Voorpagina Algemeen, Gastarbeiders

Slachtofferrol

Nourdeen Wildeman is gastarbeider bij wijblijvenhier.nl

Op 2 juni schreef ik mijn eerste column voor deze website. Daarin besprak ik de vaak gehoorde stelling dat de media een anti-islam beleid voeren door middel van negatieve en manipulatieve berichtgeving. Mijn conclusie was dat er van een bewust anti-islam beleid geen sprake is. Dat leek mij, bij het schrijven, wel een redelijke middle-of-the-road uitkomst die voor veel mensen acceptabel zou zijn. Vandaar mijn verbazing over het merendeel van de comments. Wat in het oog sprong was de beschuldiging dat ‘de allochtonen weer eens in het hoekje van de slachtoffers zitten’. Hilarisch natuurlijk, voor een kaaskop als mijzelf. Maar de opmerkingen over de slachtofferrol kwamen in meer comments voor.

Het probleem met de beschuldiging van een slachtofferrol is dat je het tegen alles en iedereen kan gebruiken en er absoluut geen enkel weerwoord mogelijk is. De redenatie is ‘familie’ van de beschuldiging van de ontkenningsfase.

A: Jij zit in de ontkenningsfase.
B: Wie, ik? Nee hoor!
A: Zie je wel, daar ontken je het al.

Wat kan je er nog over zeggen? Tja, eigenlijk niets dus, want je bent door de beschuldiging zelf al monddood gemaakt. Hetzelfde geldt voor de beschuldiging van de slachtofferrol. Wanneer iemand hiervan beschuldigd is, heeft hij niets meer te zeggen. Behalve dan dat hij vindt dat hij onterecht wordt beschuldigd van de slachtofferrol. Aha, hij is dus het slachtoffer van een onterechte beschuldiging. Zie je wel? Slachtofferrol!

Ondertussen is iedereen al wel eens aan de beurt geweest: de Marokkaan, de Palestijn, de Werkloze Allochtoon, de Surinamer en Antilliaan, ja zelfs de ChristenUnie en Geert Wilders himself.

Het gebruik van de beschuldiging komt voort uit een meningsverschil over de manier waarop mensen hun eigen positie moeten verbeteren. De beschuldiging wordt voornamelijk geuit wanneer iemand publiekelijk kenbaar maakt dat er iets niet fijn is – of zelfs heel erg – wat hem betreft, maar waarvan de oorzaak en oplossing buiten hemzelf ligt. De verschillen in denkwijze komen op het volgende neer:

Optie a: Je moet kijken wat jij zelf hebt bijgedragen aan de oorzaak van een probleem en dat eerst oplossen. Als je direct de bal bij anderen gaat leggen, is je opstelling te passief en plaats je jezelf in de slachtofferrol. Het is slachtofferrol versus zelfkritiek.

Optie b: Als jou onrecht wordt aangedaan door iets buiten jezelf, moet je dat kenbaar maken om druk uit te oefenen op de verandering. Als je maar voldoende mensen overtuigt van jouw gelijk, zullen zij ofwel helpen het externe onrecht te veranderen, ofwel begrip hebben voor jouw situatie. Het is stilstaan en zwijgen versus spreken.

De werkelijkheid is meestal niet zo zwart-wit en de beide opties worden vaak tegelijkertijd toegepast. Zo kan je aan de ene kant een column schrijven om iets externs aan te kaarten (spreken) en tegelijkertijd een project starten om in jezelf of in jouw gemeenschap problemen aan te pakken (zelfkritiek). In zo’n geval is het jammer om te lezen dat mensen je beschuldigen van een slachtofferrol, omdat je het gevoel hebt dat dit geen recht doet aan het volledige scala van activiteiten dat je ontwikkelt.

Zelf til ik er niet zo zwaar aan. Dat de Nettiquette nog maar nauwelijks worden toegepast en de Nederlandse Reaguurder een slag apart is, is allemaal allang bekend. Ik weet wat ik denk en wat ik doe. Ik ben geen slachtoffer. Maar vandaag gooi ik het eens over een hele andere boeg:

ik: wie op deze column reageert is sowieso al gefrustreerd.
comment: ik vind deze column echt waardeloos!
ik: zie je wel, gefrustreerd.

Nourdeen Wildeman is een Nederlander van christelijke komaf die op 24 jarige leeftijd moslim is geworden. Nourdeen is oprichter en voorzitter van Stichting as-Salaamah wal'Adaalah.

Lees andere stukken van