Voorpagina Jouw Dagelijkse Dosis 2019 / 1440, Ramadan

Vrij als een vogel – Juz’ 29

, 3 juni 2019, 1 reactie

Deze Ramadan is voor mij de derde die ik, als zijnde bekeerling, meedoe. Eerlijk is eerlijk, ik keek er in het eerste jaar niet bepaald naar uit. De dagen waren lang en warm, hoe zou ik dat kunnen volhouden? Ramadan brak aan en de eerste dagen ging zonder problemen voorbij.

Na ongeveer twee weken realiseerde ik me dat, hoewel ik me lastiger kon concentreren tijdens de dagelijkse bezigheden, ik des te meer gefocust was bij onder andere mijn gebed. De dagelijkse zorgen raakten me minder en ik was veel beter in staat onderscheid te maken tussen de zogenaamde ‘first world problems’ en zaken die er werkelijk toe doen.

Ik realiseerde me dat het afzwakken van het fysieke lichaam ervoor zorgt dat het spirituele lichaam gaat groeien. In dit licht lees ik ook de opening van Soera al-Mulk:

[Hij] Die de dood en het leven schiep opdat Hij jullie kan beproeven, wie van jullie het beste van daden is. En hij is de Almachtige, de Vergevingsgezinde.

Het valt me op dat eerst de dood genoemd wordt en dan pas het leven, aangezien we gewend zijn om eerst het leven te noemen en dan de dood. Dat Allah (swt) de dood op deze manier benadrukt, lees ik aan de ene kant als een waarschuwing dat de dood na een leven met beproevingen onvermijdelijk is. Aan de andere kant vraag ik me af wat betekenis van leven is.

Leven we wanneer we ademen, ons bloed door de aderen stroomt en we hersenactiviteit vertonen? Kortom, leven we wanneer het fysieke lichaam leeft of is deze vorm van leven alleen het potentieel voor het andere, eeuwige onstoffelijke leven? Het antwoord ligt voor mij in het tweede deel van dezelfde zin ‘opdat Hij jullie kan beproeven’.

Dit aardse leven, waarin wij denken dat wij leven, is niet meer dan een beproeving van Allah. Zullen wij ons verliezen in al wat het aardse te bieden heeft of richten wij ons op wat werkelijk zal voortleven na onze schijnbare dood: onze geest, oftewel de Ruh.

De mysticus Maulana Djalâluddîn Rûmî (1207-1273) beschreef de geest vaak als een vogel die vast zit in de kooi van het lichaam en zoekt naar bevrijding van zijn gevangenschap. Zo schrijft hij

O mijn zielsvogel! Je hebt jezelf bevrijd van lusten en passies, je zelf gereinigd van fouten, je hebt jezelf uit je kooi bevrijd; je vleugels van zin en betekenis uitgeslagen, vooruit! Vlieg regelrecht terug naar je werkelijke vaderland, de plaats waar je vandaan komt! Vlieg, vlieg! –  Diwân-i Kabîr 1353

De mystici leren ons te sterven voordat we werkelijk sterven. Door het lichaam met vasten af te zwakken, en daarmee in symbolische zin te laten sterven, leren we beter te luisteren naar de weg van de bevrijding van de vogel. Allah leert ons in Soera al-Muzzammil hoe we het sterker kunnen maken:

Dus lees derhalve uit de Koran hetgeen jullie gemakkelijk vinden. En verricht het gebed, geef bijdrage aan de behoeftigen en verleen aan Allah een aangename lening. En het goede dat jullie zelf van tevoren [tijdens het wereldse leven] voor jezelf op aarde voorbereiden, vinden jullie terug bij Allah, en als beloning zelfs nog beter en groter. – 73:20

Ramadan is de tijd waarin wij de spijlen van de kooi proberen te doorbreken om uiteindelijk in vrijheid te kunnen wegvliegen. En het is niet makkelijk, want de bevrijding is niet in een maand gedaan.

Na deze gezegende maand is het zo makkelijk om weer te vervallen in de alledaagse wanen, en dat is ook precies wat me tot nu toe is blijven overkomen. Maar ik hoop ook dat ik elk jaar de spijlen steeds meer een stukje kan buigen en het blauw van de lucht daarmee steeds een stukje zichtbaarder wordt.

Bron afbeelding

Jouw Dagelijkse Dosis 2019 / 1440:

Joanne Boerema (1990) is van kinds af aan al geïnteresseerd in religie en op latere leeftijd bekeerd tot de islam. Ze is christelijk opgevoed, heeft Hebreeuwse Taal en Cultuur gestudeerd en ziet het als haar levensmissie om mensen met verschillende (religieuze) achtergronden met elkaar te verbinden.

Lees andere stukken van Joanne