Voorpagina Hulp, Ingezonden, Persoonlijk, Psychologie, World Mental Health Day

Bang om queer te zijn

Regen

Niloufar (30) deelt een persoonlijk verhaal over haar angst om queer te zijn. Hoe ze door haar thuissituatie, geloof en Iraanse cultuur haar ware identiteit jarenlang onderdrukt. Uiteindelijk leidt dit tot een periode van heftige paniekaanvallen, angst en depressie.

Twee vrouwen

Als kind van een jaar of negen woonde ik naast twee vrouwen. Zij kwamen vaak bij ons over de vloer en we hadden een goede relatie met hen. Ik dacht heel lang dat ze twee beste vriendinnen waren die samenwoonden. Ik vond het echt een droomidee om samen met je beste vriendin te wonen!

Op een dag was mijn kat naar hun huis ontsnapt. Toen ik hem onder hun bed vandaan plukte, kwam ik erachter dat mijn twee buurvrouwen een slaapkamer deelden. Iemand vertelde dat dat betekende dat ze lesbisch waren. Ik wist niet precies wat dat inhield, maar ik wist wel dat het ‘verkeerd’ was.

Het was onacceptabel om verliefd te zijn op iemand van hetzelfde gender. Ik vergeet nooit meer hoe ik die avond heb gebeden heb tot God en heb gevraagd ervoor te zorgen dat ik nooit zo zou zijn.

Stellig ontkennen

Lange tijd leken mijn gebeden te zijn gehoord, want ik viel op jongens. Mijn angst om niet hetero te zijn gleed naar een plek in mijn achterhoofd. Intussen werd ik steeds minder conservatief in mijn geloof.

Toen ik achttien was ontmoette ik een meisje tijdens het uitgaan. Zij was heel open over haar seksualiteit en zelfs trots op het feit dat ze lesbisch was. Ik vond haar gelijk intrigerend. Zij werd het eerste meisje met wie ik gezoend heb. Wel stiekem, heel erg stiekem. Ik schaamde mij ontzettend voor mijn interesse in haar.

Het was ergens spannend om onze verhouding geheim te houden, maar het was vooral ook zenuwslopend. Het feit dat ik alles geheim wilde houden en zij er juist open over wilde zijn, zorgde voor veel frictie tussen ons.

Ik deed angstvallig mijn best om dat deel van mijn leven geheim te houden, maar mijn moeder kreeg toch door dat er iets speelde. Ze huilde er regelmatig over bij me, en smeekte om haar te vertellen of ik op vrouwen viel. Ik bleef stellig ontkennen.

Bergafwaarts

Door een combinatie van een zeer slechte thuissituatie, mijn ontkenning van mijn seksualiteit en steeds erger wordende angsten, ging alles bergafwaarts. Ik had een hekel aan mijzelf. Ik voelde mij constant uitgevlakt, een leeg omhulsel van een mens. Ik duwde mensen die om mij gaven, zo ver mogelijk van mij af.

Driftig. Boos. Verdrietig. Melancholisch. Dat zijn de woorden die mijn laatste twee jaar op de middelbare school omschrijven. Ik voelde mij nergens meer veilig, thuis niet, op school niet, bij vriendinnen niet. Ik kreeg hele heftige paniekaanvallen, maar ik wist niet waarom.

Omdat ik triggers niet herkende wist ik niet hoe ik de aanvallen kon voorkomen of hoe ik eruit moest komen. Uiteindelijk stopte ik met school in mijn eindexamenjaar, omdat ik te veel had gemist.

‘Niets voor mij’

Mijn moeder stuurde me voor twee maanden op vakantie naar Iran. Het voelde alsof ik werd weggestuurd omdat ik te moeilijk was om mee om te gaan. Eenmaal terug, ging ik met ‘frisse moed’ weer terug naar de middelbare school.

Ik verbrak de verhouding met het meisje, sloot mij af voor de lhbtqia+ community die ik had leren kennen en negeerde alle symptomen van mijn slechte mentale staat, die schreeuwden om aandacht. Ik wist mijzelf ervan te overtuigen dat ik niet op vrouwen viel.

In mijn ogen was ik door een fase gegaan en was die ene verhouding een uitzondering. Mensen om mij heen bevestigden dit idee door bijvoorbeeld te zeggen dat het eigenlijk ‘niets voor mij’ was.

Zelfs de lhbtqia+ community liet me geloven dat biseksualiteit óf een fase was óf een overgang was naar homoseksualiteit. Zij zouden het wel weten, dacht ik. Ik had gekozen voor heteroseksualiteit en daarmee was de kous af.

Doos van Pandora

Acht jaar later werd ik weer verliefd op een vrouw. Alle gevoelens waar ik mij voor had afgesloten kwamen weer naar boven. Het was mij lang gelukt om een deel van mezelf te onderdrukken, maar nu kon ik er niet meer omheen.

Ik was zeker niet meer dat meisje dat bad om heteroseksueel te mogen zijn. Toch was een deel van die angst nog steeds aanwezig. Ik was bang voor wat de buitenwereld en – nog belangrijker, mijn moeder – ervan zou denken. De doos van Pandora met alle onderdrukte gevoelens en angsten werd opengetrokken door de groeiende liefde in mij.

Ik wist veel over gender en seksualiteit, ik geloofde niet in het binaire idee van gender en accepteerde queerness van anderen moeiteloos. Tegelijkertijd vond ik het moeilijk te accepteren dat ik zelf queer was. En dát ik dat moeilijk vond, kon ik ook niet accepteren. Ik was toch ruimdenkend? Waarom zouden anderen zichzelf mogen zijn, maar ik niet?

Ik vertelde het mijn vrienden een voor een, hun meningen erover aftastend. Beetje bij beetje begon ik te accepteren dat ik queer was. Ik realiseerde me dat het voor mij niet uitmaakt welk geslachtsdeel iemand heeft, maar het gaat om de persoon. Alleen, ik kon het mijn moeder nog niet vertellen. Ik was bang voor haar tranen en afwijzing.

Veel geluk

Mijn nieuwe relatie bleef dus een tijdje geheim voor mijn moeder, totdat ik haar bijna had verloren. Toen besefte ik mij dat ik het mijzelf nooit zou vergeven als ik het haar niet verteld had voordat het te laat zou zijn. Ik was zenuwachtig, maar ik trok de pleister er in een keer vanaf en vertelde dat ik verliefd was op een vrouw.

Ik legde haar uit wat het betekende om niet op een gender te vallen, maar op een persoon. Sommigen noemen dat biseksueel, anderen panseksueel of queer als je er geen specifiek label op wilt plakken. Dat concept is moeilijk uit te leggen in onze cultuur. Misschien kan ik het nooit (volledig) uitleggen aan de rest van mijn familie, maar gelukkig kon ik het wel aan mijn moeder.

Ik heb in die zin veel geluk gehad, want ze reageerde heel erg positief (al begreep ze het nog niet meteen). Helaas is dit niet hoe iedere ouder reageert. Ik weet hoe moeilijk het is om dit deel van jezelf te laten zien. Het is echt niet voor iedereen weggelegd om out in the open aan te kondigen dat je queer bent.

Reis naar zelfacceptatie. 

Bovendien is er niet één manier van queer zijn, er is niet één manier om je queerness te accepteren en er niet één queer lifestyle. Zo vond ik het bijvoorbeeld erg spannend om dit stuk te schrijven, terwijl iemand anders hier misschien geen moeite mee zou hebben. Weet in ieder geval dat jij de regie hebt over jouw leven.

Vind een manier om jezelf te accepteren in volle glorie, op jouw manier. Dat kan betekenen dat je het alleen aan jezelf toegeeft, dat je het van alle de daken afschreeuwt, of iets ertussenin. Queer zijn is in ieder geval niet iets om je voor te schamen! En zelfacceptatie is belangrijk voor je eigen mentale gezondheid.

Mijn reis naar zelfacceptatie woog zwaar op mijn schouders. Ik ben ervan overtuigd dat het een makkelijkere reis was geweest als ik iemand kende die op mij leek en ook onderdeel was van een van de letters in lhbtqia+.

Minder alleen

Mensen van kleur, moslims en biculturele mensen die queer zijn hebben zo weinig representatie in de wereld, ons bestaan is zo gemarginaliseerd, dat we denken dat we alleen zijn. Wij moeten het wiel elke keer opnieuw uitvinden en de reis alleen doormaken.

Onderdrukken wie we zijn, of een deel van wie we zijn, is zwaar. En het kan ook je mentale gezondheid hard raken. Trust me, je wil echt niet rondlopen met die schaamte en je gevoelens onderdrukken. Vul de doos van Pandora niet met die gevoelens, het is het niet waard.

Vraag om hulp, bijvoorbeeld van een psycholoog. Weet in ieder geval dat je niet alleen bent. Je bent niet de enige die met conflicterende gevoelens te maken heeft. Samen zijn we toch een stuk minder alleen.

Dit artikel maakt deel uit van onze reeks rondom World Mental Health Day. Hiermee hopen we onderwerpen zoals depressie beter bespreekbaar te maken. Je bent niet alleen, ook tijdens de coronacrisis. Via deze website kun je meer info voor hulp vinden.

Wij Blijven Hier werd in 2005 opgericht, omdat ze vonden dat ze er nog niet waren. Inmiddels zijn ze 3000 bijdragen rijker, die vrijwillig door beginnende én gearriveerde verhalenvertellers worden geschreven. Verschillend van columns, persoonlijke ervaringen tot verborgen nieuwsfeitjes. Ze kijken op hun eigen manier tegen de wereld aan, en vertellen zélf het verhaal. Wie zijn ze? Kijk om u heen. Want ze zijn hier. Zij Blijven Hier!

Lees andere stukken van de WBH Redactie