Kamerdebatten die in het teken staan van de 24-uurs luier. Politici die zich opportunistisch druk maken over niet gedekte heupoperaties. En tenslotte media die op de bres springen voor ouderen die bedreigd worden door verkeerslichten die te snel op rood springen. Je zou bijna medelijden krijgen met de ouderen in Nederland.
“We praten ouderen hiermee onvermijdelijk een minderwaardigheidscomplex aan”
Ouderen roepen een beeld bij ons op: infantiele senioren die in verzorgingstehuizen als schimmen rondslenteren en een ondraaglijke lucht met zich meenemen. Eenzame ouderen die dagelijks hun appartement op 7 hoog verlaten om vervolgens naar de supermarkt te gaan, op zoek naar een praatje. En in het journaal zien we tenenkrommende items over bejaarde voetgangers die te weinig tijd zouden krijgen om een kruispunt over te steken. We praten ouderen hiermee onvermijdelijk een minderwaardigheidscomplex aan.
En als het nog niet erg genoeg is, wordt hun aanwezigheid, hun bestaansrecht ook nog eens openlijk geproblematiseerd. De vergrijzing wordt vandaag de dag zoals het klimaatprobleem gepresenteerd: ‘als we niet snel iets doen aan de uitwassen van ouderdom, sterven we uit.’ Uit die angst is de G500 ontstaan, een aanklacht tegen ouderen. En nu ook de partij 50+, een aanklacht tegen zemelende jongeren. Jong, oud. Iedere generatie wordt gedwongen zich te wapenen met de eigen belangen. Je zou je kunnen afvragen of je wel oud wil worden in Nederland. Een land waarin ouderdom tot zowel een politiek als economisch probleem wordt gereduceerd.
Mijn opa daarentegen heeft het geluk gehad dat hij oud werd in een samenleving waarin aanzien meegroeit met de jaren. Hij is inmiddels overleden, maar trotseerde tot aan zijn dood de steile bergen van Tamassint. Zonder rollator. Wel vijfmaal per dag – begeleid door de oproep tot het gebed die enkele kilometers verder vanuit de plaatselijke moskee de ether in werd gezongen. Mijn grootvader gaf tot zijn laatste minuten jongeren, familieleden en buurtbewoners advies: hij maakte psychiaters en antidepressiva overbodig. De ene keer kon het over verdwenen kippen gaan, op andere momenten over de huwelijksproblemen van Abdellatif. Die scheen een paar bergen verder te wonen.
Mijn opa verdiende tijdens zijn leven – maar ook in het herdenken – alles behalve medelijden. Hij had geen pensioen. Hij zat niet in een verzorgingstehuis. Hij was geen last en ook niet zielig. Een bestaansrecht is hem door de maatschappij gelukkig nooit ontnomen.
Abdelkarim El-Fassi
Abdelkarim. Voormalig hoofdredacteur van Wijblijvenhier.nl. Documentairemaker. Is geboren in de Zeeuwse contreien en wist al op vroege leeftijd dat het boerenleven niet voor hem was weggelegd. Hij besloot om zijn hooivork aan de wilgen te hangen, de koeien vaarwel te zeggen en zijn geluk te beproeven in Rotterdam. Hij studeerde Nieuwe Media aan de Universiteit van Amsterdam, was als journalist werkzaam bij de VARA, columnist voor KRO Hemelbestormers en Joop.nl, praat graag tegen vreemden, schaamt zich slechts voor zijn tenen en hoopt dat zijn levensmotto ooit de geschiedenisboeken ingaat: "Als je een geit een jurk cadeau geeft, weet je nooit wat er gebeurt"Lees andere stukken van Abdelkarim
12 Reacties op "Oud worden in Nederland"
Mooi voorbeeld dat welvaart helemaal geen welzijn hoeft te betekenen. Helaas is het inherent aan onze kapitalistische verzorgingsstaat: je waarde wordt bepaald door je inkomen, oudjes brengen niks meer binnen maar zijn wel een grote kostenpost. Als we iets meer gratis voor elkaar zouden doen zou het probleem vanzelf verdwijnen.
Mooi artikel, met een mooie boodschap.
Sorry hoor, maar mensen hebben soms echt een rollator of een nieuwe heup nodig. Dat is toch geen schande? Goed dat er een verzorgingsstaat is. Als mensen niet via de belasting voor ouderen zouden willen betalen, wordt iedereen afhankelijk van familie. Let op: afhankelijk is wat anders dan het voorrecht te hebben dat je kleinkinderen je om je lot bekommeren. Dat zijn twee verschillende dingen. Niet elke opa of oma heeft een goede relatie met de familie, en niet ieder familielid kan de hele dag 24 uur watch opaatje spelen en in deze maatschappij al helemaal niet gratis. Al helemaal niet als die persoon niet zelfstandig naar de wc kan of dementerend is. En dat is ook geen schanden. Laten we mensen die oud en ziek zijn, zonder (goede) familiebanden dan maar aan hun lot over onder het mom van o o o wat zijn die verzorgingshuizen toch slecht voor ouderen? Overigens kunnen ook mensen in een verzorgingshuis prima 4 uur per dag bezocht worden door familie. En daarnaast beschikken ze ook nog eens over 24 uur per dag professionele begeleiding. Wat is daar mis mee? Ga eens kijken in een leuk verzorgingshuis.
Geef niet de verzorgingsstaat of verzorgingshuizen de schuld van het gebrek aan mededogen en respectvoor ouderen bij sommige jonge volwassen.
Grappig pas nog over dit onderwerp gepraat.
Straks word je als oudere nog egoïstisch gevonden als je niet dood wil gaan.
Zo van u heeft nu de leeftijd bereikt waarin uw productiviteit minder is geworden dan de kosten die u ons bezorgt. De tijd is aangebroken om uw mooie leven vaarwel te zwaaien. Wilt u een spuit of een pil?
Denk dat naast de tegenstelling Nederland/Marokko, ook de tegenstelling rurale samenleving/stedelijke samenleving een rol speelt in hoe we met ouderen omgaan. Jouw Opa (zo maak ik althans op uit het verhaal) leefde in een plattelandssamenleving en vertoont enige overeenkomst met mijn opa en oma die hun hele leven ploegden op Gods akker en nu (als tachtigers) in een verbouwd huis met tante en oom wonen, niks geen verzorgingshuis dus.
Daarnaast denk ik dat in Marokko vergrijzing niet als probleem wordt gedifineerd omdat het daar (gezien de bevolkingsopbouw) simpelweg geen probleem is.
Maar je hebt zeker een punt. Heb atlijd iets van jaloezie gevoeld naar de vanzelfsprekende familaire solidariteit van meer zuidelijke samenlevingen.
De ouderen hier in Nederland zijn gewoon bestolen en opgelicht. Zij hebben Nederland gemaakt tot wat het is door hun bloed zweet en tranen, letterlijk, en nu willen hun kinderen van hun geld vakanties gaan vieren en lekker loungen in plaats om hun ouders een rustige gezellige oude dag te bezorgen…een goede les voor iedereen: Of maak zoveel kinderen als je maar kan of maak er helemaal geen maar reken niet op een pensieon want tegen de tijd dat je het nodig hebt is het in rook opgegaan….trouw met een Thaise op je zestigste en laat alles aan haar achter en dan word je gemasseerd en verschoont en weet nog allemaal wat,tot je dood….beter dan mishandeld worden hier in een bejaarden concentratiecentrum…aardappelpuree vandaag appelmoes morgen…mij niet gezien…sterf liever op mijn 40 ste.
De medische mogelijkheden scheppen nieuwe vragen in onze samenleving die zowel ethische als financiële consequenties hebben. Als je voor een ton iemand een half jaar langer kan laten leven doe je dat dan? Die vragen zijn in traditionele samenlevingen minder aan de orde. Daarnaast denk ik ook wel dat er te weinig respect is voor de oudere in onze samenleving. Soms vraag ik mij af of dit komt omdat er zoveel veranderd is in korte tijd dat bijvoorbeeld ervaring of wijsheid niet meer op hun waarde worden geschat.
Mijn schoonmoeder van bijna 90 woont met haar vriend nog totaal zelfstandig. Zij heeft een uitstekend pensioen en wortd door de staat op alle manieren ondersteund om zelfstandig te kunnen wonen. Om die redenen hoeft zij niet bij haar kinderen in te wonen.(Zit zij en haar vriend totaal niet op te wachten bekrijp je dat abdel) Mijn moeder werd op haar 85 dement en is in een verzorgingshuis gekomen waar zij de laatste jaren deskundig werd verpleegd. God dank voor haar en voor ons hoefde ze niet bij de kinderen haar laatste levensjaren slijten want dat was gezien haar ziekte voor de kinderen en vooral voor haar een ramp geweest.
Dat is ouderen zorg in Nederland!
Eerst spreek je over “ons” beeld, met een stel clichébeelden, om vervolgens te tonen dat “jij” daar zelf niet bijhoort.
Jouw opa, anders dan de onze, werd oud in een andere samenleving dan de onze, de jouwe dus, waar men de oudere respecteert schrijf je, anders dan bij “ons” wil je maar zeggen.
Je bedoelt voor de duidelijkheid die samenleving waar, behalve opa’s, sowieso vooral ook mannen gerespecteerd worden, anders dan bij ons, om ook eens een cliché te gebruiken. Voelt dat prettig en is het terecht?
Nou even zuiver redeneren: De oudere generatie hier wordt in het geheel niet miskend maar er zijn door de enorme vooruitgang, de seksuele revolutie van bijna vijftig jaar terug, waar sommige andere samenlevingen nog niet eens aan begonnen zijn, veel minder kinderen geboren per gezin. Daardoor is er een grijze golf aanstaande, die weliswaar, tijdelijk is, maar zo langdurig en ingrijpend, dat het niet te rechtvaardigen is de jongere generatie daar volledig zorg voor te laten dragen. Dat kan overigens ook helemaal niet, zeker niet nu er ook nog een crisis bij komt.
Daarom zullen de tegenwoordig veel gezondere Westerse ouderen hier, die door enorm toegenomen gezondheid en levensverwachting veel langer in staat zijn te blijven functioneren, of zich op enige wijze zelf te kunnen onderhouden, wat ze overigens, vrijgevochten als ze zijn, ook veel vaker nastreven, langer minder afhankelijk moeten zijn van onderhoud door derden. Maar dat willen velen van hen ook steeds meer. Ik heb het dan niet over stratenmaken of ontginnen van ruig land. Er blijven genoeg ander zinvolle en zelfvoorzienende bezigheden, en in ieder geval mogelijkheden om voor zichzelf te zorgen zonder al te afhankelijk te zijn. En gaat het echt niet meer dan zijn er voorzieningen en is er zorg, ook van de familie. Ik spreek je nog wel eens om te zien welke samenlevingen, ook binnen Nederland, over zeg maar twintig jaar beter voor hun ouderen zorgen. Want ik weet donders goed wat je bedoelde. Ik denk dat je je nog wel eens lelijk kunt vergissen over hoe dat straks zal zijn als ik het vermogen tot zelfvoorziening van velen, ook niet ouderen, bij die diverse samenlevingen, ook binnen Nederland, zie. Maar dat ligt dan natuurlijk weer vooral aan die andere samenleving.
Ik kan je wel tonen hoe de trendsetters van de toekomstige zeer nabij oudere Westerse zich nu al laten zien:
http://advancedstyle.blogspot.nl/
De hele samenleving is aan het veranderen door de technische en wetenschappelijke vooruitgang die gemaakt wordt.
Religieuze mensen (in het algemeen gesproken) wijzen dat af en willen terug naar de oude de levenswijzes die in religieuze boeken beschreven staan. Helaas is er geen enkel alternatief. De wereld verandert, al was het alleen al vanwege de toenemende bevolking.
In religie zul je niet de oplossing vinden voor dit probleem, integendeel, anticonceptie is onbespreekbaar en gezinsplanning wordt niet besproken in deze religieuze boeken.
Mensen zullen nieuwe wegen moeten vinden om deze problemen op te lossen.
Enige idee waarom de oudjes in Japan op hun 90 nog hun eigen groenten verbouwen en en alles zelf onderhouden? Gezonder leven. Of je nou oud of jong bent als je afhankelijk word van een ander, zit je gevangen en gaat het alleen maar bergafwaards.
Ik ben het helemaal met ongeschoolde academicus eens.
Mijn beide grootmoeders zijn overleden in zorginstellingen, niet omdat we hen zo graag wilden wegstoppen, maar omdat ze allebeide ernstig ziek waren (de ene dementerend en de andere leed aan darmkanker).
Mensen in een dergelijke toestand hebben 24/7 professionele hulp nodig die niet-medisch geschoolde familieleden niet kunnen bieden, zowel vanwege het gebrek aan medische kennis als het gebrek aan tijd (de meeste mensen werken nog altijd 40 uur en hebben daarnaast ook een huishouden en kinderen).
En je opa die antidepressiva en psychiatrie onnodig maakte?
Sorry, maar met alle respect voor de levenswijsheid van oudere mensen in het algemeen en die van je opa in het bijzonder, bepaalse ernstige psychische ziektes en/of persoonlijkheidsstoornissen los je niet op met advies of een praatje van een ouder familielid of dorpsgenoot.
Dat heeft te maken met chemische processen in de hersenen die verkeerd lopen of met genetische defecten. Om dat op te lossen is medicatie en intensieve psychiatrische begeleiding nodig.
Ik dank God op mijn blote knieeen dat ik in een land leef waar de medische zorg op een hoog niveau staat en toegankelijk is voor iedereen, of je nu rijk bent of arm.
Ik vind het jammer dat je er een of-ofkwestie van maakt. Alsof het feit dat mensen zijn opgenomen, meteen betekent dat ze geen liefde, aandacht en respect krijgen. En alsof het feit dat je in een dorp in Marokko woont waar zorgtaken voornamelijk door familie worden verricht, betekent dat alles altijd koek en ei is en iedereen altijd lief en aardig is tegen ouderen.
Ik ben ook tegen het stigmatiseren van ouderen en trouwens van welke groep dan ook, maar de realiteit is anders dan het zwart-witbeeld dat jij presenteert in dit artikel.