Een paar dagen geleden las ik dat exact 50 jaar geleden het wervingsverdrag getekend is tussen Nederland en Marokko. Dit diende als startschot van de Marokkaanse migratie van gastarbeiders naar Nederland. Op verschillende plekken in het land – voornamelijk Randstad – zijn er activiteiten (geweest) om het te ‘vieren’.
Vieren tussen aanhalingstekens ja. Want op de een of andere wijze weet ik niet of vieren het juiste woord is. Gedenken? Herdenken? Klinkt ook zo weemoedig en verdrietig. En dat is wat mij betreft ook weer te ver de andere kant op.
Vijftig jaar migratie. Het is toch een soort jubileum waar we bij stil moeten staan. Maar wat vind ik er eigenlijk van? Ik heb er de afgelopen tijd even op kunnen kauwen…
Laatst hoorde ik mijn directeur bij een speech iets zeggen over dat sommige zaken nu eenmaal a fact of life zijn. Misschien is dat een juiste beschrijving.
A fact of life dat ongeveer 50 jaar geleden Nederland heel veel arbeiders nodig had en mijn opa – en later mijn vader – een van de gelukkigen was die hen achterna kon reizen. A fact of life dat ze het in Marokko niet zo breed hadden, en het dus een logische keuze was om de kans te grijpen in het mythische Europa aan de slag te gaan om hun brood te verdienen.
A fact of life dat ze er later achter kwamen dat in Nederland blijven hen en hun kinderen meer kansen bood op een fijn leven. A fact of life dat hun kinderen en kleinkinderen in Nederland opgroeien. En nu daar weer de kinderen en kleinkinderen van. A fact of life…
Recent nog las ik ook dat een echtpaar haar Gouden Huwelijk vierden. Daar moest ik ook aan denken. Maar liefst 50 jaar samen. Dat is nogal een prestatie. Tegenwoordig schijnt een paar jaar volhouden moeilijk zat. Maar 50 jaar joh… dat is wel een applaus waard toch?
Misschien is dat wel een mooie metafoor. Een vijftigjarig huwelijk, tussen vader Marokko en moeder Nederland. Een huwelijk waarin beide zeer gelukkig waren op de dag van kennismaking. Liefde op het eerste gezicht!
Moeder zocht een hardwerkende man die voor haar kon zorgen en vader voldeed precies aan die verwachting. Zeurt nauwelijks, werkt hard, is een sterke persoonlijkheid maar blijft altijd bescheiden. Zoals in veel relaties kreeg pa de vervelende klusjes in huis.
En ook dit huwelijk kende zo zijn ups en downs. Soms is humeur niet in al te beste doen, soms is er wat frictie en soms vraagt de ene partner iets te veel van de ander. En ook in dit huwelijk kwamen er kinderen.
Die worden tweede en derde generatie genoemd. Kinderen die van hun ouders houden en die zich soms op hun zolderkamer afvragen of ze zonder hun vader of moeder kunnen.
Soms filosofeer je erop los en kom je bij het duivelse dilemma: als beide in nood zijn en je er maar één kan redden. Wie red je dan? Ik kan je verklappen: er wordt niet gekozen! Ze zullen voor eeuwig van hen houden. Zelfs als ze soms even met elkaar botsen.
Als vader in een boze bui roept dat je een rotkind bent dat nooit luistert, zul je van hem blijven houden. Als moeder je opdraagt op tijd thuis te zijn tegen je zin in, dan zal je niet altijd gehoorzamen. Maar altijd van haar houden.
Er zullen af en toe wel momenten voorbij komen waarin je de vraag krijgt: ‘’Waar lijk je meer op? Je vader of je moeder?’’ Of, nog zo een uitspraak: ‘’Je hebt echt de genen van je vader!’’ (Zeker als je moeder het zegt moet je oppassen.) En moeder Nederland heeft nog al eens de neiging om dat tegen haar kinderen te zeggen.
Vaak gebeurt dat in een opwelling, dus ik neem het haar niet kwalijk. Maar het gebeurt wel. Niet beseffend wat het met haar kinderen doet. Haar kinderen!
Niet beseffend dat het haar kinderen misschien droevig maakt. Want de kinderen hebben soms behoefte aan de aai over de bol van vader, maar soms juist de zachte schouder van moeder. Ik heb ze in ieder geval allebei nodig gehad. En nog steeds.
Vader Marokko en moeder Nederland zijn voor mij onafscheidelijk. Ze horen bij elkaar, voor altijd. Een vijftigjarig huwelijk gaat altijd met ups en downs, maar uiteindelijk kom je tot het besef dat het eigenlijk ook hoort bij een gezegende huwelijk.
Een soort fact of life dus.
Farid Bouchlaghmi
Tegenstellingen overbruggen en maatschappelijke spanning wegnemen is dé uitdaging waar we als samenleving voor staan vindt Farid. Dat doet hij vaak in persoonlijke gesprekken en soms met een pen of op een podium. Soms activistisch en soms diplomatiek. Hij vindt rust in zijn woonplaats Breda. Dat is voor hem pas thuiskomen!Lees andere stukken van Farid
3 Reacties op "Marokko en Nederland: een (soms) moeilijk huwelijk"
Fact of life is dat je nooit geaccepteerd zult worden zoals je nu bent, je tweederangs burger bent, gediscrimineerd wordt, je moslims bent, je Marokkaanse normen en waarden hebt. Geen alcohol drinkt, geen drugs gebruikt, vijf keer per dag bidt, op vrijdag naar de moskee gaat. Dat je in een veramerikaniseerde seculiere christelijke samenleving je leven leeft. Fact of life is dat er xtc party’s zijn, lezingen zijn die jou niet aanspreken. Fact of life is dat jij je leven zelf invult. Je weet je hebt Allah, je hebt geldstroom, dierbare gewetensvolle mensen om je heen, gezondheid, vervoer, onderdak, voedsel. Verder hoef je je niet druk te maken. Wees loyaal aan jezelf. Je bent niemand iets schuldig, behalve Allah en je ouders (om hen te verzorgen.)
Ik heb nooit een autochtoon over Nederland horen spreken als een Moeder waar hij zijn schouder op legt. Ze romantiseren niks. Wat is dat toch met Marokkanen dat ze iedere keer maar moeten bewijzen aan wiens kant ze staan? Ik zou er echt gek van worden. Leef gewoon je leven en hou een keer op niet die identiteitsvraag. Als je in Marokko geboren was en heel je leven daar woonde zou je toch ook niet iedere keer jezelf afvragen wie je nou bent? Waar je nu staat? Ga nou een keer gewoon beginnen met leven i.p.v die integratievraag op te rakelen. Je bent wie je bent klaar.
@Anoniem
Gesproken! Ik als Marokkaan irriteer mij hier ook voortdurend aan.
https://imgflip.com/i/33kwc4
mooi verwoord!