Voorpagina Buitenland, Politiek

Moslims in India in een lastig dilemma

De uitslag van de verkiezingen in India, waarbij het hindoe-nationalistische BJP met grote overmacht heeft gewonnen, zorgt ervoor dat India en de Indiase moslims spannende tijden tegemoet gaan.

Iedereen die er wel eens is geweest, zal beamen dat India geen normaal land is. Het is eigenlijk een op zichzelf staand continent, met een grote diversiteit aan volkeren, talen en culturen. Het is ook mijn geboorteland en mijn geliefde vaderland, dat even absurd als fascinerend is en waar chaos de enige vorm van structuur is. De Taj Mahal is dan misschien wel een wereldwonder, maar het feit dat het land vanwege de extreme diversiteit niet in 300 stukken is uiteengevallen, is een veel groter wonder.

India is een land van meer dan 1,2 miljard inwoners, met daarnaast een enorme moslim-minderheid van bijna 180 miljoen (na Indonesië  het land met de meeste moslims ter wereld). Als moslim in India heb je het niet makkelijk, evenals andere minderheden zoals de lagere hindoe-kastes. Maar de democratie in India heeft er wel voor gezorgd dat ze erg invloedrijk kunnen zijn in verkiezingen. De afgelopen decennia zijn belangrijke deelstaten geregeerd door politici uit minderheidsgroepen en de stem van moslims heeft altijd veel invloed gehad in de verkiezingen. Overigens werden moslims na diezelfde verkiezingen weer heel snel opzij geschoven, met als resultaat dat discriminatie en achterstand op vrijwel elk vlak (educatie, werk, gezondheid, sociale klasse) is opgetreden ten aanzien van de hindoe-meerderheid.

Een dergelijke mega-overwinning van de BJP, die een grote meerderheid in het parlement krijgt, is dan ook niet eerder voorgekomen. De BJP is een hindoe-nationalistische partij die ook banden heeft met extremere hindoe-groeperingen (zoals bijv. het fascisitische RSS en het VHP). Mahatma Gandhi is bijvoorbeeld vermoord door een lid van het RSS, omdat hij te soft zou zijn voor moslims.

De BJP heeft in het verleden al geregeerd en toen profileerden ze zich voornamelijk met hun Hindutva (hindoe nationalistische) imago. Dit zorgde voor de nodige spanningen en rellen tussen hindoes en moslims. Ook achter de vernietiging van de Babri moskee in 1992 zaten de BJP en zijn ‘extreme vrienden’.

In de vorige twee verkiezingen is het sterk polariserende Hindutva-verhaal van de de BJP afgestraft door de kiezers, die geen geweld en spanningen wilden en het polariseren zat waren. Secularisme is belangrijker geworden in het multiculturele India. De jonge generaties (meer dan 50% van de bevolking is onder de 25 jaar) hebben niet meer zoveel met het Hindutva, maar richten zich meer op economische vooruitgang.

Dit keer heeft de BJP het daarom slimmer aangepakt en zich volledig gericht op de economische ontwikkeling en het aanpakken van corruptie. Het heeft het hele Hindutva-ideologie amper ter sprake gebracht tijdens de campagne. En als er een extremist van de RSS anti-islamitische leuzen riep, dan werd hier meteen afstand van genomen. De BJP trok een seculiere masker aan en profileerde zich deze verkiezingen als een partij die ervoor gaat zorgen dat iedereen gaat profiteren van de economische groei, ongeacht afkomst en religie.

Aanstaande premier is Narendra Modi, één van de meest omstreden figuren in India en sinds jonge leeftijd al lid van het extreme RSS. Hij is zeer omstreden vanwege zijn aandeel in de rellen tegen moslims in zijn staat Gujarat in 2002. Hierbij werden meer dan 1000 moslims door een grote menigte hindoes vermoord. Er zijn aanwijzingen dat Modi (toentertijd Chief Minister van Gujarat) en mensen uit zijn staats-overheid hier een rol in hadden. Bij rechtzaken tot nu toe is hij echter steeds vrijgesproken. Toch zijn velen ervan overtuigd dat hij hier wel degelijk een belangrijke rol in heeft gespeeld. Amerika en Engeland hebben hem daarom ook altijd de toegang geweigerd.

Tijdens de hele campagne heeft ook Narendra Modi met geen woord gerept over Hindutva. Alles draaide om economische vooruitgang en corruptie. Hierbij werd vooral gebruik gemaakt van het succes-verhaal van Gujarat en die het economisch gezien zeer goed doet. Zo goed dat zelfs veel moslims op hem hebben gestemd, omdat ook zij daarvan hebben geprofiteerd. De rellen van 2002 zijn ze daarbij vergeten of ze geloven simpelweg in zijn onschuld.

Het heeft in ieder geval geresulteerd in één van de grootste overwinningen in India ooit. Alle andere partijen zijn zo’n beetje weggevaagd. De grootste vraag in India en ook in de Indiase media is nu: moeten moslims in India zich zorgen gaan maken? Komen er weer religieuze spanningen? Zal de positie van moslims nog verder verslechteren? Zal de BJP haar beloftes van secularisme waarmaken, ook onder druk van de extreme RSS en VHP?

Het feit dat moslims zelf in grote getalen op Modi hebben gestemd en hem ondanks zijn verleden lijken te vertrouwen, duidt erop dat men daar niet bang voor is. Ook de seculiere partijen (zoals de Congress-partij van de familie Gandhi) waar moslims traditie-getrouw altijd massaal op stemmen, hebben keer op keer teleurgesteld. De achtergesteldheid van moslims is nooit serieus aangepakt door het Congress-partij en daar zijn ze nu door moslims zwaar voor afgestraft. Het is voor moslims een soort PvdA van India geworden. Men is er helemaal klaar mee. Wat ooit ondenkbaar leek (moslims en lage kaste hindoes die op de BJP stemmen), is nu een realiteit.

In zijn overwinnings speeches geeft Modi zelf aan dat niemand zich zorgen hoeft te maken en dat hij niemand gaat uitsluiten. Hij verwijt juist de vorige partijen misbruik te hebben gemaakt van moslim-stemmen zonder ze iets daarvoor terug te geven. Hij verwijst constant naar de moslims in Gujarat die het beter hebben dan elders. Over de rellen in 2002 zwijgt hij wijselijk. Zijn verhaal is kennelijk zo goed gebleken dat zelfs veel moslims op hem hebben gestemd, in de hoop mee te groeien met de economische ontwikkelingen die hij belooft.

Het verleden spreekt echter niet in het voordeel van de BJP en Narendra Modi. Je kunt niet gerust achterover leunen. Als zelfs iemand als Salman Rushdie zijn zorgen uit over de ontwikkelingen in India – de vrees die hij heeft uitgesproken dat India een stap terugzet; in de zin dat het seculiere karakter van het land ernstig wordt bedreigd – dan kunnen het best vijf lastige jaren worden.

Ondertussen zitten moslims in India in een lastig dilemma: een gedeelte leeft in hoop op betere tijden en een ander gedeelte in vrees voor herhalingen uit het verleden.

ReFlex is WBH’er van het eerste uur. Geboren in de jungle van India, opgegroeid in de straten van Rotterdam-West. Het leven is een paradox, dus is hij getrouwd met een Amsterdamse Pakistaanse. Hij is apotheker van beroep, Ajax-supporter van nature. Plezier haalt hij uit zijn islamitische studies, uit zijn sport en vooral uit zijn gezin en twee kinderen! Oh ja...en zijn naam is Jilani Sayed.

Lees andere stukken van