De manier waarop ik de Koran lees verandert naarmate ik ouder word. Voorheen las ik de Koran met vooral mijn verstand op zoek naar logische antwoorden, verklaringen en verbanden. Nu ervaar ik dat dit niet meer voldoening geeft. Ik wil ook mijn best doen om de Koran met het hart te begrijpen.
Dit is mooi gezegd, maar ik merk dat dit enorm veel inspanning vergt. Ik weet niet eens of dit wel gaat lukken. En wat betekent dat überhaupt, de Koran met het hart begrijpen? Ik heb daar geen kant en klaar antwoord op. Wat ik vooral denk te weten is dat mijn antwoord op deze vraag vooral een gevoel is wat ik heb tijdens het lezen van de Koran. Wat ik gevoelsmatig ervaar zal anders zijn dan wat jij of iemand anders ervaart. Allah spreekt tot de gehele mensheid via de Koran en tegelijkertijd spreekt Hij één voor één met ieder van ons op een unieke wijze.
Dit ervaar ik helaas veel minder dan ik zou willen. Dit heeft natuurlijk te maken met mijn innerlijke staat als gelovige. Islam is een geloof van hoop en een positieve mind-set, dus stel ik mezelf continu vragen om een uitweg te vinden. Ergens las ik een mooie quote: “Vragen zijn smeekbedes (dua’s) om antwoorden”. Hoe voer ik een gesprek met Allah via de Koran met mijn hart, vanuit mijn hart? Wat is daarvoor nodig? Hoe ervaar ik de nabijheid van Allah als in een innig gesprek?
Hier roep ik de hulp in van intentie en smeekbede voor de oprechtheid van deze intentie. De intentie huist ergens anders dan je verstand. Met focus op intentie zet je de eerste stap naar een trede lager vanuit je verstand en kom je dichterbij je hart, althans dat hoop ik. Al-Ghazali noemde in zijn Ihyaa Ulum-ud –Deen een hadith qudsi: “Noch Mijn hemelen of Mijn aarde kunnen Mij bevatten, maar het zachte nederige hart van Mijn gelovige dienaar kan Mij bevatten”. Het hart is the place to be. Tegen het einde van juz 9 lees ik:
8:24 Jullie die geloven! Geeft gehoor aan Allah en de gezant, wanneer Hij jullie oproept tot wat jullie leven geeft en weet dat Allah tussen een man (mens) en zijn hart tussenbeide komt en dat jullie tot Hem verzameld zullen worden.
Na keer op keer lezen en beluisteren van juz 9, merk ik dat één onderwerp voor mij eruit springt: achteloosheid. Wat is de relatie van achteloosheid met het hart? Meteen ga ik op zoek naar de betekenis/synoniemen van dit woord.
Achteloos: nalatig, onachtzaam, onbezonnen, onnauwkeurig, onoplettend, onverschillig, onzorgvuldig, slordig, automatisch, werktuigelijk.
Dit woord valt mij eerst op bij deze verzen:
7:172 En (gedenkt) toen jouw Heer het nageslacht van de Kinderen van Adam uit hun lendenen nam, en hen deed getuigen over zichzelf (en Hij zei:) “Ben Ik niet jullie Heer?” Zij zeiden: “Jazeker, dat getuigen wij.” Opdat jullie op de Dag van de Opstanding niet zullen zeggen: “Wij waren hieromtrent achtelozen.“
7:173 Of dat jullie niet zullen zeggen: “Onze vaderen kenden vroeger al deelgenoten (aan Allah) toe en wij zijn nakomelingen na hen; zult U ons vernietigen voor wat de volgers van de valsheid deden?”
7:174 En zo leggen Wij de Verzen uit. Hopelijk zullen zij terugkeren.
Geleerden zeggen over deze verzen dat het in de fitrah (de aard) van de mens zit om in Allah te geloven. De mens heeft immers over zichzelf getuigd dat Allah zijn/haar Heer is. Maar de mens is tegelijkertijd vergeetachtig geschapen. Mocht hij of zij dit vergeten, dan is er nog altijd de kans om terug te keren na achteloosheid. Wie deze achteloze mensen zijn en wat tot achteloosheid leidt, lezen we verder in deze verzen:
7:179 En voorzeker, Wij hebben velen van de Djinn’s en de mensen voor de Hel geschapen. Zij bezitten harten waarmee zij niet begrijpen en zij bezitten ogen waarmee zij niet zien en zij bezitten oren waarmee zij niet horen, zij zijn degenen die als het vee zijn. Zij dwalen zelfs nog erger. Zij zijn degenen die de achtelozen zijn.
In de betekenis van het woord “achteloos” en alle andere woorden die als synoniem zijn voor dit woord lijkt er wel sprake van een opzet. De mens is opzettelijk nalatig, onachtzaam, onoplettend, onverschillig, slordig, tot dit alles leidt naar een leefwijze die zich op automatische piloot voortzet. Herkenbaar? Wij begrijpen niet met ons hart, want we zitten teveel in ons hoofd. We zien niet, want we zijn kijken verleerd. We horen weinig door de luidruchtigheid van het moderne leven, laat staan aandachtig luisteren in stilte. Maar Allah is Barmhartig.
In 7:156 zegt Allah:
Met Mijn bestraffing tref Ik wie Ik wil en Mijn Barmhartigheid omvat alle dingen.
Wat de remedie is voor de achteloosheid van de mens volgt gelijk na het vers over wie de achteloze mensen zijn :
7:180 En aan Allah behoren de Schone Namen, roept Hem daarmee aan en verlaat degenen die misbruik van Zijn Namen maken; zij zullen worden vergolden voor wat zij plachten te doen.
De focus op de Schone Namen van Allah na de verzen over de achtelozen, is interessant. Wil je af van de achteloosheid? Maak kennis met Allah, met Zijn Schone namen. Wat betekent “verlaat degenen die misbruik van Zijn Namen maken”? Ik weet het niet. Weet jij het wel, deel dan je inzichten onder in de reacties.
Een aantal verzen verderop lees ik dat mensen/dienaars praktische handvatten aangereikt krijgen om de achteloosheid om te zetten:
7:204 En als de Koran wordt voorgedragen, luistert er dan naar en zwijgt (luister in stilte) hopelijk zullen jullie begenadigd worden.
7:205 En noem (de Namen van) jouw Heer in jezelf met nederigheid en vrees, en zonder luidruchtigheid van woorden, in de ochtend en in de avond en behoor niet tot de achtelozen.
Luisteren in stilte naar de woorden van Allah wanneer deze voorgedragen wordt. En gedenk (zikr) Zijn Namen in nederigheid en op een toon die te horen is voor jezelf. Luisteren is een actieve daad van stil zijn, vergt aandacht/inspanning die je naar werelden zal leiden die met geen woord te beschrijven zijn. Maar in stilte, in contemplatie volop te voelen en te ervaren zijn. Als we ons maar inspannen, één stap zetten…
Juz 9 doet mij beseffen hoe schaars de stilte tegenwoordig is, maar tegelijkertijd zo onmisbaar voor een innig gesprek met Allah. Zoals Rumi dat prachtig verwoordt: “Stilte is de taal van God, al het andere is gebrekkige vertaling.”
Wil jij God één op één spreken?
Volg ons op social media