Zegt mijn moeder laatst tegen me: "Je moet me niet verkeerd begrijpen, maar ik wilde een stelling op tafel gooien". Ze leidt het in met een verwijzing naar een gesprek dat we laatst hadden, waarin ze me iets vroeg over de Islam. Ik poogde haar antwoord te geven, maar zat nog een beetje in de religieus verantwoorde modus. (Ik begon nog net niet met de khoetba al haddjah, zoals de imams bij de vrijdagpreek doen).
Het stomme is, zo kort als het geleden is, weet ik niet eens meer waar het over ging: het gebed, islamitisch verantwoord bankieren, de manier waarop het islamitisch khalifaat zich uitbreidde in de beginjaren versus de uitbreiding van de Islam?
In ieder geval, mijn moeder leidde voorzichtig het gesprek in, bouwde behoedzaam haar argumentatie op en concludeerde… Eerlijk gezegd zat ik toen al met instemming te knikken. In feite was het een herhaling van zetten van de week ervoor, waarin ik tijdens het wbh-etentje met Kamal en Mohammed over fundamentalisme sprak. Dit laatste gesprek was weer naar aanleiding van de tegenlichtdocumentaire Insjallah (a propos: mooie woorden kunnen ook lelijk geschreven woorden, blijkt maar weer eens).
Er ligt al jaren een flinke babylonische spraakverwarring ten grondslag aan woorden als fundamentalisme, orthodoxie, gematigd, etc, etc. Dat is hier reeds eerder besproken en zouden we in principe niet over hoeven doen… ware het niet, dat we het blijkbaar nog steeds niet begrijpen met zijn allen. Mohammed en ik concludeerden (in mijn herinnering licht tegen de zin van Kamal) dat eigenlijk alle gelovigen enigszins fundamentalist zijn, maar dan vooral op de manier van (willen) leven naar fundamenten van hun geloof. Voor sommige moslims beperkt zich dit tot het (willen) naleven van de vijf zuilen, voor andere zijn drie zuilen al bijna teveel om vol te kunnen houden, weer anderen gaan een stap harder of verder en proberen ook andere voorschriften, rechten en plichten te beleven en na te komen.
Tot zover niets nieuws onder de zon: we hoeven hier dan ook helemaal niet onze hoedjes van af te schrikken.
In latere jaren heeft het woord fundamentalist echter een flinke inflatie ondergaan, zowel naar boven als naar beneden. Naar boven heeft het aan waarde ingeboet, omdat het allang niet meer duidelijk is over welke fundamenten we het hebben. Je zou dit de intern islamitische discussie kunnen noemen. Hierin doen we ons best ons aan de wil van Allah te houden, maar raken soms het overzicht (oftewel: de prioriteiten) uit het oog. Voor de goede verstaander: door de takken van de bomen overzien we het bos niet meer (de primaire doelstellingen van het naleven van Qur’an en Soennah zijn om een beter mens te zijn (dit moeten we niet uit het oog verliezen in onze ijver om het kleinste detail correct te krijgen).
Naar beneden heeft het woord fundamentalist ook wat klappen opgevangen, omdat in een anti-religieuze/seculiere/pro-atheïstische samenleving elke mate van religieusiteit al extreem wordt opgevat als een beperking van ultieme vrijheden. Hierbij wordt een fundamentele denkfout gemaakt: als ik mijn eigen vrijheden zou willen beperken om een (in mijn optiek) goed leven te leiden, wil ik vast ook wel de vrijheden van anderen beperken. Hé presto, mijn persoonlijk fundamentalisme valt opeens samen met naar buiten gericht extremisme, radicalisme, blablaisme en ga zo maar door. Opeens is iedereen een fundamentalist, en nog een nare, opdringerige, onze-normen-en-waardenafstotende, democratieverwerpende vieze fundamentalist ook.
Patsboem, opeens zijn die lieve Tofiek Dibi en Naima Azough extreemradicale fundamentalisten en staan bruggenbouwers als Aboutaleb (wat zei die nou na Van Gogh? Iets van: "rot maar op naar je eigen land als je niet naar de Nederlandse wetten wilt leven"), Marcouch ("hoezee hoezee een gaycafé!"), en Elatik te boek als Wolf-in-schaapskleren in Wolfse schaapskleren. Nu ben ik nooit echt een fan van labeltjes en dergelijke geweest, niet naar mezelf en niet naar anderen, maar dit is toch een beetje over de top, oder? De gewetensvraag wordt dan: hoe vaak heb ik (of Azough, Aboutaleb, Marcouch, Elatik) aan uw deur gestaan om te eisen dat u uw leven volgens mijn fundamenten inricht?
Dus mijn moeder zei uiteindelijk tegen me: "Eigenlijk ben je een fundamentalist, toch?"
Noureddine Steenvoorden
In het jaar dat Elvis stierf, werd Noureddine geboren. Op zijn negende kreeg hij een skateboard. Op zijn 20ste werd hij in Schotland verliefd op boeken. Op zijn 27ste werd hij moslim en vond hij zijn draai. Hij werkt in de gehandicaptenzorg en denkt soms dat hij bijna Arabisch kan lezen maar vraagt dan toch om een klinker. Hij jat de beste grappen van de missus, steun en toeverlaat sinds 2006. Af en toe vertaalt hij wat poëzie omdat het leven dan gewoon beter is.Lees andere stukken van
6 Reacties op "Ik stop de fun terug in fundamentalisme!"
Haha… die vraag van je ma! :P
wat was je antwoord?
De fun in fundamentalisme;) Mooi stuk!! Herkenbaar, we zijn allemaal een fundamentalist, toch?
Nopes, ik ben zekers geen fundamentalist. Ook nadat het fundament is gelegd zijn er mooie dingen gebeurd in de islamitische wereld (en daar buiten) die mij gevormd hebben. De fundamenten houden me niet droog en warm als het regent. Het dak, het interieur, de muren etc doen dat wel.
ach schoenmaker, blijf toch bij je leest! (sorry inkoppertje ;) op een zeer dope nick!)
het dak, interieur en de muren kunnen toch niet of nauwelijks duurzaam staan zonder het fundament? Daarnaast zijn er uiteraard hartstikke mooie dingen gebeurd en ontwikkeld naast en na dit islamitische fundament – dat is het mooie van een fundament, je kunt er zo lekker op voortbouwen en -borduren (als dat je ding is).
mvrvredigegr
Noureddine
Deze schoenmaker is in crisis omdat hij bij zijn leest is gebleven en niet verder gekeken heeft. Ik heb me blind gestaard op het fundament dat ik links en rechts werd ingehaald. Geen kritiek op het idee dat fundamenten heel belangrijk zijn. Maar na verloop van tijd zijn ook de fundamenten aan restauratie toe….
Voor de rest niets dan lof voor een leuk te lezen verhaal, met ook een hoop inhoud!
Leuk stukje. Als ik weer met collega’s in de artsenwereld praat besef ik me hoe fundamentalistisch anders ik soms denk. Ik ben verloofd, maar woon niet samen, ik kan praten en nadenken over euthanasie, maar ik doe het, in principe, niet. Vasthouden aan een fundament dus, en inzake geloof is het een fundament die niet evidence based is. En met dat laatste ach, ik heb veel collega’s die een leuke toevoeging zien in mijn fundamentalisme: ‘oh ja, zou kun je het ook bekijken’. Trouwens de fundamenten van ‘evidence’ hebben soms ook wat houtrot.