Voorpagina Algemeen, Islam, Islam voor dummies, Ramadan, Samenleving

Methoden voor het bepalen van begin en einde van de Ramadan

, 16 mei 2018, 1 reactie

Het vaststellen van een nieuwe maand volgens de islamitische kalender, wordt bepaald door het verschijnen van de nieuwe maan. Voor het vaststellen hiervan kan gebruik worden gemaakt van de roe’ja methode of de hisaab-methode.

De Roe’ja methode:

Roe’ja betekent letterlijk “het zien” en heeft als term binnen de islamitische wetenschappen ook de betekenis van “het zien van hilaal op een moment na zonsondergang op de 29e dag van de maand.” “Hilaal” is de naam van een nieuwe maan op de eerste dag dat deze zichtbaar is. Het uiterlijke kenmerk van de hilaal is haar sikkelvormigheid. Vanaf de tweede dag wordt de term “qomar” gebruikt. Het fundament van deze methode is de volgende hadith van de profeet Mohammed (vrede en zegeningen zij met hem):

Sumu liru’yatihi wa aftiru liruyatihi

“Vast wanneer jullie een hilaal zien en beëindigt het vasten wanneer jullie een hilaal zien.”

In het verleden is gediscussieerd over de reikwijdte van een roe’ja. De vraag hierbij was of een roe’ja die in een bepaald land gedaan was ook rechtsgeldig was voor een ander land. In veel gevallen aanvaardt men slechts een roe’ja als deze is gedaan in eigen land.

Het beperken van de geldigheid van de roe’ja tot een relatief klein gebied noemt men het principe van “lokale horizon”.

De moderne wetenschappen bieden de mogelijkheden tot het toepassen van het principe van “vrije horizon”. Dit betekent dat als op een bepaalde plaats de hilaal is gesignaleerd, in alle gebieden waar het op dat moment eveneens nog nacht is, de volgende dag het vasten begint.

Als in Marokko bijvoorbeeld bij zonsondergang een hilaal is gezien is het in alle landen ten oosten van Marokko nog nacht. De implicatie van het hanteren van het principe van vrije horizon is dat in dit geval in al deze landen het vasten de volgende dag begint. De voorwaarde/sjart hierbij is dat het zien van de hilaal wel mogelijk moet zijn op basis van astronomische berekeningen. Is dit niet het geval dan kan een melding van roe’ja terzijde worden gelegd. Als deze verwerping plaats vindt op de 29e dag van de maand Sja’baan dan is de volgende dag, “jawmoes-sjak”, de 30e Sja’baan.

Een belangrijke constatering is dat bij het toepassen van het principe van vrije horizon -wat relevant is voor de Nederlandse situatie- ook gebruik wordt gemaakt van moderne wetenschappen. Het bepalen van het begin van de Ramadan op deze manier is dan feitelijk het resultaat van een combinatie van roe’ja en berekenen.

In het geval de roe’ja methode door slechte weersomstandigheden niet kan worden toegepast kan gebruik worden gemaakt van het principe van “Ikmaal”. Dit betekent letterlijk “het volmaken” maar wordt hier als term gebruikt voor “het volmaken van de maanden Sja’baan en Ramadan met 30 dagen.” Allah’s boodschapper heeft immers gezegd:

 “Vast niet tot jullie de hilaal gezien hebben en beëindigt het vasten niet tot jullie de hilaal gezien hebben en wanneer het bewolkt of mistig is, maakt dan het aantal van de maand Sja’baan vol met 30.”

De hisaab methode

De mensen die berekenen nemen een andere hadith als uitgangspunt:

“Wij zijn een gemeenschap van analfabeten. We schrijven noch rekenen. De maanden zijn soms zo en soms zo, dat wil zeggen soms 29 dagen en soms 30 (dagen).”

Dus, zo beredeneren zij: inmiddels zijn we het analfabetisme overstegen en hoeven we dus niet meer te kijken naar de maan, we kunnen het immers berekenen. Ze voegen daar aan toe dat het zien van de maan geen ‘ibaada’ is, en dat daarom afgeweken kan worden van de kijk methode. Voor niet ibaada is immers de spelregel: alles is toegestaan behalve wat expliciet verboden is in de Koran en Sunnah.

Hisaab betekent letterlijk “berekenen”. Dit werd al gedaan ten tijde van de tabi’een en weer nieuw leven ingeblazen in deze moderne tijd. In Turkije wordt bijv berekend en ook in Indonesië.

Dit is slechts bedoeld voor ons om te begrijpen waar de verschillende manieren van het bepalen van de maand vandaan komen… welke je ook kiest, geniet van je maand en laat andere mensen hier ook van genieten! Ramadan mubarak: een gezegende Ramadan!

Afbeelding: pixabay.

Ronald Abu Noor Jannah was net twee maanden oud toen het Nederlands elftal haar tweede WK finale op rij verloor. In 2000 bekeerde hij zich als student tot de Islam. Hij studeerde lang en met veel plezier. Hij bestudeerde de Islam (met name sharia/fiqh) bij verschillende shuyukh in Australië, Egypte en Nederland, waar hij een liefde voor het boek van Allah ontwikkelde die vele malen groter en oprechter is dan zijn affaires met Facebook en Twitter. Naast deze lessen, waar hij letterlijk uren op de grond mocht zitten en thee moest maken, heeft Ronald ook zijn MA in Islamic Studies gehaald aan de Islamitische Universiteit Europa. Niet alleen mag Ronald in het dagelijks leven super papa (proberen te) zijn voor drie schatten van dochters maar doceert en leert hij ook nog eens. Ronald Abu Noor Jannah is een van de khatiebs (vrijdagprekers) bij Moskee At taqwa van EuroMoslim in Amsterdam Osdorp, waar de vrijdagpreken (als hij imam is) in het Nederlands zijn. Kom gerust eens langs in de moskee of op Twitter @abunoorjannah

Lees andere stukken van Ronald