Voorpagina Maatschappelijk

Och vey, zorgen zorgen zorgen…

, 23 april 2007, 14 reacties

Eén van de voornaamste redenen dat ik bijna 3 jaar geleden moslim ben geworden, alhamdulillah, is het besef van een grotere verantwoordelijkheid dan enkel in God swt geloven. Zoals keer op keer in de Quran en de Sunnah wordt verkondigd, is geloven op zich niet voldoende: geloof en goede daden zijn als een siamese tweeling met elkaar verbonden.

Overigens verschillen de interpretaties over de inhoud van deze goede daden nogal: is het een goede daad intrinsiek voor jezelf (gebed houden, vasten en dergelijke) of een goede daad voor Allah swt (overgave aan Zijn wil), of voor de maatschappij (vrijwilligerswerk, zorg voor zieken, omgeving netjes houden, milieubewustzijn). In mijn optiek zijn deze drie niet te scheiden van elkaar en is uiteindelijk de beste daad een daad ten bate van de ander, uit eerbied voor God, en dientengevolge ook nooit slecht voor jezelf. Maar helaas gaat deze vlieger niet altijd op.

Toen ik moslim werd ben ik ook begonnen met vrijwilligerswerk in de gehandicaptenzorg. Vorig jaar ben ik profi gegaan en nu werk ik als assistent-begeleider op een groep (complex) meervoudig gehandicapte kinderen. En hoe goed dit werk ook is, soms is het gewoon niet goed voor mijzelf. Recentelijk is bekend geworden dat mijn collega voor langere tijd niet zal kunnen werken. Zij is degene met de meeste ervaring op mijn groep – mijn andere collega en ik zijn pas onlangs begonnen aan onze eerste fulltime stappen in de gehandicaptenzorg. Het ontbreken van mijn ervaren collega is een groot gemis, omdat zij ons zoveel leert, maar ook omdat ze zo gek als een deur is. Echter, zij is in de grootste valkuil van de zorg gevallen: zij heeft niet goed voor zichzelf gezorgd. Wat je op de opleiding dan ook als eerste zou moeten leren, is dat je niet voor een ander kunt zorgen als je niet voor jezelf zorgt. In ons werk is de persoonlijke betrokkenheid en het daarbij behorende verantwoordelijkheidsgevoel soms zo groot dat je een hinderlijke last van schuldgevoel krijgt als je te ziek bent om te kunnen werken. En dat zorgt voor nog meer zorgen.

Ik moest hieraan denken toen ik van de week zelf ziek thuis zat. Een lelijk griepvirus knalde me innerlijke thermostaat aan diggelen en deed me kou voelen in de warmte en frituurde mijn brein in de kou. Ik zat te ijlen en was nog meer de weg kwijt dan normaal. Tussen het slapen en hallucineren door, rolde ik een beetje heen en weer over het internet. Later die week zou ik namelijk geinterviewd worden door mijn ‘adoptief zusje’ over de rol van religie in de zorg, maar ook in mijn eigen leven.

Al rommelend kwam ik op een interview met Aysel Disbudak waarin zij spreekt over cultuur, islamitische zorg en haar eigen problemen met het grootbrengen van haar gehandicapte broertje. Zij heeft na vele omzwervingen de organisatie Migranten Platform Gehandicapten Amsterdam opgericht. Op een gegeven moment merkt zij dat er veel misverstanden bestaan. Er is genoeg goede zorg voorradig maar soms vinden islamitische ouders niet de toegang hiertoe of hebben ze er verkeerde ideeën over:

"Kun je niet zelf voor je kind zorgen of heb je hulp nodig, dan heb je in de islamitische cultuur als ouder gefaald. De ouders zijn bang dat ze door hun "falen" de ouderlijke macht verliezen. Door goede voorlichting en het vertrouwen op te bouwen, leert het Migrantenplatform Amsterdam de ouders dat ze juist dankbaar moeten zijn voor de hulp die er is."

Ik herkende heel veel in haar situatieschets maar interessant genoeg lag die herkenning niet zozeer in het islamitische of op het culturele vlak, maar was het veel verstrekkender en fundamenteler. Alle ouders van gehandicapte kinderen moeten tot een meervoudige acceptatie komen wat hun kinderen betreft: zij moeten eerst accepteren dát hun kind gehandicapt is; daarna moeten ze accepteren wat die handicap zal gaan inhouden. Een kind met handicap leidt tot twijfels bij ouders: "hebben we het goed gedaan, doen we het goed en kunnen we het later ook nog goed doen?" Als je eenmaal hebt geaccepteerd dat je kind een handicap heeft, dan is het nog steeds extra moeilijk om toe te geven dat om goed voor je kind te kunnen zorgen, je de zorg voor je kind soms uit handen moet geven. Zeker in het geval van een kind met (complex) meervoudige beperkingen is het pittig om die zorg te blijven geven als je als ouder zelf ook in leeftijd voortschrijdt en gezondheid niet meer vanzelfsprekend is. Of wanneer je als ouder nog andere kinderen hebt die ook aandacht, zorg en liefde nodig hebben.

Met andere woorden, je moet als ouder soms toe kunnen geven dat je beperkingen hebt. En dat is geen eenvoudig proces.

Dus space ik verder in mijn huis met een hoofd vol snot, hoofdpijn, ademhalingsmoeilijkheden, temperatuur flambé en een gigantisch schuldgevoel omdat ik thuis zit, mijn collega ziek is en er allemaal ‘vreemde’ mensen op de groep met ‘mijn’ kinderen werken. En dat voelt lelijk, zelfs als ik weet dat ik soms de zorg voor de kinderen uit handen moet geven omdat ik die zorg nu zelf niet kan geven.

Ik heb het eerlijk gezegd hierbij wel makkelijker dan ouders, omdat ik die ‘vreemde’ mensen vaak wel ken, als collega’s van andere groepen. En anders weet ik wel dat collegabegeleiders op een professionele en prettige wijze met ‘mijn’ kinderen zullen omgaan. Dit is niet vanzelfsprekend: ongeveer een jaar geleden las ik een artikel in tijdschrift Contrast met de grote groene kop "Tekort aan islamitische pleegouders." Tot nu toe heb ik het over (gehandicapten-)zorg gehad die reeds aanwezig is, maar waar vele mensen de weg niet naar kunnen vinden, of waar zij door acceptatieproblemen niet aan toe willen geven. Echter, wannneer je op onderzoek uitgaat in de pleegzorg, kom je op de (voor moslims) schrikbarende gevolgtrekking dat er nauwelijks islamitische pleeggezinnen zijn. En je kunt dat organisaties als Pleegzorg Nederland niet eens kwalijk nemen: "In de grote steden is het tekort aan islamitische pleeggezinnen duidelijk te merken. Het gaat er bij pleegzorg om dat de kinderen een goede en veilige plek krijgen. Het geloof komt dan op de tweede plaats," aldus hun voorlichter, Janette Reukers.

Uiteraard is het zaak om bij tijdelijke of permanente uithuisplaatsing de kinderen eerst hun basisbenodigdheden krijgen: voedsel, veiligheid, liefde en een dak boven hun hoofd. Echter, wanneer kinderen uit een bepaalde traditie, cultuur of geloof worden geplukt, zou het des te fijner zijn als er een bepaalde continuering van hun achtergrond zouden behouden. Dit kan steun bieden in moeilijke tijden. Het is op zich niet vreemd dat er weinig islamitische pleeggezinnen zijn. In de loop van de geschiedenis van Nederland zijn de moslims nu niet bepaald de meest financieel bemiddelde mensen geweest. Hoewel er meestal een vergoeding aan te pas komt, is het geen makkie om nog een kind op te nemen voor een gezin dat zelf nog actief de eindjes aan elkaar moet knopen. Laat staan een kind dat toch al met de nodige psychische bagage komt.

Echter, ook de Islamitische gemeenschap in nederland groeit in welvaart en daarbij is het een plicht voor elke moslim om goed te zijn voor de wezen van de samenleving. Alleen daarom al zou het goed zijn om je aan te melden bij Pleegzorg Nederland, ze zoeken daar altijd nog wel wat harten met ruimte en proberen kinderen en pleegouders altijd zo goed mogelijk te matchen. En het zou goed zijn om ons geloof uit te breiden en aan te vullen met een hele hoop goede daden. Voor voorbeelden, zie hier een oude aflevering van Nioscoop over een tweetal islamitische gastgezinnen die het Quranische adagium ter harte nemen:

… jullie moeten zorgen voor de rechtvaardigheid voor de wezen. (vertaling Edele Koran, soerah An-Nisa 4: 127)

In het jaar dat Elvis stierf, werd Noureddine geboren. Op zijn negende kreeg hij een skateboard. Op zijn 20ste werd hij in Schotland verliefd op boeken. Op zijn 27ste werd hij moslim en vond hij zijn draai. Hij werkt in de gehandicaptenzorg en denkt soms dat hij bijna Arabisch kan lezen maar vraagt dan toch om een klinker. Hij jat de beste grappen van de missus, steun en toeverlaat sinds 2006. Af en toe vertaalt hij wat poëzie omdat het leven dan gewoon beter is.

Lees andere stukken van