrine
Op de vraag of een echte Almeerder bestaat moet je bij Nisrine zijn, ook wel uitgesproken als Nes-e-rin-e. Toch voelt ze zich meer Amsterdammer dan de meeste die er geboren zijn. Ze is er meestal op de fiets te vinden met een sterke wind tegen. Haar levensmotto kwam zij een paar jaar geleden tegen op een muurtje geschreven. Sindsdien beschrijft zij deze als: "Ik wil mijn leven, dat wat ik beleef, onderga omzetten in vormen. Ik wil creëren, iets uit niets maken, al is het maar een indruk, een afdruk, een suggestie."Lees andere stukken van Nisrine
21 Reacties op "Nederland is klaar voor Islamic Finance, maar waar wachten we op?"
Gaaf! Mooi stukje. Ik heb onlangs ook mijn BA scriptie in Leiden over IF gedaan. Maar mijn focus was op de ontwikkeling in Engeland. Succes met je scriptie, en ik hoop dat we er later toch nog allemaal in baan in kunnen vinden.
Dat was mijn doel voor een paar jaar tijdens mijn studies totdat ik elhamdolillaah besefte dat het eigenlijk even erg is als de gewone witte bank.
@mohamed kun je dat toelichten? Bedoel je Islamitische banken of alle takken van IF ??
Hey Nesrine,
Leuk geschreven!
Laten we hopen dat ook NL het nut inziet…komt wel ooit maar liever sooner than later ;)
NL kan en moet gewoon niet achterblijven.
@Mo:
In het kort wat islamic banks doen
http://www.youtube.com/watch?v=F4w2sKpaDyw
De op interest gebaseerde monetaire systeem (dollar, euro, …) gebruikt de valuta (monopoly geld) als voertuig om extra geld te creeeren, nl door geld te printen (uit lucht, ya3ni intrinsiek waardeloos) en te lenen aan een interestvoet. Dit proces zorgt essentieel voor het begrip dat we 1000 keer per dag horen en eraan gewoon zijn geraakt alsof het bij de natuur hoort, namelijk inflatie.
Vandaar dat ze dingen moeten uitvinden als “murabaha” wat eigenlijk hetzelfde is als wat je krijgt bij een witte bank, het is hun systeem en daar past de shariah nooit in hoe je het ook vermormd.
Dus ik heb helemaal geen vertrouwen in het islamitisch zijn van “islamic finance”
Appendix: http://www.youtube.com/watch?v=W79DmA1Flp4
Mohamed A,
Net zoals met vele andere onderwerpen is het van belang om de diepte in te duiken en verschillende elementen te onderscheiden in plaats van ze over één kam te scheren. Ik ben het met je eens dat er vele financieringsvormen zijn die niet alleen qua structuur maar vooral ook in de contractuele bepalingen (te) veel weg hebben van conventionele financieringen. Hierdoor kun je naar mijn bescheiden mening terecht afvragen in hoeverre deze financieringen afwijken van de conventionele lening. Laat echter helder zijn dat de murabaha (omdat jij die aanhaalt) zoals die oorspronkelijk is bedoeld en mits op een contractueel juiste manier en de juiste intenties is verleend, conceptueel niet te vergelijken is met de reguliere lening, simpelweg omdat deze geen lening is maar een verkoop. Iedere financiering staat op zich en dat geldt eveneens voor ieder uniek contract.
Fiscaaltechnisch zijn reeds veel islamitische financieringsvormen zonder problemen in te passen in de huidige wet- en regelgeving. Overigens ben ik van mening dat dit niet alleen voor de zakelijke markt geldt.
@Nesrine voor zover je dat nog niet had gedaan, is via deze link een uitgebreide uiteenzetting te vinden over fiscaliteit en Islamic finance en met name voor de zakelijk markt. Daarnaast is ook het één en ander over Islamitisch financieren zelf in kaart gebracht. http://oaithesis.eur.nl/ir/repub/asset/12099/Allaoui,%20M.pdf
Allaoui,
Murabaha en lenen op interest is essentieel hetzelfde. Je hebt geen phd nodig om dit te begrijpen. Waarom is het exact hetzelfde: zie http://www.youtube.com/watch?v=F4w2sKpaDyw. Welke diepgang heb je nog nodig?
Dus kom met een tegenargument en meer diepgang van jouw kant over dit specifiek als je zin hebt.
Allaoui,
Interessant onderwerp, ik zal je scriptie zeker lezen zodra ik er tijd voor vrij kan maken.
Top man, ik kreeg een glimlach toen ik je inleiding las.
Mohamed A,
Begrijp met niet verkeerd. Ik heb niet de kennis om iets halal of haram te verklaren. Belangrijk in deze is dat we beide dezelfde discussie voeren. Murabaha is in essentie een verkoopcontract. Het geniet absoluut niet de voorkeur (zo blijkt uit de visie van diverse Islamitische geleerden) om dit contract te gebruiken als financieringsvorm, zie hiervoor oa. Usmani 2002 op p. 72.
Lenen tegen rente is het vragen van een vergoeding voor het feit dat de verstrekker niet kan beschikken over zijn financiën. Dat is ook precies hetgeen wat kwalificeert als riba en waar Sheikh Imran Hosein zich over uitlaat, namelijk het toekennen van waarde aan het tijdselement. Echter daar waar beide partijen bepalingen opnemen die nodig zijn voor een murabaha contract en die bepalingen weg laten die niet zijn toegestaan, zie ik niet waarom dit twee dezelfde contracten zijn. Waar een dergelijk contract aan zou moeten voldoen tref je in het hiervoor aangehaalde boek van Usmani.
Het feit dat conventionele financieringen vaak leningen zijn en de murabaha een verkoop, maakt het dat deze in essentie niet te vergelijken zijn. Dat de murabaha dusdanig wordt gestructureerd dat het wel vergelijkbare financieringen worden, maakt niet dat een murabaha ansich niet is toegestaan.
Het is aan een ieder van ons om er zorg voor te dragen dat een contract halal is. Daarbij kun je niet achterover leunen en erop ‘vertrouwen’ dat een bank een murabaha contract opstelt die automatisch halal is. Wees dus kritisch, aangezien niemand anders voor jouw daden verantwoordelijk is.
@abdel dank daarvoor! hopelijk zal het je interesse wekken. Hoe meer mensen hier meer over weten hoe beter.
In je scriptie lees ik dit over de betekenis van riba
“Concreet brengt bovenstaande onderscheiding de volgende uitleg van riba met zich: iedere vooraf vastgestelde en gegarandeerde opbrengst die gekoppeld is aan de looptijd en het bedrag van de hoofdsom, ongeacht de performance van de investering, kwalificeert als riba”
Ik heb ook in je scriptie de uitleg van murabaha bestudeert. Dus het volgende voorbeeld voldoet aan de conditie van een murahaba contract:
In de context van een klein huisje dat iedereen op in jaar x kan kopen voor 100 000 euro. Dus we hebben het over een persoon A die graag dat huis wil kopen in jaar x, het probleem (dat we niet uit het oog mogen verliezen) is dat persoon A niet meer dan 20 000 euro bezit.
Begin van het voorbeeld.
De islamitische bank koopt het huis voor 100 000 euro; het huis is nu van de islamitische bank. Deze actie verandert niets aan de virtuele waarde van het huisje, want niemand zal het kopen op tijdstip x voor zeg maar 200 000 euro. Er is hier een pseudorisico, namelijk A wil het toch niet meer kopen en de ‘islamitische’ bank heeft het huis voor “niets” gekocht. Hoe kan de “islamitische” bank het voor niets hebben gekocht als het een intrinsieke waarde heeft (het kan terug verkocht worden voor misschien zelfs 105000 euro). Het is belachelijk om dit als een risico te beschouwen ook al krijg je maar 95 000 euro achteraf. Dus de “islamitische” bank loopt geen risico.
Persoon A sluit een deal met een “islamitische” bank. De bank verkoopt het aan persoon A voor het bedrag van 200 000 euro waarbij de betaling moet vervolledigd zijn op tijdstip x+20 jaar.
Einde van het voorbeeld.
Uit het voorbeeld is het duidelijk dat na 20 jaar de “islamitische” bank een extra 100 000 heeft gekregen omdat het op zijn geld heeft moeten wachten: het enige wat de “islamitische” bank heeft gedaan is 100 000 euro neertellen op tijdstip x, om vervolgens na 20 jaar (al dan niet cumulatief) wachten een bedrag te krijgen van 200 000 euro.
De enige “risico” van de islamitische bank was om een extra 100 000 missen na 20 jaar slapen.
Leg me uit op welke grond het aangehaalde voorbeeld verschillend is van je definitie van Riba en dus waarom ik fout zit.
Het is niet allemaal kommer en kwel binnen ¨Islamic¨ finance. Ik denk dat het belangrijk is om onderscheid te maken tussen ¨Islamitisch¨ financieren en ¨Islamitisch¨ financieren via een bankvergunning. Er is terechte kritiek op sommige financieringsvormen maar meeste kritiek ligt bij islamitisch bankieren en sich. Je kan je terecht afvragen of we wel Islamitisch bankieren moeten willen, vooral in NL, omdat het er niet is terwijl islamitisch financieren ook zonder banken af kan.
Wat is er mis met het Islamitische gehalte van een constructie waarbij een ondernemer in Frankrijk, binnen zijn invloedssfeer, via een uitgifte van een certificaat, het vertrouwen heeft gewonnen van 15 particulieren, waardoor de ondernemer 500.000 euro ter beschikking heeft gekregen voor z´n restaurant en hierdoor geen rente in de economie is gekomen. Check hieronder de mkb-sukuk uit 2012 in Parijs.
http://www.zawya.com/story/The_first_French_sukuk-ZAWYA20121217115458/
(voor meer feitjes van het afgelopen jaar kan je het ¨jaaroverzicht¨ gratis downloaden op http://www.360ibf.com)
@Nesrine
Succes met je onderzoek. Ik zou je graag een tip willen geven om je te richten op Islamitisch financiële oplossingen voor uitsluitend ondernemingen met een omzet tot 1mln. (die hebben het heel zwaar en kunnen alternatieven goed gebruiken. Verder kan wat in Parijs vorig jaar is gelukt, misschien hier ook?)
Tot slot snap ik de foto van de Rabobank Groep niet bij je blog. Betalen zij je onderzoek? Gaat er iets relevants spelen binnenkort? Wil je dat Rabobank Islamitische financiële producten gaat aanbieden voor bedrijven in Nederland? En waarom een bank, waarom Rabobank? Wil je aangeven dat zij ¨het goede voorbeeld¨ 10 maanden geleden hebben gegeven via hun dochterbedrijf , Robeco, dat een samenwerking is aangegaan met 1 van de grootste Islamitische banken ter wereld (IDB), waardoor ruim 400 miljoen euro beschikbaar is gesteld via Islamitische financiële oplossingen voor uitsluitend bedrijven in de landbouwsector? (Robeco is 2 maanden geleden verkocht ;-)
Mijn doel is niet om halal of haram verklaren maar zorgen dat men niet op de verkeerde voet wordt gezet door allerlei dingen in murabaha contract te zetten om het zogezegd halaal te maken. De profeet vzmh heeft 4 soorten mensen vervloekt in een riba transactie: gever, ontvanger, contractregelaar en de toeschouwer die het ziet.
Sheikh Imran Hosein heeft het niet over een specifiek geval maar over alle “islamitische” banken.
Het is eigenlijk niet logisch dat een bank kan overleven in een interest gebaseerde wereld zonder zelf interestcontracten af te sluiten, tenzij je dingen vermomt, dan kan alles natuurlijk..
Voor de rest moet iedereen zelf uitmaken wat hij wil geloven of denken. Ik heb mijn plicht uitgevoerd. Wassalaam aleykom
Beste Nordien,
De foto is door de redactie gekozen. Daar zit verder geen groot verhaal achter, behalve dat wij weten dat de Rabobank bereid is om bij hypotheken (van bv een moskee) naar halal-constructies te kijken. Bovendien is het gewoon een mooi plaatje, vind je niet?
Leuk wat van je te horen, we staan altijd open voor je artikelen.
Groet,
WBH Redactie
@mohamed hoe krom het ook lijkt, de I bank loopt een extra risico ( al is het voor een korte periode) boven de kredietrisico die andere banken lopen bij het verkopen van een huis. Het huis kan omvallen en nul waarde hebben ( voordat het verkocht wordt). Een andere bank loopt zo een risico niet.
Om terug te komen op je eerste antwoord, er staat nergens in de Islam dat geld intrinsieke waarde moet hebben. Bekende voorbeeld is het verhaal van Omar bn alkattab en het overwegen om papiergeld ( van kamelen leer) te introduceren.
@mohamed kleine correctie. Uitleg van de hadith die je noemt: vierde vervloekte is de getuige ( chahid). Is een betere beschrijving dan toeschouwer.
@Mo:
Getuige (chahid) moest het inderdaad zijn.
Je mag je zelf wijsmaken dat door dat te beschouwen als risico de transactie halal is… Echt grappig je reactie. Neem die hadith serieus want als je fout zit dan zit je echt wel fout.
Kamelenleer op zich heeft (nauwelijks) geen intrinsieke waarde. Maar als je het leer (terug) kan inruilen voor goud/zilver/dadels (zoals het was in arabië)/… dan heb je wel te maken met geld gebaseerd op intrinsieke waarde. Dus hoe wou Umar zoiets introduceren, want die hadith ken ik niet. Ik ben wel zeker dat het gebacked was met goud/zilver …
Zie je het verschil met de eurobiljetten of elke andere valutabiljet?
Wassalaam aleykom
Deceptie van “islamic” finance
@mohamed met alle respect ik stel het me niet voor het is gewoon een risico die een bank niet heeft. Ik begrijp niet dat je het verschil tussen een handelstransactie en het lenen van geld tegen rente niet ziet. In de koran: انما البيع مثل الربا وأحل الله البيع وحرم الربا
Vraag: wat is jou mening over het volgende:
Verkoopt je auto vandaag voor 1000 euro contant of 1500 euro over een jaar? Zie je dit ook al riba?
Er staat nergens dat het gedekt is door goud of zilver. Grappig dat je dadels noemt :) en grappig dat je de hadieth niet kent maar wel zeker weet dat het ingeruild kon worden. Ik zou zeggen lees ook werk van andere geleerden die over IF schrijven! Bekijk het ook van een andere kant. :)
Je gaat niet in op mijn argumenten gebaseerd op Sheikh Imran Hosein zijne, vervolgens gebruik je een ayat die je blijkbaar nauwelijks snapt want mijn uitleg is juist dat het niet gaat om el bay3 maar om vermomde riba!
Als de marktprijs 1000 euro is, en je moet daarvoor 1500 euro betalen OMDAT JE 1 JAAR DE TIJD KRIJGT OM HET TE BETALEN, dan is dit riba. Blijkbaar begrijp je het niet, daarom drukletters!
Ik kende die hadith niet, en toegegeven ik heb snel gereageerd. Laat die hadith zien hoe Umar r.a. de kameelhuid zou willen gebruiken als geld? Bijvoorbeeld, wou Umar r.a. twee dezelfde lappen kameelhuid een andere waarde geven door verschillende getallen erop te zetten? Yallah antwoord hierop, want je wil het geldsysteem van vandaag hiermee vergelijken.
Ik hoef niet veel werken te lezen over IF te lezen als het heel duidelijk is dat ons systeem tegen de shariah is zoals Imran Hosein uitlegt. Maar blijkbaar kan je geen antwoorden geven op toch wel zeer simpele vragen. Toch heb ik gepoogd om over IF te lezen uit “andere bronnen”, ik heb dit gevonden
http://www.kau.edu.sa/Files/320/Researches/51048_21185.pdf
en ik moest wenen van hopeloosheid wanneer ik las
“However, even the gold
backed system faces numerous practical problems that led to the unilateral US decision
to pull out of the Bretton Woods system in 1971. Muslim scholars, i.e. jurists,
economists and preferably those who master both fields of knowledge, need to analyze
all the alternatives from all perspectives before choosing one or creating hybrids
systems that are not only shari‘ah permissible but economically, financially and
administratively viable.”
Een SCHANDE om als scholar het bovenstaande uitleg te geven voor het mislukken van de gold based monetary system! De reden voor de mislukking is DAT MEN TOEN TEVEEL GELD HAD GEPRINT OMDAT MEN DACHT DAT LANDEN NIET HUN GOUD TERUG ZOUDEN OPVRAGEN, DIT IS DE REDEN. Dit heeft ook geleid tot de OPEC deals waardoor iedereen US dollar moest kopen om olie te kunnen kopen, wat zegt shariah hierover ?
Lees hier voor de reden voor de mislukking van het gedeeltelijke goudstandaard die er was http://nl.wikipedia.org/wiki/Systeem_van_Bretton_Woods
ps: Gedeeltelijk omdat alleen de US dollar kon ingewisseld worden voor goud, de andere valuta niet. Dus dit systeem was ook al corrupt sinds het begin tot 1971, de ontbinding.