Voorpagina Ervaringen, Gastarbeiders

Bijeenkomst in moskee

Hendrik Jan Bakker is gastarbeider voor wijblijvenhier.nl.

Zondag was er in mijn moskee een gebedsbijeenkomst ter voorbereiding op ramadan. Na het normale middaggebed vond een gezamenlijke dzikr (nog het best te vergelijken met meditatie) plaats, waarin de aanwezigen zich door het reciteren van fragmenten uit de koran – voornamelijk de ‘schone namen’ waarmee God in de koran wordt aangeduid – tot God richtten, om vergeving voor gemaakte fouten en kracht voor de aanstaande vastentijd vroegen.

Ik werd nogal overvallen door de massaliteit en de omvang van het programma. Ik had me voorbereid op een intiem samenzijn met hooguit vijftig regelmatige moskeebezoekers, maar het bleek dat het bestuur de hele Indonesische moslimgemeenschap van Nederland had uitgenodigd, die daar in grote getale gehoor aan had gegeven. Er waren zeker vijfhonderd mensen van heinde en verre gekomen – velen niet in de laatste plaats voor de gezelligheid.

Mijn vrouw was al eerder van huis vertrokken om in de keuken te helpen (waar Indonesiërs bij elkaar komen moet gegeten worden). Ik kwam met de kinderen wat laat, te laat voor het middaggebed. Ik leer het maar niet om voldoende tijd in te ruimen om de kinderen voor vertrek klaar te maken.

Het middaggebed wilde ik dus individueel verrichten in een nevenruimte van de moskee, maar toen ik klaar was met de iqamah (de ‘kleine’ oproep) bleek zich een heel rijtje laatkomers achter mij te hebben verzameld, waardoor ik, een jonge, bekeerde Nederlander, imaam (voorganger) werd voor een aantal doorgewinterde, geboren moslims, niet alleen Indonesiërs, want onze moskee wordt voor de reguliere gebeden steeds vaker door mensen van andere etnische achtergronden uit de buurt bezocht.

Wij waren daar ruim voordat het programma echt begon mee klaar. Iedereen kreeg bij binnenkomst een flesje water en wat versnaperingen in een zakje uitgereikt. Na een tweetalig welkom volgde een veel te lange tweetalige uitleg van wat we die middag zouden gaan doen.

Het ging dus om een dzikrbijeenkomst in de soefietraditie, waarbij God met Zijn schone namen wordt aangeroepen en wij Hem om hulp smeekten. De manier waarop wij dat deden staat in Indonesië (en wellicht ook elders) bekend als istighotsa (de gh lijkt op de Franse keel-r en de ts klinkt als th in het Engelse through) Istighotsa betekent ook letterlijk om hulp vragen, zoals bijv. in soera Al Anfal vers 9:

"Toen u de hulp van uw Heer afsmeekte en Hij u antwoordde: Ik zal u met duizend engelen helpen die elkander opvolgen".

Het belang van dzikr werd door onze imaam als volgt onder woorden gebracht: "Het is een poging van de mens om een evenwicht te vinden tussen het geestelijke en het lichamelijke en verwijderd te blijven van geestelijke onrust en leegte." We reciteerden bijvoorbeeld driemaal luid de frase Astaghfirullahul adziem (Ik smeek U om vergeving o God, de Verhevene), 33 maal Yaa Allah, yaa Qadiem (O God, o Eeuwige), 41 maal Yaa Latief (O Minzame).

Toen we zo bezig waren, kwam bij mij de gedachte op dat de impact voor velen van ons die geen Arabisch beheersen een heel andere moet zijn dan voor Arabischtaligen. De transcriptie werd met de vertaling in het Indonesisch en het Nederlands weliswaar op de muur geprojecteerd, maar het blijven voor ons toch mantra’s in een onbegrijpelijke taal. Wel heel verwarmend om dat zo gezamenlijk te doen en door de diepere betekenis te bestuderen is het ook mogelijk deze namen te verinnerlijken.

Inmiddels was het vier uur geworden en volgde er een optreden van de kinderen waar iedereen doorheen begon te kletsen, heel onbeleefd, maar het programma was ook veel te lang en wat de kinderen deden was ook niet bijster boeiend.

Vervolgens werden nog een lezing in het Nederlands en een in het Indonesisch over de maand Ramadan en de mogelijkheden om je daarop voor te bereiden aangekondigd. Mijn dochtertje moest naar de WC dus dat gaf mij de gelegenheid discreet van het toneel te verdwijnen.

We hebben nog wat gegeten en toen de hele meute naar beneden kwam (onze gebedsruimte is boven) zijn we hem snel gesmeerd. Niet helemaal netjes misschien, maar ik vond het allemaal schromelijk overdreven en vooral het gegeven dat veel mensen meer voor elkaar dan voor het gebed kwamen zat mij niet lekker.

Ik waardeer het overigens wel dat onze moskee dergelijke dingen organiseert naast de reguliere gebeds- en studiebijeenkomsten. Leuk ook dat mannen en vrouwen bij dit soort bijeenkomsten volstrekt gelijk behandeld worden. De zaal is gewoon in een helft voor vrouwen en een helft voor mannen verdeeld, sinds enige tijd gescheiden door lage verplaatsbare schotten, dat wel, maar vaak gaan die schotten ook gewoon weg en is er normale interactie tussen mannen en vrouwen mogelijk. En buiten de gebedsruimte loopt iedereen gewoon door elkaar. Volgens mij is mijn moskee daar uniek in. Dat heeft ons nog een complimentje van Rita Verdonk opgeleverd, maar dat terzijde.


Hendrik Jan Bakker is sinds 1997 moslim. Hij is geboren in Nederland en heeft een Indische moeder, Duitse grootmoeder en waarschijnlijk verre joodse voorouders. Hij heeft HBO museumwerk gestudeerd en een secretaresse-opleiding, momenteel is hij werkzaam als juridisch secretaresse. Hiernaast schrijft hij stukken en is beheerder van de websites abubakker.nl en mysubmission.nl.

Wij Blijven Hier werd in 2005 opgericht, omdat ze vonden dat ze er nog niet waren. Inmiddels zijn ze 3000 bijdragen rijker, die vrijwillig door beginnende én gearriveerde verhalenvertellers worden geschreven. Verschillend van columns, persoonlijke ervaringen tot verborgen nieuwsfeitjes. Ze kijken op hun eigen manier tegen de wereld aan, en vertellen zélf het verhaal. Wie zijn ze? Kijk om u heen. Want ze zijn hier. Zij Blijven Hier!

Lees andere stukken van de WBH Redactie