Op 12 september is het weer zover: de Tweede Kamerverkiezingen. Iedere stemgerechtigde in Nederland heeft als het goed is inmiddels de stemkaart ontvangen en kan op die dag zijn of haar stem uitbrengen. En hoewel de grootste thema’s van deze verkiezingen waarschijnlijk de economie en Europa zijn, speelt ook religie een bescheiden rol. Dus ook islam en de positie van moslims in Nederland.
Je kunt er de klok op gelijk zetten: in de aanloop naar de verkiezingen zal ook binnen de islamitische gemeenschap weer de discussie over wel of niet (mogen) stemmen gevoerd worden. Nagenoeg iedereen zal exact hetzelfde voorspelbare standpunt innemen als bij de voorgaande verkiezingen, met nagenoeg dezelfde onderbouwing en argumentatie. Maar of je nu als moslim gaat stemmen of niet, feit blijft dat de uitkomst van de verkiezingen gevolgen kan hebben voor de positie van moslims in Nederland. Ergo: het is de moeite waard om een goed beeld te hebben van waar de diverse partijen in hun verkiezingsprogramma staan ten opzichte van de rol van religie en specifiek de islam in Nederland.
Genoeg reden voor mij om van een aantal partijen de verkiezingsprogramma’s eens aandachtig door te nemen. Ik heb mij hierbij beperkt tot de meer traditionele partijen VVD, SP, GroenLinks, PvdA, D’66 en het CDA. Natuurlijk zijn ook alle moslims gebaat bij een goede economie en andere algemene onderwerpen, maar ik richt mij hieronder op zaken die specifiek met islam of moslims te maken hebben.
Buiten beschouwing: de PVV en haar discipelen
Er zijn andere partijen die een rol kunnen spelen in een mogelijke formatie die ik hier buiten beschouwing laat. Om het standpunt van de PVV ten aanzien van de islam te onderzoeken is een kritische lezing van het verkiezingsprogramma niet nodig. Het is algemeen bekend dat deze partij van alle partijen in Nederland het meest uitgesproken is in haar strijd tegen de islam.
Ook van de SGP kan dit als algemeen worden aangenomen. Deze zeer kleine maar op momenten invloedrijke partij heeft in het verleden meermaals samen met PVV’ers avonden georganiseerd waarin de visie op de islam verwoord werd. SGP-lijsttrekker Kees van der Staaij gaf onlangsin een interview op nu.nl ruiterlijk toe ‘begrip’ te hebben voor het PVV-standpunt over de islam, plaatst kanttekeningen bij de groei van islam in Nederland en wat hij noemt ‘de donkere kanten daarvan’.
Een derde partij die ik buiten beschouwing laat is de ChristenUnie. Deze partij organiseert al jaren bijeenkomsten waarin door Gert-Jan Segers, voormalig voorzitter van de Wetenschappelijke Raad van de CU, aan de achterban wordt medegedeeld dat moslims toch echt in een andere god geloven dan christenen. Er kan volgens hem nooit sprake zijn van een ‘structurele bondgenootschap’ tussen moslims en christenen omdat moslims (net als Joden en atheïsten) niet geloven dat Jezus de zoon van God is. Segers is inmiddels kandidaat Tweede Kamerlid en gaf direct daarop te kennen dat het ‘islamdebat’ dat door de PVV is gestart zeker voortgezet moet worden.
Van deze drie partijen hoeven wij als moslims dus weinig goeds te verwachten en dat is wellicht het grootste understatement in dit artikel. Van de Partij van de Dieren mag verwacht worden dat het standpunt over rituele slacht inmiddels algemeen bekend is en dat zij zich verder vooral op de viervoeters richten in plaats van de homo sapiens. Verder zijn er nog enkele kleinere en minder bekende partijen die ik vanwege de geringe significantie buiten beschouwing laat.
De rol van Islam in de verkiezingsprogramma’s
Om tot een eerste indruk te komen van de rol die religie en specifiek de islam speelt in de verkiezingsprogramma’s van de diverse partijen begin ik met een korte telling hoe vaak enkele trefwoorden voorkomen. Ik kijk naar de trefwoorden ‘religie’, ‘islam’, ‘moskee’, ‘moslim’, ‘boerka’ en ‘sharia’. Bij het tellen van trefwoorden kunnen overigens enkele kritische kanttekeningen worden geplaatst. Allereerst zegt het aantal trefwoorden binnen een programma natuurlijk nog niets over de duiding of de visie op de genoemde begrippen. Ten tweede kan het sterk beïnvloed worden door schrijfstijl. Ten derde zijn niet alle documenten van gelijke omvang. Ten vierde kan er met andere woorden wel naar deze begrippen worden verwezen. Toch zijn er enkele opmerkelijke eigenschappen van de verkiezingsdocumenten die op basis van het tellen van trefwoorden naar voren komen.
De meest opmerkelijke constatering is dat de trefwoorden ‘islam’ en ‘moslim’ in niet één van de verkiezingsprogramma’s voorkomen. Hoewel er in enkele programma’s wel zijdelings over wordt gesproken, wordt het rechtstreeks benoemen van (het bestaan van) deze religie vermeden. De verschuiving van de aandacht voor islam en integratie naar economie en Europa is een algemeen aanwezige tendens, maar dat het onderwerp – dat de afgelopen jaren in de Tweede Kamer toch veelvuldig is besproken – totaal niet rechtstreeks wordt benoemd kan geen toeval zijn.
Over de aanwezigheid van moskeeën in Nederland wordt enkel bij de VVD en de CDA rechtstreeks gesproken, bij alle andere partijen komt ook dit woord geheel niet in het programma voor. Bij de SP komt alleen het algemene trefwoord ‘religie’ eenmaal voor, maar alle ‘islamitische’ trefwoorden zijn niet terug te vinden in het document.
Als we kijken naar de combinatie van de trefwoorden is een onderscheid tussen de partijen duidelijk. De partijen die het hoogst scoren op deze trefwoorden zijn de VVD (15) en het CDA (12). Van laatstgenoemde mag natuurlijk verwacht worden dat, indien er ook meer aan het christendom gerelateerde trefwoorden worden toegevoegd, zij nog hoger uit zal komen. De volgende twee partijen zijn de PvdA en GroenLinks (beide 5). Onderaan de lijst vinden we D’66 (3) en de SP (1).
Of de diverse politieke partijen het nu leuk vinden of niet, ook na de verkiezingen zal over de aanwezigheid van islam in Nederland gesproken en gedebatteerd worden. De beperkte mate waarin dit onderwerp in veel programma’s naar voren komt, zorgt ervoor dat je als moslim niet exact kan bepalen wat de visie is van deze partijen op dit onderwerp, hoewel dit voor jezelf en jouw broeders en zusters wel van belang kan zijn. Het was fijn geweest als dit vooraf meer in beeld was gebracht.
…in deel 2 ga ik meer in op specifieke standpunten binnen de verkiezingsprogramma’s.
Nourdeen Wildeman
Nourdeen Wildeman is een Nederlander van christelijke komaf die op 24 jarige leeftijd moslim is geworden. Nourdeen is oprichter en voorzitter van Stichting as-Salaamah wal'Adaalah.Lees andere stukken van
15 Reacties op "Tweede Kamerverkiezingen 2012 & Islam: deel 1"
Waarom worden moslims gereduceerd tot alleen maar moslims? Alsof dat de enige relevante variable is. Wij zijn géén tweederangsburgers die verder geen mening hoeven (of mogen) te hebben over onderwijs, pensioenen, ouderenzorg, woningbeleid, et cetera. Dat zijn zaken die óók ter zake doen voor moslims en daarom verwacht ik dat dergelijke onderwerpen mee worden genomen in de follow-up, op een manier die aansluit bij de demografie van de moslimgemeenschap.
Verder is het funest voor de ontwikkeling van de moslimgemeenschap als we onze publieke agenda telkens door HUN laten samenstellen. Is het niet zinniger om als moslimgemeenschap een keer met elkaar te praten over wat WIJ belangrijk vinden? DIe uitgekauwde discussies over boerka’s, sharia, etc. zijn totaal niet relevant voor het dagelijks leven van de meeste moslims in Nederland. Het is beter als we voor onszelf gaan nadenken, in plaats van door autochtonen-gedomineerde politieke partijen té laten doen (of door Saoedische paleisgeleerden, maar dat is een ander onderwerp).
Beste Izz Ad-Din ,
Bedankt voor je scherpe analyse! Erg jammer dat Verdeeld blijven waardoor het makkelijker wordt voor de tegenstanders om ons te heersen.
Ben het helemaal eens met Izz en wat een non informatie in de grafiek.
Asalamu alaikum Izz ad-Din Ruhulessin (en anderen),
Ik lees dat je schrijft: “Wij zijn géén tweederangsburgers die verder geen mening hoeven (of mogen) te hebben over onderwijs, pensioenen, ouderenzorg, woningbeleid, et cetera. Dat zijn zaken die óók ter zake doen voor moslims en daarom verwacht ik dat dergelijke onderwerpen mee worden genomen in de follow-up, op een manier die aansluit bij de demografie van de moslimgemeenschap.” Daar heb je helemaal gelijk in; ook dát is natuurlijk relevant voor moslims (vandaar dat ik dat ook in het artikel ook benoem). Voor analyses over die onderwerpen kan je inmiddels terecht bij onder andere de Volkskrant, de Telegraaf, Trouw, het AD, de NOS, RTL(Z), Joop, nu.nl, de Gelderlander, Metro, Spits, het Nederlands Dagblad, Elsevier, HP/De Tijd, het NRC Handelsblad, het Financieel Dagblad, BN DeStem en vele andere media (geheel naar eigen wens en voorkeur te selecteren). Ik neem aan dat je bekend bent met de wet van de verminderende meeropbrengst…? De artikelenreeks waarvan bovenstaande ‘deel 1’ is gaan echter specifiek over de vraag “waar de diverse partijen in hun verkiezingsprogramma staan ten opzichte van de rol van religie en specifiek de islam in Nederland”. Mocht dit buiten je interessegebied vallen dan weet je wat je (niet) te doen staat als deel 2 en 3 gepubliceerd worden…
Assalamoe aleikoem wa rahmatoellahi wa barakatoehoe,
ik vind dat Christenunie hier onterecht in het rijtje van PVV en SGP wordt geplaatst. Toegegeven. die Gert-Jan Segers is al een paar jaar aan het zaniken over moslims en islam, maar de rest van de partij heeft een veel genuanceerdere mening. Ze komen op voor de vrijheid van godsdienst en verdedigen in dat kader ook de rechten van de moslimgemeenschap. Daarnaast is CU een partij die dezelfde mening heeft als de gemiddelde moslim als het gaat om zaken als homohuwelijk, euthanasie en dergelijke.
Bij PvdA, CDA, VVD en de andere gevestigde partijen zie je ook kamerleden die zich soms zeer negatief uitlaten over moslims en islam. Dus je kunt de Christenunie niet beoordelen/veroordelen op de uitspraken van dhr. Segers, als je niet ook de andere partijen beoordeelt op uitspraken van individuele kamerleden.
Amina
Walaykum Assalaam Nourdeen,
Nee. De “wet van de verminderende meeropbrengst” is NIET van toepassing op media. Berichtgeving is niet simpelweg een opsomming van feiten. Berichtgeving is een opsomming van feiten vanuit een bepaald referentiekader</strong, vastgesteld door de redactie van een nieuwsmedium. Eén van de belangrijkste kernwaarden van onze democratie is de pluriformiteit van media (http://nl.wikipedia.org/wiki/Mediapluriformiteit). De pluriformiteit van de media zorgt ervoor dat burgers vanuit verschillende invalhoeken de realiteit kan waarnemen, en (onder andere) van daaruit een weloverwogen stemkeuze kan maken. Daarom verméérderd de waarde juist wanneer nieuwsfeiten door méér media worden weergegeven.
Daarnaast is het een welbekend gegeven dat moslims de niet-islamitische media nauwelijks lezen danwel serieus nemen, dus stellen dat je maar het Parool etc. moet gaan lezen, is niet alleen incorrect maar heeft daarnaast geen enkele binding met de realiteit waarin moslims in Nederland leven (ik beweer hier overigens niet dat islamitische media een groot bereik hebben, maar die worden wel serieuzer genomen).
De veronderstelling dat boerka’s en sharia dé relevante onderwerpen voor een moslim zijn klopt simpelweg niet. Dat is wellicht wat extremisten (liberalen enerzijds, salafisten anderzijds) ons willen doen geloven, maar het lijkt me tijd dat de mainstream moslimgemeenschap zich uit dit kruisvuur manoeuvreert. We zijn niet alleen maar moslim. We zijn studenten, moeders, vaders, bejaarden, gepensioneerden, gehandicapten, dropouts, werknemers, werkgevers, werklozen, en wat dan al nog niet meer. Dus, een beschouwing van de verkiezingsprogramma’s vanuit een islamitisch referentiekader is wel dégelelijk relevant:
1. Hoe verhouden de verkiezingsprogramma’s zich tot de islamitische geloofsleer, en dan met name de ethiek (rechtvaardigheid, eerlijkheid, barmhartigheid, etc.) die wij hoog willen houden als moslims?
2. Hoe verhouden deze verkiezingsprogramma’s zich tot de dagelijkse realiteit van de moslims? Ik ben moslim en moeder, en nu? Ik ben moslim en bejaard, en nu? Ik ben moslim en werkgever, en nu? Et cetera. Welke partijen staan open voor “cultuurgevoelige zorg” (i.e. zorg die tegemoetkomt aan de specifieke noden van eerste-generatie immigranten)? Wat gaan partijen doen aan racisme en discriminatie (dat in alle sectoren van de samenleving voorkomt)? Kan ik mijn pensioen meenemen als ik repatrieer naar mijn land van herkomst? Wat gaan partijen doen aan de schooluitval onder jongeren? Wat komt er wel en niet in het basispakket (er zijn bijvoorbeeld gezondheidsproblemen die een hogere incidentie hebben onder Turken en Marokkanen) van de zorgverzekering? En zit zijn slechts een paar snel bedachte voorbeelden.
En wij roepen zelf: “Waarom maken politieke partijen zich druk om 150 niqab-dragende vrouwen?” Waarom laten we ons dan gijzelen door datzelfde discours? Ik denk dat het de gemiddelde moslim in Nederland aan zijn reet zal roesten wat voor standpunt een politieke partij heeft over de Sharia of niqab. Dat zijn leuke onderwerpen voor theoretische discussies als we debatje aan het spelen zijn, maar de mainstream moslims, die met heel andere zaken strugglen, zijn daar niet bij gebaat.
Als het standpunt over sharia of niqab of de bouw van moskeeën hét criteria is waarop een moslim een politieke partij beoordeeld, vind ik dat een simplistische opvatting van de Islam en bijna een minachting van de ethische dimensie van ons geloof. Dat is puur legalisme. Allah definieert zichzelf in de Quran in de meest verheven ethische eigenschappen (de Barhartige, de Genadevolle, de Rechtvaardige, de Beschermer, etc.) en wij maken ons druk over wat de houding van een partij tov. de boerka zou zijn? Maak je dan liever druk over welke partij de meest rechtvaardige samenleving voorstaat.
Tenslotte mag er best nog eens benadrukt worden dat we niet alléén maar moslim zijn, en er eveneens niet alleen maar moslims in Nederland wonen. Het enkel vanuit dat kader beschouwing vind ik een extreem individualistisch standpunt. Ik ken mensen die bakken met geld verdienen, maar nog steeds op de SP stemmen want, zoals ze zeggen, “ik ben niet de enige inwoner van Nederland” of “het zijn wel mijn werknemers die dit allemaal mogelijk maken”. Ik denk dat het voor ons land beter zouden zijn als we allemáál zo zouden denken. Wat het effect van jouw stem (of nalaten daarvan) op anderen is, mag ook best een overweging zijn.
@Izz ad-Din Ruhulessin, ik ben het nou eens een keer helemaal met je eens. Je stipt heel goede punten aan waar iedereen over na zou horen te denken voordat ie zijn stem uitbrengt.
Wat een eigenaardige wereld toch. Tot mijn verbazing stipt Ruhulessin eens wat nuttige punten aan. Blanke meester is tevreden. :P
Mooi, dan zie ik je artikel graag tegemoet!
Pingback: Tweede Kamerverkiezingen & Islam: deel 2 | Wijblijvenhier.nl
Misschien kunnen moslims eens ophouden met dit soort jankverhalen en zich afvragen wat ze zelf aan de samenleving kunnen bijdragen? Als dat de moeite waard is gaan de politieke partijen zich echt wel voor moslims interesseren. Kom eens uit die slachtofferrol en ga eens wat doen, zou ik zeggen.
Pingback: Tweede Kamerverkiezingen & Islam: deel 3 | Wijblijvenhier.nl
Pingback: De Moslimstemwijzer | Wijblijvenhier.nl
Moslims en andere partijen sluiten geert wilders uit, omdat ze het niet met hem eens zijn
dit is in mijn optiek niet anders dan dat wilders doet.
Wij leven in een relatief vrij land, en willen geen last hebben van mensen die denken dat ze meer zijn, als je liever volgens de regels van de sharia leeft moet je naar een land gaan die die regels naleeft schept hier weer wat ruimte en rust.
Daar komt bij dat indien je ergens anders was geboren je geen moslim was geweest maar misschien een christen of een hindoe of gewoon dakloos zonder iets.
Feit blijft dat boeken het werk zijn van mensen en niet van goden, tenzij de duivel ook en god is, er staat immers geschreven dat de duivel in vele gedaantes kan verschijnen dus waarom niet in de vorm van een boek, kijk naar de wereld en oordeeel zelf.
Pingback: Moslims & Verkiezingen 2012: Laat je stem horen, of niet — C L O S E R