Het is tegenwoordig helemaal hip om te zeggen dat religies de basis zijn van alle misstanden in de wereld. Dat de slechtheid in de mens wordt aangewakkerd door religieuze teksten. Dat er een klip & klaar verband bestaat tussen slechtheid én het geloven in een hierna-iets. Dat er zonder de islam geen vrouwenonderdrukking meer zou zijn. Dat de wereld zonder het katholicisme kindermisbruik-vrij zou zijn. Dat er zonder het jodendom geen mensenrechten meer zouden worden geschonden. Dat opheffing van de Rokerskerk zou leiden tot een rookvrije wereld. Kortom, dat de meest moreel verwerpelijke zaken zouden condenseren als we het nietsisme zouden introduceren. In dat geval, weg met alle religies. Kuche, kuche, laten we ons vooral richten op dé religie van de 21ste eeuw: het consumentisme.
Uitleg. Er is een uitverkoop bij een of ander winkelketen waar ik nog nooit van gehoord heb: American Apparel. (Voor de mensen die de winkel wél kennen: ik vergeef het je deze ene keer.) De winkeleigenaar rekent niet op massa’s mensen. En je raadt het al, de mensen komen wél in groten getale opdagen. Die mensen willen graag spullen kopen. Maar op=op. De mensen worden boos. Op elkaar. Op de winkel. Op de politie. Zelfs op de auto’s. Let vooral op ‘Tarzan’: de man die op de motorkap springt omdat die ene witte Armani broek hoogstwaarschijnlijk is uitverkocht. Het is een trieste aangelegenheid en het bewijst maar eens dat dat de radicale variant van het consumentisme langzamerhand in alle lagen van de maatschappij infiltreert.
Want demonstreren tegen honger, oorlog, afschaffing basisbeurs, homogeweld, inperking privacy, corruptie, Blackberry’s? Waarom zou je? Mensen hebben wel ‘betere’ dingen te doen. We bekeren ons liever massaal tot het obsessief-consumentisme. Zo waarlijk helpe mij God almachtig dat ik nooit zo zal eindigen.
Abdelkarim El-Fassi
Abdelkarim. Voormalig hoofdredacteur van Wijblijvenhier.nl. Documentairemaker. Is geboren in de Zeeuwse contreien en wist al op vroege leeftijd dat het boerenleven niet voor hem was weggelegd. Hij besloot om zijn hooivork aan de wilgen te hangen, de koeien vaarwel te zeggen en zijn geluk te beproeven in Rotterdam. Hij studeerde Nieuwe Media aan de Universiteit van Amsterdam, was als journalist werkzaam bij de VARA, columnist voor KRO Hemelbestormers en Joop.nl, praat graag tegen vreemden, schaamt zich slechts voor zijn tenen en hoopt dat zijn levensmotto ooit de geschiedenisboeken ingaat: "Als je een geit een jurk cadeau geeft, weet je nooit wat er gebeurt"Lees andere stukken van Abdelkarim
24 Reacties op "Het consumentisme"
Inderdaad, of Gucci @ H&M ofzo. Ik kan het niet helpen dat elke keer als ik dat soort taferelen zie, stiekem te hopen dat er een grote brand uitbreekt. Dát zou pas een echte opruiming zijn :)
@ Izz
Dat zou ik niet zeggen, beetje onsmakelijk.
Ik vind wel dat we een beetje laten bepalen door reclamecampagnes wat ons gelukkig maakt. Althans, de keuze maken we toch echt zelf, maar er is wel een cultuur van meegaan met de trends. Hoe individualistisch deze maatschappijen ook zijn… iedereen sluit aan bij een club. Zelfs de gescheurde broeken en baggy pants zijn kant en klaar gemaakt en te verkrijgen… ze zijn niet versleten, er is veel geld voor betaald. De baggy pants zijn op maat gemaakt… te grote broeken voor minder grote mensen. Het zijn niet mensen die een broek van een te grote maat kopen… etc…
Heb je een ipod nano met 24 GB aan muziek? Das niet genoeg meer… nu is er een ipod touch waar je video’s kunt afspelen… en de ipad…. en straks?
niets mis mee… als met mate :)
Nou je kan er ook wel van maken wat je zelf wilt zeg, dit ziet er toch gewoon uit als een grote horde scholieren die gewoon lekker willen rellen. Is niks nieuws toch… deden ze 15 jaar geleden al toen ik er zelf een was :P (alleen dan zonder telefoontjes om op youtube te zetten). Beetje triest maar ja.. over 10 jaar zitten ze braaf op kantoor hoor ;)
Je draait het verband met religie net als de meeste mensen een beetje om. Nee, de problemen verdwijnen niet zo snel als religie weg zou gaan, maar andersom juist. Als de meeste problemen opgelost zijn, gaat religie de deur uit. Pak het stuk ‘Report on the World Social Situation’ of het Human Development report (ook van de VN) er maar ns bij en dan zul je wel zien dat de mate waarin een land religieus is een indicator is voor hoge kindersterfte, armoede, misdaad, sociale ongelijkheid (in sekse bijv), etc. Het zijn alle landen die systematisch laag scoren op de HDI (gewogen meting van levensverwachting, onderwijs, sociale zekerheid, alfabetisme, etc.).
Je moet er alleen geen causale relatie in zien (dus niet gelijk gaan piepen): religie is doorgaans niet de oorzaak van die problemem maar een gevolg.
Bij een popconcert zie je dit soort scenes ook wel … om over voetbal maar te zwijgen. In Artis is het ook leuk om naar te kijken bij de aapjes. Maar religie verheft zich daar alleen op de beste momenten boven.
Eigenlijk is het wel een wonder dat we over religie praten bij een filmpje van een handvol herrieschoppende middelbare scholieren voor een kledingwinkel haha.
We hadden het eigenlijk net zo goed over de effecten van frisdrank kunnen hebben… lekker relevant ook :D
Ik ben ook consumptist. Binnenkort gaan we speciale consumptieruimtes eisen in universiteiten, mogen mensen geen grappen meer maken over merkkleding, gaan we scholen oprichten waar we kinderen al vroeg leren dat hergebruik onherroepelijk leidt tot eeuwig lijden en down-syndroom en waar ze elke dag in nieuwe kleding moeten komen, we gaan weigeren mensen een hand te geven tenzij er nieuwe producten in zitten, gaan we sites oprichten waar we vooral schrijven over hoe consumptisten in niet-vrijemarkteconomieen toch zo onderdrukt worden. Aah eindelijk pakken waar we recht op hebben kortom.
Trouwens wat noem je ons radicaal?! Ik vind dit artikel tamelijk beledigend over ons! Je kan een dagvaarding tegemoet zien! Racist! Consumptofoob! Recycler!
Alsof een paar gekken in een filmpje iets zegt over alle massaconsumptisten! Wij hebben ook recht om onze spullen weg te gooien waar we zelf voor gewerkt hebben! Wij consumeren hier!
@Boze consumptist
Haha! Leuk geschreven!
@Izz
Je bedoelt viktor en rolf @ H&M hihi, Gucci @ H&M zul je denk ik nooit zien.
(dat van hopen op een brand is niet gezond hé, maar dat wist je vast al, zo niet bij deze ;))
@Larie
‘religie is doorgaans niet de oorzaak van die problemem maar een gevolg.’
Wat is dan wel de oorzaak? Hoe kan je religie als gevolg noemen van bepaalde problemen? Bedoel je dat de problemen in stand worden gehouden door religie? (wat overigens ook niet zo hoeft te zijn.)
‘Als de meeste problemen opgelost zijn, gaat religie de deur uit.’
Best een nare opmerking Larie, het lijkt alsof je stelt dat welvarende landen en religie niet samen kunnen gaan…Alsof religie iets is in tijden van problemen.
(maar ik ga wel die rapporten ens lezen)
“Wat is dan wel de oorzaak?”
Ligt toch voor elk land anders? Het gaat om heel verschillende landen namelijk…
“Hoe kan je religie als gevolg noemen van bepaalde problemen?”
Slordige formulering van me: niet religie zélf is het gevolg maar de grote aanhang onder de bevolking is een gevolg van maatschappelijke instabiliteit en sociale onzekerheid. In stabiele landen met sterke sociale voorzieningen, goed onderwijs, gendergelijkheid, goede medische voorzieningen, lage werkloosheid, etc. etc. (veel welvaart) neemt die aanhang af. In de top-25 HDI zijn alle landen (op Ierland na) landen met hoge percentages niet-religieuzen. Andersom gezien, de onderste 50 in de index zijn allemaal landen waar dit percentage verwaarloosbaar klein of nul is.
“Bedoel je dat de problemen in stand worden gehouden door religie? (wat overigens ook niet zo hoeft te zijn.)”
Nee.. totaal niet eigenlijk.. kan best soms het geval zijn maar dat zou ik niet weten hoor…
“Best een nare opmerking Larie, het lijkt alsof je stelt dat welvarende landen en religie niet samen kunnen gaan…”
Ze kunnen prima samengaan, maar in maatschappijen met veel welvaart is het een feit dat er relatief veel meer ongelovigen zijn. Sterker nog, de correlatie tussen die twee dingen is behoorlijk groot. Het is maar een observatie hoor, geen waardeoordeel..
“Alsof religie iets is in tijden van problemen. ”
Onder andere ja, als houvast. In onze maatschappij hebben we niet zulke grote onzekerheden dus ook minder behoefte aan zoiets. Neemt niet weg dat er altijd nog wel onzekerheden zijn en dan mensen behoefte hebben aan zo’n richtpunt.
Mensen zoeken oplossingen voor hun problemen. Arme mensen hebben meestal veel problemen, Religie en geloof zijn gratis en daar zoeken deze mensen de oplossing voor hun problemen.
Welvarende mensen hebben meestal niet zoveel problemen en dus hoeven ze hun toevlucht niet in geloof en religie te zoeken, vaak zoeken deze mensen naar spiritualiteit.
Vaak zie je dat boeren sterk gelovig zijn. Dat komt volgens mij omdat ze afhnkelijk zijn van de natuurlijke omstandigheden waar ze geen controle over hebben.
Een boer met weinig geld heeft alleen de mogelijkheid om te bidden tot zijn god om er voor te zorgen dat zijn gewassen die natuurlijke omstandigheden krijgen om te groeien. Dat zie je vaker hoor, gelovige mensen die niet zoveel grip hebben op hun omstandigheden gaan bidden tot hun god of die er voor wil zorgen dat het probleem in hun leven wordt opgelost.
Een welvarende boer logt in op internet en zoekt de weersvoorspelling van de komende week op, of hij bekijkt de satelietfoto`s van zijn land of er iets mankeert aan zijn gewassen. In ieder geval realiseert een moderne boer zich dat bidden niet zoveel helpt.
@Larie:
Ik ken dat onderzoek en het heeft niet de mate van ongelovigheid gemeten, maar ze hebben religie gemeten met vragen zoals: naar de kerk gaan of niet, wel eens bidden of niet etc. Dit zegt natuurlijk niets over de mate van religiositeit. Andere onderzoeken hebben juist weer aangetoond dat de vorm van godsdienstuitingen veranderen in welvarende westerse landen, maar dat dit niet per definitie betekent dat een individu niet spiritueel of religieus is. Wel is aangetoond dat spiritualiteit in welvarende westerse landen een meer individualistische invulling heeft gekregen. En ik zeg ook westers, omdat er ook veel rijke landen zijn die niet overgegaan zijn op een individualistische benadering (Bahrein, Dubai, Maleisie, en vooral niet vergeten, de VS, het land bij uitstek waarop de seculariseringsthese niet van toepassing is).
Verder vind ik het VN onderzoek behoorlijk misleidend, omdat dit onderzoek geen rekening heeft gehouden met de algemene cultuur en politiek van een land. In Iran is iedereen zogenaamd moslim, maar niemand zal zich publiekelijk over uitspreken over het al dan niet hebben van een andere voorkeur dan de islam. Ja, het land is zeer religieus, maar in hoeverre voelden de bewoners zich vrij genoeg om hun overtuiging bekend te maken? Net zoals in Marokko. In de Ramadan zal iedere bewoner van Marokko zeggen dat hij/zij vast, omdat dit van iedereen wordt verwacht. Maar wat doen mensen echt? Binnen de vier muren van hun woningen zul je erachter komen, als mensen je vertrouwen en je toelaten, dat veel mensen niet meedoen aan de Ramadan.
Wat ik dus probeer te zeggen, is dat je met dit soort onderzoeken voorzichtig moet zijn, en er zeker geen boute uitspraken aan moet verbinden.
Gr
Iemand gisteren naar Zembla gekeken?
HET VERKWANSELDE GELD IN AFGHANISTAN,
een franse docu.
De moeite waard! Over corruptie en consumentisme gesproken.
Morgen in de herhaling:
http://zembla.vara.nl/Afleveringen.1973.0.html?&tx_ttnews%5Btt_news%5D=24421&tx_ttnews%5BbackPid%5D=1974&cHash=cc173bdc7f
“Ik ken dat onderzoek en het heeft niet de mate van ongelovigheid gemeten, maar ze hebben religie gemeten met vragen zoals: naar de kerk gaan of niet, wel eens bidden of niet etc. Dit zegt natuurlijk niets over de mate van religiositeit.”
Welk onderzoek verwijs je hier naar? Ik heb enkel naar indices verwezen (hdi, gdi, gpi) en niet specifiek de onderzoeken genoemd waarvan ik de data gebruikt heb voor de correlatie. Kun je het onderzoek noemen wat je bedoelt zodat ik het ook kan zien en welke methode ze hanteren?
Je simplificeert de maat voor reliogisiteit, de onderzoeken die ik hanteer (als je ze wil gil maar) maken duidelijk onderscheid tussen de verschillende dimensies van religiositeit (praksis, doctrine, spiritualiteit). Waar je naar verwijst: het spirituele aspect los van enige praksis of doctrine is wel degelijk meegewogen. Wat niet persé noodzakelijk is omdat de verschillende dimensies van geloof ook redelijk correleren.
De 2 dingen die jij noemt (kerkbezoek, bidden) op zichzelf zeggen dus maar wat over één dimensie van religiositeit.
“Andere onderzoeken hebben juist weer aangetoond dat de vorm van godsdienstuitingen veranderen in welvarende westerse landen, maar dat dit niet per definitie betekent dat een individu niet spiritueel of religieus is”
Daarvoor gebruik je dus multidimensionale modellen. Welkom in 1980 :P
Ik snap niet wat je bedoelt met wat er misleidend is aan het VN onderzoek over religie. Kun je me de pagina geven en het rapport waarover je melding maakt want het zijn niet degene die ik hierboven noemde, voor zover ik weet.
Ik begrijp je bezwaren tegen nationale censusinformatie m.b.t. welke religies mensen aanhangen (angst, etc.) maar die heb ik niet gebruikt. .
‘Ligt toch voor elk land anders? Het gaat om heel verschillende landen namelijk…’
Ja ligt voor elk land anders, maar uiteindelijk komt het aer llemaal op neer dat wij (het westen) alles doen om onze eigen economie te beschermen en het daarnaast verdikkeme ook nog voor elkaar krijgen om derde wereld landen uit te melken.
‘Slordige formulering van me’
Behoorlijk slordig ja! :P
Nee maar volgens jou (observatie) zou dan dus ook hetzelfde effect moeten plaatsvinden bij een land dat van welvarend naar niet-welvarend gaat…daar zal dan de aanhang toenemen? (Denk je dat mensen met de economische crisis bij hun ontslag en niet vinden van een nieuwe baan naar de bijbel/koran/wat anders hebben gegrepen…of hebben ze daar effe wat tijd voor nodig…hmm is de crisis nog ergens goed voor :P)
‘Onder andere ja, als houvast. In onze maatschappij hebben we niet zulke grote onzekerheden dus ook minder behoefte aan zoiets.’
Onzekerheden in een maatschappij worden door velen ingevuld als financiële onzekerheid….alhoewel een zakcentje altijd wel lekker is, is financiële onzekerheid niet (datgene) of het enige waardoor mensen houvast zoeken in hun leven….
Ben wel van mening dat welvarende mensen/landen wel ens kunnen vergeten wie ze moeten bedanken voor hun welvaart…dus misschien heb je in zekere zin wel gelijk.
‘(als je ze wil gil maar)’
Graag
@Anton
Je kan ook inloggen op internet en daarna bidden dat het klopt/uitkomt wat er staat :)
@Abdelkarim:
Volgens mij heb je het verkeerd begrepen, mensen zeggen niet dat er een verband bestaat tussen slechtheid en het geloven in een hierna-iets, maar dat sommige gelovigen welleens het idee hebben dat zij de enige zijn die de echte waarheid weten, daarom verheven zijn boven anderen en zich dus allerlei schurkenstreken kunnen veroorloven.
Ik denk dat die verhevenheid zelf niet zozeer leidt tot oorlogen en dergelijke maar dat machtsmisbruikers op zoek naar meer macht en geld dmv praatjes de zogenaamde verhevenheid als excuus gebruiken om het (meestal wat minder snuggere) volk achter zich te krijgen.
ennuhmm, consumentisme = kopen na de aankoop?
“Ja ligt voor elk land anders, maar uiteindelijk komt het aer llemaal op neer dat wij (het westen) alles doen om onze eigen economie te beschermen”
Zou er een beter uitgangspunt zijn, zonder te vervallen in simplificaties? Ik weet niet precies hoe dat met dat uitbuiten zit eerlijk gezegd. Valt een beetje buiten het onderwerp nu ook om over te beginnen..
“Nee maar volgens jou (observatie) zou dan dus ook hetzelfde effect moeten plaatsvinden bij een land dat van welvarend naar niet-welvarend gaat…daar zal dan de aanhang toenemen? ”
Ja dat zou inderdaad een interessante hypothese zijn. Of het direct volgt uit wat ik zei weet ik niet, en ik kan zo 1-2-3 geen onderzoek herinneren dat daarover gaat. Dat economische ontwikkeling gepaard gaat met een afname aan religiositeit is redelijk onderzocht, maar voor de andere kant op moet je maar net data vinden natuurlijk. De effecten van de recente economische crisis op religiositeit waren verwaarloosbaar (in de VS in ieder geval), meen ik. Meestal vinden dit soort enorme overgangen niet zo plaats, maar je ziet het wel bij rampen: religiositeit, kerkbezoek, etc. pieken even na rampen (Haiti, 9/11, Katrina, aardbevingen, etc.). Religie als coping mechanisme werkt heel aardig in die gevallen (genoeg over te vinden ook). De behoefte eraan zwakt wel weer weer geleidelijk af daarna. Of dat goed of slecht is, ik zou niet weten waarom het slecht is, volgens mij zijn mensen prima in staat een nuttig, betekenisvol leven te leiden zonder religie dus het maakt mij niet zoveel uit. Als ze meer plezier hebben met een religie ook goed. En als ze het ene moment houvast hebben in religie en het volgende moment gelukkiger zijn zonder, dan zo zij het.
“Onzekerheden in een maatschappij worden door velen ingevuld als financiële onzekerheid….alhoewel een zakcentje altijd wel lekker is, is financiële onzekerheid niet (datgene) of het enige waardoor mensen houvast zoeken in hun leven….”
Financiele onzekerheid is er maar één, er zijn een boel andere zorgen en onzekerheden die mensen te verduren krijgen (ziekte,angsten,sociale problematiek). Denk dat religie een tamelijk effectieve manier is om soelaas te bieden wanneer men geen macht ergens over heeft. Wanneer die problemen er niet zijn neemt de behoefte eraan na een tijdje vast wel af bij sommige mensen.
“Ben wel van mening dat welvarende mensen/landen wel eens kunnen vergeten wie ze moeten bedanken voor hun welvaart”
je geeft zelf al het antwoord in dezelfde post:
“uiteindelijk komt het er allemaal op neer dat wij (het westen) alles doen om onze eigen economie te beschermen en het daarnaast verdikkeme ook nog voor elkaar krijgen om derde wereld landen uit te melken.”
“Ben wel van mening dat welvarende mensen/landen wel ens kunnen vergeten wie ze moeten bedanken voor hun welvaart”
zoals jij zelf zegt:
“ja ligt voor elk land anders, maar uiteindelijk komt het aer llemaal op neer dat wij (het westen) alles doen om onze eigen economie te beschermen en het daarnaast verdikkeme ook nog voor elkaar krijgen om derde wereld landen uit te melken
‘Zou er een beter uitgangspunt zijn, zonder te vervallen in simplificaties? Ik weet niet precies hoe dat met dat uitbuiten zit eerlijk gezegd. Valt een beetje buiten het onderwerp nu ook om over te beginnen..’
Je hebt gelijk, ik stel het wel erg overdreven zwart – wit. Maar zo ervaar ik het. (De reden dat ik erop kwam is omdat we het over welvarende landen en niet welvarende landen hadden en tjah als economoon is dat dan weer het eerste wat in mij opkomt…maar past idd niet direct in deze context)
Je weet niet hoe dat met dat uitbuiten zit zeg je? Denk dat er genoeg over te vinden is op het net als je werkelijk geinteresseerd bent. (je kunt je afvragen of welvarende landen er gebaat bij zijn dat derde wereld landen zich ontwikkelen)
‘De behoefte eraan zwakt wel weer weer geleidelijk af daarna. Of dat goed of slecht is, ik zou niet weten waarom het slecht is, volgens mij zijn mensen prima in staat een nuttig, betekenisvol leven te leiden zonder religie dus het maakt mij niet zoveel uit. Als ze meer plezier hebben met een religie ook goed. En als ze het ene moment houvast hebben in religie en het volgende moment gelukkiger zijn zonder, dan zo zij het.’
Ik vind het zelf niet slecht, moet ieder lekker vooral voor zichzelf weten. Maar moet wel toegeven het jammer te vinden…dus niet jammer dat mensen niet geloven maar jammer dat er iets rampzaligs moet gebeuren willen mensen weer geloven…en wanneer het goed gaat dat het geloof ook ineens weer verdwijnt.
Ik wacht nog steeds op je onderzoeken genoemd in reactie 13 :)
@17
“Ben wel van mening dat welvarende mensen/landen wel ens kunnen vergeten wie ze moeten bedanken voor hun welvaart”
zoals jij zelf zegt:
“ja ligt voor elk land anders, maar uiteindelijk komt het aer llemaal op neer dat wij (het westen) alles doen om onze eigen economie te beschermen en het daarnaast verdikkeme ook nog voor elkaar krijgen om derde wereld landen uit te melken’
Haha maak er maar welvarende mensen van ipv welvarende landen. Dat zou betekenen dat we volgens bovenstaande derde wereld landen moeten bedanken.
@J
waarmee ik toch maar wil zeggen dat geloof van mensen in totaal verschillende omstandigheden ook totaal verschillende betekenissen en belevingen kent.
Je kunt maar een ding van geloof zeggen en dat is dat het voor ieder individu waar is.
@Anton
Volgens mij spreek ik datgeen jij zegt ook niet tegen…
Even geduld op die onderzoekjes, ik ben het niet vergeten maar ik zit pas vrijdag weer in het lab en ik heb hier momenteel geen toegang tot die journals.
(Of heb je genoeg aan verwijzingen omdat je zelf toegang hebt?)
Nope, heb zelf geen toegang
economoon in bericht 19 hoort uiteraard econoom te zijn hihi