Voorpagina

Arabische bijdrage aan Westerse beschaving


Dankzij de Arabieren maakte Europa kennis met de Griekse beschaving. Maar we willen het niet weten, constateert Jonathan Lyons.

Vertalers. Bezorgers. Die beperkte eer willen we de middeleeuwse islamitische geleerden nog wel gunnen. Ze ‘bezorgden’ ons de werken van de grote Griekse geleerden en filosofen. Het is een beeld waar de Australische godsdienstsocioloog Jonathan Lyons behoorlijk kwaad om kan worden. ‘Als de Arabieren Griekse teksten vertaalden, bestudeerden ze de tekst, en corrigeerden haar. Een klassiek voorbeeld is de vertaling van de Almagest, het astronomische meesterwerk van Claudius Ptolemeus. De Arabieren ontdekten dat hij gegevens gebruikte die zwaar verouderd waren. Dus voerden ze nieuwe metingen uit, en corrigeerden zijn berekeningen.’

Meer dan vertalers – maar leverden de Arabieren een fundamentele bijdrage aan de wetenschap?

‘De fundamentele bijdrage van de islam is het besef dat wetenschap en theologie niet tegenover elkaar staan, maar elkaar aanvullen. In de Arabische wereld vond de eerste confrontatie plaats tussen het geloof en de Griekse filosofie. De filosoof Averroes, die Aristoteles vertaalde en becommentarieerde, gaat in op het vraagstuk van de oorsprong van de kosmos. Volgens Aristoteles was de kosmos eeuwig, want een begin uit niets was onzinnig. Averroes geeft hem gelijk. Wanneer dat standpunt in Europa opduikt, veroorzaakt dat een enorme rel aan de Universiteit van Parijs. De Kerk heeft verschillende malen geprobeerd het Aristotelische denken te verbieden. Tevergeefs. Dankzij Averroes heeft de filosofie, en daarmee de wetenschap, haar plek naast de theologie veroverd.’

Hier wordt gezegd: het lag aan de islam.

‘We zijn vertrouwd met de opkomst en het verval van de Chinese, de Indiase en de Griekse wetenschap. En om die te verklaren hanteren we sociale en politieke factoren. Maar als het om de Arabische wetenschap gaat, dat mÓét het aan de islam liggen. We zijn er heilig van overtuigd dat religie daar de dominerende factor is. In mijn volgende boek, Islam Through Western Eyes, dat dit najaar verschijnt, ga ik daar op in. Daarin beweer ik dat die overtuiging ontstond in de tijd van de kruistochten, toen mensen hier niets wisten van de islamitische wereld. Die was vreemd, eng. Dat beeld bestaat nog steeds.’

Lees het hele interview


Wij Blijven Hier werd in 2005 opgericht, omdat ze vonden dat ze er nog niet waren. Inmiddels zijn ze 3000 bijdragen rijker, die vrijwillig door beginnende én gearriveerde verhalenvertellers worden geschreven. Verschillend van columns, persoonlijke ervaringen tot verborgen nieuwsfeitjes. Ze kijken op hun eigen manier tegen de wereld aan, en vertellen zélf het verhaal. Wie zijn ze? Kijk om u heen. Want ze zijn hier. Zij Blijven Hier!