Voorpagina Algemeen

Succesformule: Gij zult falen!

Hoe zou onze samenleving eruit zien, als we ons zouden laten leiden door de filosofie van Winston Churchill: ‘Succes is het vermogen om van mislukking naar mislukking te gaan zonder aan enthousiasme in te boeten’.

We worden allemaal groot gebracht met 1 regel: Je mag niet falen! Na het bekijken van ‘Metropolis’ aflevering over ‘succesvolle mensen’ werd ik hieraan herinnerend. Iemand uit Roemenië zei: ‘Je bent succesvol als je een bedrijf hebt. Ik ben taxichauffeur, dus ik ben het niet’.

Bij mij riep dit veel vragen op. Hoezo moet je een bedrijf hebben om succesvol te zijn? En wat is dan succes? En waarom was er tijdens de uitzending geen aandacht voor falen, is dit niet een voorwaarde voor succes?  Dit knagend gevoel liet mij niet meer los. Ik besloot op onderzoek uit te gaan.

Laten we allereerst stilstaan bij de betekenis van het woord ‘falen’. Dit wordt gedefinieerd als: tekortschieten, mislukken, fouten begaan, doelen niet bereiken. We maken dagelijks fouten en falen dus continu. Maar waarom hebben we moeite met falen?

Coach Michel Emmerik stelt in zijn artikel Toegeven dat je mislukt bent, dat is pas lef hebben het volgende: ‘Falen maakt ons kwetsbaar. Mensen zijn kuddedieren. Erkenning en acceptatie zijn even belangrijk voor ons als zuurstof en voedsel. Verlies ervan voelt bedreigend’. Ik ben het daar niet mee eens. Het klopt dat falen ons kwetsbaar maakt, maar we kunnen onmogelijk altijd erkend en geaccepteerd worden. Sterker noh, het loslaten van de behoefte om altijd geaccepteerd te worden, is de essentie van succes. In sommige gevallen is het juist goed om niet te voldoen aan de verwachtingen van onze omgeving. Want dit stelt ons in staat om nieuwe dingen te ontdekken. En nieuwe dingen ontdekken, gaat vaak gepaart met falen.

Een voorbeeld van mijn eigen falen is dat ik in 2007 mijn baan als personeelsadviseur heb opgezegd om mij volledig te kunnen focussen op mijn afstudeeropdracht. Na mijn afstuderen sloeg de economische crisis toe. De arbeidsmarkt in 2008 was weerbarstiger en na vele afwijzingen had ik het gevoel dat ik had gefaald. Hoe moest ik nu verder? Ik bedacht een plan B. Ik schreef me in voor een premaster Sociologie,verhuurde mezelf als HR Adviseur en ging werken als thuishulp. De situatie heeft mij vooral geleerd om door te gaan en nieuwe dingen te proberen. Want kansen dienen zich continu aan.

Een van mijn docenten zei ooit: ‘Inzicht kun je alleen krijgen als je iets probeert’. Uit onderzoek van psychologe Carol Dweck blijkt dat falen zelfs een kans is voor zelfverbetering en nieuwe zenuwbanen kan vormen en versterken in de hersenen. Zij heeft twee manieren van denken ontdekt: de vaste mindset en de groei mindset. Mensen die een vaste mindset hebben, geloven dat je eigenschappen vast staan en niet veranderen. Terwijl de mensen die een groei mindset hebben, geloven dat je je eigenschappen beter en sterker kunt maken. Door veel te oefenen en je best te doen, kun je ontwikkelen en dus groeien.

Falen als onderdeel van succes is geen boodschap die we tegenwoordig vaak horen. Loop maar eens door de boekhandel: daar wordt duidelijk hoe geobsedeerd we zijn door succes. Kasten puilen uit van de boeken die beloven te onthullen hoe we succesvol en rijk kunnen worden met een minimum aan inspanningen en tegenslagen. Een zoekopdracht op het internet naar het woord succes heeft mij 88 miljoen hits opgeleverd. Terwijl een zoekopdracht naar het woord falen mij ‘slechts’ 3 miljoen hits oplevert. Een groot verschil. Wat zegt dit over onze tijdgeest waarin vooral ‘winnen’ en ‘presteren’ domineren. En wat is succes? De lijst met definities van succes is eindeloos. Ik denk dat succes vooral een kwestie is van levenshouding en wat we zelf definiëren als succes. Voor de een is dat bijvoorbeeld een grote auto en een groot huis. Voor de ander is dat spirituele groei.

Succes en falen gaan dus samen met een paradoxaal fenomeen: we willen succesvol zijn en falen vermijden. Maar zonder te falen kunnen we geen succes boeken. Hoe zou onze samenleving eruit zien, als we ons zouden laten leiden door de filosofie van Winston Churchill, waarin hij zegt: ‘Succes is het vermogen om van mislukking naar mislukking te gaan zonder aan enthousiasme in te boeten’.

Fatima is geboren en getogen in Amsterdam. Ze is organisatieadviseur en essayist. Zij won de tweede prijs van de El Hizjra Literatuurprijs 2012. Haar teksten schrijft ze sinds kort op een typemachine, een apparaat waar zij door gefascineerd is.

Lees andere stukken van Fatima