Voorpagina Ervaringen, Islam

Zoektocht naar kennis

, 30 juli 2007, 124 reacties

Vrijdag jongsleden na het djoemmagebed in onze moskee, stond er een wat oudere, blanke man op. Hij kwam om de shahada te doen, de islamitische geloofsbelijdenis: Er is geen god dan God en Mohammed (vzmh) is zijn dienaar en boodschapper. Met deze woorden trad de 61-jarige man in de islam, alhamdulillah. Onze moskee is vrij groot en biedt plaats aan zo’n 1500 gelovigen. Meteen nadat Joesoef (zo heet hij nu) zijn belijdenis had uitgesproken, stroomden uit alle hoeken en gaten van de moskee zijn medebroeders toe, jong en oud, om de beste man eens flink welkom te knuffelen. Wat een begin!

Na afloop kwam hij bij ons zitten en we maakten rustig een praatje met elkaar. Hij was reeds enige tijd getrouwd en had langzamerhand zijn weg naar de islam gevonden, maar had nog wel vele vragen. Hij was een ontzettende computerliefhebber en vertelde dat hij een vertaling van de koran aan het uitprinten was, maar dat zijn papier op was en dat hij dus niet verder kon. Verder wilde hij voornamelijk van alles en nog wat weten over het gebed. Wat andere broeders kwamen er bij zitten en de beste man werd overspoeld met goede bedoelingen en internetadressen, van goede websites tot de redelijk betrouwbare. Maar ook de vage en idiote oorlogsrellende mafkezenpagina’s. Hoho! Dat, dacht ik dus niet!

Precies voor dit soort redenen hebben we met wat jongere broeders een aantal goede boekhandels her en der in de stad gelokaliseerd en alvast wat basismateriaal ingekocht: een handleiding voor het gebed, een klein boekje en cd-tje met recitaties van het laatste hoofdstuk van de koran, een klein boekje met wat smeekbedes en de bijbehorende transliteraties. Allemaal eenvoudig beginmateriaal, want het laatste wat je wilt, is dat een kersverse moslim zich laat meeslepen in politieke praatjes en afsplitsingsgroeperingen of rare sektes en/of culturele en traditionele volksversies van de islam. Het beste leek ons nog altijd om lekker los en langzaam met de basis van de islam te beginnen: het gebed.

Waar vind je kennis?

Maar dan? Wat volgt daarna? Ik ben nu een aantal jaren moslim en probeer op allerlei wijzen meer kennis over de islam tot mij te nemen, variërend van inhoudelijke kennis (middels lezingen en lessen) tot praktische kennis (hoe doé ik mijn gebed qua vorm het best, hoe reciteer ik de koran beter en correcter, hoe spreek ik deze smeekbede het zorgvuldigst uit). Eén van de dingen die mij in mijn zoektocht is opgevallen, is dat je grofweg op twee wijzen kunt leren. In de woorden van Sheikh Saalih bin ‘Abdil’Azeez Aali Sheikh:

"Het is welbekend dat kennis op twee methoden wordt verworven; ofwel mondeling door te luisteren en te zitten met de mensen van kennis, ofwel door boeken te lezen en te onderzoeken. De eerste weg is dezelfde methode als de tweede weg, aangezien de correctheid van de tweede methode op het eerste is gebaseerd. Dit is zoals één van de geleerden zei: ‘Kennis is in de borst van de mens geweest, daarna is het overgebracht naar het binnenste van de boeken. Echter, de sleutels bleven in de handen van de mens.’ Dit betekent dat boeken een hoog niveau van belang bij de student van kennis bezitten. Maar de enigen die goed met deze boeken om kunnen gaan en hen correct begrijpen zijn zij die zich hebben gevestigd op het pad van studie bij de geleerden. Het zijn degenen die zich vermengen met hen en begrijpen wat zij bedoelen met de woorden die de geleerden in deze boeken opnemen."

Klinkt vanzelfsprekend toch, of niet? Helaas pindakaas, was het maar zo makkelijk. In den beginne las ik bijna alleen maar boeken over islam, vaak geschreven door niet-moslims en nog vaker voor een niet-moslimpubliek. Soms hele lieve boekjes (op het hippie af) en soms hele onnozele boekjes, maar bijna altijd was het een soort van islam in een notendop en vond je er weinig diepgang of specifieke informatie die je als nieuwe moslim zocht. Later ontdekte ik de islamitische boekhandel en kreeg ik een volgend probleem: wat te kopen? Eerst probeerde ik het met een kinderserie van Islamitisch Bureau Educatieve Boeken. Was praktisch, maar uiteindelijk blijk je toch in de twintig te zijn en geen kind meer. Diepgang aub! Vervolgens begon ik wat namen van geleerden op te vangen in mijn omgeving. Grote geleerden wiens werken ik zeker moest lezen. En verhip! Ze zijn gewoon aanwezig in de winkel!


Eén van de oudste Qur’an

Aldoende las ik teksten van Sheikh Oethaymien, Sheikh Al Albaanie maar ook van mensen als Dr Qaradawi en Tariq Ramadan (moge Allah swt hen allen genadig zijn). Ik schrijf hier expres niet boeken op, want, een enkeling daargelaten, is het nauwelijks mogelijk om in het Nederlands goedgeschreven, volledige boeken te krijgen. De meeste die je hier vindt zijn kleine fatawa-bundeltjes (met gerechtelijke uitspraken van geleerden), waarin een geleerde vragen over een bepaald onderwerp beantwoordt, bijvoorbeeld over het vasten, over trouwen, omgang met familie etc. Nu zijn dit allemaal nuttige zaken om je over te buigen, maar de kern van zo´n fatwa van een geleerde schuilt ´m vaak heel erg in de context van de vragensteller: tijd, plaats, situatie. Hierdoor is het antwoord, de fatwa of juridische uitspraak, vaak een soort van schijnantwoord voor de persoon die buiten deze context leeft. Daarnaast komt de geleerde tot zijn fatwa via bronteksten die veel interessanter zijn, maar nauwelijks te pakken zijn in het Nederlands (soms wel in het Engels). Een bijkomend probleem is dat veel van die teksten vertalingen van vertalingen van vertalingen zijn (van gehoorde lezingen in het Arabisch naar Arabische tekst, naar Engelse tekst, naar Nederlandse tekst) waarbij onmetelijk veel vertaaldiscrepanties kunnen ontstaan, maar waar ook vaak het Nederlands eindresultaat een waar foutenfestijn van typo´s, d/t-fouten en gekke bladspiegels is.

Lessen volgen

Een andere methode om tot kennis te komen is, zoals in de bovenstaand citaat aangehaald, door lessen te volgen bij mensen van kennis. Als nieuwe moslim stuit je hier echter ook vaak op een probleem. Allereerst zijn er de standaard lesmethodes die bijvoorbeeld in de Marokkaanse moskee wordt gehanteerd: tot je zestiende kun je in klasvorm les krijgen, met veelal uit je hoofd leren van koranverzen en daarna wordt je eruit geknikkerd en ben je welkom bij de wekelijkse ´dars´ van de imam. Wat mij tot dusverre hier is opgevallen, is dat er weinig rechtstreekse vragen worden gesteld maar ook dat ik er bijzonder weinig van begrijp omdat het vaak beperkt is tot het behandelen van een boek door de imam in klassiek Arabisch, terwijl de anderen er in een kring omheen zitten. Daarna volgt de uitleg in Marokkaans Arabisch. En daar zit je dan als (nu inmiddels wat minder) kersverse moslim: twee op elkaar lijkende talen waar je op dat moment nog bijzonder weinig mee kunt.

Daarnaast zijn er enkele plekken waar je als volwassene les kunt krijgen in het Nederlands. Hier is vooral de transparantie en groepsvorming een probleem. Zo is er een vrij bekende moskee die de naam heeft op een degelijke wijze Arabische lessen te geven. Behalve dan als je bij mij in de buurt woont, want daar krijg je gratis en voor niets het advies om er toch vooral uit de buurt te blijven want ze hebben connecties bij die en die en die zei zus en die zei zo en die en die geleerde heeft ze verworpen (huh? een saudische geleerde die de imam van een klein moskeetje in amsterdam ‘verworpen’ heeft? bizar!). Maar kan ik dit soort dingen ergens controleren? Nope. Heb ik toch nog helemaal niet genoeg kennis voor! Vervolgens vind je een andere plek, krijg je te maken met een zelfde argumentatie, ander verhaal, andere groep, etc. etc.

Uiteindelijk kwam ik er niet uit. Nou ja, ouwe eigenwijze punkrockert als ik ben/was, heb ik maar besloten alle adviezen soort van kapothard in de wind te slaan. Iemand zei me ooit dat je overal lessen kunt volgen, mits je maar je kritisch blijft. Dus dat doe ik nu: ik ga overal waar ik heen kan om kennis te zoeken. Elke les of lezing die ik kan proberen, probeer ik. Van Nieuwegein tot Den Haag tot de Baarsjes tot 3 hoog bij me bejaarde bebaarde buurman. En het grappige is dat ik uiteindelijk een goede plek heb gevonden waarvan de docenten en hun lesstof transparant zijn, en controleerbaar en betrouwbaar tot het tegendeel bewezen is of tot ik meer weet dan zij (!). Maar ja, niemand is onfeilbaar en waar ik dan ook extra goed op let, is of ze mij het gereedschap geven om uiteindelijk mijn eigen weg te vinden.

Dus: terug naar onze Hollandsche Nieuwe en zijn en mijn zoektocht in islam. Zoals gezegd hebben we voor Joesoef een stapeltje van het een en het ander gekocht, met wat basismateriaal. Hetzelfde deden we overigens eerder ook voor wat Hollandse zusters die zich ook hadden bekeerd. Maar nu heb ik jullie hulp nodig, want deze zusters zijn inmiddels wat verder en willen dolgraag behoorlijke koranlessen volgen. Dus bij deze: wie weet een goede plek waar tajweed onderwezen wordt, met Nederlandse uitleg, in de buurt van Amsterdam?

Bij voorbaat dank,

Noureddine

In het jaar dat Elvis stierf, werd Noureddine geboren. Op zijn negende kreeg hij een skateboard. Op zijn 20ste werd hij in Schotland verliefd op boeken. Op zijn 27ste werd hij moslim en vond hij zijn draai. Hij werkt in de gehandicaptenzorg en denkt soms dat hij bijna Arabisch kan lezen maar vraagt dan toch om een klinker. Hij jat de beste grappen van de missus, steun en toeverlaat sinds 2006. Af en toe vertaalt hij wat poëzie omdat het leven dan gewoon beter is.

Lees andere stukken van