"We believe that the revelation of God is an arrow that touched the heart of the prophet Muhammad. The touch has a human effect in the context of the life of the prophet. It can help us to interprete the Holy Scriptures." -Dominee Hans Visser
Op 16 tm 19 april was, zoals eerder door mij aangekondigd, Shabir Ally, de van YouTube bekende interreligieuze moslimprediker en debater uit Toronto (CA) voor een kort bezoek in Nederland. Diegenen die erbij waren hebben gezien dat de moslim-christen dialoog naar een ongekende hoogte werd getild! De organisatoren Ontdek Islam en Avi Cenna hadden twee gevoelige onderwerpen gezet op het programma waar moslims en christenen het stug over oneens lijken te zijn. 1. ‘Vrede en geweld in Christendom en Islam’; 2. ‘Wie is Jezus – Profeet of God?’.
Hans Visser, de liberale protestantse dominee bekend van de Paulus Kerk in Rotterdam, zei wel snel toe in gesprek te willen over de status van Jezus in Christendom en Islam. Moeilijker was het een christen te vinden die bereid was te spreken over vrede en geweld in de Geschriften. De organisatie gaf de voorkeur aan een christen die een beetje tegengas kon geven. Hans Jansen was helaas het land uit. Op het laatste moment meldde Ben Kok zich. De joods-christelijke pastor die bekend staat om zijn islam-onvriendelijke en pro-zionistische uitlatingen. Hij haalde herhaaldelijk het nieuws met hilarische acties zoals het vliegtuigje met de tekst ‘Jezus is de enige weg naar de Vader’ bij de opening van een nieuwe moskee in Amersfoort en het provocerend rondlopen met een Israëlische
vlag tussen demonstranten tegen de Israëlische aanvallen op Gaza. In ieder geval een man met lef!
Shabir Ally versus Ben Kok
Ik kreeg de eer om het debat Shabir Ally versus Ben Kok te leiden. Ben Kok kreeg de mogelijkheid te starten. Tot mijn grote verbazing ging Ben Kok nauwelijks op het onderwerp in. Ik -en waarschijnlijk velen met mij- hadden verwacht dat hij het Christendom als een pacifistische religie zou afschilderen en dat zou contrasteren met een bloeddorstige islam. Het tegendeel was waar. Ben Kok kwam -heel anders dan op zijn website- over als een nette hoffelijke man. Hij sprak meer uit eigen ervaring: hoe voor hem de Bijbel had bewezen het woord van God te zijn en Jezus de Zoon van God en zei weinig negatiefs over de Islam.
Toen ik dat merkte vroeg ik hem of hij het Shabir Ally niet wat moeilijker kon maken. "Is er misschien een passage in de Koran dat spreekt over geweld waar u problemen mee heeft?" Ben Kok kwam met 1 vers hoofdstuk 9 vers 5. Shabir Ally legde vervolgens de tekstuele en historische context uit en Ben Kok leek er vrede mee te hebben. Toen vervolgens Shabir Ally uitlegde dat Jezus in het Nieuwe Testament met name in het boek Openbaringen bepaald geen pacifist is, bevestigde Ben Kok dat. "Jezus zal met alle kracht (‘force’) zijn koningsschap opleggen en veel mensen zullen dat niet leuk vinden. Hij zal de tegenstand vernietigen…". Toen ik vervolgens vroeg wat het verschil met terroristen is die ook in Gods naam mensen vermoorden en naar wereldheerschappij streven, kwam Ben Kok niet verder dan dat Jezus als Gods Zoon het recht heeft om met geweld Koning te worden.
Moslims en Christenen in het publiek leken even dichter bij elkaar te komen, omdat ze het eens leken te zijn dat geweld -hoe afkeurenswaardig het ook is- soms noodzakelijk is. Iemand uit het publiek merkte op dat Mohammed in de zevende eeuw net zoveel recht had geweld te gebruiken als Jezus bij zijn terugkomst. Ben Kok en Shabir Ally leken het er echter maar niet over eens te worden of Jezus slechts een mens of Goddelijk is. Een verslag van een andere bezoeker kan men hier lezen.
Shabir Ally versus Hans Visser
Bij de tweede dialoog, die over de status van Jezus ging, werden christenen en moslims beiden verrast. Beide sprekers leken concessies te doen ten opzichte van de eigen orthodoxie. Van beide kanten werd er als het ware water bij de wijn/muntthee geschonken. Shabir Ally legde uit dat Jezus mogelijk wel gekruisigd is en de Koran niet ontkent dat Jezus aan het kruis heeft gehangen. De Koran ontkent slechts dat hij is vermoord aan het kruis. Er zijn ook geen authentieke overleveringen die terug gaan op de Profeet die bevestigen dat een ander in plaats van Jezus werd gekruisigd. De Koran en Bijbel kunnen in samenhang begrepen worden, zodat Jezus mogelijk wel aan het kruis heeft gehangen, maar vervolgens de kruisiging heeft overleefd. Drie van de vier evangelieën leggen niet uit hoe Jezus in zo’n korte tijd aan het kruis gestorven kan zijn. Dat terwijl kruisiging per definitie een langzame executie is, die normaal gesproken enkele dagen duurde. Het enige evangelie dat melding van een speer maakt die Jezus doorboorde, is het laatste evangelie (Johannes) die tevens het laatst geschreven en minst betrouwbaar is. Volgens bijbeldeskundigen is het waarschijnlijk een latere toevoeging.
Hans Visser legde uit dat wat hem betreft Jezus en Mohammed beiden profeten zijn. God is geen mens en er bestaat geen Drie-eenheid. Hans Visser legde uit dat hij wel gelooft dat Jezus is gekruisigd en is gestorven, maar het is niet belangrijk of je gelooft dat Jezus voor de zonden van alle mensen gestorven. Dat zijn volgens de dominee allemaal latere interpretaties van het Christendom. "Moslims en christenen zijn het eens dat Jezus ten hemel is gegaan en nu bij God is. Dat is het belangrijkste". Toen vervolgens een christen in het publiek protesteerde dat hij Hans Visser geen ware christen vond, nam de Canadese imam Shabir Ally de verdediging van de dominee op zich. "Jij hebt jouw interpretatie van het Christendom en de dominee de zijne. Dominee Visser heeft er voor gestudeerd en derhalve moeten zijn interpretaties van de Bijbel gerespecteerd worden. Er zijn trouwens veel christenen die deze visie op Jezus en Mohammed delen, zoals de grootste kerk in Canada: The United Church of Canada." De laatste zegt in een document "That we may know eachother":
"The United Church of Canada (…) Acknowledges the prophetic witness of Muhammad, and that the mercy, compassion, and justice of God are expressed in the Qur’an, wich is regarded by Muslims as the Word of God".
Ook veel moslims in het publiek begrepen niet dat een dominee en een imam zo dicht bij elkaar konden komen over dit gevoelige punt. Ze bleven dominee Hans Visser met onoplosbaar ogende raadseltjes over de Drie-eenheid en het bloedoffer bevragen. Hans Visser bleef geduldig uitleggen dat ze niet goed hadden geluisterd.
Zo bleek dus de moslim-christendialoog verrassend naar een nieuw niveau te zijn getild. Overigens is een vergelijkbaar geluid over Jezus en Mohammed ook te horen bij andere bekende Nederlandse christelijke theologen als Anton Wessels en Karel Steenbrink. Juist omdat het christelijke kerken waren die in het verleden debet waren aan het verspreiden van misconcepties over de islam, zal deze ommekeer een belangrijk signaal zijn voor de koppige islamofoben in ons midden. Als het goed is zullen de video’s van beide debatten gauw op YouTube verschijnen. Iemand in het publiek die stiekem eigen opnames heeft gemaakt, heeft al een deel ‘illegaal’ op YouTube gezet. Te zien via deze link. De lezing van Hans Visser kan hier gelezen worden.
Kamel Essabane
Kamel Essabane is het stilste jongetje van de klas dat toch begon te praten en zijn klasgenoten soms hard aan het lachen wist te maken. Hij overwon zijn angsten en maakte van praten voor groepen zijn beroep. Doordeweeks loopt hij met de pet op van docent islamitische godsdienst rond op een hogeschool en voorziet hij tevens diverse scholen van advies als onderwijsbegeleider identiteit en levensbeschouwing. Ook vertelt hij soms filosofische verhalen aan het Fahm Instituut. Af en toe plaatst hij vanachter zijn laptop in alle stilte een ernstige tekst op het net. Misschien dat iemand het leest.Lees andere stukken van Kamel
7 Reacties op "Dialoog omhoog!"
Op zich een prijzenswaardig initiatief! Wat ik als christen vooral interessant vind om te lezen is dat de dialoog dit keer geen eenrichtingsverkeer was: christenen die uit respect voor moslims vertellen dat ze veel overeenkomsten hebben. Tegelijkertijd is het zo dat verreweg de meeste christenen christen zijn omdat Jezus voor hen aan het kruis is gegaan. Dat is een kwestie die nooit door dialoog opgelost kan worden en ook niet hoeft te worden. Bisschop Muskens zei er onlangs nog dit over: “Ik houd mijn eigen geloof. Christus is voor mij de Zoon van God tot wie wij kunnen bidden. Hij hoort en ziet ons. Deze belijdenis leidt tot een onoverbrugbaar verschil met andersgelovigen. We moeten van elkaar respecteren dat er definitieve verschillen blijven en daar mentale en emotionele ruimte voor laten.”
(hele interview: zie http://www.nieuwwij.nl/index.php?pageID=13&themeID=457757&messageID=2187)
Wat ik mij afvraag: gaat de hele dialoog niet om 1 vraag: hoe lees jij je heilige schrift? Letterlijk of probeer je er een geestelijke/verdiepende interpretatie in te vinden?
[quote]Jezus zal met alle kracht (‘force’) zijn koningsschap opleggen en veel mensen zullen dat niet leuk vinden. Hij zal de tegenstand vernietigen…”. Toen ik vervolgens vroeg wat het verschil met terroristen is die ook in Gods naam mensen vermoorden en naar wereldheerschappij streven, kwam Ben Kok niet verder dan dat Jezus als Gods Zoon het recht heeft om met geweld Koning te worden.
Moslims en Christenen in het publiek leken even dichter bij elkaar te komen, omdat ze het eens leken te zijn dat geweld -hoe afkeurenswaardig het ook is- soms noodzakelijk is. Iemand uit het publiek merkte op dat Mohammed in de zevende eeuw net zoveel recht had geweld te gebruiken als Jezus bij zijn terugkomst.[/quote]
En dáárom kunnen monotheisten zo gevaarlijk zijn, omdat ze als Fenrir hun wil soms aan onwilligen op menen te mogen leggen. Een hemel waar ik met geweld heen gevoerd word is een hel. Knielen voor het kruis van de Heer. Ik moet er niet aan denken.
Op dat punt na klinkt het als een zinvol en constructief dialoog.
Ja, de United Church of Canada is zeer aangenaam. Zelfs ik als Wicca werd belangstellend en zonder achterdocht verwelkomd. Hulde.
Wat de onbetrouwbaarheid betreft van de speer in Johannes: dat lijkt me nou net het betrouwbaarst, want een heidense wijding die Jezus een plek in het Valhalla verzekert. Het geeft aan dat de rest net zo betrouwbaar is ;)
Een beetje wereldvreemd komt zo’n discussie wel over. Ik kan mij voorstellen dat in het kader van een studie het interessant is om te onderzoeken wat historisch juist is en wat latere toevoegingen zijn maar er gebeurt ook nu nog wel het een en ander in de wereld. Blij dat christen en moslims het er over eens zijn dat je best geweld mag gebruiken om de heerschappij van God te vestigen maar wel graag binnen de grenzen van de nederlanse wet anders bel ik de politie.
Het lijkt mij gevaarlijk om te zeggen dat geweld toegestaan is in een specifieke religieuze context.
Het is voor de hand liggend om een vergelijking te trekken met 9/11.
Religie mag geen aanleiding zijn voor geweld of oorlog.
Het staat hierboven natuurlijk ietwat ongenuanceerd. De vraag is, wanneer mag een mens geweld gebruiken? Vaak wordt er dan gedacht aan de term geweld die uitlokkend is. Een vorm van geweld die onderdrukt en overheerst. Maar wanneer iemand mij zou vragen, zou jij geweld kunnen gebruiken? Dan zou ik zeggen jazeker, op momenten dat mijn leven en geliefden bedreigd worden. In tijden van oorlog en onderdrukking. Misschien zelfs als ik honger zou hebben en op zoek ga naar eten voor mijn kinderen.
Geweld wordt ook door democratische westerse landen gebruikt in bijvoorbeeld Afghanistan. Wat het doel van dat geweld (of missie) is, daar kunnen mensen over verschillen, maar het blijft geweld, dat geaccepteerd wordt.
“Religie mag geen aanleiding zijn voor geweld of oorlog.”
Nee, macht of geld, dát zijn nobele overwegingen.
Geen nobele overwegingen, maar wel uitermate nuttig.
En by the way. Religie is toch gewoon een ander woord en een andere manier om macht en geld naar je toe te trekken!!
M.a.w. net doen alsof je een heilig boontje bent, maar stiekem gewoon net als de rest uit zijn op macht, status en poen!
:-)
volgens mij komen we steeds dichter bij het kernbegrip dat, de mens ten eerste en vooral mens is! en daarna gevolgd op grote afstand door zijn religie e.d.