“When the young Schuon talked with him, the venerable old man drew a circle with radii on the ground and explained: "God is in the center, all paths lead to Him.”
De kwadratuur van de cirkel (Engels: ‘Squaring the circle’) is een metafoor die staat voor een onmogelijke en zinloze opgave. De uitdrukking komt van het wiskundige probleem om een cirkel en een vierkant te bedenken die exact dezelfde oppervlakten hebben. Het wiskundige bewijs dat de kwadratuur van de cirkel onmogelijk is, heeft vele wijzen er niet van weerhouden om toch vele jaren pogingen te ondernemen om het probleem hoe dan ook op te lossen.
De kwadratuur van de cirkel kan ook als metafoor gezien worden van de buitengewone spirituele ambities van de religieuze mens. Hoe kan een cirkel verenigd worden met een vierkant? Hoe kan een feilbaar, zwak, eindig relatief wezen een relatie hebben met het Onfeilbare, Almachtige, Oneindige, Absolute?
De laatste vraag wordt vaak opgeroepen door sterke agnosten. De mens heeft volgens hen geen spirituele capaciteiten. Als God of andere metafysische zaken al bestaan, dan zijn ze voor ons onkenbaar. Immers, hoe kan je met eindige kennis, kennis nemen van het oneindige? Puur rationeel gezien en op basis van hun mensbeeld hebben ze gelijk. Rationeel en oppervlakkig zijn de cirkel en het vierkant, hemel en aarde, God en mens, onverenigbaar. De paradox is volgens mij echter wel op een andere manier oplosbaar.
De oplossing zit in het onderscheid tussen vorm en essentie. De oppervlakten (vorm) van een vierkant en cirkel kunnen dan wel nimmer aan elkaar gelijk zijn, maar ze kunnen wel één enkel middelpunt (essentie) delen! Bovenstaand citaat gaat over de indrukwekkende ontmoeting van de jonge Frithjof Schuon (filosoof, dichter en mysticus) met een Senegalese marabout. De metafoor van de cirkel met God in het midden geeft de relatie tussen God en mens aan, het relatieve en het absolute. De relatie tussen middelpunt (essentie) en omtrek (manifestatie) van de cirkel is alleen met een denkbeeldige lijn (de radius) te trekken. Het middelpunt van de cirkel is essentieel en de omtrek is contingent (afhankelijk van de radius).
Dit staat symbool voor de relatie God-mens. De mens kan God niet zuiver rationeel (discursief), noch fysiek bereiken, maar enkel intuïtief. Het symbool van de vierkant en de cirkel die met elkaar verzoend worden, is te vinden in het hart van de islam. Veel moskeeën zoals de koepelmoskee in Jeruzalem drukken de relatie van een cirkelvormige koepel (symbool voor het hemelgewelf) boven een hoekige basis (symbool voor de aarde) uit. Tussen de twee paradoxale entiteiten vind men prachtige kaligrafie, het Woord van God dat als brug tussen de 2 werelden fungeert en van boven naar beneden daalt om de mens van beneden terug naar boven te leiden.
"The most recurrent theme of Islamic architecture has been the dome surmounting the cube. Between the two there are complex arrangements of arabesques and pendentives. Religion is worth having because, drawing on the infinite and miraculous power of God, it can turn a circle into a square in a way that delights the eye. Through logic and definition the theologian seeks to show how the infinite engages with the finite." – Abdal-hakim Murad
Ook de Heilige moskee in Mekka met de Kaaba (Het zwarte kubusvormige richtpunt voor het gebed) staat symbool voor deze extraordinaire verzoening van hemel en aarde, God en de mens. De Kaaba is de plek waar miljoenen moslims van oost naar west dagelijks in concentrische cirkels naar toe buigen en prostreren. Het rituele gebed (de ‘Salaat’) is niet het enige ritueel waar de cirkel met de vierkant wordt verzoend. Tijdens het ritueel van de tawaf (omgang) cirkelen de gelovigen 7 maal om de Kaaba. Het middelpunt van de vierkante Kaaba is het middelpunt van de cirkelvormige tawaf (omgang). De Kaaba wordt ook wel het ‘Huis van God’ genoemd. Dit moet niet letterlijk genomen worden. De Kaaba is immers een fysiek lege kubus. Echter, in de Kaaba vindt men fysieke leegte, maar kan men spirituele vervulling ervaren.
‘Het heiligdom zelf representeert waarschijnlijk de wereld , met zijn vier hoeken die straalsgewijs uitliepen vanuit een centraal punt. De cirkel schijnt een archetype te zijn dat in bijna alle culturen wordt gevonden als symbool van de eeuwigheid, de wereld en de psyche. Hij symboliseert een totaliteit, zowel in tijdelijk als ruimtelijk opzicht: het trekken van een cirkel of het maken van een omgang – in veel tradities een gangbare religieuze praktijk – betekent dat je telkens terugkeert op de plaats waar je begon: je ontdekt dat je einde je begin is. In het centrum van de cirkel, de onbeweeglijke, kleine kern van de ronddraaiende wereld, is eeuwigheid, de ultieme onuitsprekelijke betekenis, en terwijl de pelgrim er telkens weer omheen liep, leerde hij zichzelf weer opnieuw te oriënteren en zijn eigen centrum te ontdekken met betrekking tot de wereld. De omgang werd een vorm van meditatie.’ – (Karen Armstrong – ‘Mohammed’ p. 63)
We hebben allemaal rituelen nodig om ons te helpen een innerlijke houding tot stand te brengen. Rituelen verwijzen symbolisch naar iets dat ons verstand overstijgt. Tegelijkertijd brengen ze ervaringen te weeg die levensecht en zoeter dan honing zijn. Rituelen zijn echter zinloos en de spiritualiteit die daarmee gepaard gaat is niets waard, als deze geen vruchten afwerpen in dagelijkse werken.
"I tried to find Him on the Christian cross, but He was not there I went to the Temple of the Hindus and to the old pagodas, but I could not find a trace of Him anywhere. I searched on the mountains and in the valleys but neither in the heights nor in the depths was I able to find Him. I went to the Kaaba in Mecca, but He was not there either. I questioned the scholars and philosophers but He was beyond their understanding. I then looked into my heart and it was there where He dwelled that I saw Him He was nowhere else to be found." – Jalal ud-Din Rumi
‘Het is geen deugd, dat je jouw gezicht naar het Oosten of naar het Westen wendt, maar waarlijke deugd is in hem, die in God, de Laatste Dag, de engelen, het Boek en de profeten gelooft en die van zijn vermogen geeft uit liefde voor Hem aan de verwanten, de wezen, de armen, de reiziger, de bedelaars en voor het vrijkopen van slaven en die het gebed onderhoudt en de armoede belasting (Zakaat) betaalt; verder in degenen, die hun belofte nakomen, wanneer zij een belofte doen en de geduldigen in armoede, in kwellingen en in oorlogstijd; dezen zijn het, die bewezen hebben, waarachtig te zijn en dezen zijn vromen.’ (Koran 2:177)
Kamel Essabane
Kamel Essabane is het stilste jongetje van de klas dat toch begon te praten en zijn klasgenoten soms hard aan het lachen wist te maken. Hij overwon zijn angsten en maakte van praten voor groepen zijn beroep. Doordeweeks loopt hij met de pet op van docent islamitische godsdienst rond op een hogeschool en voorziet hij tevens diverse scholen van advies als onderwijsbegeleider identiteit en levensbeschouwing. Ook vertelt hij soms filosofische verhalen aan het Fahm Instituut. Af en toe plaatst hij vanachter zijn laptop in alle stilte een ernstige tekst op het net. Misschien dat iemand het leest.Lees andere stukken van Kamel
26 Reacties op "De kwadratuur van de cirkel"
…vooral zo om half 2 ’s nachts een heerlijk fijn stuk om te lezen…
De cirkel van gelovigen om het vierkant heen …
Juist dit symbool geeft voor mij aan, dat de zuiverheid, volmaaktheid en transcendentie zit in de eeuwig levende ziel van de mens en niet in het bevroren, vastgelegde woord.
Karen Armstrong “De omgang werd een vorm van meditatie”.
Inderdaad maar het gaat om een pre-islamitisch gegeven dat terugkomt in vele culturen. Ik denk dat de omgang (of ommegang)is voortgekomen uit het dansen rond het vuur dat je in vele oude culturen terug vindt. De fascinatie door wiskunde en geometrische figuren ken ik ook van de Egyptenaren en hun piramides (die natuurlijk ook een vierkante basis kennen). Maar ja, ik ben er ook altijd wat huiverig voor (zoals ook voor numerologie) omdat het neigt naar afgoderij (of shirk). Maar dit soort symbolen kunnen natuurlijk wel zoals Armstrong ook aangeeft een weg vormen om te komen tot … meditatie en verdieping.
Prachtig geschreven!
De Koran is het Levende Woord van de Altijdlevende. De bomen, de planten en de aarde zullen vergaan, maar overgave in vrede (salam) van de elementen aan de Allerhoogste zal altijd blijven bestaan, net zoals Zijn Levende Woord ten alle tijden nooit zal vergaan.
De Altijdbestaande, die het mannelijke principe en vrouwelijke principe heeft geschapen en niet zijn die twee in enig opzicht met de Enige gelijk.
Aanbid geen mannelijke god noch een godin, maar geef je over aan de Enige, die de weegschaal heeft opgericht, zodat we de balans kunnen bewaren. Volg daarom de Boodschapper, moge de vrede met hem zijn.
In naam van God, de Barmhartige, de Genadevolle.
1. Alif Laam Miem Saad.
2. een Boek, dat aan u is geopenbaard – laat er daarom in uw hart geen twijfel zijn om er mee te waarschuwen; – dit is een aanmaning voor de gelovigen.
3. Volgt hetgeen u van uw Heer is neergezonden en volgt geen andere vrienden, dan Hem. Hoe gering is de lering, die gij trekt.
4. Hoeveel steden hebben Wij vernietigd! Onze straf overviel hen gedurende de nacht of tijdens de middagslaap.
5. Toen Onze Straf over hen kwam, was hun roep niet anders dan dat zij zeiden: “Wij waren inderdaad onrechtvaardigen.”
6. En Wij zullen degenen, tot wie de boodschappers waren gezonden zeker ter verantwoording roepen; en Wij zullen de boodschappers ook ondervragen.
7. Dan zullen Wij hen zeker met kennis doen weten; want Wij zijn nooit afwezig.
Hoofdstuk 7: De Verheven plaatsen.
mooi geschreven Kamal Essabane
Beste wie leeft, heeft nog kans,
Jou religie klinkt uit jou mond ontzettend aanlokkelijk!
Maart ik bedank er toch maar voor!!!!
Lieke
De dagelijkse werkelijk
laat een ander beeld zien.
dus nee, toch maar niet ben net verlost van een andere religie
Beste Vele,
Het is wel een erg onheilspellende nickname.
Wie leeft heeft nog kans?
Wanneer leef je eigenlijk nog?
Is dat alleen als je hart nog klopt? Of moet er ook nog zoiets als een doel of een leuke invulling aanwezig zijn?
De altijdbestaande heeft naar mijn mening nooit bestaan.
Kamal
Rituelen zijn echter zinloos en de spiritualiteit die daarmee gepaard gaat is niets waard, als deze geen vruchten afwerpen in dagelijkse werken.
Dit is waar het uiteindelijk omgaat. De relatie mens-mens, relatie mens-God is van individueel belang. Het ware geloof herken je in de omgang met anderen. Sommigen zeggen dat je niet hoeft te geloven om goed te doen, kan ook. God geeft dit ook aan dat een goede daad vericht, een goede daad is die verricht is.
Wij moslims geloven dat de goede daad die je verricht bedoeld is om hem te aanbidden. Een goede daad gedaan uit wijsheid.
http://en.wikipedia.org/wiki/Wisdom
Lieke: “De altijdbestaande heeft naar mijn mening nooit bestaan.”
Wat zou Rumi hiervan zeggen?
“Conventional opinion is the ruin of our souls.”
“If in thirst you drink water from a cup, you see God in it. Those who are not in love with God will see only their own faces in it.”
“…I questioned the scholars and philosophers but He was beyond their understanding. I then looked into my heart and it was there where He dwelled that I saw Him. He was nowhere else to be found.”
Kamal,
Zeer mooi stuk! Dank je.
Fatima
(Koran 2:177)
Kijk, daar zit echte schoonheid in.
Net als bijvoorbeeld deze:
[quote]
11 Toen ik een kind was, sprak ik als een kind, was ik gezind als een kind, overlegde ik als een kind; maar wanneer ik een man geworden ben, zo heb ik te niet gedaan hetgeen eens kinds was.
12 Want wij zien nu door een spiegel in een duistere rede, maar alsdan zullen wij zien aangezicht tot aangezicht; nu ken ik ten dele, maar alsdan zal ik kennen, gelijk ook ik gekend ben.
13 En nu blijft geloof, hoop en liefde, deze drie; doch de meeste van deze is de liefde.
[/quote]
Ik ben weliswaar atheist, maar kan daarom schoonheid en spirituatliteit wel degelijk waarderen.
.
Gerit,
Dat stukje komt uit de Bijbel en niet uit de koran.
http://www.biblija.net/biblija.cgi?m=1+Kor+13&id18=1&id37=1&id16=1&id35=1&id17=1&pos=0&set=10&lang=nl&idp0=19&idp1=38&idp2=17&idp3=36&idp4=18
Beste passant,
Het behoort m.i. tot de mogelijkheden om in het kopje water te kijken en beide te zien.
Ik ben er redelijk van overtuigd dat wij allemaal god zijn.
En by the way, ik dacht te weten dat god ons naar zijn evenbeeld heeft geschapen?
Daarmee is jou verhaaltje gelijk onzinnig. Als ik dan naar mijn eigen weerspiegeling kijk, kijk ik ook naar god!
Maar goed zo heeft ieder zijn ding. Jij een god, en ik de realiteit van alle dag.
Prachtig stuk! Mash’Allah
Lieke volgens mij haal je nu het Christendom en de islam door elkaar of niet?
Volgens de bijbel schiep God de mens naar zijn eigen evenbeeld
In de islam is het het tegendeel, moslims geloven dat God uniek is en er is niemand of niets wat gelijk hem is.
‘just for extra information’
@ Fat
Je vergist je.De mens naar evenbeeld van God staat ook in enkele een sahih hadiths. Moet je natuurlijk niet letterlijk nemen want dat is shirk (afgoderij):
Sahih MuslimBook 032, Number 6325:
This hadith has been transmitted on the authority of Abu Huraira and in the hadith transmitted on the authority of Ibn Hatim Allah’s Apostle (may peace be upon him) is reported to have said: When any one of you fights with his brother, he should avoid his face for Allah created Adam in His own image. (sahih Muslim)
http://www.usc.edu/schools/college/crcc/engagement/resources/texts/muslim/hadith/muslim/032.smt.html
“Allah, the Exalted and Glorious, created Adam in His own image with His length of sixty cubits(…)”
Zie ook Sahih al-Bukhari, Volume 8, Book 74, Number 246
http://www.usc.edu/schools/college/crcc/engagement/resources/texts/muslim/hadith/muslim/040.smt.html
Mvg
Sixty cubits? Kan iemand met meer kennis van zaken me even helpen hiermee?
Een “cubit” is een lengtemaat,in het nederlands noemen we die een “El”.
http://nl.wikipedia.org/wiki/El_(lengtemaat)
Over of de hadith over Adam’s reusachtige lengte letterlijk of figuurlijk genomen moet worden of een derde optie letterlijk maar alleen in het paradijs zoals onderstaande site beweert kunnen we tot het einde der tijden door speculeren ;)
http://www.bismikaallahuma.org/archives/2005/were-men-really-60-cubits-tall/
Maar als je het niet letterlijk kan nemen ,want dan is het shirk (afgoderij)
dan hoe moet je dan opvatten?
And what about al de verzen die aangeven dat Allah Uniek is en niemand zoals Hem.
Of staat dat los van elkaar, waaruit ik kan opmaken dat God uniek is, niks is zoals Hem maar Adam geschapen is ‘in His own image’ maar geen kopie is…..van dit image…
anyway wel interessant hoe de bijbel en de koran opelkaar lijken maar toch ‘net iets anders’.
Nou ja, ongetwijfeld kán je het wel letterlijk nemen, maar dat levert een hele lijst aan problemen op.
Het probleem van figuurlijk nemen is natuurlijk weer waarom er dan niet 50 cubit staat, of 70. En wat het dan wel betekent?
Enfin, daar valt inderdaad weinig over te discussieren want interpretatie is een kwestie van keuze en er bestaat geen goede of foute.
Reuzen komen in meer mythologie voor trouwens, de eerste ‘mens’ bij de zoroastrians is ook een reus geloof ik. En we hebben natuurlijk nog de bijbel (reuzen voor de vloed) en goliath, en de reuzen van de grieken etc.. Wellicht dat dat verhaal met die 60 cubits hieraan ontleend is (en een tikje overdreven, ze lijken elke 100 jaar groter te worden tenslotte).
And what about al de verzen die aangeven dat Allah Uniek is en niemand zoals Hem.
Of staat dat los van elkaar, waaruit ik kan opmaken dat God uniek is, niks is zoals Hem maar Adam geschapen is ‘in His own image’ maar geen kopie is…..van dit image…
Commentaar:
Ik begrijp van bovenstaande hadith dat de eigenschappen van God gereflecteerd/gemanifesteerd zijn in de mens (Adam).
Als je in de spiegel kijkt en je ziet jezelf dan is het je ego die kijkt. Ben je ego-vrij dan zie je een reflectie/manifestatie van God’s eigenschappen.
God is volgens de Koran zowel Transcendent als Immanent.
Hij overstijgt de wereld en is tegelijkertijid ‘in’de wereld. Zijn tekenen zijn overal. Er zijn verzen die zeggen dat hij Uniek is en er zijn verzen die zeggen dat Hij dichter bij de mens is dan zijn halsslagader.
Unto Allah belong the East and the West, and whithersoever ye turn,
there is Allah’s Countenance. Lo! Allah is All-Embracing, All-Knowing. 2:115
He is the First and the Last, and the Outward and the Inward; and He is
Knower of all things…
and He is with you wheresoever ye may be. And Allah is Seer of what ye
do. 57:3,4
Het gevaar van letterlijk nemen van immanentie en negeren van transcendentie is shirk (afgoderij).
Het gelijkstellen van God aan de schepping met als ultiem voorbeeld Farao die zichzelf als God zag.
Het gevaar van letterlijk nemen van Transcendentie en negeren van Immanentie is dat het kan leiden tot een geloof van afwezigheid van God. Het geloof in een verre God, een God die afgescheiden is van Zijn schepping en dat de schepping onafhankelijk kan bestaan van God. Noem het deisme, agnosticisme of atheisme.
“Je moet HET niet letterlijk nemen”.
Dit zijn de toverwoord van religie!!
Zodra men in het debat omtrent religie feitelijk in het nauw wordt gedreven, switch men automatisch richting dit soort escapes!
Als de boel “feitelijk” onder druk komt te staan dan neemt men zaken ineens niet meer letterlijk en gaan we dus interpreteren.
en dat interpreteren is dan alleen weer “toegestaan” als je ook werkelijk het desbetreffende geloof c.q. ideologie aanhangt.
Zo niet dan moet je je mond houden want dan schiet klaarblijkelijk en overduidelijk je kennis te kort.
Het is een aparte gewaarwording dat inzichten en overtuigingen zich in de loop van de eeuwen hebben aangepast aan de omgeving die op constante basis in beweging is.
Wat religie betreft is dat een geheel andere zaak.
Blijkbaar waren de uitgangspunten betreffende bepaalde religies op een gegeven moment klaar!!
Niets meer aan doen, hier kan de gelovige de komende paar duizend jaar wel mee uit de voeten!
Het is heilig, je mag dus als “gewone sterveling” niet anders dan alles letterlijk nemen of, je neemt een interpretaties met betrekking tot een bepaalde tekst, van een andere “sterveling” letterlijk!!
Lieke schreef:
“Je moet HET niet letterlijk nemen”.
Dit zijn de toverwoord van religie!!
Als de boel “feitelijk” onder druk komt te staan dan neemt men zaken ineens niet meer letterlijk en gaan we dus interpreteren.
Commentaar:
Misschien is de troef van de religie criticast:
“je MOET alles letterlijk nemen!”
Mijn antwoord zou zijn je MOET het niet letterlijk nemen noch symbolisch. Waar staat dat het wel moet? Het MAG natuurlijk wel, zie dan zelf hoe ver je komt.
Lieke schreef:
Zodra men in het debat omtrent religie feitelijk in het nauw wordt gedreven, switch men automatisch richting dit soort escapes!
EN
Het is heilig, je mag dus als “gewone sterveling” niet anders dan alles letterlijk nemen of, je neemt een interpretaties met betrekking tot een bepaalde tekst, van een andere “sterveling” letterlijk!!
Commentaar:
Dit snap ik nu niet van je.
Je spreekt jezelf tegen. In mijn eigen woorden geformuleerd kom je met jouw redeneringen tot de volgende tegenspraak:
1. “Er bestaan herinterpretaties en religies gebruiken herinterpretaties als troef.”
2 “Religies zijn statisch, alles moet letterlijk genomen worden, er bestaan geen herinterpretaties.”
Zijn dit de twee troeven die je hebt?
Mvg
nou ik denk dat de Koran door een spast is geschreven omdat er spastische dingen in staan
spast
Ik kan het niet laten even tussen te komen in het domein van de kwadratuur. Wanneer je op school een vraagstuk voorgeschoteld krijgt dan is er een oplossing voor dat specifiek vraagstuk, (of je krijgt slechte punten). Wanneer de wiskunde – Wetenschap een belangrijk vraagstuk duizenden jaren jaren voorgeschoteld krijgen en dit echt niet kunnen oplossen???? dan is er een GROOT PROBLEEM ! mét de wiskunde en de wetenschap ! “onmogelijk” bestaat niet ! Zij, de Wetenschappers, hebben het lef , dat zij niet willen toegeven dat de omtrek van de cirkel fout is door een fout getal getal te gebruiken dat op zichzelf een BENADERING is, namelijk het getal Pi. Ik ga het nog één keer herhalen WANNEER HET GETAL PI EXACT IS , DAN IS OOK DE KWADRATUUR OPGELOST !