Voorpagina Cultuur, Maatschappelijk

Mukhtar Mai: Mijn heldin!

Stel je voor:

Je bent een arme vrouw, ongehuwd en je woont op het platteland in een arm land waar je als dochter de eer van je familie hoog houdt/moet houden. Je broertje doet iets stoms en beledigt een andere stam/familie. Om de familie van je broertje (dus jouw familie) te onteren verkrachten ze jou, de dochter in de familie.  Heb je ‘geluk’ en overleef je het, dan kan familie je niet meer uithuwelijken en wordt je verstoten uit de maatschappij. Zelfmoord plegen is dan een van de meest vanzelfsprekende uitwegen voor je.

Maar niet voor Mukhtar Mai (33). Zij heeft dit allemaal meegemaakt en vecht nu voor haar rechten als vrouw en verspreidt haar boodschap over de wereld. Vandaag heb ik haar leren kennen in Ode en zij is absoluut een heldin voor mij.


Mukhtar Mai (foto: BBC)

Februari 2002, Mukhtar Mai is ook een slachtoffer van groepsverkrachting als vorm van eerwraak. Wat haar zo bijzonder maakt, is dat zij tegen dit fenomeen heeft gevochten en de daders aanklaagde… met succes. Zes van de veertien verdachten werden veroordeeld tot de doodstraf. Helaas zit er nog maar één van die zes daders in de gevangenis. De rest heeft een strafvermindering gekregen na het uitvechten van de zaak in hoger beroep.

Zij is niet de enige die zoiets heeft meegemaakt. Dagelijks worden er twee vrouwen in Pakistan vermoord uit ‘eerwraak’. De cijfers zijn angstaanjagend en wat mensenrechten betreft, kan Pakistan nog heel wat leren. Dat het een probleem is, erkent de overheid van Pakistan ook… maar hoe lossen we het op?

Het is een moeilijke vraag en ik denk niet dat ik zo één, twee, drie alle analisten en politici kan voorbijstreven met mijn baanbrekende (kuch kuch) ideeën. Toch denk ik te weten wat dit zorgwekkende fenomeen voedt: groepsvorming.

Als ik dit casusspecifiek toepas, heb ik het over de verschillende stammen op (voornamelijk) het platteland in Pakistan. Het hebben van verschillende subculturen is naar mijn mening geen probleem als zo bepaalde hiaten worden opgevuld in het vormen van een identiteit. Helaas blijft het daar niet bij in de praktijk. Er zijn nog steeds vele stammen in verschillende dorpen, waarvan het stamhoofd niet zelden meer macht heeft dan het hoofd van het plaatselijke politiekorps. Deze stammen leven met hun eigen veelal primitieve regels en doen en laten zoals het hun blieft. Dit zorgt dan ook voor gekke acties en ‘gepaste’ vergeldingsacties.

Voor de overheid is dit erg moeilijk om aan te pakken. Uit de losse pols een aantal redenen:

  • overheid heeft het druk genoeg met buurland India over 50 jaar oude vetes en heeft de handjes vol aan het tevreden houden van Bush in ’the war against terror’;
  • dit is een probleem dat zich bevindt in de hoofden van mensen en dus totale denkwijzes zullen veranderd moeten worden om dit te overwinnen;
  • ambtenaren zijn corrupt;
  • moet ik nog verder gaan? 

Ik houd van Pakistan, mijn ouders zijn er geboren, ik ga er graag op vakantie, er is veel lekkers te eten, mijn familie is daar… Maar ik ben wel zo nuchter om dit soort punten aan te kaarten en dat zal ik blijven doen, zolang dit probleem bestaat. Wat ik het droevigste gedeelte vind, is dat dit een Islamitisch land moet voorstellen. Op dit gebied merk ik er niets van.

Toen de Profeet (vzmh) met de boodschap van de Islam kwam, waren deze dingen de punten waar hij misschien wel het velst tegen was: pure discriminatie van mensen uit een andere groep, het heft in eigen handen nemen, onderdrukken van de vrouw, rijk staat boven arm, etc… Kenmerken van de Jahiliyya (zo wordt de periode genoemd op het Arabisch subcontinent voor de Islam er kwam).

In de Koran:

“O mankind! We created you from a single (pair) of a male and a female, and made you into nations and tribes, that you may know each other (not that you may despise each other). Verily the most honoured of you in the sight of Allah is (he who is) most righteous of you” (Surah al-Hujurat, 13).

De Profeet (vzmh) zei:

“Verily Allah has removed from you the stupidity of the Jahiliyya and their boasting of their ancestors. Whether you are god-fearing believers or wretched sinners, you are the sons of Adam, and Adam was created from dust” (Sunan Abu Dawud,).

Natuurlijk steunt de Pakistaanse overheid mijn genoemde punten niet, maar ik zie geen bevredigende strijd namens die overheid tegen die punten. Ik ben dan ook buitengewoon trots op Mukhtar Mai en juich haar toe in haar strijd tegen onderdrukking en voor haar rechten. Ik hoop dat zij een inspiratiebron zal zijn voor vele vrouwen en mannen op alle plaatsen waar onderdrukking en onrechtvaardigheid niet wordt bestreden.


Reactie van Kirstoff (columnist New York Times) toen hij hoorde dat de mannen die Mukhtar hadden verkracht vrijkwamen: "They are her neighbors and will be living alongside her. Mukhtar was in the courthouse and collapsed in tears, fearful of the risk this brings to her family.

Mukhtar zei zelf over de telefoon: "Yes, there is danger. We are afraid for our lives, but we will face whatever fate brings for us."

Marukh wordt nog steeds bedreigd met de dood. Dat weerhoudt haar niet om in Pakistan te blijven: "I won’t leave Pakistan or my village. I will continue my work in the schools".

Links:

Tijdschrift Ode: "Mukhtar Mai neemt het op voor onderdrukte vrouwen in Pakistan"
Weblog Tom Watson: "Mukhtar Mai, I Bow to You"
Asia Child Rights: "Not a good year for human rights"
BBC News: "The rape victim who fought back"
BBC News, voorbeeld stammenconflicten: "Pakistani gas pipeline blown up"