Voorpagina Gastarbeiders

Manipulatieve media?

Nourdeen Wildeman is gastarbeider bij wijblijvenhier.nl

‘Moslims in Nederland worden in de media bewust negatief in beeld gebracht’. Deze stelling horen we met enige regelmaat. Het verwijt is dat alles wat aan de Islam gerelateerd is, ongebalanceerd negatief wordt gebracht. Door het consequent op die manier onder de aandacht te brengen, ontstaat er afstand, onbegrip en angst tussen moslims en niet-moslims in Nederland. Het ergst mogelijke verwijt is dat sommige media dit bewust doen, waarmee ze afstand nemen van hun objectiviteit. 

Het is niet moeilijk om een negatieve beeldvorming te creëren. De makkelijkste manier om dit te doen, is door een woord of beeld dat duidelijk negatief is te verbinden aan een ander woord of beeld. Zo spreekt Geert Wilders (PVV) over een ‘tsunami van moslims’. Een ander voorbeeld is de combinatie ‘kutmarokkanen’ dat regelmatig aan elkaar geschreven wordt alsof het één woord is, terwijl het een bijvoeglijk naamwoord en een zelfstandig naamwoord zijn. Deze techniek is zo oud als de mensheid zelf. De centrale vraag is: voeren sommige media bewust op deze wijze een anti-islam beleid? 

Een voorbeeld hiervan kwam ik tegen op de website spitsnieuws.nl bij een artikel met de titel ‘Drie mannen opgehangen in Iran’. In dit artikel werd gemeld dat in Zahedan (Iran) drie mannen veroordeeld waren tot de doodstraf in verband met hun rol bij de aanslag op een moskee. De foto die hier echter bij geplaatst werd, is een foto van Mohammed Cheppih in gebed in de Poldermoskee in Amsterdam. Waarom wordt de inhoud – een doodstraf in Iran – visueel in relatie gebracht met het gebed in een moskee in Amsterdam? 

Als je er naïef over denkt, kan je zeggen dat het een foutje is, ‘per ongeluk de verkeerde foto gebruikt’. De foto is echter de foto met beeldnummer 8169792 van het ANP met als titel ‘AMSTERDAM-POLDERMOSKEE-OPENING’. Deze bekende foto(-serie) is eerder gebruikt in artikelen over de Poldermoskee in onder andere het Paroolde PersNOS Headlines en Trouw. Tevens heeft de foto op spitsnieuws ook de naam ‘poldermosk01_gr.jpg’. Het kan niet anders dan dat willens en wetens een foto van de Poldermoskee is geplaatst bij dit artikel. 

Dit is niet de eerste keer dat de aangeboden informatie op spitsnieuws.nl verkeerde informatie laat zien. Het Samenwerkingsverband van Marokkaanse Nederlanders heeft eerder met succes een zaak tegen hen gevoerd naar aanleiding van publicaties over Marokkanen. In het tv-programma ‘De Leugen Regeert’ van 19 december 2008 merkte RTL4 correspondent Connie Mus op dat bij een artikel over Marokkanen een foto stond van stenengooiende jongeren in Palestina. Martijn de Koning heeft een blog geschreven over dit onderwerp, waarin hij aantoont dat schreeuwerige en negatieve berichtgeving leidt tot meer advertentie inkomsten. Terwijl Spitsnieuws naar eigen zeggen objectief en gebalanceerd is, blijken deze begrippen minder belangrijk te zijn dan inkomsten. Dit is schandelijk, maar geen werkwijze die het negatief beïnvloeden van beeldvorming over moslims of Marokkanen als hoofddoel heeft. Het is slechts een middel; wij, een makkelijk doelwit. 

Speelt dat ook in het voorbeeld van hierboven? Ik denk het niet. De foto is pas zichtbaar als het artikel aangeklikt wordt en leidt niet tot meer hits. De onzorgvuldigheid van berichtgeving waarbij illustraties zonder nieuwswaarde als opvulling worden gebruikt heeft meer te maken met inflatie van het begrip ‘kwaliteitsjournalistiek’. De (missende) relatie tussen het artikel en de daarbij geplaatste foto wordt niet relevant gevonden. Zolang de schade maar niet de site zelf treft, is het geen probleem. Downloaden, linken, copy, paste, klaar is het nieuws. Wat de gevolgen zijn – nu in een op informatie gerichte samenleving zo’n grote desinteresse ontstaat over die aangeboden informatie – zullen we de komende jaren ondervinden.

Nourdeen Wildeman is een Nederlander van christelijke komaf die op 24 jarige leeftijd moslim is geworden. Nourdeen is oprichter en voorzitter van Stichting as-Salaamah wal'Adaalah.

Lees andere stukken van