Onderweg naar het mooiste strand van het land, stap ik in een van de honderden petit taxi’s die Al Hoceima rijk is. Ik word omringd door het machtige Rifgebergte, in deze tijd van het jaar nog verrassend groen. Rechts van mij bouwen de kranen gestaag aan een nieuwe toekomst; links een schitterend uitzicht over de visrijke Mediterrane zee; achter me overheersen straatverkopers de trottoirs van de stad. Terwijl ik de chauffeur inlicht over mijn exacte bestemming, doorzoekt hij zijn stoffige CD collectie op toepasselijke sfeermuziek. Mimoun Rafrouhs legendarische, metaforische, mét politiek beladen nummers ontbreken in geen enkele auto. Stiekem hoop ik dat ook hij deze nostalgische klanken vandaag kan waarderen.
Voordat de chauffeur de CD invoert, geeft hij me via zijn binnenspiegel nog even een bevestigende blik met de innige mededeling: ‘jouw laatste portie heimwee, mijn beste vriend, is na het horen van dit lied passé.’ Na een eeuwigdurende intro wordt een van mijn grootste nachtmerries werkelijkheid. Zelfs de speakers lijken tot leven te komen, de pijn in merg en been te voelen, uit wanhoop in staat om zichzelf op te blazen. Britney Spears, die in Nederland gelukkig haar beste tijd heeft gehad, lijkt met Oops I Did It Again het gebrul van de zware dieselmotor te overstemmen. Wat een ellende.
Na mijn bestemming bereikt te hebben, verlaat ik in lichtelijke staat van verwarring de taxi. Op de nieuwe aangelegde boulevard richting Tara Youssef passeren er groepjes, stevig ingepakte, met flesjes water bewapende, corpulente vrouwen. Ik laat me vertellen dat dankzij de vrouwen uit Nederland – door hun ‘geëxporteerde’ medische kennis – diabetes hier een erkende aandoening is. Er wordt door familie, kennissen en doktoren geadviseerd om meer buiten de deur te bewegen. Zelfs conservatieve mannen kunnen daar gelukkig weinig tegen inbrengen. Op de taxi-standplaats verzamelen zich tenslotte elke avond honderden chauffeurs die tegen de lokale corrupte autoriteiten demonstreren en betere werkomstandigheden eisen. Jaren geleden zou een dergelijk protest niet lang hebben standgehouden.
Maar de invloed van westerse Marokkanen, met name die van de Nederlandse, is hier op meerdere fronten waar te nemen. Hippe, naar genegenheid zoekende jongeren, lijken met hun replica Birkenstocks, Italiaanse zonnebrillen, Affelay voetbalshirts en funky kapsels in cybercafé’s het gearrangeerde huwelijk nieuw leven te willen inblazen. Jonge meisjes zitten om 19:45 massaal aan de buis gekluisterd om een glimp op te vangen van de soapster ‘Driss’. Patat met mayo is een vanzelfsprekendheid geworden en wordt bij vrijwel iedere maaltijd geserveerd. Op straat lijken de lemsemen-verkopers, escargots-karren en notenverkopers plaats te moeten maken voor snackbars, pizzeria’s, grillrooms, popcorn- en suikerspinexploitanten.
In de maanden juni, juli en augustus raakt de verwestering in een stroomversnelling. Geblondeerde, schaars geklede vrouwen brengen menig Riffijn het hoofd op hol. Jonge ‘entrepreneurs’ rijden in dure Europese, van gele kenteken voorziene auto’s meerdere rondjes om het centrale plein Parké; op zoek naar benijdende gelaatsexpressies. De Nederlandse taal wordt met trots gesproken en is bovendien hét middel bij uitstek om je te onderscheiden van de naar Europa hunkerende locals.
Enfin. Mijn vakantie zit er bijna op. Over een paar dagen zal ik Nederland weer verrijken met mijn aanwezigheid. In gezelschap van Douwe Egberts volg ik vanaf de daken van Al Hoceima het laatste Nederlandse nieuws. Ik lees dat vreemdelingen binnen drie jaar moeten zijn ingeburgerd. Ik lees dat multiculti moet wijken voor Hollandse waarden. En ik lees dat gelovigen hun rituelen maar achter zich moeten laten. Nederland moet immers weer worden teruggegeven aan de Nederlanders.
Nederland is met de komst van de immigranten minimaal veranderd. Hoofddoeken, handweigerende mannen, de besnijdenis en de rituele slacht waren al voor de komst van islamitische immigranten diep verankerd in Nederlandse samenleving. Los van wat nieuwe moskeeën, islamitische hoofddoeken en AH snelkookcouscous is Nederland niet veel minder Nederlands dan enkele jaren geleden. Het populisme van de laatste jaren heeft deze transformatie echter tot buitensporige proporties opgeblazen.
Tot slot. Door de obsessie voor Europese immigranten lijken we de andere kant van de medaille uit het oog te verliezen: de export van uiteenlopende Hollandse taferelen naar het buitenland. Ik kan me niet voorstellen dat er op korte termijn een dag zal aanbreken waarop Amsterdamse taxichauffeurs André Hazes inruilen voor Mimoun Rafrouh.
Marokko daarentegen verandert in een razend tempo. Het zal waarschijnlijk niet lang meer duren voordat fenomenen als De lekkerste kroket komt van Achmed hun deuren in Al Hoceima zullen openen. Zonder daar enige waardeoordelen over te vellen, hebben ze dat hier in Marokko gewoon te accepteren.
Abdelkarim El-Fassi
Abdelkarim. Voormalig hoofdredacteur van Wijblijvenhier.nl. Documentairemaker. Is geboren in de Zeeuwse contreien en wist al op vroege leeftijd dat het boerenleven niet voor hem was weggelegd. Hij besloot om zijn hooivork aan de wilgen te hangen, de koeien vaarwel te zeggen en zijn geluk te beproeven in Rotterdam. Hij studeerde Nieuwe Media aan de Universiteit van Amsterdam, was als journalist werkzaam bij de VARA, columnist voor KRO Hemelbestormers en Joop.nl, praat graag tegen vreemden, schaamt zich slechts voor zijn tenen en hoopt dat zijn levensmotto ooit de geschiedenisboeken ingaat: "Als je een geit een jurk cadeau geeft, weet je nooit wat er gebeurt"Lees andere stukken van Abdelkarim
9 Reacties op "De lekkerste kroket komt van Achmed"
Goed geschreven artikel Abdelkarim, met een duidelijke en heldere boodschap.
Wow, wat een mooi uitzicht trouwens!
Ja je verhaal klopt wel. Er is nog geen soort Kwakoe festival van Riffijnen in NL. Maar de cultuurimport die je schetst in Marokko doet mij vooral aan Zandvoort centrum denken hetgeen ik ook niet echt representatief voor Nederland vind. Er vind vast wel over en weer beïnvloeding plaats die minder zichtbaar is en meer onder de oppervlakte ligt.
In Nador was er een patatkraam dat ook frikandellen en kroketten verkocht, om mij onduidelijke redenen is de patatkraam verdwenen. Aan de omzet kan het niet liggen, want er waren meterslange rijen.
Klopt Simon. Het zijn de ideeen van democratie, mensenrechten, socialisme, kapitalisme die geexporteerd worden naar Marokko.
Nederland verandert net zo goed als dat Marokko doet. Het Nederland van nu is al lang niet meer het Nederland van 50 jaar geleden, of dat het over 50 jaar zal zijn.
inderdaad wat er in het artikel staat is echt aan de orde op dit moment.
alle Marokkanen die momenteel wonen in europa nemen Europese ideeën mee terug naar Marokko.
de ideeën die goed bestudeerd worden zullen voet aan de grond krijgen.
en Marokko heet ze meer dan welkom.
immers wat je te kort komt in Marokko wil je graag van hier meenemen.
zo gaan er iedere zomer mee bona, kaas, chocopasta, kruiden voor de salade etc. etc.
dit zijn allemaal vertrouwde boodschappen van hier.
zelf ben ik al 10 jaar bezig met een project, ik denk zelf dat er niks Nederlands meer is.
kijk even naar het filmpje op youtube.
het filmpje heet (loketautomaten in Marokko)
“Nederland is met de komst van de immigranten minimaal veranderd”
De hele wereld veranderd, iedere dag is een dag naar een toekomst. Niemand kan zich hiervoor afsluiten. Ik ken Nederland nog uit de jaren 60 en die tijd is onvergelijkbaar met de huidige tijd, en ik ben er zeker van dat jij dat over 50 jaar over het Nederland van nu zal zeggen. De wereldbevolking gaat flink toenemen, de olie zal ver op zijn, vraag je af hoe het klimaat er uit zal zien, de technologie zal een enorme invloed hebben om maar een paar dingen te noemen.
Niets blijft hetzelfde, dat is een garantie en het geldt voor alles en iedereen.
Mooie tekst, ik heb ervan genoten.
Chapeau.
Fatima
Achmed (uit Egypte) bakt inmiddels ook in de Haagse Papestraat!
Mooi verhaal, ik denk alleen niet dat dit veel autochtone Nederlanders aan gaat spreken. Ook al zeg jij dat Nederland minimaal veranderd is, mensen als Geert Wilders etcetera wijten dat aan de immigranten. Marokko verandert ook, maar wel door Marokkanen zelf, ook al wonen zij in Nederland (dat is een eigen keuze met twee paspoorten en twee nationaliteiten). En ja misschien is Nederland niet rigoureus veranderd, maar juist die verandering zit ‘m in kleine dingen die soms grote gevolgen kunnen hebben. Mijn ideaal is nog steeds dat wij met zijn allen vredig kunnen samenleven en verandering hoeft niet altijd slecht te zijn.