"We moeten ons er niet voor schamen de waarheid te waarderen, en haar ons eigen te maken, ongeacht waar ze vandaan komt, zelfs als ze van verafgelegen rassen en andere naties afkomstig is." – Al-Kindi (…- 866)
Wat is kennis? Het moderne antwoord is kinderlijk eenvoudig: ‘Kennis is macht!’. Dat is de moderne dominante opvatting over de waarde van kennis. Kennis is in computerterminologie gelijk aan ‘data’ of ‘informatie’ en heeft in het moderne denken vooral een instrumenteel doel. Het is een instrument dat je helpt om je doelen te bereiken.
Deze opvatting is vrij recent in de geschiedenis. In de oudheid werd aan kennis (ook) een intrinsieke waarde toegedicht. In sommige kringen dacht men dat sommige kennis gevaarlijk was (voor sommige mensen). Anderen kenden aan kennis een positieve waarde toe. Kennis, zo dachten de laatsten, is universeel en heilig ongeacht de oorsprong en moest om die reden geëerd worden en niet misbruikt worden om macht over anderen uit te oefenen. De islamitische kijk op kennis heeft een dubbele dimensie. Kennis is zowel een doel op zich als een middel om een doel te bereiken. De opvatting dat kennis een intrinsieke waarde had werd ook onder islamitische filosofen gedragen.
Al-Kindi, ‘de vader van de Arabische filosofie’, zei bijvoorbeeld dat kennis opzichzelf, los van een mogelijk doel, de moeite waard is voor iedereen: "Voor degene die de waarheid zoekt heeft niets voorrang op de waarheid; en er is geen versmaden van de waarheid of kleineren van degene die haar overbrengt of uitspreekt. Niemand wordt minder van de waarheid; waarheid adelt iedereen." Tegelijkertijd moest kennis ook nuttig zijn. Wat heb je aan verzamelde kennis als je deze niet begrijpt en toepast?: ‘Degenen die belast zijn met de Torah en deze niet naleven, zijn als een ezel die boeken draagt.’ (Koran 62:5) Een bekend gebed van de Profeet Mohammed (vzmh) luidt als volgt: "O Allah, ik vraag u om kennis die nuttig is, en bijdragen (gunsten) die goed zijn en daden die (door U) geaccepteerd zullen worden."
Wordt vervolgd…
Kamel Essabane
Kamel Essabane is het stilste jongetje van de klas dat toch begon te praten en zijn klasgenoten soms hard aan het lachen wist te maken. Hij overwon zijn angsten en maakte van praten voor groepen zijn beroep. Doordeweeks loopt hij met de pet op van docent islamitische godsdienst rond op een hogeschool en voorziet hij tevens diverse scholen van advies als onderwijsbegeleider identiteit en levensbeschouwing. Ook vertelt hij soms filosofische verhalen aan het Fahm Instituut. Af en toe plaatst hij vanachter zijn laptop in alle stilte een ernstige tekst op het net. Misschien dat iemand het leest.Lees andere stukken van Kamel
6 Reacties op "Kennis over kennis – dl. 1"
“Al-Kindi, ‘de vader van de Arabische filosofie’, zei bijvoorbeeld dat kennis opzichzelf, los van een mogelijk doel, de moeite waard is voor iedereen: “Voor degene die de waarheid zoekt heeft niets voorrang op de waarheid; en er is geen versmaden van de waarheid of kleineren van degene die haar overbrengt of uitspreekt. Niemand wordt minder van de waarheid; waarheid adelt iedereen.””
Al-Kindi, een groot en wijs man
prachtig stuk! helemaal top!
Wat heb ik toch een wijze vader gehad.
Als kind vertelde hij mij deze 3 simpele stelregels over geloven:
1e nivo van geloven is als een kind dat blindelings datgene van zijn ouders overneemt, accepteert
2e nivo: op zoek naar de waarheid (en daarbij mag je de kennis overal zoeken)
3e nivo: de “bron” vinden (en dat is voor weinigen weggelegd).
@ Zulfo
Wat een mooie stelregels.
thanks!
Zulfo “Als kind vertelde hij mij deze 3 simpele stelregels over geloven”
Doet wel enigszins denken aan hetgeen ik las bij Friedrich Nietzsche die zegt dat er 3 levenstadia zijn …
1) In het eerste ben je een kameel en verzamel je kennis.
2) In het tweede stadium ben je een leeuw en wil je je stempel op de wereld drukken.
3) In het derde stadium ben je een baby en wordt je kwetsbaar ontvankelijk voor alles wat tot je komt.
(dit maar even vrij geformuleerd want ik heb Nietzsche’s formulering er niet bij)