Voetafdruk

Abdulwahid van Bommel is gastarbeider bij wijblijvenhier.nl

Alle vergelijkingen gaan mank, is een gezegde. En het is helemaal niet makkelijk om mensen met elkaar te vergelijken. Als je iemand onderscheidt vanwege zijn huidskleur of etniciteit in het algemeen ben je een racist. En als je mensen gaat vergelijken door etnische eigenschappen aan intelligentie of criminaliteit te koppelen kom je helemaal in de problemen.

Maar er is een onderwerp dat zo urgent is dat we mensen met elkaar mogen vergelijken om tot een rechtvaardige verdeling te komen. Het gaat daarbij om een rechtvaardige verdeling van aarde, water, lucht en dat soort basiselementen. Maar ook de producten van de aarde, grondstoffen en voedsel, zijn nogal ongelijk en onrechtvaardig verdeeld op de wereld. De vastenmaand Ramadan lijkt mij bij uitstek een geschikte periode om daar eens over na te denken. Over dit probleem van onze gezamenlijke verantwoordelijkheid zegt de profeet van de islam:

“Stel je een boot voor met twee dekken, waarbij de passagiers van het benedendek hun water moeten betrekken van de passagiers op het bovendek. De mensen die beneden verblijven willen de mensen van het bovendek niet steeds maar weer lastig vallen. Vanwege hun simpele benadering van het waterprobleem, boren zij uiteindelijk een gat in de bodem van het schip (het dichtstbijzijnde water). Wanneer de passagiers van het bovendek hen daar niet vanaf brengen, zal de hele boot zinken. Maar als zij er op de een of andere manier in slagen om hen de dwaasheid van hun handeling te doen inzien, zullen zij zowel zichzelf als die mensen van een verdrinkingsdood redden…”

(Overgeleverd door Nu’man Ibn Bashir en staat in Sahih Buchari en ook in de verzameling Riyadh as-Salihien, hoofdstuk: ‘Over de verschillende manieren om het goede te doen.’)

Wat is nou een mondiale voetafdruk?

Alles wat je doet in je dagelijkse leven kost ruimte. En meer dan je misschien zult denken. Hoe groot jouw zogenaamde mondiale voetafdruk is, is afhankelijk van wat en hoeveel je consumeert. Wat je eet en drinkt, maar ook de kleren die je draagt en hoe je naar school gaat (met de fiets, auto of bus) zijn voorbeelden van hoe jij consumeert. Al deze dingen kosten ruimte.

Zo neemt voedsel ruimte in beslag, omdat het verbouwd moet worden, zoals groenten en fruit. Maar ook papiergebruik kost ruimte: denk maar eens aan de bomen die daarvoor gekapt worden. Het transporteren van alles wat je gebruikt kost ook een hoop ruimte: wegen en sporen nemen ruimte in en transport kost ook veel energie.

Zelfs het verbruiken van energie kost ook ruimte, en vormt dus een belangrijk onderdeel van je voetafdruk hoewel dat niet direct te zien is. Bij het verbruiken van energie komt CO2 (kooldioxide) vrij. Denk hierbij aan de auto die brandstof verbruikt waarbij CO2 vrij komt. Om deze CO2 uitstoot weer te verwerken is een bepaalde oppervlakte bos nodig om het om te zetten in zuurstof.

Zo kun je voor alles wat je eet en koopt uitrekenen hoeveel ruimte dat inneemt: het moet toch ergens worden gemaakt en vervoerd?
Op deze manier kun je uitrekenen hoeveel ruimte je in totaal inneemt. Ben je nieuwsgierig geworden? Bereken dan je voetafdruk door hier te klikken, en je weet binnen 10 minuten
hoeveel hectare jij inneemt! Meer informatie over de voetafdruk kun je ook vinden op: voetenbank.nl.

Verschillende voetafdrukken

Als je jouw voetafdruk vergelijkt met die van anderen, is die dan groot of klein? Om je een idee te geven: de gemiddelde Nederlander gebruikt 4,7 hectares. Dat is vergelijkbaar met
iets meer dan 9 voetbalvelden.

Maar is dat nou veel? Hoe veel is er eigenlijk beschikbaar per persoon op deze aarde? Ook dat getal is uitgerekend. Als we alle beschikbare ruimte op aarde eerlijk over alle mensen verdelen en we zorgen ervoor dat we de aarde niet uitputten, dan is er 1,7 hectare per persoon beschikbaar. Dat is vergelijkbaar met iets meer dan 3 voetbalvelden. Dit noemen we het Eerlijke Aarde-aandeel.

De gemiddelde Mondiale Voetafdruk van alle mensen op de wereld is 2,3 ha. Dat is dus een stuk meer dan het Eerlijk Aarde-aandeel van 1,7 ha! Hoe dit kan? We verbruiken met z’n allen dus meer dan de aarde te bieden heeft: we maken de natuurlijke reserves van de aarde op en de natuur kan deze reserves niet meer zo snel aanvullen.

Groeiende voeten

De afgelopen tientallen jaren is onze voetafdruk heel sterk gestegen. Maar de aarde is niet groter geworden. En wat nu als de ontwikkelingslanden ook ooit zo’n voetafdruk als wij zouden krijgen? Als iedereen zo zou leven als wij, zouden we nog twee extra aardbollen nodig hebben!

Conclusie: wij leven op een te grote voet… Het valt op dat vooral de rijke landen een grote voetafdruk hebben. Zij alleen al nemen alle beschikbare ruimte van de aarde in beslag! Er blijft zo geen ruimte meer over voor de ontwikkelingslanden, (en zij hebben het misschien juist zo hard nodig?).

Wordt vervolgd…

Abdulwahid van Bommel is imam, publicist en geestelijke verzorger voor moslims bij het Medisch Centrum Haaglanden. Voorheen was hij voorganger van de Moslim Informatiecentrum in Den Haag en directeur van de Nederlandse Moslim Omroep.

Pssst..
Wij Blijven Hier! is het platform van de Nederlandse moslim. Wij bieden ruimte aan sterk uiteenlopende meningen en standpunten. Want waarom zou je het leven makkelijk maken als het moeilijk kan? Niet alle meningen en standpunten hier komen overeen met de onze. En anders dan je wellicht van ons verwacht, hebben wij ook niet alle wijsheid in pacht. Dus mocht je het ergens niet mee eens zijn, dan horen we het graag!

Abdulwahid van Bommel

Abdulwahid van Bommel was geestelijke verzorger voor moslims bij het Medisch Centrum Haaglanden, voorganger van het Moslim Informatiecentrum in Den Haag en directeur van de Nederlandse Moslim Omroep. Nu is hij docent geestelijke verzorging en schrijver.

Lees andere stukken van