The Art of Seeing is een uitdagende fotografiereis onder begeleiding van de Britse fotograaf Peter Sanders. De tot de islam bekeerde professional die als rock-’n-rollfotograaf begon, coachte al gelijkaardige workshops in Turkije (Istanboel), het Verenigd Koninkrijk, Koeweit, Maleisië en Indonesië. De volgende halte zijn de kleurrijke en historische gebieden in Marokko: Marrakech, Tizi n’Tichka en Ouarzazate.
De meeste beginnende en zelfs ervaren fotografen hebben geen idee hoe de wereld om hen heen te interpreteren. In een enkel frame proberen ze deze wereld te vatten. De workshop Art of Seeing leert je niet zomaar te schieten maar te kijken naar wat je schiet. Het programma is bedoeld om naast het ontwikkelen van fotografische vaardigheden ook de mogelijkheid aan te bieden een verhaal te vertellen door middel van een foto. Dit in een bezielde en creatieve omgeving. De initiatiefnemers van de fotoworkshop zijn Peter Sanders en Faisal Mirza, oprichter van onder andere www.wijblijvenhier.nl en actief bij Minhaj ul-Quran. Faisal Mirza en Peter Sanders (1946) leerden elkaar kennen in 2010.
Peter Sanders: van de Rolling Stones tot Mekka
Peter Sanders begon in de jaren zestig als muziekfotograaf toen hij de grootste sterren in de muziekindustrie fotografeerde zoals Bob Dylan, Jimi Hendrix, The Doors, The Who en de Rolling Stones. Een spirituele zoektocht eind jaren zeventig bracht hem naar India waar hij kennismaakte met de islam. Het geloof liet zo’n onuitwisbare indruk achter dat hij in zijn terugkeer naar Engeland de islam omarmde. Geloof en fotografie maken beide deel uit van zijn spirituele ontwikkeling. Het was zijn zoektocht om de essentie van de werkelijkheid vast te leggen die hem naar de islam leidde, en met de camera in de hand, naar de deur van de Ka’aba. Sanders kreeg de unieke kans, als een van de weinige westerse fotografen, om de rituelen van de hadj (de jaarlijkse islamitische bedevaart) naar Mekka te fotograferen. Deze beelden verschenen onder andere in de Sunday Times Magazine en The Observer.
Peter Sanders is net terug van de ‘Prophet’s Route’ trip in Saoedi-Arabië. Het is de reis van Medina naar Tabuk die de Profeet Mohammed (vzmh) maakte met 30.000 soldaten om de Romeinen te confronteren. “We kampeerden zes dagen en nachten in de woestijn. Ik fotografeerde historische plaatsen langs de route. Plaatsen die nog tot op de dag vandaag de geur vasthouden van de groten die deze route passeerden lang geleden”, vertelt Sanders.
Sinds de jaren zeventig fotografeerde Sanders in meer dan 40 landen en publiceerde boeken als In the Shade of the Tree en The Art of Integration, Islam in England’s green and pleasant land. Nu is hij bezig met het afronden van het boek Meetings with Mountains, een project waaraan hij veertig jaar werkte.
Fotografie is voor Peter Sanders een middel om de geest van de islam vast te leggen. Hij wil het ware gezicht van de islam laten zien door zijn fotografie vanuit een verschillende optiek. Sanders vindt het zorgelijk dat beelden van extremisten en terroristen bij het publiek het idee van de islam domineren. “Ik realiseerde me dat ondanks de vernietiging van veel van onze historische bezienswaardigheden we enorme fotografische archieven bezitten om ons te herinneren aan wat ooit daar was. Hoe meer van deze plaatsen vernietigd worden, hoe meer belang we eraan hechten. Of het nu over gebouwen gaat of mensen. De kracht van fotografie mag in deze tijden niet onderschat worden.” Hij zoekt naar meer traditionele beelden om mensen te herinneren aan het echte erfgoed van moslims. “Ik ben fulltime bezig om een uitgebreid archief op zetten om de echte schoonheid van de islam te weer te geven met mijn eigen fotocollectie. Maar we blijven ons inspannen om ook andere belangrijke collecties toe te voegen.”
‘Neem de foto niet, maar maak de foto’ – Ansel Adams
The Art of Seeing is voor iedereen die geïnteresseerd is in fotografie. Voor beginners en professionals. “De workshop wil niet zozeer techniek aanleren, maar is een uitnodiging om anders te kijken naar een omgeving of naar jezelf. Het is meer een art of living,” vertelt Faisal Mirza. De uitgekozen steden zijn meestal bijzondere historische plaatsen in een islamitisch land. “De workshop is niet religieus maar wat wij doen is wel ‘islamitisch verantwoord’, derhalve is het niet relevant welke geloofsovertuiging je hebt. Wij kiezen voor prachtige locaties en leren te kijken naar de wereld om ons heen. Net zoals een de hadith (overlevering van de Profeet Mohammed) waarin een dichter die geen moslim was wel islamitische gedichten schreef”, zegt Mirza.
De workshop is puur veldwerk met een ervaren fotograaf. Peter Sanders deelt zijn ervaringen en verhalen. “Eerder gaf ik ééndaagse workshops op verschillende plaatsen in de wereld, zoals in Koeweit, Maleisië, Indonesië en Engeland. The Art of Seeing was voor mij de eerste keer dat ik een meer diepgaande workshop gaf van drie tot vijf dagen. Ik ben eigenlijk een autodidact, want in de jaren zestig vond ik niet veel mensen die graag hun kennis met mij wilde delen. Ik heb veel geleerd door trial and error. Maar was tegelijkertijd ook vastbesloten om het vak te leren en te verfijnen. Tegenwoordig is de technische kant door het internet zeer toegankelijk geworden, maar wat niet toegankelijk is hoe je je eigen stijl leert kennen, hoe je kijkt naar de schepping, daarom ook de titel The Art of Seeing”, vertelt Sanders.
De deelnemers worden uitgedaagd om een inspirerende omgeving fotografisch in beeld te brengen. Na het nemen van de foto’s worden de resultaten besproken. De bespreking behandelt onder andere het belang van een perfecte belichting, licht en schaduw, portretfotografie en het begrip kleur. Peter Sanders adviseert zijn cursisten om hun eigen strengste recensent te zijn. “Ik vertel de cursisten om veel foto’s te nemen en om hun eigen ergste criticus te zijn. Ik moedig hen altijd om hun eigen lichtmeter af te lezen en niet te vertrouwen op de lichtmeting van de camera. Ik wijs hen erop de tijd te nemen als ze een foto nemen, en het ‘beslissende moment’ te zoeken. Ik zou heel graag een team van jonge en oude fotografen creëren die een passie hebben voor het documenteren van de nieuwe facetten van de islam en het zijn waardigheid en schoonheid terug te geven.”
De laatste workshop bestond uit een vierdaagse rondreis in Istanboel waar ze foto’s namen van de historische gedeeltes van de stad. Voor de 21-jarige Tabina Bajwa uit Princeton in de VS was het een onvergetelijke ervaring: “De workshop gaf betekenis aan alles wat we deden. We slaagden erin meer te ontdekken over onszelf en over iets na te denken zonder een vertekende of mechanische kijk. Dit stelde ons in staat om een creatief proces te genereren en een treffend betoog in onze foto’s over te brengen.” Over haar leraar Peter Sanders was ze ook vol lof: “Sidi (heer) Peters heeft zoveel wijsheid. Het was een ongelooflijk verrijkende ervaring om die spirituele odyssee met hem en onze collega’s te delen. Hij leerde ons hoe we moeten loslaten, en hoe je echt moet observeren en waarnemen.”
Ondanks de vele aanvragen mikken de organisatoren op kleine groepen. “In een intieme sfeer van een kleine groep van 15 man krijg je meer contact met Peter Sanders. Het is een enthousiaste groep, met mensen uit verschillende lagen van de bevolking en hoeken van de wereld. We proberen het ook laagdrempelig te houden en dat merk je ook aan de prijzen. De planning is om ook workshops te organiseren in Jordanië, Maleisië, Dubai en Qatar”, zegt Mirza.
De eerstvolgende workshop zal plaatsvinden in Marokko (van 9 tot 13 mei 2013 met een speciaal programma tot 16 mei) en Jordanië (van 31 mei tot 3 juni 2013). Peter Sanders voegt eraan toe dat elk land zijn eigen smaak en licht heeft, maar met Marokko heeft hij een speciale band: “Ik kom sinds 1971 in Marokko en ik ken het land zeer goed. Ik heb Marokko meegemaakt met alle veranderingen die hebben plaatsgevonden, maar ik houd van de mensen, en Marokko heeft een heel bijzonder soort licht, uniek voor fotografie. In werkelijkheid zijn het de cursisten die hun eigen bijdrage aan deze workshops leveren, in feite gaat het niet over mij, maar over het creëren van een platform waar we allemaal dingen kunnen ontdekken, creëren en ideeën uitwisselen. Ik houd van hun enthousiasme en ik ontdek de fotografie weer helemaal opnieuw.”
Dit artikel van Malikka Bouaissa verscheen eerder op Al Arte Magazine
Malikka Bouaissa
Mallikka Bouaissa is oprichter & hoofdredacteur van al.arte.magazine, een online magazine over kunst & cultuur uit de Arabische en islamitische wereld. Het magazine focust op muziek, theater, film, beeldende kunst, vormgeving, mode en andere culturele uitingen. al.arte.magazine is nieuws, duiding, interviews, recensies en fotoreportages in een East meets West-setting. Malikka voelt zicht thuis in het vak gebied communication & marketing en kent een ongekende passie voor de Marokkaanse en islamitische cultuur en kunsten.Lees andere stukken van Malikka
2 Reacties op "‘In een enkel frame proberen deze wereld te vatten’"
Wat een inspirerende man, die Peter Sanders.
Wordt er ook een workshop georganiseerd in Nederland? Dit zou geweldig zijn. Ook Nederland heeft plekken waar de Islam prachtig gevangen kan worden op beeld.
Prachtige man, deze Peter Sanders !
Tbarkallah 3aleih.
Prachtig initiatief.