Alsof de wereld op je been kauwt – Juz’ 24

Toen de vorige maan vol en trots aan de hemel schitterde, was er een klein schepsel dat over aarde doolde. Boven dat schepsel een donkere wolk zodat zij het licht van de maan niet zag. Haar pad verdonkerde, haar ziel bedrukte, maar haar ogen bleven zo glinsteren als toen ze geboren werd: ze weigerde het licht te doven waarmee ze de wereld zag.

Dat schepsel was ik. In een staat van diepe melancholie. Hunkerend naar de tijd dat er één zon, één maan, één waarheid, één recht en één onrecht bestond. Hunkerend naar het moment dat de tekens van Aljazeera in water oplosten en weer bovenkwamen en ik enkel daar oog voor had. Niet voor de miljoenen kinderen die aan de voet van nooit moegestreden Arabische leiders de dood vonden terwijl hun kinderlichaam niet eens genoeg gegroeid was om plaats te maken voor het leven. Laat staan voor de dood. De onderwereld manifesteerde zich boven de grond. Maar zoals ik al zei: Ik had enkel oog voor het logo van Al Jazeera dat in water oploste net voor elke reclame. Lang leve de onverschilligheid.

En na elke periode van diepe melancholie wanneer de wereld mij kauwt en uitspuugt, verlang ik weer terug te keren naar de grijsblauwe hemel boven mijn kinderjaren en naar de warmte van een moederschoot, tastend naar een brede vaderschouder. Dat de wereld groot en waanzinnig lijkt, ik klein en uitgespuugd, tastend naar de laatste resten menselijkheid na een wervelwind aan tragedie.

Het was in de periode dat de Marokkaanse Rifbeweging zich verder verspreidde dan het Rifgebied alleen, de periode dat vreedzame protesten juist nog meer aangewakkerd werden door de arrestatie van Zefzafi, de protestleider, en vele andere journalisten en activisten, waarna hij in een openbaar proces onterecht werd aangeklaagd voor verschillende zware straffen zoals het verstoren van de staatsveiligheid. Ondertussen verspreiden de protesten zich over heel Marokko, afgelopen zondag 100.000en mensen in Rabat, waaronder fruitverkopers en rechters.

En wie nu voor of tegen de protesten is, niemand kan ontkennen dat de eisen legitiem zijn en dat Marokko inderdaad oppervlakkige veranderingen heeft doorgemaakt, maar dat er nog altijd geen enkele verandering of stabiliteit is voor de gewone Marokkaan.

Maar de Marokkaanse diaspora – die zo groot en uitgebreid is met een reden – wordt ondertussen bestookt door propaganda en complottheorieën over de protesten, een welles-nietes verhaal dat de deur naar verandering enkel maar blokkeert. De focus ligt op het separatisme, op grote sommen geld uit het buitenland die gevonden zouden zijn, op enkelingen die met de politie (en andersom) in de clash gingen. En iedere keer weer wordt er met de vinger gewezen naar het verleden, naar andere Arabische landen die na een revolutie waarin ze riepen dat het volk wilde dat de regering viel, eindigden in totale chaos.

Tegelijk wijzen ze naar andere Europese landen alsof dat modelsystemen zouden zijn, een tendens die een minderwaardigheidscomplex naar boven brengt. Ook weer zoals extreemrechts vaak steeds dezelfde discussies voert: “Een politieagente met een hoofddoek kan niet in Nederland want in Marokko mag het ook niet”. Dit zijn non-argumenten die elke kans op een eerlijke en beargumenteerde discussie meteen met de grond gelijk maken. Je zou denken dat mensen meer empathie kunnen opbrengen als ze zelf jarenlang zo gemarginaliseerd zijn geweest door afkomst en geloofsovertuiging in het Westen. Niets is minder waar.

Maar het volk in Marokko roept juist dat ze willen dat de corruptie valt, de oneerlijkheid, het onrecht dat als een boze wolk boven hen hangt en hen elke kans op een menswaardig bestaan ontneemt. Niet de regering. Ieder mens dat die positieve verandering in de weg staat, die zelf in een luxepositie zit en andermans rechten en plichten ontkent en ridiculiseert, die bang is om een Marokko als veilige vakantiehaven te verliezen en dat zwaarder doet wegen dan de toestand van het volk dat er leeft, begaat volgens mij een zware redeneringsfout die niet enkel duidt op een gebrek aan eerlijkheid, maar ook op een soort van arrogantie want geen enkel mens kan de problemen in Marokko ontkennen. Natuurlijk, er is vrijheid van meningsuiting hier, maar een mening zegt tegelijk ook veel over een mens. Het is moreel fout om die vrijheid te gebruiken om andere mensen de mond te snoeren. De eisen zijn legitiem.

Mijn grootmoeder is de rest van haar leven verlamd omdat mijn ouders van ziekenhuis naar ziekenhuis moesten hoppen. In het eerste ziekenhuis was de scanner kapot. Ze hebben wel eerst moeten betalen voor ze dat nieuws te horen kregen terwijl mijn grootmoeder in noodtoestand verkeerde en iedere minuut fatale gevolgen had voor haar genezing achteraf. Ze is daar ook nooit van hersteld. Moest ze toen niet op vakantie zijn in Marokko, maar hier, dan had ze wel de nodige zorg op tijd gekregen. In welk bergdorp zonder netwerk we ons bevonden? In Casablanca, de grootste stad van Marokko.

En in deze discussie zijn tegengestelde meningen hartstikke welkom, een echt debat gebaseerd op eerlijke argumenten en op consequentie. Maar ik miste vooral de empathie van mensen, de eerlijkheid, de consequentie, de moed om de realiteit en hun eigen levensstandaard onder ogen te zien, een poging tot relativeren en het besef dat hun mening soms ook irrelevant kan zijn zoals ik mij ook heb neergelegd bij de mensen die de straat op gingen. Niemand doet dat zomaar in een land waar je van de ene op de andere dag kan verdwijnen. Niemand wilt chaos, niemand vraagt naar een Arabische revolutie, de overgrote meerderheid wil geen onafhankelijkheid, dat is het doel niet van deze protesten. Laten we dan ook focussen op de legitieme eisen en hoe we naar een mooier Marokko voor iedereen kunnen evolueren in plaats van ons te focussen op enkele separisten om het echte debat te ontwijken. Een mooiere wereld.

Terug naar mijn kindertijd toen er één waarheid bestond, één recht en één zon en maan. Nu weet ik dat die waarheid gefragmenteerd is dat de wereld niet op te delen is in goed en kwaad, dat onrecht zich op andere manieren kan manifesteren en dat recht door machthebbers als onrecht wordt verklaard. Lang leve de twijfel. Het in vraag stellen van alles. Verder durven kijken dan de eerste horizon en jezelf confronteren met je eigen tekortkomingen, met de gedachten die je oncomfortabel maken, durven denken, moedig zijn en tegen de stroom in kunnen gaan als dat een groter doel heeft.

De kinderse drang van mij om de wereld te redden, verandert tijdens mijn tijden van melancholie in een besef dat de wereld zichzelf niet wil redden en haar eigen ondergang inluidt, tot ik de fase van onverschilligheid bereik waarin het me niets kan schelen wat er gaat gebeuren en of ik dat al dan niet – emotioneel, fysiek – zou overleven. I couldn’t care less.

Dat was net voor de Ramadan begon. Totdat een vriendin me vertelde dat ik iedere keer als ik voelde dat de wereld op een arm of een been van mij aan het kauwen was (figuurlijk!) ik aan Allah moest denken en glimlachen.

Hij is degene die het leven geeft en de dood veroorzaakt. Als hij tot iets besluit zegt Hij slechts “Wees!” en het is.

En ze had gelijk. Deze momenten van oneindige eenzaamheid, van onbegrip, van totale chaos in zielen en hoofden, zijn de beste tijd om terug te keren naar jezelf en naar Allah. Om aan die ladder naar de lucht, de hemel, te bouwen.

“Allah is degene die de nacht voor jullie heeft gemaakt opdat jullie erin zullen rusten, en de dag als verlichter. Waarlijk, Allah is vol Genade voor de mensheid, maar de meesten danken niet.”

(soera Ghafir 40:62)

En jezelf in de ogen durven kijken omdat je weet dat je je eigen principes niet zal verloochenen, niet in een strijd tegen onrecht in het Westen en ook niet in het Oosten. Nergens.

“Allah is degene die voor jullie de aarde tot een stevige plaats heeft gemaakt en de hemel tot een gewelf En die jullie vorm heeft gegeven (in de baarmoeders) en jullie vorm heeft verfraaid, en Hij heeft jullie van goede zaken voorzien. Dat is Allah, jullie Heer, gezegend zij daarom Allah, de Heer der Werelden.”

(soera Ghafir 40:65)

Aya’s debuutroman Verkruimeld Land komt in het najaar van 2017 uit bij uitgeverij Atlas Contact.

Dit is deel 24 van Jouw Dagelijkse Dosis. Iedere dag in de Ramadan schrijft, presenteert of declareert een team van gasten een reflectie over de juz’ die praktisch de hele oemmah die dag leest. Alle lezers worden uitgenodigd hetzelfde te doen, en hun eigen reflectie op de juz’ van de dag in de reacties te plaatsen.

Afbeelding: pixabay.

Pssst..
Wij Blijven Hier! is het platform van de Nederlandse moslim. Wij bieden ruimte aan sterk uiteenlopende meningen en standpunten. Want waarom zou je het leven makkelijk maken als het moeilijk kan? Niet alle meningen en standpunten hier komen overeen met de onze. En anders dan je wellicht van ons verwacht, hebben wij ook niet alle wijsheid in pacht. Dus mocht je het ergens niet mee eens zijn, dan horen we het graag!

Aya Sabi

Aya Sabi schrijft columns voor o.a. deredactie.be en het NTGent Magazine. Ze werkt ook aan een verhalenbundel. Ze heeft een fascinatie voor alles wat leeft, schrijft over recht en onrecht, leven en dood, kunst en cultuur, ver en dichtbij, oorlog en vrede. Ze houdt niet van grenzen. Enkel van goede boeken, warme, mensen en Hollandse appeltaart. Haar debuutroman Verkruimeld Land komt in het najaar van 2017 uit. Foto: Arne Nys

Lees andere stukken van Aya