Voorpagina

Welkom thuis, Apartheid

Uiteraard is het puur toeval – een samenloop van omstandigheden – maar voor veel allochtone Nederlanders kwam het nieuws aan als een soort van onaangenaam een-tweetje.

Het was kennelijk nog niet genoeg dat Diederik Samsom in Elsevier Magazine het gore lef had om zonder blikken of blozen te beweren dat Marokkaanse hangjongeren een ‘etnisch monopolie op overlast’ hebben. Op dezelfde dag, 26 september jongstleden, meldde Een Vandaag het schokkende nieuws dat allochtone jongeren niet meer welkom zijn op de Zuiderpoortschool in Ede.

Apartheid in opkomst
Het onverkwikkelijke virus van de Apartheid is, historisch gezien, de wereldwijd bekende Nederlandse versie van raciale segregatie. Via het kolonialisme werd deze gedragscode geëxporteerd naar Zuid-Afrika, en beheerste daar tientallen jaren lang het politieke bestel, tot het gehele systeem zijn uiterste verkoopdatum was gepasseerd en door massale wereldwijde afwijzing de prullenbak inging. Het is echter kennelijk een hardnekkig virus; het ‘een-tweetje’ van 26 september 2011 bevat aanwijzingen dat het langzaam maar zeker zijn weg terug aan het vinden is naar het moederland, de ‘primary host’.

Uiteraard brult de gemiddelde Nederlander nu keihard ‘nee’, ‘overdreven’, ‘belachelijk’, ‘schandalige vergelijking’, en gooit mij een breed scala aan verwensingen toe. Gelukkig zit ik zo in elkaar dat dit mij weinig kan schelen. Ik noem gewoon het volgende voorbeeld, letterlijk overgenomen van de website van Een Vandaag:

“De allochtone leerling die nu op de school zit zal in een bijgebouw zijn of haar schooltijd afmaken maar mag niet meer terugkeren naar de oude school.”

Zie je het gebeuren? Segregatie, onmiskenbaar. ‘Autochtonen hebben een etnisch monopolie op het hoofdgebouw’; zo zou Diederik Samsom het misschien wel formuleren. Staat er dan ook ‘niet-blankes’ boven de deur van dat bijgebouw? Als Pik Botha of een van zijn medestanders nog in leven zijn, willen ze misschien in Ede wel wat tips komen geven hoe je dit grondig aanpakt.

Ook de beweegreden van de school lijkt rechtstreeks uit het Zuid-Afrika van 1976 afkomstig: “De school zou geen goede weerspiegeling zijn van de buurt, waar lang niet iedereen allochtoon is.” Met andere woorden: geen ‘zwarte’ school in onze ‘witte’ wijk ! Schaamteloze segregatie, op etnische gronden.

De rode lijn
Juist in deze essentie zit de overeenkomst met het gedachtegoed van Diederik Samsom verscholen. Hij spreekt van een ‘etnisch monopolie’. Hij onderscheidt groepen hangjongeren die overlast bezorgen langs etnische lijnen, en verbindt daar zelfs aan hoe de omgangswijze aan de etniciteit moet worden aangepast – hij adviseert namelijk lijfelijk geweld in te zetten. Welkom in Nederland, nieuwe stijl.

Lees het interview met Samsom nog eens goed door. Eigenlijk zegt hij: jongeren die overlast bezorgen zullen per definitie van Marokkaanse achtergrond zijn. Dat is immers wat het woord ‘monopolie’ betekent. Met andere woorden, betreft het geen ‘Marokkaan’, dan verdient eventueel onhebbelijk gedrag niet  het predicaat ‘overlast’ – dat zou een schending zijn van het monopolie! – en kan de klap achterwege blijven.

Een ‘wit’ kindje is zeer welkom op de Zuiderpoortschool, en een ‘zwart’ kindje gaat naar het bijgebouw, zelfs als hij of zij van onbesproken gedrag is en goede schoolresultaten haalt, in de hoop dat er door dit ontmoedigingsbeleid een andere school zal worden gezocht. De overeenkomst in het gedachtegoed is duidelijk: het gaat om etniciteit.

In het Zuid-Afrika van de Apartheid zaten blanke en niet-blanke mensen op gescheiden scholen, op gescheiden bankjes in het park, werden in van elkaar gescheiden wijken gestopt, en kregen verschillende straffen voor dezelfde overtreding. Het scala van discriminerende behandelingen was nog veel groter, maar dat kan hier voor het moment even buiten beschouwing blijven. Niet elke virusinfectie verloopt immers even heftig, ook niet als hij door een en hetzelfde virus wordt veroorzaakt.

Zwijgen is instemmen
Diederik en de school in Ede zullen mogelijk door de maatschappij beloond worden voor hun misstappen; dat zou zeker niet de eerste keer zijn in het Nederland van de 21e eeuw. Los van directe lof en aanmoediging zijn er verschillende andere manieren om dat te doen, en de makkelijkste is het zwijgen erover. Allochtonen die zichzelf in hoge en zichtbare functies geplaatst vinden zijn klaarblijkelijk vaak geneigd om op deze wijze te werk te gaan, of proberen zelfs een nog witter voetje te halen door zich als braafste jongetjes van de klas tegen critici te richten.

Deze mensen beschouw ik als een belangrijke aanmoedigende factor voor de glijdende schaal waar Nederland zich op bevindt. ‘Gedogen’ is immers een vorm van aanmoedigen, zeker als je zelf tot de onderdrukte groep behoort.

Ook zullen er in deze groep ongetwijfeld enkelen te vinden zijn die hun carrière graag nog een extra boost geven door heel hard te roepen dat ze het met Diederik eens zijn, of begrip hebben voor het beleid van de school in Ede. Hou ogen en oren maar open, en je zult ze waarschijnlijk vanzelf tegenkomen.

Aanzwellend tegengeluid
Toch is er ook een tegengeluid tegen deze toenemende atmosfeer van segregatie, zowel uit autochtone als allochtone hoek. In steeds grotere mate zijn er jongeren van allochtone etnische afkomst die doorhebben dat de door henzelf jarenlang gehanteerde houding van zwijgen en gedogen van racistische en xenofobe uitingen steeds verder in hun nadeel uitvalt, en dat ze ook een verantwoordelijkheid hebben in het tegengaan van de alsmaar toenemende racistische tendensen.

Deze critici zullen het niet makkelijk krijgen. Wie in het huidige Nederland racisme benoemt als racisme, is immers degene die ‘niet constructief’ bezig is. En daar zit toevallig nog wat in ook, al wordt dat er niet mee bedoeld: dan ben je inderdaad niet aan het meehelpen de Apartheidsconstructie op te bouwen. Erg he? In de vorige eeuw vond een merendeel van de mensen in de wereld dat nochtans nog lovenswaardig. Nog steeds wordt Mandela wereldwijd als held gevierd voor het feit dat hij zich terecht verzette tegen etnische segregatie.

Hoopvolle veranderingen
De zichzelf als ‘elite’ gedragende bekende Marokkanen en andere allochtonen in politiek, media en kunst zijn allang niet meer in brede mate representatief voor de opgeleide allochtoon. Uiteraard is het bewustwordingsproces nog in ontwikkeling, maar goed gefundeerde en redelijke anti-Islamofobe en anti-xenofobe retoriek uit allochtone hoek is – buiten het oog van de reguliere massamedia – sterk in opkomst. Het is een kwestie van tijd, maar ik voorspel dat de hoorbaarheid van dit geluid flink aan duidelijkheid zal winnen voordat het Apartheidsvirus een nog stevigere voet aan de grond krijgt in Nederland.

Racisten, xenofoben, Islamofoben, en ook de bijbehorende ingehuurde knuffelallochtonen, maak uw borst maar nat. Uw taalgebruik wordt steeds explicieter, uw onderbuik steeds actiever, maar uw populariteit en succes staan op het punt een snoekduik te gaan maken. De emancipatie van de allochtone Nederlander als volledig gelijkwaardige participant in de samenleving is onderweg.

Door: Tariq Shadid

Wij Blijven Hier werd in 2005 opgericht, omdat ze vonden dat ze er nog niet waren. Inmiddels zijn ze 3000 bijdragen rijker, die vrijwillig door beginnende én gearriveerde verhalenvertellers worden geschreven. Verschillend van columns, persoonlijke ervaringen tot verborgen nieuwsfeitjes. Ze kijken op hun eigen manier tegen de wereld aan, en vertellen zélf het verhaal. Wie zijn ze? Kijk om u heen. Want ze zijn hier. Zij Blijven Hier!