Dit is deel 15 van Jouw Dagelijkse Dosis. Iedere dag in de Ramadan schrijft een team van schrijvers een reflectie over de juz’ die praktisch de hele oemmah die dag leest. Alle lezers worden uitgenodigd hetzelfde te doen, en hun eigen reflectie op de juz’ van de dag in de reacties te plaatsen. Iedere dag kiest een jury de beste reflectie. De winnaar krijgt een presentje thuisgestuurd.
Herinner je de tijd nog waarin religie garant stond voor wijsheid in plaats van weerlegging? De tijd waarin de kleuterklaslerares ons bij wijze van experiment snoepjes gaf en opdroeg deze op te eten waar niemand dat kon zien. Na een smikkelsessie op het toilet leerde ik zo dat God je overal ziet. En dat twee, zes of twaalf kikkertjes lekker zijn, maar achtentwintig niet meer. Laten we teruggaan naar die tijd.
In het grensgebied tussen deel vijftien en zestien van de koran begint mijn all time favoriete koranische verhaal: het verhaal van Khidr en Mozes. Met het risico ruzie te krijgen met de collega-reflector, die verantwoordelijk is voor deel zestien van de koran, deel ik graag mijn visie aangaande dit verhaal met jullie.
Ik zal de langdradige introductie deze keer kort houden en direct overgaan tot de nodige ongenuanceerde analyses. In de hedendaagse epistemologie is de breed gedragen overtuiging dat kennisvergaring het gevolg is van rationele analyse van waarneembare informatie. Een quasi-interessante definitie die de gemiddelde bètastudent als muziek in de oren zal klinken. Ik, de lakse student, denk hier anders over. Ik lees liever Le Petit Prince, dan de bèta-bijbel en begrijp misschien niet hoe E in godsnaam mc2 ken zijn, maar snap wel de liefde. Dus. En ik ben natuurlijk razend jaloers op mensen die wel daadwerkelijk intelligent zijn. Toch heb ik gek genoeg religieuze teksten achter de hand om mijn gelijk te bewijzen en ik ben niet bang deze te gebruiken!
Lang voordat ik tieners zag schermen met een term als asbāb al-nuzūl, werd mij, in een slecht verlichte kelder, de proloog van het verhaal van Khidr en Mozes verteld. Mozes werd gevraagd naar wie de meest wijze persoon op aarde was en gaf het verkeerde antwoord op deze strikvraag. God regelde hierop een ontmoeting met eindbaas Khidr: ‘’Toen vonden zij een dienaar van Onze dienaren, aan wie Wij Onze genade hadden getoond en aan wie Wij van Onze kant kennis hadden geschonken.’’ Na lang aandringen mocht Mozes bij hem in de leer, maar niet zonder diens terms and conditions te accepteren: ‘’..hoe zal jij kunnen verdragen hetgeen je met jouw kennis niet kan bevatten?’’ Mozes antwoordde: ‘’Je zal mij geduldig vinden, indien Allah dat wil, en ik zal niet ongehoorzaam zijn aan jouw bevel’’. De les was begonnen.
In wat een kort lesuur bleek te worden, beging de leraar onder andere vandalisme en moord, wat bij de leerling dan weer voornamelijk tot grote verbazing en verontwaardiging leidde. En tot een reeks verontschuldigingen: ‘’Indien ik jou hierna nog iets vraag, dan moet je mij verder geen gezelschap houden. Je hebt al voldoende excuses van mij ontvangen’’. Deal.
Stortbuien vullen emmers, druppels doen ze overlopen: ‘’Ze trokken getweeën verder, tot ze uiteindelijk bij de bewoners van een stad kwamen. Ze vroegen hun om voedsel, maar deze weigerden hun gastvrijheid te verlenen. Zij vonden daar een muur, die dreigde in te storten. Khidr zette deze overeind. Mozes zei: ‘’Indien jij het had gewild, had je hiervoor een vergoeding kunnen aannemen.’’’’ En daarmee was Mozes student af.
De zéér plausibele, maar alles behalve rationele verklaringen voor Khidr’s ogenschijnlijke wandaden komen in het hoofdstuk uitvoerig aan bod. Lees dat straks maar in je vrije tijd. Nu is het van belang de moraal van dit verhaal te verduidelijken, voor het een vrijbrief wordt voor bizar gedrag onder het mom van Goddelijke inspiratie.
De moraal is wat ‘dat is wetenschappelijk bewezen’ niet is. Het perfecte antwoord. Ook op de vraag die Mozes werd gesteld. De lijfspreuk van Mālik ibn Anas. De moraal is…
Ach, ik weet het niet.
Bron afbeelding: Flickr.
Volg ons op social media