Voorpagina Ingezonden

Islam vs. science, round 1

De aanleiding van dit betoog is een respons op een facebook-post van Faisal M., betreffende de trailer van Miracle of Kaaba. Door de jaren heen ben ik regelmatig uitspraken tegengekomen die het geloof extra houvast trachten te geven door wetenschappelijke feiten te benadrukken vanuit religie, door bewijsvoering vanuit de Koran. Het is verbazingwekkend om te zien hoe klakkeloos dit door velen wordt aangenomen voor waar. Met dit betoog zal ik aantonen waarom dit soort informatie negatieve gevolgen heeft voor het geloof. Wordt je er niet op gewezen, dan zul je er waarschijnlijk ook niet bij stil staan.

De trailer van Miracle of Kaaba is hierboven te zien. Hierin komt een wiskundig fenomeen ter sprake, golden ratio of gulden snede, waar de natuur schijnbaar aan voldoet. Het filmpje stelt dat de locatie van de Ka’ba (de kubusvormige concentratiepunten voor moslims tijdens de vijf dagelijkse gebeden) ook aan de gulden snede voldoet, zowel geografisch als in de Koran. Voor diegenen die het filmpje niet kennen, neem even 10 minuten de tijd en bekijk het.

Dat de locatie van de Ka’ba door middel van de gulden snede is vastgelegd op de aarde is wel erg groots. Toegegeven, het filmpje is mooi in elkaar gezet: speciale effecten, stemgebruik, het is allemaal best overtuigend! Totdat je erbij stil staat hoe de gulden snede wordt toegepast. Hier heb ik mijn vraagtekens geplaatst en terecht. Ik zal het kort toelichten:

Om de lengtegraad van een willekeurige locatie op aarde te bepalen, dien je een referentiepunt te hebben: dit is de nulmeridiaan die door Greenwich, UK, loopt. Deze is bepaald door de mens. Ik heb het niet kunnen weerstaan om de lengtegraad te berekenen aan welke de gulden snede dient te voldoen, met deze nulmeridiaan als referentie. En volgens mijn berekening ligt Mekka bijna 3 graden (280 km) Oostelijker dan de werkelijke positie. Ten opzichte van de Aarde is dit een afwijking van minder dan 1%. Als je deze wijze van positiebepaling aan God toeschrijft, dan schrijf je de onnauwkeurigheid ook aan God toe. Wil je dat? Hoe ik de berekening heb gevoerd is compleet in voorbeeld 1 (appendix) te controleren. Als je me niet gelooft, reken het na en spreek me tegen. En heb je ooit geprobeerd om een diagonaal te tekenen over een globe? Dat is niet mogelijk omdat de Aarde een bol is (weliswaar beetje afgeplat) en om een diagonaal te tekenen, dien je hoeken te hebben en die zijn niet aanwezig. Ik heb dit verder toegelicht in voorbeeld 2.

Er zijn nog meer inconsitenties in de trailer te vinden, maar het punt wat ik wil maken, is dat de Alwetendheid van God op deze wijze sterk tekort wordt gedaan en zelfs wordt aangetast.

De correctheid van de berekening wordt afhankelijk gesteld van afspraken ingevoerd door de mens. Waarom zou God zich hiervan afhankelijk stellen? Zover ik kan oordelen doet God niet aan schattingen, maar alleen exacte oplossingen; dus geen afrondingen, ook niet op 1000 decimalen nauwkeurig. Laat staan op 1. En onze hulp is zeker niet nodig. Bovendien, stel dat het wel precies zou kloppen, zou het dan weerlegd kunnen worden met toeval? De berekening is immers berust op conventies.

Mijn eerste kennismaking met dit soort paradoxen gaat inmiddels meer dan 10 jaar terug. Iemand had de lichtsnelheid uit de Koran kunnen halen en ik vond het helemaal geweldig. Totdat mijn kennis van de relativiteitstheorie toenam en ik in aanraking kwam met theorieën die het constant zijn van de lichtsnelheid betwistten. Als dit laatste waar blijkt te zijn dan is er door het definieren van de lichtsnelheid vanuit de Koran een conflict veroorzaakt. Een conflict waar ook ik mijn bijdrage aan lever. Ook ik heb toentertijd uit enthousiasme dit aan heel veel mensen laten zien, zonder het zelf geverifieerd en kritisch geëvalueerd te hebben. Laat mij het goedmaken door mijn medemens van deze fout te behoeden.

Achteraf rechtpraten is niets anders dan een pleister op een bloedende wond. Wat is er dan fout gegaan? Was de interpretatie niet correct? De berekeningen niet zorgvuldig? Het doet er dan weinig meer toe, het gezichtsverlies is dan al geleden. Geen moslim zal het in zijn hoofd halen om te stellen dat God het fout heeft, maar wat doe je als in deze situatie gebracht wordt? Het zal wel zo ver komen wanneer je informatie, zoals in het filmpje, aanneemt voor waar.
Waarom vinden we niets nieuws in de Koran wat nog niet bekend is? Of zijn we bang dat het niet correspondeert met de gevestigde wetenschap? Ik ga er blind van uit dat de Aarde om de zon draait, dat dit algemene kennis is: De Rooms-Katholie Kerk heeft eeuwen lang stug volgehouden dat de zon om de aarde draait en in 1981 officieel toegegeven dat dit niet het geval is. Van dit incident zou geleerd moeten worden, om gezichtsverlies te voorkomen.

Hoeveel beweringen zijn er dat bepaalde onderwerpen van de wetenschap ook in de Koran beschreven staan? Volgens wie staat het dan in de Koran? En waarom is zijn interpretatie correct? En stel dat de interpretatie correct is, wie zegt dat de wetenschap gelijk heeft?

Ideeën veranderen continu. Wat 300 jaar geleden als kennis werd gezien, is 100 jaar gelden van tafel geveegd. Zijn er nog alchemisten? Ja die zijn er, alleen worden ze nucleaire fysici genoemd, want zij weten hoe goud uit lood te creëren valt (laat het alleen economisch niet rendabel zijn). Zo heb je ook zwaartekracht welke door Newton gedefinieerd was, maar inmiddels is vervangen door Einstein (omdat er fenomenen waren die niet verklaard konden worden). Nieuwe onverklaarbare fenomenen leiden tot nieuwe inzichten. Dit is hoe de natuurwetenschap historisch gezien voortgang boekt. Zelfs toen we dachten (begin jaren 90) dat we de natuur begrepen, zijn er observaties gedaan die niet door de gevestigde denkbeelden verklaard kunnen worden (en omdat we niet weten wat het is, noemen we het donker; donkere materie, donkere energie).

Is het noodzakelijk dat het geloof afhankelijk wordt gesteld en/of getoetst aan wetenschappelijke kennis? Is het noodzakelijk dat de wetenschap afhankelijk wordt gesteld en/of getoetst aan theologie? Zijn we ergens een bevestiging aan het zoeken?
Het woord van God dient niet ter discussie te staan en laat dat nou precies zijn wat er wordt veroorzaakt met dit soort informatie voorziening, nee, propaganda. De Koran zal zich pas als een wetenschappelijk fenomeen ontpoppen als het een verschijnsel a priori verklaart, of een nieuw verschijnsel voorspelt dat getoetst kan worden. Ja, dan zal de wereld op zijn kop staan.

De reacties, die ik heb gezien op dit filmpje laten zien dat mensen graag geloven wat in het verlengde van hun denkbeelden ligt. De fundering is gebaseerd op onwetendheid. Laat het nou de onwetende moslim zijn die dit soort informatie voor de kiezen krijgt. Zonder ervan bewust te zijn, zal het als waarheid gebruikt worden. Als bewijs voor het geloof. Mensen zullen denken dat ze sterk staan en zullen standvastiger worden. Welke toegevoegde waarde heeft dit voor je geloof? Als je dit dan ook nog eens als argument gaat gebruiken om anderen te weerleggen, dan draag je zonder dat je het weet bij aan het gezichtsverlies. En bij deze is je mogelijkheid om achter onwetendheid te schuilen weggenomen. Blijf kritisch al ligt de informatie in het verlengde van jouw denkbeelden, of juist VOORAL als dit het geval is. Dit soort propaganda veroorzaakt alleen negatieve effecten wanneer je het volgende realiseert:

Als er een werkveld bestaat waarin alle stellingen bewezen dienen te worden, dan is het wel die van wiskunde. En door religie te bevestigen met wiskunde (of natuurkunde) dienen de stellingen binnen het geloof ook bewezen te worden. Als op deze manier getracht wordt bestaansrecht te geven aan de Islam, dan zal deze methode ertoe leiden dat ook het bestaan van God aangetoond zal moeten worden. En voor de liefhebbers die het willen omdraaien door te stellen dat wetenschap door religie bevestigd dient te worden: Geef je Ipod weg, gooi de computer uit huis, ga lopend naar je vakantiebestemming, etc. Het is niet door religie maar door Isaac Newton dat we tegenwoordig gestreepte tandpasta op onze elektrische tandenborstel kunnen plaatsen.

Slotpleidooi: islam vs. science <==> islam+science
Vanwege het evoluerende karakter van de wetenschap kunnen feiten niet hard gemaakt worden vanuit de Koran, want de Koran verandert niet mee. Dit is voor mij het meest valide argument om wetenschappelijke feiten, of eigenlijk huidige denkbeelden, niet vanuit de Koran aan te tonen. Voorkom het conflict.

Maar welke relatie tussen wetenschap en religie is dan wel acceptabel? Dit is een filosofisch gevecht. Laat ik benadrukken dat dit betoog van toepassing is op natuurwetenschappen. Religie heeft sterke sociale invloeden en laat dit dan ook naar voren komen. Dat een groot deel van de wereld geen gestreepte tandpasta tot zijn beschikking heeft (laat staan een electrische tandenborstel), is niet de oorzaak van de techniek. Dit is een commercieel (en/of politiek, economisch, maatschappelijk, etc) vraagstuk waar de beslissing door de mens genomen wordt. Een vraagstuk waar ethiek een rol speelt of zou moeten spelen. Laat religie hier dan haar invloed op uitoefenen. En ook voor religie geldt dat argumenten op een logische wijze dienen te leiden naar een standpunt (logica). Een argument die niet voor iedereen opgaat, leidt tot een persoonlijke mening (empirisme, irrationaliteit). Maar pas op! Ongegronde argumenten leiden tot onzin (stupiditisme?).

Sarfraz Ghani

Wij Blijven Hier werd in 2005 opgericht, omdat ze vonden dat ze er nog niet waren. Inmiddels zijn ze 3000 bijdragen rijker, die vrijwillig door beginnende én gearriveerde verhalenvertellers worden geschreven. Verschillend van columns, persoonlijke ervaringen tot verborgen nieuwsfeitjes. Ze kijken op hun eigen manier tegen de wereld aan, en vertellen zélf het verhaal. Wie zijn ze? Kijk om u heen. Want ze zijn hier. Zij Blijven Hier!

Lees andere stukken van Wij Blijven Hier!