Als we toch al aan het doe-het-“zelfen zijn, trek ik even die lijn door en wil ik “zelfspot” aan jullie voorstellen. De uiting van zelfspot kent vele varianten. Voor de één is het een vorm van zelfverzekerdheid en de ander onzekerheid. Het wordt ook wel de beste vorm van zelfkennis genoemd en tegenwoordig lijkt het een noodzaak te zijn om zelfspot te hebben, maar wat is die noodzaak? Bijna iedereen doet aan zelfspot, maar waarom? Om grappig te zijn of omdat je er zelf echt om kan lachen? Of omdat soms de irritatiegrens wordt overschreden en het zo ellendig is dat je er alleen nog maar om kunt lachen.
De meest vervelende mensen zijn de mensen die zichzelf altijd (te) serieus nemen. Zelfspot kan en is nou eenmaal vaak grappig. Beledigende spot is dat weer niet. Tegelijkertijd heb je materiaal die je op straat niet kunt zeggen, maar weer ongestraft blijft wanneer je dit op het podium doet.
Bij het uiten van zelfspot kijk je van een afstand naar jezelf, vanuit een ander perspectief. Maar welk perspectief wordt hierbij als basis genomen? In de ‘advertising’ wereld is een gezonde dosis zelfspot (met beide benen op de grond) een nieuwe manier om bij de consument sympathie te kweken. De consument wordt dus als basis genomen. Als marketier verkies ik deze manier van sympathie kweken in onze samenleving niet te praktiseren, het gaat hier immers om mensen en niet om producten. Dit proces is echter al in volle toeren.
Ik vroeg daarom laatst een vriendin van mij over zelfspot en de reden hiervan. Vrijwel impulsief antwoordde ze dat je daarmee het gras voor de voeten van een ander maait. Onzekerheid. Je verdedigt jezelf alvorens een aanval is gekomen. Dit kweekt bij mij bezorgdheid. Er is een punt bereikt dat dialogen liever ontweken worden dan aangegaan. De lucht wordt uit de zeilen genomen voor hen die kritiek willen uitoefenen. Maar is stilstaan en in je water blijven dobberen wel verstandig en veilig? Of ben je dan alleen maar vatbaarder voor tijdelijke en plaatselijke orkanen? Of kunnen zelfs briesjes dan fataal zijn?
Zelfspot is een aangename vorm van sociaal gedrag en wellicht wordt het daarom zoveel beoefend. Maar op het moment dat er van je verwacht wordt dat je overal maar om zou moeten en kunnen lachen, dan is er een grens bereikt. Jezelf, je religie en je hele zijn als een korreltje zout nemen is zoiets als jezelf belachelijk maken. Het kan zelfs nog verder gaan. Zo ver dat het vormen kan krijgen van zelfhaat.
Ik ben een voorstander van zelfspot met behoud van zelfrespect. Zelfspot uit zelfverzekerdheid en niet uit onzekerheid. Immers zelfspot uit onzekerheid is gelijk aan vloeken met het zelfbewustzijn die wij als Ummah bezig zijn te veroveren.
22 Reacties op "Zelfspot uit onzekerheid"
Assalaam Aleikum Smahane, mooi stuk wat je hebt geschreven,ik ben het helemaal met je eens. je moet niet aan zelfspot beginnen als je niet zelfverzekerd bent. met vriendelijke groeten van paul werd hicham(iedereen trouwens nog eid moubarak gewenst)
Echt een mooi krachtig stuk. Kan zo in een krant worden geplaatst. Ben het ook helemaal met je eens.
Mee eens!
Plus het is iets waar je om kunt lachen, en je beledigt er niemand anders mee (oftewel hasanaat omdat je iemand laat lachen terwijl je géén zonde begaat (ching))
Zelfspot uit onzekerheid… ja je moet ook geen grapjes maken over iets van jezelf waar je echt mee zit want das gewoon… raar
Laat het nou net de zelfverzekerde mens zijn waar zelfspot vaak ver te zoeken is…..
Veel zekere mensen zijn niet gebaat met zelfspot, daarvoor moeten ze teveel opgeven. Niet alleen hun gecultiveerde zelfbeeld, reputatie of grote ego, maar ook het voor hun vanzelfsprekende idee dat ze alles aan zichzelf te danken hebben.
Socrates zou eens gezegd hebben bij het zien van het ruime assortiment op de markt: Kijk toch eens…zoveel zaken die ik niet nodig heb om te kunnen leven!
De paradox is, dat “zekere mensen” vaak heel veel nodig hebben om zich een beetje zeker te voelen.
Verder helemaal eens…
og een kleine relativering:
De mens weet tegenwoordig- via allerlei praatprogramma’s, soaps etc.- zo goed hoe hij moet reageren om een beetje sympathiek of authentiek over te komen, dat de meesten wel weten dat een beetje zelfspot soms onontbeerlijk is om een goede indruk te maken. Nederland papegaai land! Zelfs de kleintjes kopiëren het. Had ik ook moeten doen..dan was ik nu al veel verder! (knipoog)
Smahane en Piet (#4).
Een wijs woord voor het (lees: mijn) slapengaan
Zelfspot is minder belangrijk dan zelfrelativering. Dat laatste vind ik net als humor in het algemeen wel een belangrijk ingredient voor een gezonde geestelijke huishouding. Zelfspot kan inderdaad wel eens doorslaan naar een wazig zelfbeeld waarin je op niks meer aan te spreken bent.
Smahane, je belicht zelfspot hier voornamelijk vanuit het perspectief van een individu. Het kan ook vanuit een gemeenschap beoefend worden, zoals het moslim-gemeenschap. Je zult dan vaak een discrepantie vinden tussen de grens waarbinnen zelfspot bedreven kan worden, en de grens waarin anderen spot met jou als gemeenschap kunnen bedrijven. En vaak zie je dat dat verschil groot is. Waar Moslims bepaalde grappen over hun eigen geloofszaken mogen maken, wordt al snel met schuine ogen gekeken als een ander dat doet. Ik vind dat onterecht. Als je zelf een grap over iets mag maken over jezelf, heeft de ander net zo veel recht om dat ook te doen.
Graag je input hierover?
Hoi Shamane dank voor je artikel hier kan ik ook nog wat van leren…
(vast niet op deze site maar wel in het echt)
Humor stelt je in staat tot relativeren.
jezelf, je situatie , je volk , relativeren is nodig.
humor is belangrijk .
@9 Pippi,
Het aanroepen van Smahane als Shaman(e) zullen we ook maar als een vorm van spot zien … hehe
http://en.wikipedia.org/wiki/Shaman
Dat is wat Maxima had kunnen zeggen tijdens haar speech over de Nederlandse identiteit: wat kenmerkt de Nederlander over het algemeen? Dat veel van hen (niet allemaal hoor) in staat zijn om zichzelf te relativeren. En wat maakt het uit dat je dat soms uit onzekerheid doet. Het is mooi als iemand zijn zwakke kant op die manier toont. De gesprekspartner kan er dan toch gewoon op in gaan: “Goh, vind je dat trouwens echt van jezelf?” En zo heb je dan juist een openhartig en goed gesprek en wordt die ander wellicht zelfs minder onzeker over het desbetreffende punt. Helemaal eens met wat je schreef: “De meest vervelende mensen zijn de mensen die zichzelf altijd (te) serieus nemen.” Een geweldig ding, zelfspot/zelfrelativering. Zou iedereen moeten doen!
Zelfspot is een lichtvoetige manier om aan te geven dat je zelfkennis hebt; je bewust bent van je eigen eigenaardigheden ten opzichte van je omgeving.
Ook is het een goede manier om balans te maken met de overtuiging dat je zelf goed bent in het een of ander
En tot slot is zelfspot, volkspot en meer algemeen humor een hele mooie manier om een cultuur inzichtelijk te maken.
Een spiegel voor houden, zodat je jezelf weer eens ziet zoals een buitenstaander dat zou doen.
Erg nuttig.
Je stelt in het stuk dat die zelfspot als marketingtool niet te prefereren is, ben ik niet met je eens.
Als voorbeeld Jan Vayne en Unox
Hij neemt zichzelf op goede manier niet serieus, en laad daarmee een nieuw product van de fabrikant als authentiek.
Wat is daar mis mee?
Iets anders is het wanneer Quintens keer op keer stereotypen van surinamers verkondigd teneinde een exotisch sausje over het product te gooien.
Je laatste punt klopt daarom vooral: behoud van zelfrespect is het belangrijkste, maar dat wordt des te sterker als het geflankeerd wordt met zelfrelativering geuit met een beetje humor
Heel Goed Smahane ga zo door!
Met vriendelijke groet,
suR
@Yazzy
oeps…
zal ze wel vaker last van hebben bij Nederlanders
As Salaam Aleikum
Het filmpje van een Amerikaanse Muslim bij de volgende link is een voorbeeld van een goed evenwicht tussen zelfspot en zelfvertrouwen..
http://www.linktv.org/onenation/films/view/17
Salaam Smahane,
Tbarkellah wat een mooi stuk!
Ben het helemaal met je eens..
Met zelfspot kom ik de dag door.
Mijn motto luid: I believe I can fly en ik ben niet gek ik ben een vliegtuig.
Wa Salaam,
the flying muslim bent
Helemaal mee eens! Mooi stuk..
Complimentjes voor je schrijfkunsten!;)
Ga zo door!
Groetjes Fatima
Als het moment breekt dat ik niet gek doe …. dan is een gesticht voor mij niet meer taboe….hihi just go with the flow.. en alles wordt mooi sjow….salaams gezegende geluksvogel (niet geloven dat je kan vliegen…hihi)
Selaamalijkom Smahane,
Heb je psychologie gestudeerd ?
Smahane,
Zijn je psychologische koekjes op of zo ?
Kom uit je nest en geef het publiek wat van je inspirirende Context..!
Gr je Broeder
Pingback: Welke factoren spelen mee bij het maken van een grap, en bij welke lachen mensen het hardst? – Alles over humor!