Voorpagina Algemeen, Recensies

Filosofie voor het leven en andere gevaarlijke situaties

, 22 november 2012, 2 reacties

Filosofie wordt te vaak geassocieerd met slechts hoogstaande idealen, onbereikbare ethiek en een levenswijze die niet haalbaar is. Filosofie is dat soms ook wel, maar het is zoveel meer.

photo credit: jenny downing via photopin cc

De schrijver Jules Evans heeft een boek over filosofie geschreven “Filosofie voor het leven en andere gevaarlijke situaties” waarmee hij hoopt anderen moed en inzicht te geven bij het verbeteren van hun dagelijkse leven. De filosofie heeft hem namelijk deels geholpen zijn leven te beteren. Evans had namelijk last van depressies en een sociale fobie. Volgens hem is de filosofie een hulpmiddel voor het helen van de ziel en om jezelf in stand te houden in het dagelijkse leven.

Evans is openhartig in het begin van zijn boek als hij over zijn leven spreekt, waardoor de sympathie voor de rest van zijn verhaal is gewekt. Daarna wordt het minder persoonlijk maar wordt terrein gegeven aan vooraanstaande filosofen. De sympathie wordt dan alleen maar groter. Het boek is geen dorre opsomming van filosofen. Integendeel. De filosofen zoals Socrates maar ook Epictetus, Musonius Rufus, Seneca, Diogenes, Plato en Aristoteles worden geïntroduceerd en behandeld met het idee wat ze voor ons en de genezing van onze ziel kunnen betekenen. Dit is een zeer interessante invalshoek omdat het de kern van zowel de filosofie als de psychologie raakt.

Filosofen zijn vaak geraadpleegd met de vraag: “Hoe te leven?” Die vraag betrof een meer algemeen verzoek. Zelden wordt het verzoek zo direct met betrekking tot de psyche gericht zoals Evans dat behandelt.

Socrates heeft een prominente rol in het boek. Socrates had een goddelijke opdracht en dat was mensen leren dat ze zichzelf vragen moesten stellen. Dit is niet alleen belangrijk voor hoe te leven in het algemeen, maar ook voor de persoonlijke ontwikkeling. Volgens Socrates is “het hoogste goed” anderen te bevragen en anderen stimuleren vragen te stellen. Hij zag dit als het wakker worden van de mens, want de meerderheid van de mensen slaapwandelt en is zich niet bewust van zichzelf of de omgeving. Zelden vragen ze zich iets af en dus vragen ze ook niet naar het waarom van de dingen.

Ook is Socrates van mening dat iemands filosofie gekoppeld is aan zijn of haar lichamelijke en geestelijke gezondheid. Vanuit deze socratische filosofie geredeneerd, hebben we de kracht om onszelf te genezen. Daarnaast kunnen we onze opvattingen en ideeën onderzoeken en is het mogelijk deze te veranderen. Als opvattingen veranderd kunnen worden, kunnen ook gevoelens veranderen. De mens heeft dus deze kracht in zichzelf, volgens deze filosofie. Dan hebben we dus geen psychologen, priesters of pillen meer nodig. Dat is een zeer verlossende, bevrijdende filosofie.

In het boek zijn talrijke citaten van de grote filosofische meesters opgenomen. Het nadeel is wel dat de westerse filosofen de boventoon voeren en de Aziatische en Arabische filosofen nauwelijks zijn opgenomen. Aanvullend geeft Evans wel hedendaagse illustraties bij eeuwenoude filosofieën om de lezer te dwingen deze naar de huidige tijd de plaatsen. Verder is het boek doorspekt met humor. De filosoof Diogenes die in een ton in het centrum van Athene leefde maar desalniettemin geluk kon prediken is een prachtig voorbeeld.

“Filosofie voor het leven en andere gevaarlijke situaties” doet in een vogelvlucht je informeren over de klassieke filosofen. Voor ingevoerde lezers in de filosofie is het meer dan een geheugensteuntje door de invalshoek van Evans en zijn persoonlijke en soms populaire voorbeelden. Voor geïnteresseerden is het een aanvulling op al bestaande literatuur.