Moslimhaat in Birma: ‘Hoe durf je dit vuur te blussen!’

Birma was de afgelopen weken het strijdtoneel van rellen tussen moslims en boeddhisten. Voor de buitenwereld leken de onlusten vanuit het niets op te duiken, maar de spanning tussen de twee bevolkingsgroepen was er al langer. De voor persbureau Reuters werkende journalist Jason Szep reisde af naar Meiktila en ontdekte wat er werkelijk gebeurde op 20 maart en de dagen die volgden. Een strijd waarbij boeddhistische monniken een belangrijke rol speelden.

Soms is het afsteken van een enkele lucifer genoeg voor een laaiend, oncontroleerbaar vuur, zo blijkt uit het uitgebreide verslag van Jason Szep. In Meiktila werd die lucifer afgestreken bij een islamitische juwelier toen de 45-jarige Aye Aye Naing een gouden haarclip wilde verkopen. De boeddhistische vrouw was ervan overtuigd dat de clip 140.000 kyat waard was (zo’n 121 euro) en wilde er toch zeker 110.000 kyat voor ontvangen. De juwelier, een jonge vrouw, wilde niet meer dan 108.000 kyat voor het sieraad geven. Toen Aye Aye Naing daar niet mee akkoord ging, spraken de twee af dat de juwelier de haarclip nader zou bestuderen.

Volgens Aye Aye Naing keerde de juwelier enige tijd later terug met de haarclip, die plotseling beschadigd was. Nu wilde de juwelier er nog maar 50.000 kyat voor geven. Toen de boeddhistische vrouw daartegen protesteerde en de juwelier ‘onredelijk’ noemde, ontstond er volgens getuigen een gevecht. Aye Aye Naing kreeg een klap en haar echtgenoot, die haar te hulp spoedde, werd volgens getuigen tegen de grond geslagen.

Het was het begin van een snel uitspreidende ruzie. Boeddhisten en moslims kwamen in de straten van Meiktila tegenover elkaar te staan. Er werd gescholden, er werd met stenen gegooid, enkele door moslims bewoonde gebouwen werden vernield. Gewonden en doden vielen er op dat moment nog niet, maar dat veranderde toen een boeddhistische monnik op een motor voorbijkwam. De motorbestuurder werd door woedende moslims van de motor geslagen, de monnik werd met de slag van een zwaard vermoord.

In de minuten die op de dodelijke aanval volgden, keerde een grote boeddhistische menigte zich tegen de moslimgemeenschap in Meiktila. Diezelfde avond nog gingen huizen, een moskee en een weeshuis in vlammen op. Honderden moslims sloegen op de vlucht. Sommigen vonden onderdak bij bevriende boeddhisten, anderen werden opgevangen in boeddhistische kloosters.

De politie kwam, maar trok zich in de nacht van 20 op 21 maart weer terug, daarmee de relschoppers ruimte gevend. De volgende ochtend stonden de groepen woedend tegenover elkaar. De enkele politiemensen die nog wel aanwezig waren, brachten een groep moslims in veiligheid en werden geïntimideerd door boeddhistische monniken. “We willen jullie niet aanvallen!” riep een monnik naar de politie.  “We willen alleen maar de moslims hebben!”

Maar het was niet alleen de politie die het heet onder de voeten kreeg. Brandweerman Thein Zaw deed een poging de brand in een moskee te blussen toen enkele tientallen monniken op hem afkwamen. “Hoe durf je dit vuur te blussen”, zei één van hen. “We gaan je vermoorden.” De monniken blokkeerden zijn wagen, vernielden een uithangbord en gooiden stenen naar de brandweer. Thein Zaw werd gevloerd, een andere brandweerman verklaarde dat een monnik hem wilde neersteken met een mes.

Volgens kenners bestaat de moslimhaat in Birma al veel langer. Dat werd vorig jaar ook al eens bewezen toen er rellen uitbraken in de westelijke staat Rakhine. Toen werden zeker 180 mensen gedood en sloegen meer dan 100.000 mensen op de vlucht. Dat gevechten tussen boeddhisten en moslims in Centraal-Birma tot nu toe uitbleven is vooral een gevolg van bijna 50 jaar militaire dictatuur.

Tijdens de dictatoriale jaren, die met de installatie van een burgerregering in 2011 zijn beëindigd, werden de inwoners van Birma onderdrukt door de militairen. Met die onderdrukking werden ook de etnische spanningen onder de duim gehouden. Maar nu het leger een stap heeft teruggezet, lijkt de weg vrij voor de etnische rellen die onderhuids al jaren aanwezig waren, aldus deskundigen.

De monniken die de rellen leiden verwijzen naar de ‘Beweging 969’, een beweging die boeddhisten aanmoedigt moslims te mijden. Doe geen zaken met moslims, eet niet in islamitische restaurants, ga niet om met moslims, is de boodschap van 969. Dit uit angst dat het boeddhistische Birma door de moslims wordt omgevormd tot een islamitisch land. Wirathu, de leider van de radicale anti-islam beweging noemt zichzelf soms de ‘Birmese Bin-Laden’.

Inmiddels hebben de etnische rellen de afgelopen weken aan zeker 43 mensen het leven gekost. Duizenden anderen zijn op de vlucht geslagen. In Meiktila alleen al zijn twintig moskeeën en meer dan 1.500 andere gebouwen in vlammen opgegaan, maar ook in andere dorpen en steden van Centraal-Birma gingen huizen en moskeeën in vlammen op en werden moslims aangevallen.

De politie zegt inmiddels een aantal arrestaties te hebben gedaan, maar het gros van de relschoppers lijkt vrijuit te gaan. Ook de Birmese Bin-Laden is nog op vrije voeten. Hij beweert inmiddels dat zijn woorden verkeerd zijn opgevat.

Aye Aye Naing, de vrouw die met de mislukte verkoop van een haarclip het vuur aanstak, zegt geschokt te zijn over het brute geweld. “Ik ben verdrietig voor alle moslims die zijn vermoord”, zegt ze. “Alle mensen zijn gelijk, alleen onze huidskleur is anders. We hebben vrienden die moslims zijn.” Aye Aye Naing weet niet wat er met haar haarclip is gebeurd.

Dit artikel verscheen eerder op de website De Aziatische Tijger

Foto: PressTV

Pssst..
Wij Blijven Hier! is het platform van de Nederlandse moslim. Wij bieden ruimte aan sterk uiteenlopende meningen en standpunten. Want waarom zou je het leven makkelijk maken als het moeilijk kan? Niet alle meningen en standpunten hier komen overeen met de onze. En anders dan je wellicht van ons verwacht, hebben wij ook niet alle wijsheid in pacht. Dus mocht je het ergens niet mee eens zijn, dan horen we het graag!

Redactie

Wij Blijven Hier werd in 2005 opgericht, omdat ze vonden dat ze er nog niet waren. Inmiddels zijn ze 3000 bijdragen rijker, die vrijwillig door beginnende én gearriveerde verhalenvertellers worden geschreven. Verschillend van columns, persoonlijke ervaringen tot verborgen nieuwsfeitjes. Ze kijken op hun eigen manier tegen de wereld aan, en vertellen zélf het verhaal. Wie zijn ze? Kijk om u heen. Want ze zijn hier. Zij Blijven Hier!

Lees andere stukken van de WBH Redactie