Voorpagina Politiek

Open brief op gesloten muur

‘We hebben gezien hoe de onderdrukten van gisteren – zowel in Zuid Afrika onder de Apartheid als in het huidige Israël- de onderdrukkers van vandaag kunnen worden. Daarom staan we jullie bij in jullie visie om een maatschappij te scheppen waarin allen, ongeacht hun etniciteit of geloof, gelijken zullen zijn en in vrijheid zullen leven.’ – Farid Esack

De Zuid-Afrikaanse mensenrechtenactivist en theoloog Farid Esack heeft de langste open brief ooit geschreven die op de Israëlische apartheidsmuur is gesprayd. De brief is maar liefst 2,6 km lang geworden en is gesprayd bij Ramallah. De brief is geschreven op verzoek van www.sendamessage.com en kan hier volledig gelezen worden. Sinds 2007 maakt send a message het mogelijk een persoonlijke boodschap op de muur te laten sprayen.

Hoewel de artistieke boodschap aan de Palestijnse zijde is geschreven en in beginsel het onderdrukte volk een hart onder de riem lijkt te willen steken, wordt er in de open brief ook gewezen op de verantwoordelijk van de gehele mensheid en hoe de erkenning van de rechten van het Palestijnse volk ook in het belang van het Israëlische volk is.

‘Op het hoogtepunt van onze bevrijdingsstrijd bleven we onze mensen er steeds aan herinneren dat onze bevrijdingsstrijd ook om de bevrijding van witte mensen ging. Apartheid tastte de menselijkheid van Witten aan op dezelfde manier als onrechtvaardigheid op grond van gender de menselijkheid van mannen aantast. De menselijkheid van de onderdrukker wordt door bevrijding herwonnen, en Israël is hierop geen uitzondering.’

In de open brief worden parallellen met de apartheid van het oude Zuid-Afrika getrokken en wordt benadrukt dat de situatie van de Palestijnen veel erger is dan die van de gekleurde Zuid-Afrikanen gedurende de apartheid. Dat de boodschap maar aan één kant is gesprayd (Israël zou het waarschijnlijk niet toestaan), heeft voor mij ook een symbolische betekenis. Ieder conflict kent onschuldige slachtoffers aan beide zijden, maar als het conflict duidelijk asymmetrisch (David & Goliath) is en de ene partij duidelijk de onderdrukker is en de ander de onderdrukte, dan is het onze morele plicht om de kant van de onderdrukten te kiezen. Het ontmenselijken van de ander of het negeren van de menselijkheid van de ander is het ontmenselijken van onszelf.

‘Het verbaast me hoe gewone, beschaafde mensen, die anders hun hart ”op de goede plaats hebben” zich in bochten wringen als het gaat over Israël en de onteigening en het lijden van de Palestijnen. En nu vraag ik mij af wat de aard van “fatsoen” is. Zijn er geen grenzen aan “objectiviteit”, “de middenweg kiezen” en “de zaak van twee kanten bekijken”? Is de middenweg zoeken nog een deugd wanneer het om duidelijk onrecht gaat? Verdienen beide partijen een “gelijk recht van spreken” in een situatie van huiselijk geweld – waarbij een vrouw in elkaar geslagen wordt door een man die vroeger door zijn vader mishandeld werd – omdat “hij” ook een “slachtoffer” is?’

De actie is een symbolisch gebaar. Woorden alleen, kunnen muren niet afbreken, maar misschien kunnen ze wel doordringen tot de harten van mensen (ook die aan de andere kant van het beton) en hen aansporen de muur neer te sabelen, inclusief de mooie woorden. Zoals ook het lot was van haar Berlijnse zuster

Kamel Essabane is het stilste jongetje van de klas dat toch begon te praten en zijn klasgenoten soms hard aan het lachen wist te maken. Hij overwon zijn angsten en maakte van praten voor groepen zijn beroep. Doordeweeks loopt hij met de pet op van docent islamitische godsdienst rond op een hogeschool en voorziet hij tevens diverse scholen van advies als onderwijsbegeleider identiteit en levensbeschouwing. Ook vertelt hij soms filosofische verhalen aan het Fahm Instituut. Af en toe plaatst hij vanachter zijn laptop in alle stilte een ernstige tekst op het net. Misschien dat iemand het leest.

Lees andere stukken van Kamel