Hadj tentoonstelling Leiden: Verlangen naar Mekka

Nederland is van oudsher nieuwsgierig naar de Islamitische wereld. Christiaan Snouck Hurgonje is daar een goed voorbeeld van: In de 19e eeuw kwam hij als eerste Westerse fotograaf binnen in Mekka en opende daarmee een wereld voor het Westen. Dat is ruim 150 jaar geleden. De relatie van Nederland met de hadj is al eeuwen oud. Onder andere door de kolonisatie van het grootste Islamitische land Indonesië en dat van Suriname; daarvandaan vertrokken veel moslims naar Mekka. De unieke tentoonstelling “Verlangen naar Mekka” in het Rijksmuseum Volkenkunde laat in beeld, geluid en gevoel zien wat die hadj voor miljoenen mensen betekent.

De Hadj’ vindt één keer per jaar plaats in Mekka en moet ministens één keer door iedere moslim verricht worden, mits de middelen dat toelaten. Dit jaarlijks terugkerend fenomeen zorgt voor een tijdelijke ‘volksverhuizing’ naar Mekka van ruim 3 miljoen moslims van over de hele wereld.

‘Verlangen naar Mekka’ is volgens het museum een droom van iedere tentoonstellingmaker en geeft hopelijk inspiratie aan niet-moslims om met een open blik naar de Islam te kijken.

“Mekka is meer onderdeel van onze Nederlandse cultuur en geschiedenis dan we wellicht beseffen. Honderdduizenden inwoners van ons koninkrijk hebben de pelgrimstocht in het verleden gemaakt; vanuit Indonesië, Suriname, Nederland. Mekka en de bedevaarten ernaartoe zijn daarmee ook onderdelen van onze geschiedenis en cultuur.” (Museum Volkenkunde)

De tentoonstelling is een co-productie met het gerenommeerde British Museum in London, de bedenkers van het concept. De Britten kenmerken het als één van hun succesvolste tentoonstellingen ooit. Kaartjes waren weken van te voren uitverkocht en openingstijden werden verruimd. Ik heb het bezocht vorig jaar en was stiekem bang dat Leiden een saaie herhaling zou zijn. Want ja, overtref het British Museum maar eens.

De rijke collectie aan voorwerpen in Leiden zijn afkomstig van 35 internationale instellingen en in het museum verdeeld over acht innemende zalen. De rijke collectie met vele hoogtepunten maken de tentoonstelling een ware belevenis. Eén hoogtepunt is de nu zeldzame Mahmal die prominent midden in de zaal staat waarmee het de eer krijgt die het verdient. In London was dat anders.

Van de ene zaal vol met indrukken ga je door naar de andere. Grote gekleurde kleden van de Ka’ba (tegenwoordig zijn ze alleen zwart) en oude Qu’ranexemplaren. Zelf ben ik gefascineerd door de oude foto’s van pelgrims die veel passie en toewijding uitstralen. Maar ook de foto van de aanhoudende agressieve uitbreidingen van Mekka. Een ontwikkeling waar ik heel ongelukkig mee ben.

Er is ook aandacht voor Medina, de stad van de Profeet Mohammed (vzmh) waar Hadj-gangers ook een bezoek aan brengen. Een mooie zaal waar je vrijwillig je schoenen mag uitdoen. Een ander mooie: beelden van pelgrims die om de Ka’ba heen cirkelen zijn groots geprojecteerd op alle muren van de zaal. Hiermee komt Mekka wel heel dichtbij. De persoonlijke verhalen van Nederlandse Hadj-gangers  – waaronder een aantal vrienden – helpen daar ook goed bij.

‘Verlangen naar Mekka’ is erin geslaagd te laten zien dat de Hadj een massale en collectieve gebeurtenis is, maar dat ieder individu een unieke beleving heeft. De tentoonstelling geeft je een goede indruk van alle facetten van de Hadj waardoor je het gevoel hebt dat je in Mekka bent. Aan het einde van de rit heb je dan ook jouw eigen unieke beleving van een Hadj opgebouwd, waarmee het verlangen naar Mekka voor mij alleen maar is toegenomen.

Verlangen naar Mekka
Museum Volkenkunde
Geopend tot en met 9 maart 2014
Openingstijden: Dinsdag t/m zondag 10:00 – 17:00
Entree: 11 euro

Pssst..
Wij Blijven Hier! is het platform van de Nederlandse moslim. Wij bieden ruimte aan sterk uiteenlopende meningen en standpunten. Want waarom zou je het leven makkelijk maken als het moeilijk kan? Niet alle meningen en standpunten hier komen overeen met de onze. En anders dan je wellicht van ons verwacht, hebben wij ook niet alle wijsheid in pacht. Dus mocht je het ergens niet mee eens zijn, dan horen we het graag!

Faisal Mirza

De oprichter. Geboren, getogen en woonachtig in die mooie stad achter de duinen. Altijd klaar voor een revolutie of gewoon een kopje thee. Typisch Faisal...

Lees andere stukken van Faisal