O month of fasting, in God’s eyes there is no other month like you,
Though you forbid us the pleasures of drunkenness,
And the touching of cup to cup, and the kissing of mouth to mouth,
By Him who has honored your times by mentioning them,
And by the odd and even numbered prayers that are prayed during you,
I am happy to see you ending, though you are part of my life.
Abû l-Qâsim al-Qâlilî ( ‘Annaba, Algerije 12e eeuw)
Bovenstaand gedicht is mij uit het hart gegrepen. Na dertig dagen vasten ben ik Ramadanmoe en blij dat het voorbij is. Niet dat ik nu naar de fles grijp zoals onze wijnliefhebbende dichter. Nee, zeker niet… geen druppel alcohol heeft ooit mijn lippen gepasseerd of zal dat ooit doen. Het verbod op het drinken van alcohol is een van de verboden waar ik mij altijd keurig aan gehouden heb. Maar eerlijkheidshalve moet ik zeggen dat het meer een combinatie is van desinteresse en een zekere mate van eerbied voor geboden en verboden dan uit vroomheid. Misschien komt het wel doordat ik dronken ben van mijzelf dat ik niet naar gegiste druivensap of gerstedrank verlang?
Maar ik dwaal af, het ging om de Ramadan en mijn blijdschap dat die eindelijk is afgelopen. Dorst noch honger heb ik geleden de aflopen maand, noch voelde ik mij lethargisch, chagrijnig (althans niet meer dan normaal) of op welke andere manier uit mijn doen… en toch ben ik blij dat het voorbij is. Ik heb het gevoel alsof de afgelopen maand slechts een exercitie was in het mijzelf onthouden van voedsel en water. Weer een verloren Ramadan, voor bijgegaan zonder een greintje van spirituele groei of een diepreligieuze ervaring mij deel geworden is.
Het is niet dat ik plots aan mijn geloof twijfel of in een of andere existentiële twijfelfase zit waarin er niets meer toe doet en alles zinloos is. En toch heb ik het gevoel alsof de afgelopen maand eigenlijk meer een maand is geweest van gewoontevasten. Meer uit respect voor ‘wat men moet doen’ dan om iets anders.
Maar misschien ligt het gewoon aan mijn karakter, want alles wat ik moet doen, of dat nu het religieuze is of het profane, ik maak mij er altijd met een jantje van Leiden af en laat ik nu zelf ook nog eens in Leiden wonen. Enfin, ik heb zonder veel moeite volbracht waar ik mij aan moest houden en ben blij dat het voorbij is.
Ik hoop dat ik een uitzondering ben geweest en dat de meeste mensen inderdaad de afgelopen maand spiritueel gegroeid zijn en dichter bij het o zo onbereikbare ideaal zijn gekomen. Voor wie dat het geval is geweest, prijs jezelf gezegend en voor degenen wier Ramadangevoel identiek aan het mijne was: tja wat zal ik zeggen… welkom bij de club van luie moslims.
Wens jullie alleen een gezegend ontbijtfeest toe!
*Het gedicht komt uit: Ibn Sa’id al-Maghribî, The Banners of the Champions. An Anthology of Medieval Arabic Poetry from Andalusia and Beyond.
Mohammed Boubkari
Mohammed is: Een Man (althans als men dat woord slechts als geslacht opvat), een Moslim (in hart en nieren totaal, echter in daad maar mondjes maat), een Maliki (maar tot zijn schande moet hij bekennen al-Muwatta nog nooit gelezen te hebben), een Afrikaan, een Noord-Afrikaan, een Maghrebijn, een Berber/Amazigh, een Riffijn, een Ayzenay, een Aqarou3, een Arabier (in culturele zin), een Westerling, een Europeaan, een Nederlander, een Hollander, een Zuid-Hollander, een Leidenaar, een Voorschotenaar, een Vlietwijker.Lees andere stukken van
16 Reacties op "The End of Ramadan"
Heel herkenbaar!!!! Zij wij moslims spiritualiteit verleerd?
sallam broeders en zusters
Ondanks ik het fijn vind om weer s’ochtends te kunnen roken en drinken.
Kijk ik toch met gemengde gevoelens naar het einde van de Ramadan. Aan de ene kant ben ik blij en trots dat ik de maand volbracht heb met vasten en gebeden, aan de andere kant vindt ik het toch jammer dat de deze heilige maand aan zijn einde is gekomen. Dit zeg ik niet om vroom over te komen. Maar ik vind de maand Ramadan echt iets speciaals hebben. Dit gevoel wordt met het jaar sterker, naar mate ik ouder wordt. Ik heb totaal geen last van het niet eten of drinken. Het is juist in deze maand dat ik me onthou van junkfood etc. waardoor ik me oude gave huid weer tijdelijk terug krijg. De discipline en de controle over mijn lichaam en geest doet me nu al verlangen naar de volgende maand Ramadan.
…Eid Mubarak
hehe, eerlijkheid, daar zat ik op te wachten.
proficiat, een nuttige zelfreflectie. Degene die zijn zwakheden erkent stijgt in nederigheid naar Allah toe, inshallah
Salaam Mo,
Leuk om weer eens wat van je te lezen. Ik hoop dat je niet schrijfmoe bent, want de schrijfwereld is mooier.. met jou
Een gezegende Eid el Fitr..
gefeliciteerd met/ een gezegende Eid el Fitr ;)
Vallen de meest moslims flink af tijdens de Ramadan? Af eten ze zoveel na zonsondergang dat het per saldo niks uit maakt?
Misschien zijn een heleboel moslims en ook Mohamed, helemaal niet zo gelovig. Ze houden zich aan het een en ander, omdat dat moet vanuit huis of de omgeving, of omdat ze bepaalde aspecten aan tradities mooi vinden. Maar echt gelovig?
Ik heb ook een tijdje een ‘gelovige’ fase gehad. Ging naar de kerk, las de bijbel, probeerde als een christen te leven (wat dat ook moge wezen), maar de spirituele beleving bleef totaal uit. Tot ik op een dag dacht ‘Ik geloof er ook eigenlijk helemaal niets van.’
Maar 3eid mubarek aan alleen, hoe dan ook vind ik de Ramadan een bijzondere traditie.
Simon… waar hou je je in vredesnaam mee bezig? Anders ga je hun vuilniszakken even uitspitten om te kijken wat ze eten.
En wat Sarah schrijft gaat denk ik niet alleen op voor moslims. Volgens mij zijn spiritualiteit en dogmatisme en rituele handelingen een beetje uit elkaar gegroeid.
Maar ja, hopelijk hebben een boel mensen wel geleerd zich in te leven in armeren en zij die honger hebben (zullen ze erg enthousiast over zijn :P zoniet dan wellicht volgend jaar als ze nog steeds arm zijn en honger hebben ).
@ Simon
Yo-yo effect!
Idd eindelijk een eerlijk geluid. Ook ik zat hier op te wachten en heb de vraag ook gesteld op facebook. Gelukkig kwamen er toen wat eerlijke geluiden.
Natuurlijk zijn ook de gene die het wel moeilijk vinden om afscheid te nemen van Ramadan, eerlijk, maar het andere geluid werd bijna niet gehoord.
#8 Larie, Ik vind het een hele normale vraag.
Simon: serieuze vragen zoek je een antwoord op op een serieus medium, maar goed: als je bij google scholar (niet bijster serieus) ramadan en weight loss intypt (of fasting) kun je al dagen genieten van tientallen artikelen erover.
Wow gelukkig zijn er ook nuchtere mensen. Wat een verademing vergeleken met de Hema-reclame.
Simon 6 kilo afgevallen.
Geweldig stuk. Die eerlijkheid in je zelfreflectie. Ik wil eigelijk tegen je zeggen dat het heel normaal is wat je voelt. Ik zie het niet als luie moslims. De traditie vasten zit zo diep in je geworteld dat je er niet of nauwelijks bij juist omdat je het zo normaal vind en dat zegt iets goeds denk ik. Jouw manier van hoe jij je geloof beleid. Het is daarintegen verassend dat je zo diep in gaat op dat alcohol drinken, alsof je daar wel meer bewustzijn over hebt. Anyways eid mobarak.
#0, Mohammed, het is een mooie column. Misschien heeft het ook met ouder worden te maken. Het gevoel echt iets nieuws en bijzonders mee te maken hoort volgens mij ook meer bij de jeugd. Dat dronken zijn van jezelf ook overigens :)