Voorpagina Algemeen, Cultuur, Gastarbeiders, Maatschappelijk

Osman al-Tajib

Hendrik Jan Bakker is gastarbeider voor wijblijvenhier.nl.

Kadugli, Soedan – De veertienjarige Osman al Tajib zit sinds maart 2005 in de gevangenis van Kadugli (ten zuidwesten van Khartoem) en is veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf voor de moord op een achttienjarige man.

Na het overlijden van Osmans vader hertrouwde zijn moeder met een man uit Frungās, een dorp dat vijftig kilometer van Kadugli ligt. Osman werd opgenomen door een oom en zorgde voor diens geiten. Hij werd een geitenhoedertje dat, zoals alle andere jongens, met een stok op zijn schouders loopt, zijn handen er nonchalant omheen geslagen. Een stok die tot steun dient als ze elkaar verhalen vertellen, die meetstok is wanneer hij door diepe modderpoelen waadt en waarmee hij dreigend zwaait als enkele dieren teveel afdwalen. Een stok die vertelt welke status hij heeft.

Peuters zwaaien op het erf van hun moeder met een korte versie, grotere jongens snijden een stevige tak die genoeg houvast biedt en oudere mannen hebben een stok waarin ze versieringen hebben gekerfd die overeenkomt met hun waardigheid.

Osman is een makkelijk doelwit voor een sterke, achttienjarige jongeman. Hij kan zich niet verweren als hij slaag krijgt en de man zijn maaltijd aan de geiten voert, zodat hij de hele dag niets te eten heeft. Dreigementen, slaag en pesterijen die jaren duren voordat hij zich verweert. Osman, inmiddels dertien jaar oud, pakt voor één keer zijn stok en slaat terug. Een klap die achter het oor van de man terechtkomt, waardoor die onmiddellijk dood op de grond valt.

Geschrokken vertelt Osman de politie over het ongeluk. Hij wordt veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf. Was hij meerderjarig geweest, dan had hij waarschijnlijk de doodstraf gekregen. Osman al Tajib zit sinds maart 2005 in de gevangenis van Kadugli, terwijl hij – als God het wil – nog een heel leven vóór zicht heeft. De eerste tien jaar kan hij in Kadugli blijven, waar hij binnen de gevangenis vrij mag rondlopen en samen met de agenten eet omdat iedereen ervan overtuigd is dat er geen opzet in het spel was. Maar dan… Na tien jaar zal hij naar Khartoem worden overgebracht, naar de gevangenis waar echte misdadigers zitten… Ténzij iemand hem vrijkoopt.

In het Soedanese strafrecht speelt het traditionele (islamitische) recht een grote rol. De familie van het slachtoffer heeft de mogelijkheid om Osman vergiffenis te schenken en hem in vrijheid te laten stellen, of in plaats van straf bloedgeld (qisās) te eisen.

Hannie Halma, een Nederlandse docente, schrijfster en fotografe, gaat regelmatig naar Egypte en Soedan om de cultuur van de Nubabevolking vast te leggen. Inmiddels zet zij zich ook in voor onderwijs aan zwerfkinderen in het Soedanese Nubagebergte. Tijdens een van haar bezoeken aan Soedan kwam zij via Wahid Eldin, directeur generaal van het lokale Ministerie van Welzijn, met Osman in contact. Zij trok zich zijn lot aan en onderzocht de mogelijkheden om hem vrij te krijgen. Zijn familie, dorpelingen, leden van zijn clan en anderen hebben inmiddels 2.000 US dollar verzameld. Een inzamelingsactie onder kennissen in Nederland heeft eveneens 2.000 US dollar opgeleverd. Met dat geld gaat Hannie in maart naar Kadugli om verder met de familie van het slachtoffer te onderhandelen. Het ziet er echter naar uit dat dit bedrag nog niet voldoende is.

In een vergelijkbaar geval waarbij een meisje – dat tegen haar wil was uitgehuwelijkt aan een veel oudere man die haar met instemming van haar ouders mishandelde – haar echtgenoot door vergiftiging om het leven bracht, accepteerde de familie van het slachtoffer als bloedgeld dertig koeien, een bedrag van ongeveer 7.500 US dollar. Ook hierin speelde regelmatig overleg tussen Wahid Eldin en Hannie Halma een rol.

Wahid Eldin heeft goede hoop dat Osman tegen de zomer van 2007 naar zijn familie kan terugkeren. Intussen krijgt hij lees- en schrijfles van een agent die hem als een vader onder zijn hoede heeft genomen. Osman doet klusjes voor de agenten en onderhoudt hun fietsen.

Je bijdrage om Osman vrij te kopen kun je overmaken naar giro 2958150 t.n.v. J.T.M. Halma te Nijmegen o.v.v. "leven in vrijheid".

IBAN: NL 48 PSTB 0002 9581 50
BIC: PSTBNL21

Dit is een bewerking van een artikel van Hannie Halma, oprichtster van de Stichting Abdo die ontwikkelingswerk mogelijk maakt in het Nubagebergte in Soedan.


Hendrik Jan Bakker is sinds 1997 moslim. Hij is geboren in Nederland en heeft een Indische moeder, Duitse grootmoeder en waarschijnlijk verre joodse voorouders. Hij heeft HBO museumwerk gestudeerd en een secretaresse-opleiding, momenteel is hij werkzaam als juridisch secretaresse. Hiernaast schrijft hij stukken en is beheerder van de websites abubakker.nl en mysubmission.nl.

Wij Blijven Hier werd in 2005 opgericht, omdat ze vonden dat ze er nog niet waren. Inmiddels zijn ze 3000 bijdragen rijker, die vrijwillig door beginnende én gearriveerde verhalenvertellers worden geschreven. Verschillend van columns, persoonlijke ervaringen tot verborgen nieuwsfeitjes. Ze kijken op hun eigen manier tegen de wereld aan, en vertellen zélf het verhaal. Wie zijn ze? Kijk om u heen. Want ze zijn hier. Zij Blijven Hier!

Lees andere stukken van de WBH Redactie