Voorpagina Algemeen, Gastarbeiders, Maatschappelijk, Politiek

Het Gelijk van Gunter Grass

, 12 april 2012, 5 reacties

Gunter Grass heeft met zijn gedicht van niet meer dan 69 regels een wereldwijde controverse veroorzaakt. Maar een nuchtere kijk op de feiten wekt toch eerder het beeld op dat hij meer in zijn gelijk staat dan menig criticus ons doet geloven.

Gunter Grass heeft met zijn gedicht van niet meer dan 69 regels een wereldwijde controverse veroorzaakt. Critici van alle kanten beschuldigen Grass van Antisemitisme en haatzaaien. Israel heeft inmiddels hem de toegang tot het land ontzegd en met de huidige ontwikkelingen van nu zal hij wel op meerdere plaatsen een persona non-grata worden. Met alle respect verbaas ik me over alle ophef en mis ik wederom de nuance in het debat over een gevoelig onderwerp. Wat zegt Grass eigenlijk?

Hoofdzakelijk hekelt hij de volgende twee punten in zijn gedicht: Israël is een grotere bedreiging voor de wereldvrede dan Iran en hekelt hij in grote lijnen de onvoorwaardelijke steun van veel landen voor het buitenlandbeleid van Israel. Nu ligt de nuance bij Grass ook niet helemaal op de juiste plaats en kan bij voorbaat worden geconcludeerd dat de stelling dat Israël een grotere bedreiging dan Iran voor de vrede is, overdreven is, maar een nuchtere kijk op de feiten wekt toch eerder het beeld op dat hij meer in zijn gelijk staat dan menig criticus ons doet geloven.

Dat Israèl een kernwapenarsenaal heeft staat vast. Verbazingwekkend is dat argumenten van de critici van Grass variëren van de stelling dat het niet bewezen is dat Israel deze wapens heeft tot het feit dat zij het recht hebben om over deze wapens te beschikken, aangezien het land zich in een vijandige omgeving bevindt. Ik betwijfel het recht niet van Israël om over deze wapens te beschikken, maar waarom geeft het niet openheid van zaken? Het is onmogelijk om van de andere partij te verwachten dat deze alle informatie vrijgeeft en zelf je kaken stijf op elkaar houdt. Vergeten wordt ook dat Mordechai Vanunu – een Israëlische Nucleaire Technicus – die het kernwapenprogramma van Israel wereldkundig maakte, 18 jaar van zijn leven in de gevangenis doorbracht, waarvan meer dan 11 jaar in eenzame opsluiting. Een baken van democratie in het vijandige Midden-Oosten? Ik heb zo mijn twijfels.

Ahmedinejad een praatjesmaker? misschien. Feit is dat tot op heden nog steeds niet onomstreden is bewezen dat Iran werkt aan het ontwikkelen van kernwapens. Er zijn wel aanwijzingen, maar die zijn in dit geval net zo vaag als in het geval van Irak. En we weten waar dat allemaal in het geval van Irak toe heeft geleid. Bouw de propaganda op, net zolang tot we het allemaal geloven… en dan aanvallen. Zijn dit mijn woorden? Neen, dit zegt Ron Paul, presidentskandidaat voor de Republikeinen in meerdere debatten gedurende de voorverkiezingen. Ik heb nog niemand Paul zien beschuldigen van het zijn van een Anti-Semiet of anti-Israel.

Ik slaap er ook niet beter van als Ahmedinejad een kernwapen heeft. Maar om hoog en laag te beweren dat Iran een eventueel kernwapen zal gebruiken om Israel van de kaart te vegen, is eerder een argument dat is gebasseerd op emotie dan op feiten. In het geval van India en Pakistan stabiliseert het de situatie eerder en houdt het de situatie in evenwicht. Het is niet ondenkbaar dat dat ook in dit geval hetzelfde resultaat zal hebben.

Grass doelt vooral op de niet aflatende druk van Nethanyanyu op de VS om een eventueel militaire aanval op Iran te steunen: een pre-emptive strike zonder dat er hard bewijs is voor de stelling dat zij aan kernwapens werken. Grass had zeker wat terughoudender kunnen zijn in deze discussie met zijn Waffen-SS verleden, maar dat neemt niet de waarde van zijn achterliggende argumentatie af. De reactie op zijn gedicht is overdreven. Nuance graag.

Update: Duitse vredesactivisten steunen Gunter Grass

Student International Relations aan de Universiteit van Leiden

Lees andere stukken van Nauman